ଭାଗ ୧୨ ଓ ୧୩, ସୁମନ ମାୟାଧର। ଶବ୍ଦସଂଖ୍ୟା ୧୫୯୦।

 ଶୁଭ ଦୀପାବଳି।

୧୨

ହଠାତ୍ ପୁଣି କାହିଁକି ଅଭାବ ବୋଧ ଅନୁଭବ ହେଲା ନିଜ ପାଇଁ । ମନ ଯେମିତି ତାଗିଦ କରୁଛିି, କେବଳ ବାହ୍ୟ ସ୍ୱରୂପ ବଦଳାଇଛୁ ସୁମନ । ତୋ ଦେହଟା ତ ଗୋଟେ ପୁରୁଷ ।

 ସେ ସମୟରେ ଭାରତରେ ଲିଙ୍ଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଶଲ୍ୟ ଚିକିତ୍ସା ସେମିତି ପ୍ରସାର ହୋଇ ନଥାଏ । ମୁଁ ବୁଝିଲି ଏ ପାଇଁ ସବୁଠୁ କମ ଖର୍ଚ୍ଚରେ କିନ୍ତୁ ସଫଳ ଚିକିତ୍ସା ହେଉଛି କାନାଡାର ଟରେଣ୍ଟୋ ସହରରେ । ଏ ସହରକୁ ବାଛିବାର ଆଉ ଏକ କାରଣ ଥିଲା ସେଠାରେ ଚିକିତ୍ସକ ଦଳରେ ଥାଆନ୍ତି ଜଣେ ଓଡିଆ, ଡାକ୍ତର ସୁବ୍ରତ ମିଶ୍ର । ସେ ଜଣେ ଉଚ୍ଚକୋଟୀର ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀ ମଧ୍ୟ । କିଛିଦିନ ଆମ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ସହ ଜଡିତ ଥିଲେ । ଛୁଟି ମଞ୍ଜୁର ହେଲା । ମନେହେଲା ମୋର ସମସ୍ତ ସଞ୍ଚୟ ବାଦ ଆହୁରି କିଛି ଋଣ କରିବାକୁ ପଡିବ । ଆଉ କିଛିଦିନ ଅପେକ୍ଷାରେ ରହିଲି । ମାୟାଧର ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ବ୍ୟବସାୟିକ ଦିଗଟି ସକ୍ରିୟ ହୋଇ ଉଠିଲା । ଅନେକ ଦିନ ପରେ ସେ ପୁଣି ବିକ୍ରି କରିଦେଲା ତାହାର ଗତ ଓଡିଶା ରହଣି କାଳର କେତେକ କୃତି । ଯଥେଷ୍ଟ ଅର୍ଥ ସଂଗ୍ରହହୋଇଗଲା ।

ଅମିନା ଆଗ ଭଳି ତା ରୋଜଗାର ମୋ ପାଖରେ ପଇଠ କରୁ ନଥାଏ । କେଜାଣି କଣ ସେ ଭାବୁଛି? ଭାବୁଛି କି ମାମା ସବୁ ଅର୍ଥ ତା ଚିକିତ୍ସାରେ ଶ୍ରାଦ୍ଧ କରିଦେବ । ତା ଟଙ୍କା ମୁଁ ସେମିତି ରଖିଥାଏ । ବେଳେ ବେଳେ ମନେହୁଏ ମୁଁ କ୍ଷୁଦ୍ରମନା । ମୋ ଝିଅ ବାବଦରେ ଏମିତି କେମିତି ଭାବୁଛି । ସନ୍ଦେହର ଭାବନା ମୋର ମୌଳିକ ନା ସମାଜର ହୀନଦୃଷ୍ଟି ଏ ପାଇଁ ଦାୟୀ ତାହା ମୁଁ ବୁଝିପାରେନା । ତା ନାମରେ ବ୍ୟାଙ୍କ ପାସବହି କରିହେଉ ନଥାଏ ମୋ ସୁପାରିଶ ଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ । ଆମ ସମାଜରେ ଏମିତି ଅନେକ ସମସ୍ୟା ।

