Search This Blog

Saturday 19 December 2020

ଭାଗ ୨୨ ଓ ପରିସମାପ୍ତି, ଶବ୍ଦସଂଖ୍ୟା ୧୨୯୩।


 ୨୨

ସେ ସିଧା କହିଲେ, - ସୁମୀ! ଆମେଦୁହେଁ ପରସ୍ପରକୁ ଗ୍ରହଣ କରିନେଲେ କ୍ଷତି କଣ? ମୋ ମନର ଭଲପାଇବାକୁ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କହି ପାରୁନାହିଁ ଖାସ ଗୋଟିଏ ଭୟରେ କି ତୁମେ ଯଦି ଅସ୍ୱୀକାର କରିବ, ଯଦି ଛାଡି ଚାଲିଯିବ! ତୁମକୁ ମୋ ଭଲପାଇବାର ବିଶ୍ୱାସ ଦେବାର ଆବଶ୍ୟକତା କିଛି ଅଛି? ତୁମେ ଏକ ପରିସ୍ଥିତିର ସମାଧାନ, ଏ ବିଚାର କରି ଏକଥା କହୁନି ସୁମୀ । ଅଂଶୁ କିମ୍ବା ମାଆଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଏହା କହୁନି । ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ହୁଏତ ତୁମର ଆବଶ୍ୟକତା ଥାଇପାରେ କିନ୍ତୁ ମୁଁ ମୋ ନିଜ ଭାବନା କହୁଛି, ଅଂଶୁଠୁ ମୁଁ ଅଧିକ ନିର୍ଭରଶୀଳ ତୁମ ଉପରେ । ତୁମକୁ ବାଦ ଦେଇ ମୋ ଜୀବନକୁ ଆଦୌ ଚିନ୍ତାକରିନି । ଆଜି ନୁହେଁ ସୁମୀ, ଅନେକ କାଳୁ ମୁଁ ତୁମକୁ ଭଲପାଉଛି ସୁମୀ । କିନ୍ତୁ ସେ କଥା ବି କହିପାରେନା, କ'ଣ ତୁମ ଉତ୍ତର ହେବ ସନ୍ଦେହ କରି । ତୁମେ ପରା ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି, ବିଶ୍ୱଭାରତୀ ଗଲାପରେ ଚିଠିଟାଏ ବି ଦେଲନି । ମୁଁ କୌଣସି ରିସ୍କ ନେବାକୁ ଭୟ କଲି । ଆଜି କହିବାକୁ ବାଧ୍ୟ । କାରଣ, ମାଆ ଯଦି ଭିନ୍ନ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନେବେ, ଦୁନିଆ ମୋ ପାଇଁ ଅନ୍ଧକାର ହୋଇଯିବ । ତୁମେ କଣ ମୋତେ ସେ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଠେଲିଦେବ?

ତାପରେ ସେ ନୀରବ ହୋଇ ମୋ ଆଡେ ଚାହିଁ ରହିଲେ ଉତ୍ତର ଅପେକ୍ଷାରେ ।

ମୁଁ ମଥାନତ କରି ଠିଆ ହୋଇଥାଏ, କିଛି କହିବା ଅବସ୍ଥାରେ ନଥାଏ, ଆଖିରୁ ବହିଯାଉଥାଏ ଧାର ଧାର । ମୋ ନୀରବତାକୁ ସେ ବୁଝିଲେ । ଲୁହ ପୋଛିଦେଲେ । କିଛି ସମୟ ମୁଁ ସ୍ଥାଣୁ ଭଳି ଠିଆ ହୋଇରହିଲି । ସେ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ସମଗ୍ର ଜୀବନଟା ଯେମିତି ଆଉଥରେ ମୁଁ ଜୀଇଁଗଲି । ତଥାପି ମୁଁ ନୀରବ ରହିଲି ।

- ସୁମୀ, ତୁମକୁ କହିବାକୁ ପଡିବ ସୁମୀ, ମୋତେ ତୁମେ ଗ୍ରହଣ କରିବ କି ନାହିଁ? 

ମୁଁ ଅନୁଭବ କଲି, ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଦେଉଛି । ମୋ ମାୟାଧରଙ୍କୁ ମୁଁ କଷ୍ଟ ଦେବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ଲଜ୍ଜା ଓ କୋହ ସମ୍ବରଣ କରି କହିଲି । - ଅମିନାର ଇଛା ରଖିବ? ତା ବାପା ସମ୍ବୋଧନ ସ୍ୱୀକାର କରିବ?

ଏତିକି କହି ମୁଁ ଦୌଡି ପଳାଉଥିଲି । ସେ ମୋତେ ପାଖକୁ ଭିଡିନେଲେ । ଇପ୍ସିତ ପୁରୁଷର ନିବିଡ ଆଲିଙ୍ଗନର ବନ୍ଧନରେ ମୋର ସମସ୍ତ ଅହଂ ଚୁରମାର ହୋଇଗଲା । ପୁର୍ବାଶାରେ ଫିଟି ଆସୁଥିଲା ସିନ୍ଦୁରା, ହୁଏତ ସମସ୍ତେ ଉଠିବେ ଏବେ । ମୁଁ କହିଦେଲି, -ଗୋପୀକୁ ଛାଡ ମାୟାଧର ।

ମାଆଙ୍କ କୌଣସି ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପୂର୍ବରୁ ତାଙ୍କ ଏକ ମାତ୍ର ନନ୍ଦନ ମାଗି ଆଣିଲେ ବର । ଏ ଧରାଧାମରେ ହେବ ନର କିନ୍ନରଙ୍କ ମିଳନ । ବଡଭାଇ ଓ ବୋଉ କେବଳ ସମୟ ମାଗିନେଲେ ମୋ ବାପାଙ୍କ ମତନେବା ପାଇଁ, ଯାହା ମାତ୍ର ଥିଲା ଔପଚାରିକତା ।

ଅମିନା ସେହିଦିନଠୁ ଡାକିବା ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲା,- ବାପା! 

ମାଆଟିଏ, ବାପାଟିଏ, ଝିଅଟିଏ, ପୁଅଟିଏ, ଶାଶୁଘରଟିଏ ଓ ବାପଘରଟିଏ ।

ମହୁଲକୁସୁମରେ ଆନନ୍ଦ ଖେଳିଗଲା । ସମସ୍ତଙ୍କ ସହଯୋଗରେ ଧୁମଧାମରେ ମୋ ପରିବାର ଲୋକେ ଏ ବିବାହ ସମ୍ପର୍ଣ୍ଣ କରାଇଥିଲେ । ସୁଦାମ ସାର୍ କହିଲେ ଇତିହାସରେ ମହୁଲକୁସୁମ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇଗଲା ।

କାନକୁ କାନ ଏ ବାର୍ତ୍ତା ପ୍ରଚାର ହୋଇ ଅଖଣ୍ଡ ଭାରତର ମୋ କିନ୍ନର ସମାଜ ପାଇଁ ଆଣି ଦେଇଥିଲା ଆନନ୍ଦ । ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ଆମ ଅଭିନନ୍ଦନ ଭୋଜିରେ ସାରା କିନ୍ନର ସମାଜ ହର୍ଷ ଉଲ୍ଲାସରେ ଯୋଗଦେଲେ । ଜଗବନ୍ଧୁସାର୍‌, ପିଙ୍କି ଓ ତାଙ୍କ ପରିବାର, ମୋ ମିତ ଓ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ, ଲକ୍ଷ୍ମୀମା, ଆମ ସମସ୍ତ ସାଙ୍ଗସାଥୀ, ସହକର୍ମୀ, କଳା ଜଗତର ଲୋକେ ଆମକୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଓ ଆଶୀର୍ବାଦ ଦେଲେ ।

ସବୁଠୁ ବିଶେଷ ଘଟଣା ଥିଲା ଗୋପିକୃଷ୍ଠା ଗୁରୁଜୀଙ୍କ ସଦୟ ଉପସ୍ଥିତି । ଗୁରୁ ଆଶୀର୍ବାଦର ସୌଭାଗ ଲାଭ ହୋଇଥିଲା । ତାଙ୍କ ସହ ଆସିଥିଲେ ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ବେଶଭୂଷାରେ କାଳିଜାଈ କିନ୍ନର । ମାଆ ଦୌଡିଯାଇ ତାଙ୍କୁ କୁଣ୍ଢାଇ ପକାଇଲେ କୋଟିନିଧି ପାଇଲା ଭଳି । ସେ ତାଙ୍କ ହଜିଯାଇଥିବା କାଳନ୍ଦୀ! ମୁଁ ବିଶ୍ୱାସ କରି ପାରୁନଥିଲି । ମୋର ଏତେ ଜଣାଶୁଣା ହେଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ଜଣେ ଓଡିଆ ବୋଲି ପରିଚୟ ଦେଇନଥିଲେ!  କାଳିଜାଈ ନାମରୁ ମୋର ସନ୍ଦେହ ଅବଶ୍ୟ ହୋଇଥିଲା । ପୁଣି ନିମନ୍ତ୍ରଣ ପତ୍ରରେ ଠିକଣା ଉପରେ ନଜର ପକାଇ ସେ ପ୍ରଥମେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଓ ପର କ୍ଷଣରେ ଆନନ୍ଦିତ ହେବା ମୁଁ ବାରି ପାରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ କାରଣ ଅନୁମାନ କରି ନଥିଲି । ମାଆଙ୍କ ମାଉସୀ ପୁଅ ଭାଇ ବା ମାଉସୀ ଝିଅ ଭଉଣୀ । ମୁଁ ଭାବିନେଲି ସମ୍ପର୍କଟି; ମାଉସୀ ଶାଶୁ । ମାଆଙ୍କର ଥିବା ବିଶ୍ୱାସ, ମୋରି ପାଇଁ ସେ ଦିନେ କାଳନ୍ଦୀକୁ ଫେରିପାଇବେ; ଦୈବାତ ତାହା ସତ୍ୟ ହୋଇଗଲା । ସମସ୍ତଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ନେଇ ସୁମନ ଜୀବନର ନୂଆ ସୋପାନରେ ପାଦ ଦେଲା ।


ପରିସମାପ୍ତି ।

 ‘ସୁମନ ମାୟାଧର’ ନାମବହନ କରୁଥିବା ଆମ ଏ ଘରର ବାଲକୋନୀରୁ ଦିନ ପରେ ଦିନ ମୋର ଏ ଆଂଶିକ ଆତ୍ମଜୀବନୀ ଲେଖିଲି । ଏ ଘର ଏକ ସୁଖର ସଂସାର । ଅମିନା ଭୁବନେଶ୍ୱରକୁ ଚାଲିଆସିଛି ତା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ସହ । ଆମ କଳା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଓ ତା ନିଜର ବୁଟିକ୍ କଥା ସୁରୁଖୁରୁରେ ବୁଝୁଛି । ସେ ତା ନିଜ ନାମରେ ଆଜି ଏ ରାଜଧାନୀରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ । ନିସଙ୍ଗ ତା ଜୀବନ । ତହିଁରେ ସେ ଖୁସି । ତା ଆତ୍ୟାଚାରିତ ଇତିହାସକୁ ସେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଭୁଲିବା ସମ୍ଭବ ହେଲା ନାହିଁ । ବିବାହ ପାଇଁ ଆଦୌ ରାଜି ହେଲା ନାହିଁ । ସେ ଯେମିତି ଅଛି ସେମିତିରେ ଆମେ ଖୁସି । 

ଅଂଶୁ ଜଣେ ନାମକରା ଡାକ୍ତର । ତା ବାପା ଦିନେ ଚାହିଁଥିଲେ ସୁମନ ଡାକ୍ତରୀ ପଢୁ, ସେ ଇଛା ଆମ ପୁଅ ପୁରଣ କରିଛି । ବୋହୂ ସୁଗୃହିଣୀ, ନାତିଟିଏ, ନାତୁଣୀଟିଏ । ଆମ ଦୁହିଁକର ଜୀବନ ଧନ ।

ଲକ୍ଷ୍ମୀମା’ଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ପରିବାର ଲୋକେ ସସମ୍ମାନେ ଫେରାଇ ନେଲେ, ସେ ଏବେ ପରଲୋକଗତା । 

