ଗାଈ ଚୋରି ।
ରବିନାରାୟଣ ସେନାପତି, ତୁଳତୀ, କୋରେଇ, ଯାଜପୁର, ୭୫୫୦୨୨।
ବିଳମ୍ବିତ ସଂଧ୍ୟାରେ ଲେଉଟାଣି, ପଥ ବହୁ ଦୂର । ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗେ ବିଜୁଳୀର ଚମକ । ସୁନାଝରି ପାହାଡ ଚୁଳରେ ସେ ଚମକ ବହଳ। ଅନ୍ଧାରେ ଅଦୃଶ୍ୟ ସୁନାଝରିକୁ କ୍ଷଣପ୍ରଭା କ୍ଷଣିକ ପାଇଁ ଉଦ୍ଭାସିତ କରୁଛି । ସୁନାଝରି ମୁଣ୍ଡେଇ ଧରିଛି ଆଶୁ ବର୍ଷଣସମ୍ଭବା ଘନକେଶୀ ମେଘ । ରାଜୁବାବୁ ଫାଟକ ଟପି ନବ୍ୟନୂତନ ଢଳେଇ ରାସ୍ତାକୁ ତାଙ୍କ ଟିକି କାରଟିକୁ ଉଠାଇ ଆଣିଲାବେଳକୁ ବର୍ଷା ଟୁପୁରୁଟାପୁରୁ । ବିଳମ୍ବ ହେଲାଣି, ଅଟକି ରହିବାର ଉପାୟ ନାହିଁ । ବର୍ଷା ବଢିପାରେ, ଆଗେଇଯିବା ଭଲ । ନିର୍ଜନ ରାସ୍ତା, ସ୍ଥାନୀୟ ଜନତା ସୁପ୍ତ । ଉଭୟ ପାଖର ଚାଷ ଜମି ମଧ୍ୟରେ ତାଙ୍କ ଗାଡିର ହେଡଲାଇଟରୁ ଅବା କ୍ରମଶଃ ବିଛେଇ ହୋଇ ପଡୁଛି ଶୁଭ୍ର ଏକ ରାସ୍ତା। ସେ, ରାସ୍ତାର ଏକଲା କାରାରୋହୀ । କେବଳ ବର୍ଷିଲା ନାହିଁ ପବନ ହେଲା ପ୍ରବଳ । ଅଜାଡି ପଡୁଥିଲା କୁଆପଥର । କାଚ ଭାଙ୍ଗି ଯିବନି ତ? ଉପାୟ ବା କଣ, ନିରାପଦରେ ଗାଡି ରଖିିବାର ସୁବିଧା ନାହିଁ । ଯେଉଁଠି ନିସ୍ତାର ନାହିଁ ସେଠି ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ବି କାହିଁ! ସେ ଆଗେଇ ଚାଲିଲେ ।
ଅସିଲା ପାଖ ଗାଁ ମାଳପୁର । ରାସ୍ତାରେ ପ୍ରାୟ କୋଡିଏ ସରିକି ଗାଈ । ସେହି ଏକା କଥା, ଯେଉଁଠି ନିସ୍ତାର ନାହିଁ ସେଠି ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ବି ନାହିଁ, ବଡ ନିର୍ବିକାର, ବର୍ଷା କୁଆପଥରକୁ ଖାତିରି ନାହିଁ, ନା ଅଛି ଚଳନ୍ତା କାରକୁ ।
ରାଜୁବାବୁଙ୍କୁ ହତାଶାବୋଧ ହେଲା, କି ଅଭାବନୀୟ ଦୃଶ୍ୟ ସେ ଦେଖୁଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ବାଲ୍ୟକାଳରେ ଦୁଇବୁନ୍ଦା ବର୍ଷା ହେଲେ, ଗାଈ ବଳଦମାନେ ହମ୍ବାରଡି ଛାଡି ଘରମୁହାଁ ଦୌଡୁଥିଲେ । ଗୁହାଳେ ପଶିଲେ ଶାନ୍ତି । ଆଜି ଏତେ ହତାଦର କିଆଁ । ଏତେ ଛୋଟିଆ ଗାଁରେ ଗୁହାଳ ହରା ଏତେଗୁଡେ ଗାଈ ଥାଇପାରନ୍ତି, ଏହା ତାଙ୍କ ଧାରଣା ବାହାରେ ଥିଲା । ସେମାନେ ଅବିଚଳିତ, ଅବଶ୍ୟ ଅଭ୍ୟସ୍ତ । ସେ ତାଙ୍କ ମଣିଷ ପଣିଆକୁ ପେଟ୍ରୋଲ ସହ ଜାଳି ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଧସେଇ ପଶିଲେ ଓ ପାର ହୋଇଗଲେ । ଗତି ବଢାଇଲେ । ବର୍ଷାର ଗତି ଓ କୁଆପଥରର ଆକାର ବଢିଲା । ପ୍ରକୃତି ତାଙ୍କୁ ଅବିବେକୀ ମଣିଷର ପ୍ରତିନିଧି ହିସାବରେ ଶାସ୍ତି ଦେଉଛି କି? ତାଙ୍କ ଦୁର୍ବଳିଆ କାର ଉପରେ ଦୁମଦାମ ପଡୁଥିବା ପଥରତକ ଢଁଢାଁ ଆବାଜ କରୁଥିଲେ। ବିକଳ୍ପ ନାହିଁ, ସେ ଚାଲିଲେ ଆପଣା ଗୁହାଳକୁ, ଦୂର ସହରରେ । ସେଇଠି ଶାନ୍ତି ।
ଗୋଠ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଏକମାତ୍ର କଷରିଗାଈଟି ଭାରି ଚିହ୍ନା ଚିହ୍ନା ମନେ ହୋଇଥିଲା । ତାଙ୍କ କର୍ତ୍ତୃତ୍ୱ ଥିଲେ ସେଇଟିକୁ ମୁକୁଳାଇ ଅଣିଥାନ୍ତେ କି! ସେମିତି ଟିକେ ଭାବିନେଇ ସେ ଅରାମ ଅନୁଭବ କଲେ । ଅନ୍ଧାର ମଧ୍ୟରେ ମୃଦୁହାସ୍ୟଟିଏ ବି ଉକୁଟି ଆସିଲା ।
ହସଟି ଲିଭିଗଲା । ମନେ ପଡିଗଲା ଏକଦା ତାଙ୍କ ତିନି ଚାରିବର୍ଷର ବାଳୁତ ପୁଅ କାନ୍ଦକାନ୍ଦ ହୋଇ ପଚାରିଥିଲା ଯେ ଏବେ ଏଠି ଉଡିବୁଲୁଥିବା କଙ୍କି ପ୍ରଜାପତି ମାନେ ଏ ଝଡ ବର୍ଷାରେ କୁଆଡେ ଗଲେ, ତାଙ୍କ ଘର କେଉଁଠି? ଉତ୍ତର ଦେଇ ପାରିନଥିଲେ ରାଜୁବାବୁ । କଙ୍କି ପ୍ରଜାପତି କଥା ଛାଡ, ଏ ଗାଈ ମାନଙ୍କ ଘର କେଉଁଠି? କେଉଁଠି ସତେ!