-ମାମା ମାମା, ଗୋଟେ କଥା ରଖିବ? ମୁଁ ଜାଣେନି ତୁମର କେତେ ଟଙ୍କା ଦରକାର, କିନ୍ତୁ ବୁଝୁଛି, ତୁମେ କିଛି ଅସୁବିଧାରେ ଅଛ । ମୁଁ ଯେତିକି ରଖିଛି ସେତିକି ତୁମେ ଖର୍ଚ୍ଚ କଲେ ମତେ ବହୁତ ଖୁସି ଲାଗିବ ମାମା ।

-ଆଲୋ ବାଇଆଣି ଠିକ୍ କଥା, ତୋ ସବୁତକ ଟଙ୍କା ମୁଁ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବାରେ ମନା ନାହିଁ, ଦେ କଣ ଦେଉଛୁ ଦେ । 

କାନାଡା ଯିବା ଦିନ ନିକଟତର ହେଲା, କେଜାଣି କେତେ ଦିନ ରହିବାକୁ ପଡିବ । ମୁଁ ଲକ୍ଷ୍ମୀମା ଓ ଅମିନାଙ୍କ ଚଳିବା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରି ବାହାରି ପଡିଲି । ସୁମନ ସାଥିରେ ଥିଲା ଚିର ସହଚର ମାୟାଧର ।

ନବ ଜୀବନ ।

ଆମେ ସମୁଦାୟ ଏକ ମାସ ଟରେଣ୍ଟୋରେ ରହିଲୁ । ଡାକ୍ତର ସୁବ୍ରତଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ଆମକୁ ସେ ବିଦେଶ ଯାଗା ବଡ ନିଜର ଲାଗିଲା । ଆମକୁ ବୁଝାଇବା ଦାୟିତ୍ୱଟି ଥାଏ ତାଙ୍କ ଉପରେ । ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାରର କଳା ଓ ବିଜ୍ଞାନ ବାବଦରେ ସେ ଆମକୁ ପ୍ରାଞ୍ଜଳ ଭାବେ ବୁଝାଇ ଦେଲେ । ସେ ବଡ ମଜାଦାର କଥା କହିଲେ କି କେବଳ କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ବାଦଦେଲେ ଆଉ ସମସ୍ତେ ଗୋପୀ ପ୍ରାଥମିକ ଭାବେ, ଗୁଣସୂତ୍ର ଯାହା ଥାଉନା କାହିଁକି ।  ପୁରୁଷ ହେବା ଏକ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଅବସ୍ଥା, ମୁଲେରିଆନ ବ୍ୟବସ୍ଥାଟି ପ୍ରକୃତି ହଟାଇଲେ ଯାଇ ପୁରୁଷର ସୃଷ୍ଟି । ବିଭିନ୍ନ ଲିଙ୍ଗଗତ ଅସ୍ପଷ୍ଟତା ବାବଦରେ ମଧ୍ୟ ବୁଝାଇ ଦେଲେ । କିନ୍ତୁ, ମନର ଲିଙ୍ଗଗତ ଗ୍ରହଣୀୟତା ସହ ଶରୀରର ଗଠନ ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରେ, ଯାହା ହୋଇଛି ମୋ କ୍ଷେତ୍ରରେ; ଦେହଟି ତ୍ରୁଟି ନଥିବା ପୁରୁଷ ଓ ମନଟି ବଦଳିବାର ସଂଭାବନା ନଥିବା ନାରୀ ।

ସଫଳ ଭାବେ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ହେଲା ।

 ଅପରେସନ ପରେ ଅନ୍ତସ୍ରାବୀ ବିଭାଗ ଦାୟିତ୍ୱରେ ରହିଲୁ ଶେଷ ଦଶ ଦିନ । ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣଭାବେ ବୁଝାଇ ଦିଆଗଲା, ଏଣିକି କଣ କଣ ଔଷଧ କେମିତି ଖାଇବି ଓ କେତେ ଦିନରେ ଥରେ ଭାରତୀୟ ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ  ଦେଖାକରିବି । ସେମାନେ ବୃତ୍ତିଗତଭାବେ ପରସ୍ପର ଜଡିତ ।