କାଳିଜାଈ ମାଉସୀ ମଧ୍ୟ ଭୁବନେଶ୍ୱର ଚାଲି ଆସିଲେ ଗୁରୁଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ । ତାଙ୍କ ତନ ମନ ଧନ ଦେଇ ରାଜଧାନୀର କିନ୍ନର ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଅନେକ ଉନ୍ନତି କଲେ । ସେ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱର୍ଗବାସୀ ହେଲେଣି । ସୁଦାମସାର, ଜଗବନ୍ଧୁସାର୍ ଓ ମୋ ଗୁରୁଜୀ ବି ଇହଧାମ ତ୍ୟାଗ କଲେଣି । ବାପା ବାର୍ଦ୍ଧକ୍ୟ ପୀଡିତ, ମହୁଲକୁସୁମ ଛାଡିବାକୁ ନାରାଜ । ବୋଉର ଶେଷ ଜୀବନ ଆମ ପାଖରେ କଟିଲା, ତା ଚିକିତ୍ସା ସୁବିଧା ପାଇଁ ।

ମାଆଙ୍କ ବୟସ ନବେ ପାଖାପାଖି ହେବ । କିନ୍ତୁ ଅଣନାତି ଓ ଅଣନାତୁଣୀଙ୍କ ସହ କୁସ୍ତିକରି ସେ ଏବେବି ଖୁବ୍ ମଜବୁତ୍ ।

ଆମର ଏକ କୋଠରୀ କେବଳ ରଖା ଯାଇଛି ମାୟାଧରଙ୍କ ସେ ବିଶେଷ ଚିତ୍ରଟି ପାଇଁ । ବହୁତ ସମୟ ତା ସମ୍ମୁଖରେ ବସି ସେ ଧ୍ୟାନ କରନ୍ତି । ସେ ଘରେ ସମସ୍ତ ଆଲୋକ ସଜ୍ଜିକରଣ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ରହସ୍ୟ କେବଳ ଦେଖିଥିଲେ ଜଗବନ୍ଧୁସାର ଓ ମୋ ଗୁରୁଜୀ । ସଂସାରକୁ ଏହା ଅଗୋଚର । ଅଂଶୁ ଓ ଅମିନା ଅବଶ୍ୟ ଏ କଥା ଜାଣନ୍ତି । 

ମାୟାଧର ତାଙ୍କ ଗବେଷଣା ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ସିଦ୍ଧାନ୍ତକୁ ଟିପି ରଖିଛନ୍ତି । ଅନେକ କଥା ସରଳଭାବେ ବୁଝାଇ ଦେଇଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ତାଙ୍କର ସେ କଳା ସଂହିତା ସହ ଏ କଳାକୃତିକୁ ଆମ କଳା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଦାନ କରିବେ । ସୁମନ ମାୟାଧର ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀ ଏବେ ସାରା ଜଗତରେ ପରିଚିତ ।  ବୃତ୍ତି, ବ୍ୟବସାୟ, ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଓ ଗବେଷଣା ସବୁଥିରେ ସେ ସଫଳ ।

ଆଉ ମୋ କଥା କଣ କହିବି? ଏହା ଗତାନୁଗତିକ । ପିଲାମାନଙ୍କ ଦାୟିତ୍ୱ ନେବା, ଶାଶୁଙ୍କ ସେବାକରିବା, ବୋଉର ଯତ୍ନ ନେବା । ବୋହୂମାଆକୁ ଆଜିର ସମାଜର ନିୟମ ଅନୁସାରେ ଜଣେ ସାଙ୍ଗ ଭଳି ଆଦର ସ୍ନେହରେ ରଖିବା, ନାତି ନାତୁଣୀଙ୍କ ଅଳି ଅର୍ଦ୍ଦଳି ଶୁଣିବା; ଏତିକି ମୋ ଘର କଥା ।

ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ପ୍ରିୟଭାଜନ ହେବା ସହ ମୋ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ କ୍ରମଶଃ ପଦୋନ୍ନତି ପାଇ ପ୍ରଧ୍ୟାପକ ଓ ପରେ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ହୋଇ ଅବସର ନେଇଛି । ଅବସରର ପ୍ରଥମ କାମଭାବେ, ଲେଖୁଲେଖୁ ଲେଖିଦେଲି ଏ ଜୀବନୀ ।

ମୋ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ସହ ଯଥା ସମ୍ଭବ ଯୋଗଦାନ ଚାଲୁ ରହିଛି । ମୋ କଳାକୁ ସୀମିତ ରଖିଛି ମୋ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ବାବଦରେ ନାନାଦି ଜନ ସଚେତନତାର ବାର୍ତ୍ତା ଦେବାକୁ । ଆମ ସମାଜର ଅବସ୍ଥା ବହୁତ ବଦଳିଲାଣି । ତୃତୀୟ ଲିଙ୍ଗର ମାନ୍ୟତା ଦେଶର ସମ୍ବିଧାନ ଓ ଆଇନ ଦେଇ ସାରିଲାଣି । ଏଣୁ ବାକି ଅଛି କେବଳ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ । 

ଏ କେବଳ ଶବ୍ଦଟି ହିମାଳୟଠାରୁ ବଡ । ଯେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେବଳ କିନ୍ନର ନୁହେଁ ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ଶିଶୁର ବିଶେଷତାକୁ ଧ୍ୟାନ ଦିଆନଯାଇ, ତା ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ତାକୁ ଗଠନ କରିବାର ପ୍ରୟାସ କରାଯାଇନି ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ଶିଶୁ ମଧ୍ୟରେ ରହିଯିବ ଅଭାବ ବୋଧ । ଏ ଅଭାବ ବୋଧ ସ୍ୱଭାବିକ ଭାବେ ପରିଚୟ ସଂକଟରେ ଥିବା ତୃତୀୟ ଲିଙ୍ଗର ଶିଶୁଟି ପାଇଁ ଅଧିକ ଜଟିଳ । ତା ଜୀବନକୁ କେବଳ ସହଜ କରିପାରିବେ ତା ପିତାମାତା ଓ ତା ପରିବାର । ଶାରୀରିକ ଗଠନରେ କୌଣସି ଅସ୍ୱଭାବିକତା ନଥିବା ପୁଅଟି ମଧ୍ୟରେ ଯେ ଝିଅଟିର ମନ ଥାଇପାରେ ଓ ସେମିତି ଝିଅଟି ମଧ୍ୟରେ ପୁଅଟିର ମନ ଥାଇପାରେ ଏହା ଏକ ସତ୍ୟ ବୋଲି ପରିବାରକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପଡିବ । ଏହା କଣ ଆଜିର କଥା? ଶାସ୍ତ୍ର ପୁରାଣ, ଇତିହାସ ସମସ୍ତେ ଏ ଅବସ୍ଥାକୁ ମାନିଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଆଜି ଏ ଜାଣି ଅଜଣା ହୋଇ ସତ୍ୟକୁ ଏଡାଇ ଯିବାର କାରଣ କିଛି ନାହିଁ । କେବଳ ଚରମ ନିର୍ବୋଧତା । ପରିବାର ତରଫରୁ ସଂଘର୍ଷ ନରହି ଗ୍ରହଣୀୟତା ରହିଲେ ପ୍ରାୟ ତା ଜୀବନରେ ସେମିତି ବିଶେଷ ଅସୁବିଧା ରହିବ ନାହିଁ । ଆଇନ ଯାହା କହିଲେ ବି ଅବୋଧ ଶିଶୁର ଏ ବାବଦରେ ଜ୍ଞାନ କଣ ଅଛି? ତା ଅଧିକାର ଓ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ପାଇଁ ଲଢିବା କଥା ତା ପରିବାର । ଅଥଚ ତାର ମୂଖ୍ୟ ଲଢେଇ ହୁଏ ତା ପରିବାର ସହ । ସେ କଣ ନିଜ ପରିବାର ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆଇନର ଆଶ୍ରୟ ନେଇ ପାରିବ ଜଣେ ଶିଶୁ ହୋଇ । ଅତୟବ୍ ପରିବାର ଓ ଶୈଶବ ହେଉଛି କିନ୍ନର ଜୀବନର ହାରିଯିବାର ପ୍ରଥମ ଓ ଶେଷ କାରଣ । 

ଯେତେସବୁ କାମ ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମ କିନ୍ନର ସମାଜରେ ହେଉଛି ତାହା ମୁଖ୍ୟତଃ ଥଇଥାନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ଜଣେ ପୀଡିତାର ମୂଖ୍ୟସ୍ରୋତକୁ ଫେରିବାର କାମ । କେତେଜଣଙ୍କୁ ଆମେ ଥଇଥାନ କରିବା? ପୁଣି ମାଡିଆସିବେ ନୂଆ ପୀଡିତା । ସମାଜ ନିଷ୍ଠୁର, କୌଣସି କାରଣରୁ ଜଣେ ଅସହାୟ ହେଲେ, ସେ ନାରୀ ହେଉକି ନର ଅବା କିନ୍ନର; ସମାଜ ତାକୁ ଝୁଣି ଖାଇଯିବାର ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରେ । ଏହା ସତ୍ୟ । ଅତୟବ୍ ଆମକୁ ଆଉ ପାଦେ ଆଗେଇବାକୁ ପଡିବ । ପରିବାର, ଶିଶୁସୁରକ୍ଷା ବିଭାଗ, ଅଙ୍ଗନବାଡୀ, ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ସାଧାରଣ ସମାଜ ସଚେତନ ହେବା ଜରୁରୀ କି ଶିଶୁଟି ମଧ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ବିଶେଷତା ଥାଇପାରେ, ଏହାର ପରିପ୍ରକାଶକୁ କୌଣସି ସ୍ତରରେ ଏଡାଇ ନଯାଇ ଶିଶୁଟିକୁ ତାହାର ବିଶେଷତାକୁ ନେଇ ଆଗକୁ ଯିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ଉଚିତ୍ ।

ମୋ ଜୀବନୀ ଏକ ଘଟଣାବହୁଳ ସଫଳ କାହାଣୀ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ମାନକ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ନୁହେଁ । ସବୁବେଳେ ଦୈବକୃପା, ଭାଗ୍ୟ ଓ ପାରିପାଶ୍ୱିର୍କ ଅବସ୍ଥା ମୋତେ ସହାୟତା ଦେଇଛି । କିନ୍ତୁ ମୋ ଜୀବନରେ ଭେଟିଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜଣ କିନ୍ନରର କାହାଣୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀମା, କାଳିଜାଈ ମାଉସୀ ଓ ଅମିନା ଠାରୁ ମଧ୍ୟ ଆହୁରି ଦୁଃଖ, ନିର୍ଯ୍ୟାତନା ଓ ସଂଘର୍ଷର କାହାଣୀ; ଶୈଶବ ଅପହୃତ, କୈଶୋର ଅବୁଝା ଅବହେଳିତ ଓ ପୀଡିତ, ଯୌବନ ଅତ୍ୟାଚରିତ ଓ ନିନ୍ଦିତ, ପ୍ରୌଢାବସ୍ଥା ନିସଙ୍ଗ ଓ ଦୟାର ନିର୍ଭର ଏବଂ ବାର୍ଦ୍ଧକ୍ୟ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଏକ ଅଭିଶାପ । ଏଣୁ ମୁଁ ମୋ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଦୃଢ ସମର୍ଥକ । ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଅଧିକାଂଶଙ୍କର ସମ୍ମାନ, ଆଦର ଓ ଆଶ୍ରୟର ସ୍ଥଳ । ବ୍ୟକ୍ତି ଅତ୍ୟାଚାରିତ ହେଲେ ଯୁଗେ ଯୁଗେ ଗଢିଉଠିଛି ସଂଘ ।

ସାଧାରଣ ସମାଜ ସହଜରେ କହି ଦେଉଛି ମୋ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଲୋକେ ନିନ୍ଦନୀୟ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ । କିନ୍ତୁ କାହିଁକି? କାହାପାଇଁ ସେ ଘର ପରିବାର, ଅଧିକାର ଓ ସମ୍ମାନର ଜୀବନ ଛାଡି ଆସିଛି? 

ସୁଯୋଗ ମିଳିଲା ମାତ୍ରେ କହେ, କେତେ ଆମେ ନିର୍ଯ୍ୟାତିତାକୁ ଥଇଥାନ କରିବା, ଚାଲ ମୂଳକୁ ଯିବା, ନିର୍ଯ୍ୟାତନା ହେବାର ସମୟ ପୁର୍ବର ସମାଜକୁ ସୁଧାରିବା ।

କେବଳ କିନ୍ନର ନୁହେଁ ପ୍ରତିଟି ଶିଶୁ ତା’ର ବିଶେଷତାର ସହ ବିକଶିତ ହେଉ । ବିଶେଷତା ନଥିବା ଶିଶୁ ଏ ଧରାରେ ଜନ୍ମ ହୋଇ ନାହାନ୍ତି କିନ୍ତୁ ଏହା ବିକଶିତ ହୋଇଛି କ୍ୱଚିତ୍ କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାହ ପୁଣି ଦୈବାତ୍ ।

ଆମ ବାଲ୍କୋନିରୁ ପ୍ରତି ସୂର୍ଯ୍ୟାସ୍ତରେ ମୁଁ ଦେଖେ ମୋ ପ୍ରିୟ ଜନ୍ମମାଟି ଓଡିଶାର ସଂଘର୍ଷ ଓ ଶାନ୍ତିର ପ୍ରତୀକ ଧଉଳିକୁ । ମୋ ଅନ୍ତରରେ ଉଚ୍ଚାରିତ ହୋଇଉଠେ ସଂଙ୍ଘ ଶରଣଂ ଗଛାମି, ଧର୍ମଂ ଶରଣଂ ଗଛାମି, ବୁଦ୍ଧଂ ଶରଣଂ ଗଛାମି । ଶାନ୍ତ ଶାନ୍ତି ଶାନ୍ତି ।

ମୋର ଏ ଆତ୍ମଜୀବନୀ, ମୋ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଓ ସାଧାରଣ ସମାଜ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ସେତୁ ଭୂମିକା ତୁଲାଇବ, ଏ ଆଶା ସହ, ମାୟାଧର ମୋର ତ୍ରାଣକର୍ତ୍ତାଙ୍କୁ ଏହାକୁ ସମର୍ପଣକରୁଛି ।

ସମାପ୍ତ ।

ତା.୦୩.୧୦.୨୦୨୦


(କୃତଜ୍ଞତା- ଅକ୍ଟୋବର ୧୮, ୨୦୨୦, ଆଜକୁ ଠିକ୍ ଦୁଇ ମାସ ତଳେ ଏ "ସୁମନ ମାୟାଧର" ଆତ୍ମଜୀବନୀ ପ୍ରାୟ ଉପନ୍ୟାସର ପ୍ରଥମ ଭାଗ ପ୍ରକାଶିତ କରିଥିଲି। ପ୍ରଥମ ଭାଗକୁ ପାଖାପାଖି ଆଠଶହ ଥର ଖୋଲାଯାଇଛି। ବୋଧହୁଏ ଚାରି ଶହ କିମ୍ବା ପାଞ୍ଚଶହ ପଢିଥିବେ। ସୌଭାଗ୍ୟର କଥା ଏ ସଂଖ୍ୟା ଅଦ୍ୟାବଧି ଏକଶହ ପଚିଶରୁ ଏକଶହ ପଚାଶ ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି। ଏହାକୁ ଲେଖକ ମନେକରେ ସଫଳତା। ଏମିତି ଭାଗ ଭାଗ କରି ଇଫର୍ମାଟରେ ପଢିବା ଏକ କଷ୍ଟକର ବ୍ୟାପାର। କୌଣସି କାରଣରୁ କେହି ଅଧାରୁ ରହିଲେ ଆଉ ତାଳମେଳ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ। ତଥାପି ଏତେଜଣ ପଢୁଥିବା ଲେଖକ ମନରେ ସୁଖ ଯେତିକି ଦେଇଛି କୃତଜ୍ଞତା ଭାବ ତହିଁରୁ ଅଧିକ ଦେଇଛି। କେତେଜଣ ପୂଜ୍ୟ ଓ ବୟସ୍କ ପାଠକ ଏହାକୁ ପଢୁଛନ୍ତି ଓ ଆଶୀର୍ବାଦ ସହ ମନ୍ତବ୍ୟ ତଥା ପରାମର୍ଶ ଦେଉଛନ୍ତି ଯାହା ମୋପାଇଁ ଅନେକ ମୂଲ୍ୟବାନ। ଅନ୍ୟୁନ ଆଠଜଣ କିନ୍ନର ଭଗ୍ନୀ ଏ ଉପନ୍ୟାସ ପଢୁଛନ୍ତି ବୋଲି ପ୍ରମାଣ ମିଳୁଛି ଯଦିଓ ପଦେହେଲେ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇନାହାନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କୁ ଆନ୍ତରିକ ଧନ୍ୟବାଦ ଓ ଅନୁରୋଧ କରୁଛି ଯେ ଦୟାକରି ଉପନ୍ୟାସରେ ରହିଯାଇଥିବା ତ୍ରୁଟି ଓ ଅଭାବକୁ ଅବଗତ କରାଇଲେ ଆମେ ଏହାକୁ ଉନ୍ନତ ଏକ ବହିକୁ ରୂପାନ୍ତର କରିପାରିବା। 

ଅନେକ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି ବହିଟିକୁ ଇଂରାଜୀରେ ଲେଖିବା ପାଇଁ। ଅବଶ୍ୟ ଆସନ୍ତା ବର୍ଷ ଏହି ସମୟକୁ ଏହାର ଇଂରାଜୀ ଲେଖା ମୁଁ ଆରମ୍ଭ କରିବି। ଦୁଇ ପାଠକ ଏହାକୁ ସିନେମା କରିବାର ଉତ୍ସାହ ଦେଖାଇଛନ୍ତି। ଏହାକୁ ସତରେ କେହି ସେ ଦିଗକୁ ନିଅନ୍ତି ତେବେ ଲେଖକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଖୁସି ହେବ କିନ୍ତୁ ଏକ ସର୍ତ୍ତ ରଖିବ ଯେ ଯେଉଁ ପାଞ୍ଚ ଛଅ ଜଣ କିନ୍ନର ଚରିତ୍ର ଅଛନ୍ତି ତାହା ସତକୁ କିନ୍ନର ମାନେ ନିଭାଇବେ। 

ପ୍ରାୟ ଛଅ ମାସ ବିରତି ନେଇ ଏହାର ବହି କଥା ଚିନ୍ତା କରିବି। ବିଶ୍ୱାସ ବହି ହେବା ବେଳକୁ ଖୁବ୍ ଭଲଭାବେ ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥିବ, "ସୁମନ ମାୟାଧର"।

କୌଣସି କଥା ଅଯଥା ଘଟେ ନାହିଁ। କେଉଁ କାରଣରୁ 'ଭିନ୍ପମଣିଷ ଭିନ୍ନ କଥା' ଟିଭି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆମୂଳଚୂଳ ଦେଖିଲି। କାହିଁକି ଅନୁଭବ କଲି ଏ ସମାଜ ବଦଳିବା ଦରକାର ଓ କାହିଁକି ଏ ଉପନ୍ୟାସ ଲେଖିଲି ସେ କଥାର ଗୁଢ ରହସ୍ୟ ଲେଖକକୁ ଅଗୋଚର। କିନ୍ତୁ ଦୃଢ ବିଶ୍ୱାସ କେଉଁଠି ଏମିତି କାହାଣୀ ଘଟିଯାଇଛି ଯାହା କେବଳ ଏ କିଞ୍ଚିତ୍ ସାମର୍ଥ୍ୟ ଲେଖକର ଅବଲମ୍ବନ ନେଇଛି। ମୋ ସୁମନ ଯେମିତି ସଫଳ ସେମିତି ସଫଳ ହୁଅନ୍ତୁ ସମସ୍ତ କିନ୍ନର ଭଗ୍ନୀ ନିଜ ଶୈଶବ କାଳରୁ, ଥଇଥାନ ନୁହେଁ ସ୍ବଭାବିକ ବାଛବିଚାର ରହିତ ଉନ୍ନତି। କିନ୍ନର ସମାଜର ଆଶୀର୍ବାଦ ଭିକ୍ଷା କରୁଛି। ଆସନ୍ତୁ ଶେଷ ଭାଗ ପଢି ସାରିଦେବା ଆଉ ଆପଣ ମାନଙ୍କୁ ହଇରାଣ କରିବି ନାହିଁ। ଏତେ କଥା କହିଲି ଆପଣମାନେ ପଦେ ପଦେ ନକହିଲେ ଲେଖକର ମନ ଦୁଃଖ ହେବନି କି? ଲେଖିବେ। ଲେଖିବେ ନା?

ଧନ୍ୟବାଦ।)


Saturday 12 December 2020

ସୁମନ ମାୟାଧର। ଭାଗ ୨୧, ଶବ୍ଦସଂଖ୍ୟା ୧୦୨୦।

 ୨୧

ଅପରାହ୍ନରେ ସେ ମୋ କବାଟ ଠକ୍‌ଠକ୍ କରିବା ପରେ ଯାଇ ମୋ ନିଦ ଭାଙ୍ଗିଲା । ଦେଖିଲି ସେ ଭାତ ଓ ଡାଲି ରାନ୍ଧି ଦେଇଛନ୍ତି । ମୁଁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଗଲି ଆଉ ଯାହା କିଛି ବ୍ୟବସ୍ଥା କଲି । ଆମେ ବାହାରିଲୁ ପାଇକାଳୀ ।

ମୁଁ ଅଂଶୁକୁ ଜଣାଇଦେଲି, ତା ବାପାଙ୍କ କଳାକୃତି କାମ ସରିଛି ସେ ଏବେ ଅଂଶୁକୁ ବହୁତ ଆଡେ ବୁଲାଇ ନେବେ । ତୁମେ ବାପା ପୁଅ ଗୋଟେ ପଟେ । ମୁଁ ରହିଲି ମାଆଙ୍କ ସହ ।

ଅଂଶୁର ଜନ୍ମଦିନ ଆସୁଥାଏ । ଆମଘରୁ ଏଥର କିନ୍ତୁ କେବଳ ବଡଭାଇ ଓ ମୋ ବୋଉ ଆସିଥିଲେ ।  

ଅମିନା ଗୋଡ ଟେକି ବସିଥିଲା, ସେ ବି ନଆସିବ କେମିତି ଅଂଶୁର ପୋଷାକ ଦାୟିତ୍ୱ ତାହାର ।

ଜନ୍ମଦିନ ଆମ ଘରୁଆ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ପାଳନ କରାଗଲା, ପୂଜାପାଠ ଓ ସତ୍ୟନାରାୟଣ ପାଲାସହ । ସଂଧ୍ୟା ସମୟରେ ଖୁବ୍ ସହଳ ଖିଆପିଆ ସରିଲା ।

ହଠାତ ଅମିନା ମାଆଙ୍କୁ କହିଲା, - ଆଛା ଜେଜେମାଆ, ଅଂଶୁ ତୁମକୁ ଓ ମାମାଙ୍କୁ ଯାହା ଡାକୁଛି ମୁଁ ବି ସେଇଆ ଡାକୁଛି ଅଥଚ ସେ ଯାହାଙ୍କୁ ବାପା ଡାକୁଛି ମୁଁ କଣ ତାଙ୍କୁ ଚାଚା ଡାକୁଥିବି? 