ଆମେ ଫେରି ଆସିଲୁ ।

କ୍ରମେ ମୋ ନାରୀସୁଲଭ ମନ ଅନୁସାରେ ଶରୀର କମନୀୟ ହୋଇ ଉଠିଲା । ମୁଁ ନିଜ ଭାଗ୍ୟକୁ ଆଉ ନିନ୍ଦା କରୁନଥିଲି ।

୧୩

(ଏହି ଭାଗଟି ପ୍ରସିଦ୍ଧା କିନ୍ନର ମାଆ ଗୌରୀ ସାୱନ୍ତଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସମର୍ପିତ)

ସମୟ ବହୁତ ଭଲ ଚାଲୁଥିଲା । ରାଜଧାନୀ କଳା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟର ସହକାରୀ ପ୍ରଫେସର ଭାବେ ମୁଁ ମନୋନୀତ ହେଲି । ଓଡିଶା ଫେରିବାର ଇଛାଟି ମୋର ମୂଳରୁ ଥାଏ । ମୁଁ ବିନା ଦ୍ୱିଧାରେ ବିଶ୍ୱଭାରତୀ ଛାଡିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଥିଲି ।

 ଅମିନା ଏତିକି ଦିନ ଏକୁଟିଆ ରହି ଭରସା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା, ସେ ଏଣିକି ନିଜେ ଚଳିପାରିବ । ସରକାରୀ ଘର ତ ଛାଡିବାକୁ ପଡିବ । ଅମିନା ଓ ଲକ୍ଷ୍ମୀମା ଭଡାଘରକୁ ଚାଲିଗଲେ । ସେ ସ୍ଥାନଟି ଅମିନାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ବେଶ୍ ଉପଯୁକ୍ତ ଥିଲା । ସେଠାକାର କିନ୍ନର ସମାଜ, ଗୁରୁ ଗୋପିକୃଷ୍ଣାଙ୍କ ପରେ ଯାହାଙ୍କୁ ସବୁଠୁ ଅଧିକ ମାନନ୍ତି ଓ ଯାହାଙ୍କ ଆନୁକୂଲ୍ୟରେ ଅମିନାର ଠିକଣା ମିଳିଥିଲା, ସେ ହେଲେ ମାଆ କାଳିଜାଈ । ସେ ମୋତେ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଲେ, ଅମିନାର ଦାୟିତ୍ୱ ନେବେ । 

କାଳିଜାଈଙ୍କ ସହ ମୋର ନିବିଡ ସମ୍ପର୍କ ହୋଇଯାଇଥାଏ । ତାଙ୍କ ନାମରୁ ମୁଁ ଭାବୁଥିଲି ସେ ଓଡିଆ । ମାତ୍ର ସେ ନାସ୍ତି କଲେ । ମୁଁ ତାଙ୍କୁ କାଳିଜାଈଙ୍କ ଉପାଖ୍ୟାନ ଓ ଚିଲିକା କଥା କହିଲି । ସେ ଖୁସିହେଲେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ କିନ୍ନର ଜଣେ ଜଣେ ଚଳନ୍ତି କାହାଣୀ । କାଳିଜାଈ ତହିଁରୁ ବାଦ ନଥିଲେ । ତାଙ୍କ କାହାଣୀରେ ଦୁଃଖ ଯେତିକି, ରୋମାଞ୍ଚ ସେତିକି ଓ ବୀରତ୍ୱ ବି ସେତିକି । 