ଜନ୍ମଦିନରେ ଖୁବ୍ ଖୁସିଥିବା ଅଂଶୁ କହି ପକାଇଲା, - ଦିଦି ତୁମେ ଆଗରୁ ସେମିତି ଡାକୁଥିଲ ବୋଲି ଡାକୁଛ । ଡାକ ସହଜରେ ବଦଳାଇ ହୁଏନି । ଦେଖୁନ ମୁଁ ମାମା ଡାକି ପାରୁନଥିଲି ଆମ ମାମାଙ୍କୁ ଅନେକ ଦିନ । ଏବେ ତ ପୁଣି ଡାକିଲି । ତୁମେ ଏଣିକି ମୋ ବାପାଙ୍କୁ ବାପା ଡାକୁନ, ମୋର କିଛି ରାଗ ଆସିବ ନାହିଁ ।

 ଠିକ୍ ଏହି କଥା ଅତୀତରେ ସେ ଶୁଣିଥିଲା ତା ବାପାଙ୍କ ଠାରୁ; ସେ ନିଜେ ଯେବେ ସହଜରେ ମାମା ଡାକ ଆରମ୍ଭ କରି ପରିନଥିଲା ।

ମାଆ ଏବେ କରନ୍ତି କଣ! ହଁ ହଁ ତୁ ଯାହା ଡାକୁଛୁ ଡାକ, ତାକୁ ପଚାର ।

କଥା ସେତିକିରେ ରହିଲା ।

ମୁଁ ସମସ୍ତ କାମସାରି ବୋଉ ସହ ଗପ କରୁଥିଲି । ମାଆ ଆସିଲେ । ବୋଉ ମନେପକାଇ ଦେଲା, ଅଂଶୁର ଜନ୍ମଦିନ ସରିଲା, ଏଣିକି ପିଲାମାନଙ୍କୁ ପଚାରନ୍ତୁ ବିବାହ କଥା । ମତେ କଥାଟି ଖରାପ ଲାଗିଲା । ପିଲାମାନଙ୍କୁ କହିବାର କି ଆବଶ୍ୟକତା ଥିଲା ଯେ । ସେ ତାଙ୍କ ପୁଅକୁ ପଚାରିବେ ସିନା । ପୁଣି ମନକୁ ଆସିଲା ମାଆ ଏତେ ନିଜର, ମୁଁ କଣ ତାଙ୍କର ଗୋଟେ ପିଲା ନୁହେଁ ।

 ବୋଉଠୁ ବିଦାୟନେଇ ଆମେ ଆସିଲୁ । ମାଆ ମୋତେ ସାଙ୍ଗରେ ନେଲେ ଓ ମାୟାଧରଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ପ୍ରକୋଷ୍ଠକୁ ଡାକିଲେ । ମାଆ ଓ ମୁଁ ଖଟ ଉପରେ ବସିଥାଉ, ମାୟାଧର ଚୌକି ଉପରେ । ପୁଅ ଝିଅ ମୋ କୋଠରୀରେ ଶୋଇ ପଡିଥାନ୍ତି ।

ମାଆ ସିଧାସଳଖ ମାୟାଧରଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ, - ପୁଅ ଜନ୍ମଦିନ ତ ସରିଲା, ଏବେ କହ ତୋ ବାହାଘର କଥା କଣ କରିବା?

- ମାଆ, କୁଳଜ୍ୟୋତିଷ କହିଥିବା କଥା କଣ ହେଲା? ଅଂଶୁର ଭବିଷ୍ୟତ କଣ ହେବ? ପୁଣି ଆଉ ଏକ ଅସୁବିଧା ହେଲେ ସୁମନ, ମୁଁ ଏତେବର୍ଷ ସାଥିରେ ରହିବା ପରେ ତାଙ୍କଠୁ ଅଲଗା କିପରି ହୋଇ ପାରିବି? ମୁଁ ଯାହାକୁ ବାହାହେଲେ ସେ କ’ଣ ଆମ ବନ୍ଧୁତ୍ୱକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିବ? ସହଜରେ ଗ୍ରହଣ କରିବ? ଅଂଶୁ ସହ ସୁମନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କକୁ କ’ଣ ସହଜରେ କାଟି ହେବ? ସୁମନଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ମୁଁ ଏତେସବୁ କଥା ସତ ସତ କହୁଛି ଏଇଥି ପାଇଁ ଯେ କୌଣସି ପରିସ୍ଥିତିରେ ସେ ଏକ ତରଫା ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇ ଆମକୁ ଛାଡି ଚାଲିନଯାନ୍ତୁ । ହଁ ଏକଥା ଠିକ୍‌, ଯଦି ସୁମନଙ୍କ ବାହାଘର ହୋଇ ଯାଆନ୍ତା ସେ ଶାଶୁଘର ଚାଲିଯାଆନ୍ତେ ତାହେଲେ ଯେମିତି ହେଉ ଅଂଶୁକୁ ବୁଝାଇ ହୁଅନ୍ତା କଷ୍ଟ ପାଇଲେ ମଧ୍ୟ, ସେ ତ ଆଉ ଅତି ଛୋଟ ପିଲାହୋଇ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ସୁମନଙ୍କ ବିବାହ କଣ ଏତେ ସହଜ କି? ସେ ତ ସର୍ବଦା ମୋ ସହ ବା ଆମ ସହ ଜଡିତ ହୋଇରହିଲେ । କେଉଁଠି ଅବା କାହା ସହ ଏ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏକ ସମ୍ପର୍କ ଗଢିଉଠିବ ତାଙ୍କର? ଏଣୁ ପ୍ରେମ ବିବାହ ଏ ବୟସରେ ପ୍ରାୟ ଆଉ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ବୁଝାବୁଝି କରି ପ୍ରସ୍ତାବ ପକାଇ ତାଙ୍କ ବିବାହ କରାଇବା ମଧ୍ୟ ସହଜ ନୁହେଁ ।

- ଦେଖ ସୁମନ, ମୁଁ ତୁମ ବାବଦରେ କୌଣସି ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନେଉନି ।  ମୋ ଭାବନା କହୁଛି ମାତ୍ର । ତୁମ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ତୁମର । ମାଆ, ସେ ଜ୍ୟୋତିଷଙ୍କ କଥା ମୁଁ ନିଜେ ବିଶ୍ୱାସ କରୁନାହିଁ କିନ୍ତୁ ସେ ବାବଦରେ ତୁମର ନିର୍ଣ୍ଣୟ ହିଁ ମୋତେ ପାଳନ କରିବାକୁ ପଡିବ । ତୁମେ ସବୁବେଳେ ଆଶଙ୍କାରେ ରହିବା ମୋର ଇଛା ନୁହେଁ । ଏଣୁଏମିତି ପରିସ୍ଥିତିରେ ବତ୍‌ର୍ତମାନର ସ୍ଥିତି ବଜାୟ ରହୁ, ଏହା ମୋ  ମତ । ବାକି ନିର୍ଣ୍ଣୟ ତୁମର, ଯାହାକୁ ମୁଁ ଅମାନ୍ୟ କରିବି ନାହିଁ ।

ମାୟାଧରଙ୍କ ସଫା ସଫା କଥା ତଥାପି କେତେ ଅସ୍ପଷ୍ଟ । ସିଧାସଳଖ କହିଲେ ନାହିଁ, ମୋ ବାବଦରେ ତାଙ୍କ ମନରେ ଅଛି କଣ । ସେ କ’ଣ ଟିକେ ବି ମୋତେ ନିଜର କରିବାକୁ ଚାହୁଁ ନାହାନ୍ତି? ସେ ଚାହୁଁଥାନ୍ତେ ମୁଁ ମନା କରିଥାନ୍ତି, ଏମିତି ସିନା । କ’ଣ ପାଇଁ ନା? ମୋ ପରିଚୟ ପାଇଁ । ନା ସେମିତି ତ ନୁହେଁ ତାଙ୍କ ମନରେ ବାଛବିଚାର ନଥାଏ । ତେବେ ସେ କଣ ମୋ ମାଆ ହେବାର ଅକ୍ଷମତାକୁ ନେଇ ମୋତେ ଆପଣାଇ ପାରୁ ନାହାନ୍ତି? ବୋଧହୁଏ ତାହା ବି ନୁହେଁ । ହୁଏତ ସେ ଏମିତି ଭାବୁଥିବେ, କାଳେ ସୁମନ ଏହା ଚାହୁଁନଥିବ, କାଳେ ସେ ରୋକଠୋକ ମନା କରିଦେବ । କାଳେ ତା ପାଠଶାଠ ଓ ପଦବୀ ନେଇ ଅଭିମାନ ଥିବ? କାଳେ ମାଆଙ୍କ ସମର୍ଥନ ନମିଳିବ! ଯାହା ବି ହେଉ ମାୟାଧରଙ୍କୁ ଭୁଲ୍ ବୁଝିବା ମୋ ଦ୍ୱାରା ସମ୍ଭବ ନଥିଲା ।

ଏଥର ମାଆ ମୋତେ ପଚାରିଲେ, -ସୁମନ ତୁ ପର ନୋହୁଁ, ଏ ମାଆଟିର କଥାରେ ତୁ କ’ଣ କିଛି ମତ ରଖିବୁ ନାହିଁ, ତୋ ବାବଦରେ କିମ୍ବା ତୋ ସାଥୀ ମାୟା ବାବଦରେ ।

- ଦେଖନ୍ତୁ ମାଆ, ମୁଁ ପର ହୋଇଥିଲେ କେମିତି ଏଠି ରହି ପାରୁଥାନ୍ତି । ଜୀବନର ପ୍ରତି ପାହାଚରେ ତଳେ ପଡିବା ପୂର୍ବରୁ ଈଶ୍ୱର ମୋତେ ତୋଳି ନେଇଛନ୍ତି । ଜଣେ କିନ୍ନର ଭାବରେ କେଉଁ ସଫଳତା ଅବା ମୁଁ ପାଇନାହିଁ? ଆଉ ଅଧିକ ଆଶା କାହିଁକି ରଖିବି? ଏହା ସତ୍ୟ ମାୟାଧର ହେଉଛନ୍ତି ଏ ପୃଥିବୀରେ ମୋର ପ୍ରିୟତମ ମଣିଷ । ପ୍ରିୟ ମଣିଷଙ୍କ ମନ୍ଦ ଚାହିଁ ହୁଏ କି? ମୋ ସହ ସମ୍ପର୍କ ତାଙ୍କ ଜୀବନରେ ଝଡ ସୃଷ୍ଟି କରିବ ଜାଣି ବହୁ ଦୂରକୁ ଚାଲିଗଲି । ଚିଠିଟିଏ ବି ଦେଲିନି । ଅଥଚ ସେ ଓ ଆପଣ ମୋତେ ତ୍ୟାଗ କଲେ ନାହିଁ । ମୋ କିନ୍ନର ପରିଚୟ ଦେଲାପରେ ବି ମୋତେ ଦୂରେଇ ଦେଲେ ନାହିଁ । ଅଂଶୁର ମାମା ମାମା ଡାକକୁ କେହି ବାରଣ କଲେ ନାହିଁ । ତେବେ ଯେହେତୁ ମୁଁ ସନ୍ତାନ ସମ୍ଭବା ନୁହେଁ ମୋ ମନରେ ବିବାହର କୌଣସି ଆକର୍ଷଣ ନାହିଁ । ତା ଅର୍ଥ ମାଆ, ଏମିତି ନୁହେଁ ଯେ ମାତୃତ୍ୱ କଣ ମୁଁ ଅନୁଭବ କରିନାହିଁ । ଅମିନା ଓ ଅଂଶୁ ମୋର କ‌ର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଜ୍ଞାନର ସମ୍ପର୍କ ହୋଇ ରହିନାହାଁନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ସହ ମା ମନର ଭାବାବେଗ ଜଡିତ, ଦାୟିତ୍ୱ ବୋଧ ରହିଛି । ସେମାନଙ୍କୁ ତ୍ୟାଗ କରିବା ମୋ ପକ୍ଷେ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ମୁଁ ବୁଝି ପାରୁଛି ମାଆ ଏ ଏକ ବିଚିତ୍ର ଓ ଅନନୁଭୂତପୂର୍ବ ଅବସ୍ଥା, ଆମେ ସମସ୍ୟା ତିଆରି କରିଚାଲିଛନ୍ତି କି ସମାଧାନ କରିଚାଲିଛନ୍ତି ତାହା ବିଚାର କରିହେବ ନାହିଁ । ଭାଗ୍ୟ ଆମକୁ ଯେମିତି ବାଟ କଢାଇଛି ଆମେ ସେମିତି କରିଛନ୍ତି । ମୋଟାମୋଟି ମୋ ମତରେ ମାୟାଧର ତାଙ୍କ ସଂସାର କରନ୍ତୁ କେବଳ ଏତିକି ବୁଝାଇ ଦେଇ କି କେଉଁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଅଂଶୁ ଓ ମୋ ମଧ୍ୟର ସମ୍ପର୍କ ଚିର ଅତୁଟ । 

ସତରେ ମାଆ ଦିନେ ଏମିତି ବ୍ୟତିବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇ ଭାବି ନେଇଥିଲି, ଏ ଜୀବନରେ ସଫଳତାର ବୋଝ ବୋହିବା ମୋ ପକ୍ଷେ ଆଉ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ଆତ୍ମହତ୍ୟାର ନିଷ୍ପତି ବି ନେଇଥିଲି । କିନ୍ତୁ ଦୁଇ ଦୁଇଟା ପିଲାଙ୍କୁ ଛାଡି ଏମିତି କାମ କି କରିହୁଏ! ଏ ଶେଷ କଥାଟି ପାଇଁ ଆପଣ ଓ ମାୟାଧର ମୋତେ କ୍ଷମା କରିଦେବେ । ମୋର ଓ ମାୟାଧରଙ୍କ ସମ୍ପର୍କ କଣ କେବେ ତୁଟିବ? ନା ଏହା ହବେନି । ତା ଅର୍ଥ ନୁହେଁକି ମୁଁ ମାୟାଧରଙ୍କୁ ଜୀବନସାଥୀ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ନା ବରଂ ସେ ବାହାହେଲେ ସବୁଠୁ ବଡ ବୋଝ ମୋ ମୁଣ୍ଡରୁ ଓହ୍ଲାଇଯିବ ।

ମୁଁ ଏତେଗୁଡା କଥା କହିଦେଲି? ମୁଁ ନିଜେ ବିଶ୍ୱାସ କରିପାରୁ ନଥିଲି ।

ମାଆ କହିଲେ ରାତି ଅନେକ ହେଲାଣି, ଶୋଇଯାଅ । ଆମେ ତାଙ୍କୁ ଶୁଭରାତ୍ରି ଜଣାଇ ଫେରି ଆସିଲୁ, ନିଜ ନିଜ କୋଠରୀକୁ । ଅଂଶୁ ଓ ଅମିନାଙ୍କ ନିଦରେ ବ୍ୟାଘାତ ନକରି ଚଟାଣରେ ସପ ପାରି ଶୋଇଗଲି । ନିଦ ଆସିଲା ନାହିଁ । ମାଆ କ’ଣ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନେବେ । ଯଦି ଆମକୁ ଏକାଠି କରାନ୍ତି ତାହେଲେ କଣ ମାନିନେବି? କେମିତି? ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ ମାୟାଧର ଥରେ ବି କହିନାହାନ୍ତି ସେ ମୋତେ ଭଲପାଆନ୍ତି ଓ ଜୀବନସାଥୀ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି ବୋଲି । ମାଆଙ୍କ ଆଜ୍ଞାଧିନ ହୋଇ ଏତିକି କଥା କହିଦେଲେ ଚଳିବ କି? ନା ତାହା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ମୁଁ ଏହାକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିବି ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ମାୟାଧର ନିଜେ ଯଦି ଥରୁଟାଏ କହନ୍ତେ, ମୁଁ କଣ ରାଜିହୋଇ ଯାଆନ୍ତି? କାହିଁକି ରାଜି ନହେବି? ମୁଁ ଯଦି ମୋ ନିଜକୁ ହୀନ ମନେ କରିବି ତାହେଲେ ଦୁନିଆ ସେମିତି କଲେ ମୁଁ କାହିଁକି ଅଭିଯୋଗ କରିବି? ପରିସ୍ଥିତି ଯାହା, ଏହା ହିଁ ଏକମାତ୍ର ରାସ୍ତା । ସବୁ ଦିଗରୁ ଦେଖିଲେ, ଆମେ ଓ ଆମ ଚାରିକଡର ମଣିଷ ବେଶ ସୁଖରେ ରହିବେ । ତଥାପି ରାତି ପାହି ନଥାଏ । ମୁଁ ଉଠି ଆସିଲି, କେମିତି ଏକ ଅସ୍ୱସ୍ତି ଲାଗୁଥାଏ । ଛାତ ଉପରକୁ ଗଲେ ଭଲ ଲାଗିପାରେ । ଦେଖିଲି ମାୟାଧର ପଦ ଚାରଣ କରୁଛନ୍ତି ସେଠାରେ । ଏ କଣ, ବେନିଜନେ ସମ ଦଶା! ମୁଁ ଫେରି ଆସୁଥିଲି, ସେ ମୋତେ ଦେଖି ନେଇଥିଲେ । ସୁମୀ ନାମଧରି ସ୍ନେହଭରେ ଡାକିଲେ । ମୁଁ ପାଖକୁ ଗଲି । ପାଖରେ ବସିଲି । 



ଆସନ୍ତା ଥର ଏ ଉପନ୍ୟାସର ଶେଷ ଭାଗ ପ୍ରକାଶିତ ହେବ। ସମସ୍ତ ପାଠକଙ୍କୁ ସକୃତଜ୍ଞ ଧନ୍ୟବାଦ।


Saturday 5 December 2020

ଭାଗ ୨୦, ସୁମନ ମାୟାଧର। ଶବ୍ଦସଂଖ୍ୟା ୨୧୫୦

 ୨୦

ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଅନେକ ଦିନ ଚାଲିଗଲାଣି, ମାୟାଧର କେବଳ ଯାହା ପୂର୍ବାହ୍ନ ସମୟ ଯାଉଥାଏ ଆମ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନକୁ । ପରିଚାଳକ ଜଣେ ଅନେକ କଥା ବୁଝୁଥାନ୍ତି । ମୁଁ କେତେକାଂଶରେ ଉପଦେଷ୍ଟା ପ୍ରାୟ ପରିଚାଳକଙ୍କୁ ସହଯୋଗ କରୁଥାଏ । ମାୟା ଲାଗିଥାଏ ପ୍ରିୟ ଚିତ୍ରଟିରେ । ରଙ୍ଗ, ତୁଳୀ ଓ ଆଲୋକ ସହ ସେ ଏକାକାର ହୋଇଯାଇଥାଏ । ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ ପରିଚାଳନା, ନିଜର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ପରିବାରର ଦାୟିତ୍ୱ, ମାଆ, ଅଂଶୁ ଓ ମୁଁ; କୌଣସି ପ୍ରତି ତାହାର ନିଘା ନଥାଏ । ଆମେ ତା କାମରେ କୌଣସି ବ୍ୟାଘାତ ସୃଷ୍ଟି କରୁନଥାଉ । ମୁଁ ମାୟାର ଖାଇବା ପିଇବା ଓ ଆନ୍ୟନ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକତା ପୁରଣ କରିବାର ଦାୟିତ୍ୱ ନେଉଥାଏ । ଯେତେବେଳେ ସେ ଚିତ୍ରକଳାକୁ ନିରେଖି ଚାହେଁ ତାହା ମୋତେ ସମ୍ପୂୂର୍ଣ୍ଣ ଲାଗେ ଅଥଚ ପୁଣି ଅଧିକ କଣ ଚିନ୍ତା କରୁଛି ମାୟା! କିନ୍ତୁ ସେ ନୂଆ ବିନ୍ଦୁଟିଏ ଦେଲେ ତାହା ମୋତେ ଠିକ୍ ଲାଗେ । ଅନେକ ସମୟ ସେ କେବଳ ତନ୍ମୟ ଭାବେ ଦେଖୁଥାଏ । ପୁଣି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ରଙ୍ଗର ଆଲୋକରେ ଅବଗାହନ କରୁଥାଏ କଳାଟିକୁ । କେବେ କେବେ ଦ୍ୱାର ବନ୍ଦ କରିଦିଏ, କଣ କରେ ସେ କଥା ସେ ଜାଣେ ।

ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଯେତେ ଯାହା ଘଟିଯାଉଛି ତାହା ସେ ଜାଣୁନଥାଏ । କେବେ କେବେ ଅଂଶୁ ସେ ଘରକୁ ଯାଏ ବାପା ଓ ତାଙ୍କ କାମକୁ ଦେଖେ । ତାଙ୍କ ସାମ୍ନାକୁ ଆସି କାମ ବନ୍ଦ କରାଏ । ବାପ ପୁଅ ପରସ୍ପର ଗେହ୍ଲା ହୁଅନ୍ତି । ସେତିକିବେଳେ ଅଂଶୁ ତାକୁ କିଛି କିଛି କୁହେ, ତା ଛୋଟପିଲାର ମୁଣ୍ଡରେ । ଆଉ ବେଳେବେଳେ ହଠାତ୍ ସ୍ମରଣ  ହେଲା ଭଳି ମାୟା ମୋତେ କିଛି ପଚାରି ଦିଏ ଯାହା ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଆଦୌ ଖାପ ଖାଏନି । ମୁଁ ହସି ଦିଏ । ମୋ ହସକୁ ସେ ଗ୍ରହଣ କରେ ବଡ ଅମାୟିକ ଭାବରେ, ସତେ ଯେମିତି କହେ, ହଁ ସମ୍ଭାଳୁଥା ସବୁକିଛି, ମୋତେ ଛାଡି ଦେ । ତା ଚାହାଣିରେ ଥାଏ କୃତଜ୍ଞତା, ଥାଏ ପ୍ରଚୁର ଶ୍ରଦ୍ଧା ଓ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି । ବୁଝି ପାରେନା କିଏ କାହା ପ୍ରତି କୃତଜ୍ଞ ହେବା କଥା । ମାୟାଧର ବିନା ମୁଁ ମୋର ଅଧୂନାତନ ସ୍ଥିତିକୁ କଳନା କରି ପାରେନା । ଜୀବନ ସାରା ସେ ମୋତେ ସାହାରା ଦେଇଛି । ଖୁଆଇବା, ପିଆଇବା ଖର୍ଚ୍ଚବାର୍ଚ୍ଚ ଦେବାର ସାହାରା କଥା ମୁଁ ଭାବେନି । ଦୁନିଆ ଠାରୁ ମୋତେ ଲୁଚାଇ ଦେବା, ଢାଲ ହୋଇ ଉହାଡ କରିବା, ମୋ ମନ ବୁଝିବା ଓ ମୂଖ୍ୟ କଥା ହେଲା ଏସବୁ ଏମିତି ସ୍ୱଭାବିକ କରିଚାଲିବା ଯେ କୌଣସି ସମୟରେ ମୋତେ ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ ନଲାଗିବା କି ମୁଁ ତା ଉପରେ ବୋଝ । ଏଇଟା କଣ? ଜଣେ ବାପା ନୁହେଁ କି ଭାଇ ନୁହେଁ ଅଥଚ ଏଡେ ନିଜର, ତା ଅଶ୍ରା ସବୁବେଳେ ଶୀତଳତା ଭରି ଦେଇଛି ମୋ ପ୍ରାଣରେ!  ମୁଁ ମୋ ତରଫରୁ ଭାବିନିଏ, ତା ପ୍ରତି ମୋର ଗଭୀର ପ୍ରେମ ଭାବନା ମୋ କଢି ବୟସରୁ ମୋତେ ଏମିତି ଝୁଲାଇ ରଖିଛି ତା ବଳୟରେ । କେବଳ ଲୋକାଚାର, ତ୍ୟାଗ, କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଭାବନା ଓ ଯାବତୀୟ ସଚେତନ ଅହଂ ମୋତେ ବାରଣ କରିଛି ନା ଏମିତି ନୁହେଁ ସୁମନ୍ । ସେ ତୋର ନୁହେଁ, ତୁ ତାହାର ଯୋଗ୍ୟା ନୁହେଁ । ଭଲପାଇବାକୁ ମନ ମନ୍ଦିରରେ ସଜେଇ ଦେଇ ସାରା ଜୀବନ ପୂଜା କରିବାରେ ମୁଁ ବ୍ରତୀ । ଏ ଭାବନା ସଚେତନ ।

 ଅବଚେତନରେ ମୁଁ କଣ ଭାବେ ତାହା ତ ଜାଣେନି କିନ୍ତୁ ସ୍ୱପ୍ନ ଉପରେ ମୋର କଣ ଆୟତ୍ତ ଅଛି? ସ୍ୱପ୍ନ ମୋତେ ସଚେତନ କରିଦିଏ, ମୁଁ ମୋ ମାୟାକୁ ଭଲପାଉଛି, ଅଂଶୁକୁ ନେଇ ଆମ ସୁନ୍ଦର ସଂସାର, ମାଆ ଖୁବ୍ ଖୁସି । ଅମିନାକୁ ଏଠି ସମସ୍ତେ ଗ୍ରହଣ କରିନେଇଛନ୍ତି । ସମାଜ ଆମକୁ ଗ୍ରହଣ କରିନେଇଛି । ମୋ ପରିବାର ବହୁତ ଆଶ୍ୱସ୍ତ । ଆମେ ଦୁହେଁ  ବେଶ୍ ସୁଖରେ ଅଛୁ । ଏସବୁ ସ୍ୱପ୍ନ ଅନେକ ସମୟରେ ଆମ ଚିତ୍ରକଳା ଠାରୁ ଆହୁରି ସୁନ୍ଦର, ଯେମିତି ସହସ୍ର କୁସୁମର ସୁବାସ, ଇନ୍ଦ୍ରଧନୁଠୁ ରଙ୍ଗୀନ୍ ଓ ଖୋଦ ମାୟାର ବାହୁ ବନ୍ଧନ ଠାରୁ ଉଷୁୁମ । ତେବେ, ଏସବୁ ସ୍ୱପ୍ନ । କେଉଁଟି ବାସ୍ତବ, ମୋ ସଚେତନ ଅଗ୍ରାହ୍ୟ ବା ମୋ ସ୍ପପ୍ନର ଝିଲିମିଲି ପ୍ରାସାଦ ତାହା ମୁଁ କେମିତି କଳନା କରିବି? ପୁନଶ୍ଚ ଭଲମନ୍ଦ ଓ ସ୍ୱାଭିମାନର ପ୍ରଶ୍ନ ମୋ ସ୍ୱପ୍ନକୁ ନିମିଷକେ ଚୁରମାର କରିଦିଏ । ମୁଁ ଲଜ୍ଜିତ ଅନୁଭବ କରେ । ସତେ ଯେମିତି ଜବରଦସ୍ତିଆ ଅନଧିକାରର ଆଚରଣ ମୁଁ କରୁଛି ।