ତାଙ୍କର ଗୋଟିଏ ଆଖି ନଷ୍ଟ ହୋଇ ଯାଇଥାଏ । ଏହାର କାରଣ ପଚାରିଲା ଦିନ ସେ ତାଙ୍କ କଥା କହିଥିଲେ । 

ସେତେବେଳେ ସେ ବମ୍ବେ ବା ଆଜିର ମୁମ୍ବାଇରେ ଥାଆନ୍ତି । ଏକଦା, ଏକ ଶିଶୁ ଅପହରଣ ଘଟଣା ସେ କେମିତି ସୁରାକ ପାଇଲେ । ଜୀବନକୁ ବାଜି ଲଗାଇ ଅଚିହ୍ନା ଶିଶୁଟିକୁ ଉଦ୍ଧାର କଲେ । ସେମାନଙ୍କ ଆକ୍ରମଣରେ ଆଖି ଗୋଟିଏ ହରାଇଲେ ସତ କିନ୍ତୁ ଶିଶୁକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ଜିମା ଦେଇ ସାରିଥିଲେ ପୋଲିସ ହସ୍ତରେ ।  ଜଣେ ସୁବିଖ୍ୟାତ ଷ୍ଟକ ଦଲାଲ ରାଜୁ କାଲେକରଙ୍କ ସୁପୁତ୍ର ସେ । ମହାଶୟ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଚିକିତ୍ସାର ସୁବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଆଖି ହରେଇବାକୁ ପଡିଲା କାଳିଜାଈଙ୍କୁ । ତାଙ୍କୁ ସେ ନିଜ ଅଫିସରେ ଚାକିରି ଦେଲେ । କାଲେକର କିନ୍ତୁ ନିଜର ସମସ୍ତ ବୁଦ୍ଧି ଖଟାଇ କାଳିଜାଈଙ୍କ ଅର୍ଥକୁ ବଜାରରେ ଲଗାଉ ଥାଆନ୍ତି । ତାଙ୍କ ଭାଗ୍ୟକୁ ଏସବୁ  ଖୁବ୍ ଲାଭଦେଲା । କ୍ରମଶଃ ସେ ଧନୀ ହୋଇ ଉଠିଲେ । କାଳିଜାଈଙ୍କ ଜୀବନ ଉପରେ ସେମାନଙ୍କ ତରଫରୁ ବିପଦ ଅଛି, ଏମିତି ଏକ ଖବର ଆସିଲା ବଶ୍ୱସ୍ତ ସୂତ୍ରରୁ । ସେ ପଳାଇ ଆସିଲେ ଏଠାକୁ । ଏହା ମଧ୍ୟରେ ସେ ଆହୁରି ଅଧିକ ଧନୀ ହୋଇ ସାରିଛନ୍ତି । ବହୁ ଅର୍ଥ ସେ ଆମ ସମାଜର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ କରନ୍ତି ।  

ମୁଁ ଯଦିଓ ଓଡିଶା ଚାଲି ଆସିଲି, ସେମାନଙ୍କ ସହ ସମ୍ପର୍କର ଡୋରି କାଟିବା ସମ୍ଭବ ନଥିଲା ।

ଆମ ସହଚାଲି ଆସିଲା ସେ ଅଧାଗଢା କଳାକୃତି ।

ସେତେବେଳକୁ ମୁଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଏକ ମହିଳା ହୋଇ ଯାଇଥାଏ । ଓଡିଶାରେ ଆଉ କିଛି ସମସ୍ୟା ହେବାର ଆଶା ନଥାଏ । ତଥାପି ଅନେକ ଆଇନଗତ ଅସୁବିଧା ହେଉଥାଏ । ମୋ ନୂଆ ଚାକିରିରେ ମୋତେ ପୁରୁଷ ନଲେଖିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କଲି । ମହିଳା ବର୍ଗରେ ନେବା ଏତେ ସହଜ ନଥିଲା । ଲିଙ୍ଗଗତ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁର ଓ ତୃତୀୟ ଲିଙ୍ଗର ବିଚାର ଆସିବାର ପୁର୍ବ ସମୟ । ତଥାପି ଶେଷରେ ସରକାର ମୋତେ ମହିଳା ବର୍ଗଭୂକ୍ତ କଲେ । ଆଜି ଏ ଜୀବନୀ ଲେଖିବା ବେଳକୁ ପରିସ୍ଥିତି ବହୁତ ବଦଳି ଯାଇଛି ସାକାରତ୍ମକ ଦିଗରେ । ମୂଖ୍ୟକଥା ହେଲା ମୋ ମନର ସନ୍ତୋଷ ତୁଳନାରେଏସବୁ ଅସୁବିଧା ସାମାନ୍ୟ ଓ ଅପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ମନେ ହେଉଥାଏ ମୋ ନିଜ ଜୀବନରେ । ମୁଁ ସେ ପ୍ରତି ଅଧିକ ଧ୍ୟାନ ନଦେଇ ମୋର ଅଧ୍ୟପକ ବୃତ୍ତିରେ ଅଧିକ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥାଏ ।