ଏମିତି ଭାବୁଭାବୁ ହଠାତ୍ କେତେବେଳେ ଅଂଶୁ ଆସି ଜାବୁଡି ଧରେ । -ମାମା ମାମା, ଆସନି ଦେଖିବ ଆମ ସ୍କୁଲରେ ଦେଇଥିବା ଚିତ୍ରଟି ମୁଁ କେମିତି ଆଙ୍କିଛି । 

ସ୍ୱପ୍ନ ଆଉ ବାସ୍ତବତା ମଧ୍ୟରେଏହା ଆଣିଦିଏ ଭିନ୍ନ ଏକ ବାସ୍ତବତା । ଏକ ତୃତୀୟ ଅବସ୍ଥା, ଠିକ୍ ମୋ ଭଳି, ମୋ ପରିଚୟର ଅସ୍ପଷ୍ଟତା ପରି । ଅଧ୍ୟାପିକା ସୁମନ ପ୍ରଧାନର ସ୍ପଷ୍ଟ ପୃଥିବୀ ମଧ୍ୟରେ ଘନ କୁହୁଡି; ମୁଁ କିନ୍ନର, ମୁଁ ସୁମନ କିନ୍ନର, ଅଂଶୁ ଓ ଅମିନାର ମାଆ । ଏଇଟା ବାସ୍ତବତା ଯଦିଓ ଏହା ଏକ ତୃତୀୟ ଅବସ୍ଥା । ମୁଁ ଈଶ୍ୱରଙ୍କୁ ଓ ଗୁରୁଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରେ । କୁଣ୍ଢେ ମୋଟ ମନର ଏକ କୋଣମାତ୍ରରେ ଅଂଶୁକୁ କୋଳାଇ ନେଇ ଅନୁଭବ କରେ ମାତୃତ୍ୱର ସ୍ଫିତି । ଏ ସାରା ସଂସାରକୁ ତା ମଧ୍ୟରେ ଆବୋରି ନେବା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ସ୍ଥାନ । ମନେହେଲା ଅଂଶୁ ମଧ୍ୟରେ କାହ୍ନାର ବିଶ୍ୱବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଓ ସେ କାହ୍ନାବି ଯଶୋଦା ସୁମନ’ର ପଣତ ତଳେ କେତେ ଛୋଟିଆ ।

କିନ୍ତୁ, ମାୟାଧର? ସେ କଣ ଭାବେ! ସେ କିଛିଭାବେ ତ! ଅପ୍ରକାଶ୍ୟ ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ ମଣିଷର ମନ ମଧ୍ୟକୁ ଟିକିଏ ବୁଝି ପାରିବାର ଶକ୍ତି ହେଲେ ଥାଆନ୍ତା । ଛାଡ, ତା ମନ ମଧ୍ୟରେ ଯାହା ଥାଉ ନା କାହିଁକି ତାହା ଜାଣିବା ମୋର କି ଦରକାର? ତା ଉପରେ ମୋ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନିର୍ଭରଶୀଳ ନୁହେଁ । ମୁଁ ସଚେତନ ସବୁ ଉଦ୍ୟମ କରିବି ସେ ମୋତେ ମୁକ୍ତି ଦେଇ ତା ସୁଖ ସଂସାର କରୁ ।

କିନ୍ତୁ, ମୋ ମିତ, ମୋ ଭାଉଜ ଓ ସର୍ବୋପରି ମୋ ଗୁରୁଜୀ କହିଛନ୍ତି, ଅପେକ୍ଷା ମୋ କରଣୀୟ ଉପେକ୍ଷା ନୁହେଁ । କିନ୍ତୁ, ଏମାନେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହେଲେ ବି ବୃହ‌ତ୍ତର ସମାଜ ନୁହନ୍ତି । ମୋ ମନ କହୁଛି ରକ୍ତ ସମ୍ପର୍କ ନଥିବା ଏକ ଉଚ୍ଚପ୍ରାଣ ମଣିଷଠାରୁ ଯେତିକି ସଂଗ୍ରହ କରିଛି ସେତିକି ଶୁଝିବାକୁ କେତେ ଜନ୍ମ ଲାଗିଯିବ, ଆଉ ଅଧିକ ଧାରୁଆ ହେବା ଅନୁଚିତ । ଏତିକିବେଳେ ମନେ ପଡିଯାଏ; ମୂଳରୁ ତା ମନଟି ଜାଣିନି, ନଦୀ ଆହୁରି ଅନେକ ଦୂର, ନଦୀ ଗଭୀର କି ଶୁଷ୍କ ତାହା ନଜାଣି ନାଆ ଖୋଜିବାର କି ଆବଶ୍ୟକତା!

ମୁଁ  ପୁଣି ମୋ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ କାମରେ ଅଣ୍ଟା ଭିଡିଥାଏ । ଭୁବନେଶ୍ୱରର ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସୂଚନା ପୁସ୍ତିକାରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କଲାପରେ, ଓଡିଶାର ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନରୁ ସୂଚନା ନେବା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ ।

କଲେଜରେ ଆମ ଚିତ୍ରକଳା ବିଭାଗର ଏକାଦେମିକ କାମ ଯେମିତି ପଛାଇ ନଯାଏ ସେ ପ୍ରତି ମଧ୍ୟ ଧ୍ୟାନ ଦେଉଥାଏ । ପ୍ରତି ମାସରେ ଗୋଟିଏ ଦୁଇଟି କର୍ମଶାଳା ଓ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ଆୟୋଜନ କରୁଥାଏ । ଆମ ପିଲାଙ୍କୁ ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନକୁ ପଠା ଯାଉଥାଏ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ଓ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ଭାଗ ନେବାକୁ

ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଭଲ ହେଉଥାଏ । କେବଳ ଚିତ୍ରକଳା ନୁହେଁ, କଳା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟର ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗର କର୍ମଶାଳା ମାନଙ୍କରେ ପ୍ରାୟତଃ ମୁଁ ଉପସ୍ଥିତ ଥାଏ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଦାୟିତ୍ୱରେ । 

ଏକଦା ମନେ ରଖିବା ଭଳି କର୍ମଶାଳା ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ ଆମ ନାଟ୍ୟକଳା ବିଭାଗ । ଆଜି ସେ ସ୍ୱର୍ଗତାଃ। ଋତିପୂର୍ଣ୍ଣା ଘୋଷ କର୍ମଶାଳାଟିରେ ଥିଲେ ମୂଖ୍ୟ ଆକର୍ଷଣ । କର୍ମଶାଳା ଅତି ଉଚ୍ଚକୋଟୀର ହୋଇଥିଲା । ସେଥିପାଇଁ କିନ୍ତୁ  ଏହା ମୋର ସ୍ମରଣୀୟ ନୁହେଁ । ଘୋଷ ମହାଶୟାଙ୍କ ସହ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ପରିଚିତ ହୋଇ ପାରିଲି । ଆମ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ବାବଦରେ ପରସ୍ପର ଅନେକ ଭାବ ଓ ବିଚାରର ବିନିମୟ, ଏହାପରେ ଅନେକବାର ସମ୍ଭବ ହୋଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ହାୟ, ଯଶସ୍ୱୀ ଘୋଷ ଅକାଳରେ ଚାଲିଗଲେ ହୃଦଘାତରେ ।  ତାଙ୍କ ଅବର୍ତ୍ତ‌ମାନରେ ମଧ୍ୟ ଆମ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ଆଲୋକ ଦେଖାଉଛନ୍ତି ସେ । ଏ ଆତ୍ମଲେଖା ମାଧ୍ୟମରେ ଅମର ଆତ୍ମାକୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଜଣାଉଛି ।    

ଏମିତି ଅନେକ ବୃତ୍ତିଗତ କାମ ଏବଂ ଘର ଓ ବାହାର କାମ ମଧ୍ୟରେ ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷା କରିବା ମୁଁ ଶିଖିଯାଇଥାଏ । ଚାହୁଁ ଚାହୁଁ ଜାଗର ଅମାବାସ୍ୟା ଆସିଗଲା । ଗାଆଁ ମନ୍ଦିରରେ ଏହା ପାଳନ କରାଯାଏ ବେଶ୍ ନିଷ୍ଠାର ସହ । ଏହାର ଆୟୋଜନ ପାଇଁ ମାଆ ପାଇକାଳୀ ଚାଲିଗଲେ ସାତଦିନ ଆଗରୁ । ସହାୟିକା ମଧ୍ୟ ଚାଲିଯାଇଛି । ମୋ ଯିବା ସମ୍ଭବ ହେଉନଥାଏ । ମାୟାଧର ତା କାମରେ ଏତେଦୂର ଏକାତ୍ମ ହୋଇଯାଇଥାଏ ଯେ ତା’ର ଖାଇବା ପିଇବାର ଯତ୍ନ ନେବାକୁ ପଡୁଥାଏ । ଶିବରାତ୍ରୀ ଆଗଦିନ ଅଂଶୁକୁ ମଧ୍ୟ ଗାଆଁରେ ଛାଡି ଆସିଲି । ମାୟାଧର ଓ ମୁଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏହିଦିନ ଉପବାସ କରୁ, ମନ୍ଦିରରେ ମହାଦୀପ ଉଠିଲା ପରେ ବ୍ରତ ଭାଙ୍ଗୁ । ଏଥର କଣ ଯେ କରିବି ବୁଝି ପାରୁନଥାଏ । ତାହାର ସମସ୍ତ ଉପାସନା ସେ କୋଠରୀ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ । ଗତ ସପ୍ତାହରେ ଥରେ ହେଲେ ସେ ଆମ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନକୁ ବି ଯାଇନି ।

ମୋ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ସହ ମିଶି ଏଥର ଜାଗର ବ୍ରତ ପାଳନ କଲି । ମହାଦୀପ ବହୁତ ଡେରିରେ ଉଠିଲା । ପୂଜାଭୋଗ ଧରି ଘରେ ପହଞ୍ଚିିଲି । ବାହାରୁ ମାରିଥିବା ତାଲା ଖୋଲି ପଶିଲି । ଦେଖିଲି, ମାୟାଧର ସେ ରାତିରେ ଗାଧୁଆପାଧୁଆ କରି ସେ କଳାକୃତି ସାମନାରେ ଦୀପଟିଏ ଜାଳୁଛି । ଘରଟି ପରିସ୍କାର, ସୁସଜ୍ଜିତ । ଉପକରଣ ସବୁ ଧୁଆଧୁଇ ହୋଇ ଯତ୍ନରେ ସୁରକ୍ଷିତ । ପ୍ରସନ୍ନତାର ଏକ ମୂର୍ତ୍ତିଭାବେ ଉଭା ତା ସମଗ୍ର ଚେତନା ଯେମିତି ଶିବମୟ ଦେଖାଯାଉଛି । ହାତରେ ଧରିଛି ନୂଆ କଜ୍ଜ୍ୱଳ ଡବାଟି ଯେଉଁଟି ମୁଁ ଏବେ ଏବେ ଆଣିଥିଲି । ସେମିତି ଠିଆ ହୋଇଛି । ମୁଁ ଅନେକ ସମୟ ଲକ୍ଷ କଲି । ସେ ଫେରିଆସି ଚଟାଣରେ ବସିଲା । କହିଉଠିଲା ନା ହେବନି । ସୁମନ ଆସୁ । ମୁଁ ଆବାଜ ଦେଲି, -ଆସିଯାଇଛି ମାୟା । ସେ ଯେମିତି ଭାବେ ମୋ ଆଡେ ଚାହିଁ ହସିଲା, ମନେହେଲା ଏତେ ଖୁସି ମୁଁ ତା’ଠି କେବେ ଦେଖିନଥିଲି ।

- ଆ ସୁମନ, ସେମାନେ ଚାହୁଁଛନ୍ତି ଜୀବନ୍ୟାସ ତୋ ହସ୍ତରୁ ପାଇବେ, ଚକ୍ଷୁଦାନ ତୁ କରିବୁ । ପ୍ୟାରିସର ଲୋଭ୍ରେ ମ୍ୟୁଜିୟମରେ ତୋ’ଠୁ ସେମାନେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲେ, ମନେ ଅଛି ନା? ଦେଖ୍ ଏତେକାମ ପରେ ବି ତୋର ସେ ପ୍ରଥମ ଛୁଆଁଟି ତା ମଧ୍ୟରେ ହଜି ଯାଇନି । ଆଜି ସମାପ୍ତି ତୁ କରିବୁ ।

ମୋର ପ୍ରଥମ ଭାବନା ଥିଲା ଏକ ସମାପ୍ତିର ସୁଖଦ ରୋମାଞ୍ଚ ।  ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାବନା ଥିଲା ତା’ର ବହୁବଚନର କଥା;- ସେମାନେ ଜୀବନ୍ୟାସ ପାଇବେ । ଦୁଇଟି ଚକ୍ଷୁ, ଜଣେ ମାତ୍ର ଅର୍ଦ୍ଧନାରୀଶ୍ୱର ଦେଖୁଛି ସାମ୍ନାରେ । ମାୟା କହୁଛି ସେମାନେ ଜୀବନ୍ୟାସ...! ସେ ଯାହାହେଉ ମାୟା ଏବେ ମୁକ୍ତହେବ ଏହାଠୁ ଅଧିକ ଖୁସି କଣ ହୋଇପାରେ । ରାତି ଆଉ ଘଡିଏ ଅଛି, ଚାରିଆଡେ ଭକ୍ତିର ପରିବେଶ । ଚିରଦିନର ଦୁଇ ସହଚର, ଉଭୟ ବ୍ରତ କରିଛନ୍ତି, ନିଷ୍ଠା ଉପବାସରେ ଅଛନ୍ତି ଓ ହେବାକୁ ଯାଉଛି ଏକ ଯଜ୍ଞର ପୂର୍ଣ୍ଣାହୁତି । ମନେହେଲା ମୋ ପିଲାଦିନରୁ  ଥିବା ଅଭ୍ୟାସବଶତଃ କଜ୍ଜ୍ୱଳ ଲଗାଇବାକୁ  ଯାଉଛି, କୁହାଯାଏ ଅର୍ଦ୍ଧନାରୀଶ୍ୱରର ପ୍ରତୀକ ଆମେ । ସେହିଭଳି ଜଣେ କିନ୍ନର ଦେବତା, କୈଳାସପତି ମହାଦେବ ଯାହାଙ୍କୁ ଅନେକ ତପସ୍ୟା ପରେ ଆବାହାନ କରିଛି ମୋର ପରମମିତ୍ର ମାୟାଧର; ତାଙ୍କ ଚକ୍ଷୁଦାନ ତଥା ଜୀବନ୍ୟାସ ଦେବ ମୋର ଏ ଚର୍ମହସ୍ତ! ଅତି ଆନନ୍ଦରେ ମୁଁ ଶିହରି ଉଠିଲି । ଯେମିତି ସେ ଆନନ୍ଦ ମୋର ତନୁ, ମନ ଓ ପ୍ରାଣକୁ ଛୁଇଁଲା ପରେ ମୋ ଆତ୍ମାସହ ଏକାକାର ହୋଇ ଉଠିଲା । କିନ୍ତୁ, ବେସୁରା ଲାଗିଲେ ବି କହିପକାଇଲି, କାହିଁକି, ତୁ ଦେଉନୁ ।

ସବୁବେଳେ ମୁଁ ଏମିତି; ବିଶେଷକରି ମାୟା ପାଖରେ । କିଛି ଗୋଟେ ଭିନ୍ନ କହିବି ମୋ ଭିନ୍ନତା ପରି, ଯେଉଁଟି ସେ ବାଧ୍ୟହୋଇ ମାନିବ ଓ ମତେ ଲାଗିବ ମୋ ମତ ଭାଙ୍ଗି ଦିଆଯାଉନି, ମୋ ଗୁରୁତ୍ୱ ରହିବାର ଅଛି । ମନେହେଲା ଏମିତି କହି କେବେ କେବେ ଦୁଃଖ ଦେଇଛି ମାୟାକୁ । ଆଜି ପୁଣି ଏ ସୁଖର ସମୟରେ ମୋ ବଦଗୁଣ ଗଲାନି ।

ସେ ଧର୍ଯ୍ୟର ସହ ହସି କହିଲା, ସେତିକି ହେବାର ଥିଲେ କେତେବେଳ ହୁଅନ୍ତାଣି, ପାରୁନି । ସେମାନେ ସେମିତି ଚାହୁଁଛନ୍ତି ।

ଅଗତ୍ୟା ମୁଁ ସୂକ୍ଷ୍ମାତିସୂକ୍ଷ୍ମ ତୁଳୀ ଧରି, ଈଶ୍ୱରଙ୍କୁ, ଗୁରୁ ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କୁ, ଗୁରୁ ଗୋପିକୃଷ୍ଣାଙ୍କୁ ଓ ସାଥୀ ମାୟାଧରକୁ ସ୍ମରଣକରି ଏକ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ କୃତିର ଶେଷସ୍ପର୍ଶ ଦେଲି । ମୋ ଅନ୍ତରରେ ପୁନଶ୍ଚ ଖେଳିଗଲା ଏକ ତରଙ୍ଗ । ସେ ଅନୁଭବର ତୁଳନା ନାହିଁ । ହୁଏତ ତାହା ମୋ ପାଇଁ ଥିଲା ଈଶ୍ୱର ପ୍ରାପ୍ତି ।

ମନ ମୋର ଖୁସିରେ ଭରିଗଲା । ମୁଁ ମାୟାକୁ ମହାଦେବଙ୍କ ପ୍ରସାଦ ଖୁଆଇ ଚାଲିଲି, ଯେମିତି ଅଂଶୁକୁ ଖୋଇଦିଏ, ଯେମିତି ଦିନେ ମାୟାକୁ ଖୁଆଇଥିଲି ସ୍କୁଲ ଛାତ୍ରାବାସର ଆମ କୋଠରୀରେ । ତାକୁ ପେଟଭରି ଖୁଆଇଲା ପରେ ବଳକାତକ ଥିଲା ମୋ ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ।

ଏଥର ମୁଁ ଇଛାକଲି ବୁଝିବାକୁ ସେ କଳାକୃତିକୁ । ମନେ ପଡିଗଲା ବିଶ୍ୱଭାରତୀର ମୋ କ୍ୱାର୍ଟରରେ ଅମିନାକୁ ମାୟା ବୁଝାଉଥିଲା ଏହା ଜଣଙ୍କର ପ୍ରତିକୃତି ନୁହେଁ । ଆଜି ପୁଣି ସେ କହୁଛି ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନ୍ୟାସ ହେବ । କଥା କଣ?

ମାୟା ସେ ପ୍ରକୋଷ୍ଠକୁ ଉଜ୍ଜଳ ଆଲୋକ ବ୍ୟବସ୍ଥା କଲା । ଝଲକି ଉଠିଲା କଳାଟି । ବରଫାବୃତ୍ତ କୈଳାସର ଶିଖରରେ ବାଳସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଅରୁଣିମା ଯେମିତିଲେପି ଦେଇଛି ଏକ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣିମ ମୁକୁଟ । ସମସ୍ତ ପର୍ବତ ଦିଶୁଛି ଜୀବନ୍ତ । ନୀଳାଭ ନଭ ମଣ୍ଡଳ ସତେ ଅବା ଅତି ଯତ୍ନରେ ତା ଛାୟାତଳର ଏ ନୈସର୍ଗିକ ଦୃଶ୍ୟରେ ନିଜେ ବିଭୋର । ମହାଦେବ ବା ମହାମାୟାଙ୍କ ଜଟ୍ଟାରୁ ବିଚ୍ଛୁରିତ ଗଙ୍ଗାମାତା ଏକ ପ୍ରପାତ ପ୍ରାୟ ନିମ୍ନଭାଗକୁ ଅଗ୍ରସର । ତୁଶାରବୃତ୍ତ କୈଳାସର ସମ୍ମୂଖ ଭାଗରେ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ନିଜସ୍ୱ ଆଭାରେ ମାତା ଦିଶୁଛନ୍ତି ସ୍ପଷ୍ଟ । ନିମ୍ନଭାଗରେ କ୍ରମଶଃ ସବୁଜିମା ଓ ପ୍ରାଣୀ ମାନଙ୍କର ଉପସ୍ଥିତି । ଦେବଙ୍କ ଦକ୍ଷିଣ ଅର୍ଦ୍ଧେକ ପୁରଷ ଓ ବାମ ଅର୍ଦ୍ଧେକ ନାରୀ ପରସ୍ପର ଅନାବିଳ ସହାବସ୍ଥାନ କରିଛନ୍ତି । ଉଭୟ ଭାଗରେ ଫୁଟି ଉଠିଛି କଳାର କମନୀୟତା ଅନେକ ସ୍ପଷ୍ଟ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ । ତଥାପି ମାୟାଧର ଭୁଲି ନାହିଁ, କ୍ଷୁଦ୍ରାତିକ୍ଷୁଦ୍ର କାଲିଗ୍ରାଫିରେ ପାଦଯୁଗଳରେ ଲେଖିଦେଇଛି “ସୁମନ ମାୟାଧର” ।

ମୁଁ ସହାସ୍ୟ ପଚାରିଲି । ଶିଳ୍ପୀବର! ତୁମେ ପୁରୁଷର ପାଦରେ ସୁମନ ଓ ନାରୀର ପାଦରେ ମାୟାଧର ଲେଖିଦେଲ ଯେ ।

- ସୁମୀ! ତୁ କଣ ମନେ ରଖିନୁ ତୋର ସେ ଲିଙ୍ଗ ପରିବର୍ତ୍ତତନ ଶଲ୍ୟଚିକିତ୍ସା ପୂର୍ବରୁ ଟରେଣ୍ଟୋରେ ଡାକ୍ତର ସୁବ୍ରତ ମିଶ୍ର ବୁଝାଇଥିବା ପାଠ । ଏ ସମଗ୍ର ମାନବ ସତ୍ତତାର ଅୟମାରମ୍ଭ କେବଳ ନାରୀ । ପୁରୁଷ ଗୁଣସୂତ୍ରଧାରୀ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି କାରଣରୁ ଯଦି ମୁଲେରିଆନ ବିଭବକୁ ବର୍ଜନ ନକରିହୁଏ ତାହେଲେ ସେ ବି କନ୍ୟା ହେବ । ଏମିତି ବି, ଏକା କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ବାଦଦେଲେ ଆଉ ସଭିଏଁ ତ ଗୋପୀ । ପୁଣି ତୋ ଭଳି ସମଗ୍ର ଶରୀରକୁ ପୁରୁଷ କରି ଗଢିଦେଲେ ବି ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଭୁଲାପଣରେ ତୋ ମନର ମୌଳିକତା ବଦଳେଇବାକୁ ଭୁଲିଯାଇ କି ଦହଗଞ୍ଜ କରିଛନ୍ତି ତୋତେ । ଅର୍ଥାତ ନାରୀ ଏକ ସ୍ୱଭାବିକ ସ୍ୱୟଂ ପ୍ରକାଶ ବ୍ୟବସ୍ଥା । ପୁରୁଷ ଏକ ପରକାଳ କଥା । କେବେ କେବେ ପୁଣି ନାରୀକୁ ତିଆରି କରି ଓ ନବଦଳାଇ ତା ମନକୁ ପୁରୁଷ କରିଦେଉଛି ସୃଷ୍ଟି, ନାରୀର ଦେହ ମଧ୍ୟରେ ଛଟପଟ ପୁରୁଷର ମନ । ତେଣୁ ଉପରର ଶିଳ୍ପୀ ଯଦି ଏମିତି ଓଲଟପାଲଟ କରି ଦେଉଛନ୍ତି ଆମର ଏ ଟିକକ ଚଳିବ ନାହିଁକି? ମୋଟାମୋଟି କହିବା କଥା, ଅର୍ଦ୍ଧନାରୀଶ୍ୱର, ଭାବିଲେ ଏକ ମଧ୍ୟ ଅବସ୍ଥା, ଭାବିଲେ ଉଭୟ ଅବସ୍ଥା, ଭାବିନେଲେ କ୍ଳୀବ ଓ ଭାବିନେଲେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଲିଙ୍ଗ ନିରପେକ୍ଷ ଓ ଭାବିଲେ ସ୍ୱୟଂସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ । ତା ବାଦ ସେ ତ ଈଶ୍ୱର, ଆମର ସେ ପାଦ ତଳେ ମିଳିଥିବା ସ୍ଥାନ ଟିକକ ଏକ ଆସ୍ପର୍ଦ୍ଧା । ଶରଣାଗତର ପ୍ରଭୁ ପାଖରେ ନାରୀ କଣ ପୁରୁଷ ବା କଣ? କେବଳ ସମର୍ପିତ ।

ଇଏ ମାୟାଧର ନା ଆଉ କିଏ । ମନେହେଲା ସେ ବି ଏ ଛବି ଆଙ୍କୁ ଆଙ୍କୁ ବିବର୍ତ୍ତନର ସ୍ୱଭାବିକ କ୍ରୀୟା ତାକୁ କେତେ ପାହାଚ ଅଧିକ ଚଢାଇ ଦେଇଛି । ମୋ ଭାବନାକୁ ଲୁଚାଇ ଦେଇ ପଚାରିଲି, - ଆଛା ମାୟା ଯାହା କହିଲୁ ବୁଝିଲି, ସତ ବୋଲି ମାନିଲି, ଏବେ କହ ଏତେ ସବୁ ରଙ୍ଗୀନ ଆଲୋକରେ ଏତେଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କରୁଥିଲୁ କଣ?