ଏହା ମଧ୍ୟରେ ମୁଁ ମହୁଲକୁସୁମ ଯାଇ ଫେରି ଆସିଥାଏ । ମୋ ଭାଇଭଉଣୀ ଓ ବାପାବୋଉ ମୋ ମନର ଆନନ୍ଦରେ ନିଜେ ଆନନ୍ଦିତ ହେଉଥାନ୍ତି । ଭାଉଜମାନେ କେତେ କିସମର ଥଟ୍ଟା ପରିହାସ କରୁଥାନ୍ତି । ଲକ୍ଷ୍ମୀମା ଆରୋଗ୍ୟ ଲାଭକରିଥିବା କଥା ମୋ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ମନରେ ମୋ ପାଇଁ ଅନେକ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଜାତ କରିଥାଏ । ଲୋକେ କହୁଥାନ୍ତି, ଆୟୁଷ ଥାଉ ଥାଉ ବିଚରା ଯାଇଥାନ୍ତା ।

ଏପଟେ ପାଇକାଳୀ କଥା ଆହୁରି ଭଲ । ମାଆ ବେଶ୍ ଖୁସି ଥାଆନ୍ତି । ସେ ତ ଆଗରୁ ମୋତେ କହିଥିଲେ ନା ଆଜିକାଲି ଏମିତିହେଲାଣି । 

ଅଂଶୁ କିନ୍ତୁ ମୋ ପାଖ ମାଡିଲା ନାହିଁ । ସେ ବୁଝି ପାରିଲା ନାହିଁ ଅଙ୍କଲ ଅଙ୍କଲ କହି ଯାହା ପଛରେ ଗୋଡାଉ ଥିଲା ସେ ଏମିତି କେମିତି ବଦଳିଗଲେ । କଣ ଯେ ମୋତେ ଡାକିବ ଜାଣି ପାରିଲା ନାହିଁ । କେମିତି ଗୋଟେ ଲାଜ ଓ ଭୟରେ ସେ ଦୂରରେ ଦୂରରେ ରହିଲା । ପ୍ରଥମ ଥର ମୋତେ ଆନନ୍ଦ ପରିବର୍ତ୍ତେ ହତାଶ ଲାଗିଲା । ମୁଁ କହିଲି, ମୁଁ ତୋ ଆଣ୍ଟି‌ ଏଣିକି । ସେ କାହିଁକି ଶୁଣିବ । ତା ଜେଜେଙ୍କୁ ପଚାରିଲା ଆଣ୍‌ଟି ମାନେ ତ ମାଉସୀ, ପିଉସୀ, ଖୁଡୀ, ବଡମାଆ ଓ ମାଇଁ । ଏହା ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁ ଆଣ୍‌ଟି ସେ ।

ମାଆ କହିଲେ, କେଉଁ ଅଙ୍କଲ ସେ ଥିଲେ? 