- ସୁମୀ ଗେହ୍ଲୀ! ତୁ ତ ବିଜ୍ଞାନ ପଢିଛୁ, ଏ ଧଳା ମଧ୍ୟରେ କଣ ସବୁରଙ୍ଗ ନାହିଁ? ସବୁ ରଙ୍ଗ ଶୋଷିନେଲେ ଏକ ପ୍ରଛଦ କଳାହୋଇ ଯାଏନି କି? ରଙ୍ଗୀନ ଚଷମାରେ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗ ହୁଏନି କି? ତେଣୁ ଆମେ ଯାହା ଆଙ୍କିବା ତାହା କଣ ସତ ପ୍ରତିଶତ ସମାନ କି ସବୁ ପରିସ୍ଥିତିରେ । ଯଦି ଏବେ ଏ ଘରର ଆଲୋକ ନିର୍ବାପିତ ହୋଇଯାଏ ତାହେଲେ ଆମେ ସମସ୍ତେ ଓ ଏ ଉଦ୍ଭାସିତ ଚିତ୍ରପଟ୍ଟ ସ୍ୱୟଂ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇ ଯିବନିକି? ତା ମାନେ ନୁହେଁ ତ ଆମେ ସବୁ ଅନୁପସ୍ଥିତ । ପୁଣି, ଅନ୍ଧକାରରେ  ତୁ ଡରୁଛୁ କି ଲାଜ କରୁଛୁ ତାହା ମୁଁ ଜାଣିବାର ବାଟ ବି ନଥାନ୍ତା ।


- ଏଁ ଏଁ କଣ କହିଲୁ, କୁଆଡୁ ଆଜି ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦୟ ହେଲେକି ଏ ଅମେଇସିଆ ରାତିରେ । ଯେମିତି ଅନ୍ଧାର ରାତିରେ ତୋ ସାଙ୍ଗରେ ମୁଁ ଆଦୌ ରହିନି । ହଁ ତାଳଲୟ ଭଙ୍ଗ ନକରି କହ ତା ପରକଥା ।  ନିଉଟନ ମହାଶୟଙ୍କ ଚତୁର୍ଥ, ପଞ୍ଚମ ଓ ଇତ୍ୟାଦି ନିୟମ ।

- ଓ ହୋ ଏତେ ଦିନେ ଟିକେ ମନ ହୋଇଛି ମୋ ପ୍ରିୟତମା ସାଥୀ ସହ କଥା ସରସ ହେବାକୁ, କାହିଁକି ମଝିରେ ବେତାଳ କରୁଛୁ ।

- ହେଉ ହେଲା, ବୁଝା ତୋ ପାଠ । ବିଜ୍ଞାନ ପଢିଲି ମୁଁ, ଚିତ୍ରକଳାରେ ଏତେଗୁଡାଏ ପାଠ ପଢିଲି, ଶହେ ସରିକି ଆଲୋଚନାରେ ଭାଗନେଲିଣି ତଥାପି ମୁଁ ପ୍ରକୃତରେ ବୁଝିନି ତୋ ଆଲୋକ ବିଶ୍ଳେଷଣର କଳା । ବୁଝାଇ କହ ।

- ମନେକର ତୁ ଲାଜ କରୁଛୁ ଅନ୍ଧକାର ମଧ୍ୟରେ । ତୋ ମୁହଁରେ ଗୋଲାପୀ ବା ଅସ୍ତରାଗର ଆଲୁଅ ପକାଇଲେ ଯେମିତି ଦେଖାଯିବୁ, ଲାଲ୍ କିମ୍ବା ହଳଦିଆ ଆଲୋକରେ କଣ ସେମିତି ଦେଖାଯିବୁ କି? ନା କେବେ ନୁହେଁ? ଅର୍ଥାତ ସମାନ ଏକ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ଭିନ୍ନ ଦେଖା ଯାଇପାରେ, ବାକିସବୁ ଠିକ୍ ରଖି କେବଳ ଆଲୁଅର ରଙ୍ଗ ବଦଳାଇ ଦେଲେ । ଏହି ବଦଳକୁ ଆମେ ଶିଳ୍ଫୀ ଯଦି ବୁଝି ପାରନ୍ତେ ତାହେଲେ ଆମେ ତାକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ସମାନ ଚିତ୍ରକୁ ବିଭିନ୍ନ ରଙ୍ଗର ଆଲୋକ ପକାଇ ଭିନ୍ନଭିନ୍ନ କଳାରେ ପରିଣତ କରି ପାରନ୍ତେ ନାହିଁକି? 


ସେତିକି ପ୍ରୟାସକରିଛି ।

ହଠାତ ସେ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟର ମଧ୍ୟରୁ ବିଛୁରିତ କଲା ଏକ ପ୍ରକାର ନୀଳରୁ ଘନ ନୀଳ ଆଲୋକ । ଏବେ ସେ ଆଲୋକରେ ଚିତ୍ରଟି ଦେଖି ମୁଁ ଚମକି ପଡିଲି । କେବଳ ଦେବଙ୍କର ଛବି ଅଂଶକୁ ବାଦ ଦେଲେ କୈଳାସ ପର୍ବତ, ଆକାଶ, ଗଙ୍ଗାମାତାଙ୍କ ଅବତରଣ ସବୁ ଅସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଗଲା । ଛବିଟି  କିନ୍ତୁ ଏକ ନୂତନ ଆଭାରେ ରୂପାନ୍ତରିତ ହେଲା ଭିନ୍ନ ଏକ ସୁନ୍ଦର ଚିତ୍ରପଟରେ । ପୁରୁଷ ଭାଗଟି ମନେହେଲା ପ୍ରଣୟୀ ଗୋପୀ ଓ ନାରୀ ଭାଗଟି ସ୍ୱୟଂ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ମାୟାଧର । ମୋ ପାଟିରୁ ବାହାରି ଆସିଲା, ଚମତ୍କାର! ଗୁରୁଙ୍କ ନାମ ଉଚ୍ଚାରିତ ହୋଇଗଲା, ଗୋପୀକୃଷ୍ଣା ଗୋପୀକୃଷ୍ଣା । ଓ ତାହେଲେ ଏଇଥି ପାଇଁ ସେ କହୁଥିଲା ବହୁବଚନରେ!

- ଏବେ କହ ସୁମୀ, ସୁମନ ମାୟାଧର ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସଠିକ ଚରଣରେ ନାହାନ୍ତି କି? କିନ୍ତୁ ଦେଖ୍ ଏ କାମଟି ଆମେ ସର୍ବସାଧାରଣଙ୍କୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିବା ନାହିଁ ଏବେ । ଏ କଳାଉପରେ ଆଉ କିଛି ଦକ୍ଷତା ଓ ଆଉ କିଛି ଉପଲବ୍ଧି ନହେଲା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଏହା ଏମିତି ଗୁପ୍ତ ରହୁ ।

- କଣ ତୁମେ କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛ? 

- ମୁଁ କିଛି କହିବାକୁ ଚାହୁଁନି, ତୁମ ପୁଅ ଝିଅଙ୍କୁ ଡାକ, ମାଆ ଆସନ୍ତୁ । ଏ କଳା ବାହାରେ ବି ଏକ ଜୀବନ ଅଛି । ଅଂଶୁର ଜନ୍ମଦିନ ପାଖେଇ ଆସୁଛି ।

ହଠାତ୍ ଉଭୟ ପରସ୍ପରଙ୍କୁ ତୁ ବଦଳରେ ତୁମେ ସମ୍ବୋଧନ କରିଦେଇଥିଲୁ ଆମ ଅଜାଣତରେ, ତାହା ଆଉ ବଦଳିବାର ନଥିଲା । ରାତି ପାହି ଆସୁଥିଲା, ସାରା ରାତି ଉଜାଗରର ପ୍ରଭାବ ନଥିଲା । ଆମେ ଉଭୟ ପୁନଶ୍ଚ ଶୁଭ୍ର ଆଲୋକରେ ମଙ୍ଗଳମୟ ଶିବଙ୍କ ଅର୍ଦ୍ଧନାରୀଶ୍ୱର ଚିତ୍ରପଟ୍ଟ ସାମ୍ନାର ଶିଳ୍ପୀ ବେଞ୍ଚରେ ବସିଥିଲୁ ପାଖାପାଖି । ସେ ମୋ ଦକ୍ଷିଣହସ୍ତକୁ ଅତି ଶ୍ରଦ୍ଧାରେ ତାଙ୍କ ଦୁଇହାତରେ ଜାବୁଡି ଧରିଥିଲେ । ମୁଁ ହାତଟିକୁ ମୁକୁଳାଇ ଆଣି ପାରୁନଥିଲି । ଜାଣେନି ସେ ପାଇଁ ମୁଁ ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲି କି ନାହିଁ । ଅପେକ୍ଷା ଓ ଉପେକ୍ଷାର ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱର ଅବକାଶ ନଥିଲା । ସାମ୍ନାର ଛବିର ଜୀବନ୍ତ ଈଶ୍ୱରଙ୍କୁ ମୁଁ ଆଉ ଚାହୁଁ ନଥିଲି, କାଳେ ମୋ ସ୍ୱାଧୀନ ମନକୁ କିଛି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଆସିଯିବ । ଅହଂର କବଳିତ ମୋ ମନକୁ ଗୁରୁ ଗୁରୁଜନ କିମ୍ବା ଈଶ୍ୱର ପରିଚାଳିତ କରିବାକୁ ମୁଁ ଚାହୁଁନଥିଲି । ମନର ଆବେଗରେ ସାରାଜୀବନ ପରିଚାଳିତ କିନ୍ନର ଜଣେ ମୁଁ । ମୋ ମନ ଓ ହୃଦୟର ଯୁଦ୍ଧରେ ମନ ହାରିଯିବା ଏତେ ସହଜ ନୁହେଁ । ମନ କହିଉଠିଲା, ଉଠ ଯିବା, ଚା ତିଆରି କରୁଛି! ଏତେ ହସଖୁସିର ସମୟକୁ ହଠାତ୍ ଭାରାକ୍ରାନ୍ତ କରିବାକୁ ମନ କହିଲା ନାହିଁ । ଚା ପିଇଲୁ । ମୁଁ ଘର ଓଳାଓଳି କଲି । ସେ ତାଙ୍କ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟର ଇତ୍ୟାଦିକୁ ହଟାଇ ସେ କୋଠରୀକୁ ଖାଲି କରିବା କାମରେ ଲାଗିଲେ । କିଛି ସମୟ ପରେ ଦୁଇବେଲା ପଖାଳ ସହ ଚାରିକିସମର ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବାଢିଦେଲି । ସେଦିନ ବି ରବିବାର ଥିଲା । ଉପବାସ ଓ ଅନିଦ୍ରାକୁ ଏ ଖାଦ୍ୟର ସଂଯୋଗରେ ନିଦ ଘୋଟି ଆସିଲା ।