- ମୋ ବାବାଙ୍କ ସାଙ୍ଗ ଏଣୁ ଥିଲେ ଅଙ୍କଲ ।

- ସେମିତି, ବାବାଙ୍କ ସାଙ୍ଗ, ଏଣୁ ଆଣ୍ଟି ।

ଅଂଶୁ ମନକୁ କଥାଟି ପାଇଲା ନାହିଁ, ସେ ମୁହଁ ମୋଡିଦେଇ ଦୂରକୁ ପଳାଇଗଲା । ପାହାଡଟିଏ ସତେ ଅବା ମୋ ମୁଣ୍ଡରେ କଚାଡି ହୋଇ ମୋ ସମଗ୍ର ସତ୍ତାକୁ ଚୁରମାର୍ କରିଦେଲା । ପ୍ରଥମ ଥର ମୋ ଜୀବନ ଗଣିତ ଭୁଲ ହୋଇଗଲା । ମାଆ ମୋ ମୁହଁକୁ ଚାହିଁ କଣ ଦେଖିଲେ କେଜାଣି ପାଖକୁ ଆସି କହିଲେ, ଧର୍ଯ୍ୟ ଧର । ସେଦିନ ରାତିରେ ମାଆଙ୍କ ବଦଳରେ ମୋ କୋଳରେ ଅଂଶୁକୁ ସ୍ଥାନ ମିଳିଥିଲା । ମୁଁ ତ ରାତିସାରା ଶୋଇ ପାରିଲି ନାହିଁ, କାଳେ ଅଂଶୁ ରାତିରେ ଉଠି ଭୟ କରିବ, ତାକୁ ଠକି ଦିଆଯାଇଛି ଭାବିବ । ସେ ନିଦରେ ଶୋଇଥିଲା, ମୁଁ ତାକୁ ପାଖକୁ ଘୁଞ୍ଚାଇ ଆଣିଲି । ନିଦରେ ସେ ମୋତେ ଜାବୁଡି ଧରିଲା, ମୋ ଉପରେ ଗୋଡ ପକାଇ ଆରାମରେ ଶୋଇ ପଡିଲା । ରାତିରେ ତାକୁ ଉଠାଇ ଥରେ ପରିସ୍ରା କରାଇନେଲି । ଦେଖିଲି ତାହାର ମୋ ପ୍ରତି କିଛି ବି ବିପରୀତ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ହେଲାନାହିଁ । ତେବେ ସେ ତଥାପି ନିଦରେ ଥିଲା । ପ୍ରଭାତରେ ସେ ଉଠିବା ଆଗରୁ ମୁଁ ଚାଲି ଆସିଥିଲି । 

ପରଦିନ ତା ଜେଜେଙ୍କୁ କହିଲା, -ଜେଜେମାଆ, ମୁଁ କାଲିରାତିରେ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖିଛି ମୋ ମାଆକୁ । ମୋତେ ସେ କେତେ ଗପ କହିଲା, କେତେ କେତେ ଭଲ ଜିନିଷ ଖାଇବାକୁ ଦେଲା, ବହୁତ ସୁନ୍ଦର ଚିତ୍ର ଆଙ୍କି ଦେଖାଇଲା, କେତେ ଗେହ୍ଲା କଲା । ମୋ ମାଆ ମରିଗଲା ବେଳକୁ ମୋତେ କେତେବର୍ଷ ହୋଇଥିଲା ଜେଜେମାଆ?

ଆମେ ବୁଝିଥିଲୁ ସେ ତା ପ୍ରକୃତ ବାପାମାଆଙ୍କ କଥା ଟିକେ ବି ଭାବେ ନାହିଁ! କିନ୍ତୁ ଏ କଣ? କୌଣସି ଉ‌ତ୍ତର ତାକୁ ମୁଁ କିମ୍ବା ମାଆ ଦେଇ ପାରିଲୁ ନାହିଁ । ମାଆ କହିଲେ, -କାହିଁକି, ମୁଁ କଣ ତୋତେ ଗପ କହୁନି, ତୋ ମନଲାଖି ଖାଇବାକୁ ଦେଉନି, କେତେ କେତେ ଯାଗା ବୁଲାଇ ନେଉନି?

ଅଂଶୁ କଣ ବୁଝିଲା କେଜାଣି, ନୀରବ ରହିଲା ।

ଯଥାପୂର୍ବ  ସ୍ଥିତି, ସେ ମୋ ସହ ସ୍ୱଭାବିକ ବ୍ୟବହାର କଲାନାହିଁ । ମୁଁ ସେଦିନ ଆଉ ତାକୁ କୋଳରେ ଶୁଆଇବା ପାଇଁ ସାହସ କଲିନାହିଁ । ରାତିସାରା ଛଟପଟ ହୋଇ କଟାଇଲି । ମନେହେଲା, ପୂର୍ବ ରାତିରେ ଅଂଶୁ ତା ଭିଡି ଧରିଥିବା ହାତ ଓ ଲଦି ଦେଇଥିବା ଗୋଡକୁ ମୁଁ ବ୍ୟାକୁଳ ହୋଇ ଖୋଜୁଛି  ଅବା ମୁଁ ଏବେ ବି ଅନୁଭବ କରୁଛି । ଏହାକୁ ଆଉ ମୁଁ ଜୀବନ ସାରା ହଟାଇବା ଅସମ୍ଭବ । ଅମିନା ମୋ ଝିଅ ହେବା ବେଳକୁ କିଶୋରୀ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା । ମୁଁ ବି ସେତେବେଳକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନାରୀ ହୋଇନଥିଲି । ତେଣୁ ଗତ ରାତିର ସୁଖରେ ଥିଲା ଅନେକ ଫରକ । 

ଜାଣି ପାରିଲି, ଆଗକୁ ଏହାର ପରିଣତି ମୋ ପାଇଁ କିଛି ଶୁଭଙ୍କର ନୁହେଁ । କାହାକୁ କିଛି କହିଲି ନାହିଁ । ଛାତିରେ ପଥର ଲଦି କେତେ ଦିନ ପରେ ଭୁବନେଶ୍ୱର ଚାଲି ଆସିଲି ସିନା, ଅଂଶୁକୁ ଜିତି ପାରିଲି ନାହିଁ । ବିଜୟ ପରେ ବିଜୟ ମୋ ଜୀବନସାରା ଘଟି ଆସିଥିଲା । ପରାଜୟର ଅନୁଭୂତି ନଥିଲା । ମୁଁ ଅବସାଦ ପୀଡିତ ହେବାଭଳି ଅନୁଭବ କଲି । କୌଣସି କାମ କରିବାକୁ ଇଛା ହେଲାନାହିଁ । ଛୁଟି ମିଳିଥିଲେ ଅମିନା ପାଖକୁ ଚାଲିଯାଇଥାନ୍ତି କେତେ ଦିନ । ଅମିନା ସେତେବେଳକୁ ଖାସ ମୋ ସହ କଥା ହେବ ବୋଲି ଟେଲିଫୋନ ସେବା ନେଇଥାଏ । ମୁଁ ତାକୁ ପାଖକୁ ଡାକିଲି କେତେଦିନ ଆସିବା ପାଇଁ । ସେ ଆସିଲା । କେତେଦିନ ଅବା ରହି ପାରିଥାନ୍ତା? ମୁଁ ମୋ ମନକଥା ତାକୁ କହିବା ସମ୍ଭବ ନଥିଲା । କିନ୍ତୁ ସେ ବୁଝିଲା ତା ମାମା କିଛି ଦୁଃଖରେ ଅଛନ୍ତି ।

ଅଂଶୁକୁ ସେ ବର୍ଷ ଚତୁର୍ଥ ଶ୍ରେଣୀ ଅଧାରୁ ସ୍କୁଲ୍ ବଦଳାଇ ଭୁବନେଶ୍ୱର ଅଣାଗଲା । ମାୟାଧର ଓ ମାଆଙ୍କ ଏ ନିଷ୍ପତ୍ତି ରେ ମୁଁ ଖୁସି ଥାଏ । କିଛିଟା ବିଚଳିତ ବି ଥାଏ ।

ସମୟ ବହୁତ କଥାର ସମାଧାନ କରେ । ଯଦିଓ ଅଂଶୁ ମୋତେ ସିଧା ସମ୍ବୋଧନ କିଛି କରୁନଥାଏ, ନା ଅଙ୍କଲ୍ ନା ଆଣ୍ଟି ନା ଅନ୍ୟକିଛି, କିନ୍ତୁ କ୍ରମେ ମୋ ସହ ସହଜ ବ୍ୟବହାର କରୁଥାଏ । ମାଆ ସବୁଦିନ ଆମ ପାଖରେ ରହିବା ସମ୍ଭବ ନଥିଲା, ପାଇକାଳୀରେ ତାଙ୍କର ଅନେକ ଦାୟିତ୍ୱ । ମାୟାଧର ସବୁକାମ ବନ୍ଦ କରି ଅସମାପ୍ତ ଚିତ୍ରକଳାଟିକୁ ଲାଗି ପଡିଥାଏ ସାରିବାକୁ । ଦିନରାତି ଏକ କରି ଦେଇଥାଏ । କଣ ଯେ ଏତେକରେ? ଦଶ ମିନିଟ୍ ଭାବିଲା ପରେ ବିନ୍ଦୁଏ ଆଙ୍କୁ ଥାଏ । କିନ୍ତୁ ସେ କିଛି ଗୋଟେ କରି ସାରିଲା ପରେ ମନେହୁଏ ବଢିଆ ହେଲା ।

ମୁଁ ଅଂଶୁର ସବୁ ଦାୟିତ୍ୱ ନେଉଥାଏ । ତାକୁ ଶୁଆଇ ଦେଲା ବେଳେ ମୋଠୁ କଥା ଆଦାୟ କରିନିଏ, ରାତିରେ ତାକୁ ବାବାଙ୍କ ପାଖକୁ ନହଟେଇବା ପାଇଁ । ସେ ଏଣିକି ମୋ ସହ ଭାବାବେଗରେ ଜଡିତ ହୋଇ ପଡିଥାଏ । ତଥାପି ସେ ମୋତେ କିଛି ସମ୍ବୋଧନ କରୁ ନଥାଏ । ମୁଁ ବି ତାକୁ କୋଳାଇ ନେଇ ସୁଖନିଦ୍ରା ଯିବାରେ ଆଉ କିଛି ଅସୁବିଧା ଲାଗୁନଥାଏ । ବଡ ବିଚିତ୍ର ସେ ସମୟ । ମା ଭଳି ସବୁ ଭାବନା ମୋର କିନ୍ତୁ ମାଆହେବା ଅର୍ଥାତ୍ ମୋ ମାୟାଧରକୁ ଭାବିବା, ମୋ ମଧ୍ୟକୁ ଆଉ ଆସୁ ନଥାଏ । ସେ ଭାବନା ଅନେକ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ମରିଯାଇଥାଏ । ଆର ବର୍ଷକୁ ଅଂଶୁକୁ ଦଶବର୍ଷହେବ । ମାୟାକୁ ବାହା କରିବା ପାଇଁ ମୁଁ ପୁଣି ମାଆଙ୍କୁ କହିବା ଆରମ୍ଭ କରିଦେଇଥାଏ ।

ମନେ ହେଉଥାଏ, ମୁଁ ଯେମିତି ଏକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ । କିନ୍ତୁ ଅଂଶୁକୁ ତ୍ୟାଗକରି, ମାୟାଧରକୁ ଛାଡି ମୁଁ ଅନ୍ୟତ୍ର ରହିବା କଥା ଭାବି ପାରୁନଥାଏ । ଅଂଶୁ ମତେ କିଛି ସମ୍ବୋଧନ ନକରୁ ପଛେ ଭାବୁଥାଏ ମୁଁ ତାର ମାଆ ଭଳି । ସେମିତି ତାହାର ଦାବି, ସେମିତି ନିଜର ପଣ, ସେମିତିତା ଅଳି ଅର୍ଦ୍ଦଳି । ଜେଜେମାଆ ଅବା ତା ବାବାଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ବି ମୋ ସହ ସେ ଅଧିକ ସ୍ନେହ ବିଜଡିତ ହୋଇ ଯାଇଥାଏ, ବା ମୁଁ ସେମିତି ଭାବୁଥାଏ । ମୋର ମନେ ହେଉଥାଏ ମୁଁ ଦୁଇଟା ଜୀବନ କାଟୁଛି । କଲେଜରେ ଜଣେ ଦାୟିତ୍ୱ ସମ୍ପର୍ଣ୍ଣା ସହକାରୀ ପ୍ରଫେସର । କିନ୍ତୁ ଘରେ ମୁଁ ଯେମିତି ଅଂଶୁଠୁ ବି ବୟସରେ ସାନ । ଅଡୁଆ ଗୁଡିସୂତାକୁ ଫିଟାଉଥିବା ଛୋଟିଆ ସୁମନ ।

ଭୁବନେଶ୍ୱର ଆସିବା ପରେ ଆମ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ସହ ଜଡିତ ହୋଇ ପାରିନଥାଏ । ମୋ ନିଜ ମଧ୍ୟର ଯୁଦ୍ଧ ନେଇ ମୁଁ କେବେ ଖୁସି କେବେ ଦୁଃଖ ଓ ଆଶଙ୍କା ମଧ୍ୟରେ ଥାଏ । ଜାଣେନି, ମାଆ ଅବା ମାୟାଧର ଅବା ଅମିନା କେହି କଣ ମୋ ମନ ମଧ୍ୟକୁ ଝାଙ୍କି ଦେଖି ପାରୁଥିବେ ।

ମୋର କାହିଁକି ଲକ୍ଷ୍ମୀମାଆ କଥା ବହୁତ ମନେ ପଡୁଥାଏ ।