କଷରିଗାଈଟି ପୁଣି ମାନସପଟରେ ବିଚରଣ କଲା । ଆହା! କାରଣଟି ମନେ ପଡିଗଲା । ଏମିତି ଏକ ଗାଈ ଥିଲା ତାଙ୍କର । ସବୁ ଗାଈ ବଳଦଙ୍କ ପରି ତାକୁ ବି ସେ ନାମଧରି ଡାକୁଥିଲେ । ସ୍ୱଭାବିକ ଭାବେ ନାମଟି ଥିଲା କଷରୀ ।
ଆଜି ଯେମିତି ତାଙ୍କରି କଷରୀ ସେଠି ଝଡବର୍ଷାର ସାମ୍ନା କରୁଛି । ବଡ ଅସହାୟ । ଗୋଟିଏ ଟ୍ରଲି ଥିଲେ ଉଠାଇ ଆଣିଥାନ୍ତେ ତାକୁ। କେଉଁଠି ନା କେଉଁଠି ଥଇଥାନ କରିଥାନ୍ତେ । ଅବଶ୍ୟ ମାଲିକଟିଏ ଗାତରୁ ବାହାରି ତାଙ୍କୁ ଚୋରି କେସ୍ରେ ପକାଇଥାନ୍ତା, ତହିଁରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ । ତାଙ୍କ ଦାଢୀ ଉପୁଡାଇ ପକାଇଥାନ୍ତେ ସମାଜସେବୀ ମାନେ।
ଏକଦା ତାଙ୍କ କଷରୀ ପାଇଁ କମ ବଡ ଘଟଣାଟିଏ ଘଟିନଥିଲା ସତେ!
ହଠାତ୍ ଦିନେ ସକାଳେ ଜଣା ପଡିଲା କଷରୀ ଗୁହାଳରେ ନାହିଁ । ସେ ଥିଲା ଗର୍ଭବତୀ । ରାତିରେ ଭଲକି ଖୁଆଇଥିଲେ ବାପା । କିଏ ନେଇଗଲା ତାକୁ! ସେ ଯାବତ ଗାଈଚୋରି କିମ୍ବା ଲୁଣଚୋରି ଥିଲା ଅଶ୍ରୁତପୂର୍ବ । ଏ ଦୁଇ ଚୋରିକୁ, ଚୋରମାନେ ବି ବର୍ଜନ କରୁଥିଲେ ।
କଷରୀ ସନ୍ଧାନରେ ଘର ଲୋକ ଓ ସାହି ପଡିଶାର ଲୋକମାନେ ଆଖପାଖ ବିଭିନ୍ନ ଗ୍ରାମକୁ ଖେଦିଗଲେ । ହଜି ଯାଇଥିଲେ ସିନା ମିଳିଥାନ୍ତା, ଏହା ତ ଚୋରି । ଖୁଣ୍ଟରୁ ପଘାକୁ ଫିଟାଇ କିଏ ନେଇଯାଇଛି । ଗାଈ ହଜିଲେ ଖବର ନମିଳିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୁରବି ରହିବେ ଓପାସ, ବାପା କିଛି ଖାଇଲେ ନାହିଁ ।
ରାଜୁଙ୍କ ବାପା ମଧୁବାବୁ ଶିକ୍ଷକ, ତାଙ୍କ ଛାତ୍ର କଳ୍ପତରୁ ରେଳ ଫାଟକରେ ରାତି ଡିଉଟି କରେ । ମଜାଦାର ତାଙ୍କ କାମ । ରାତିସାରା ଗେଟ ପଡିଥାଏ । ରେଳ ଅପେକ୍ଷା ରାତିରେ ଅନ୍ୟଗାଡି ଯାଆନ୍ତି କମ । ସେମାନେ ଡାକିଲେ ଗେଟ ଖୋଲନ୍ତି । କାଳେ ସେହିବାଟେ ଗାଈଟି ଯାଇଥିବ? ସେ ଜାଣିଥିବେ ।
କଥାଟି ସତ ବାହାରିଲା ।
"ଆପଣଙ୍କ ଗ୍ରାମର ରଘୁ ଗେଟ ଫିଟାଇବାକୁ କହିଲା ଗାଈପାଇଁ ଶାଶୁଘରେ ବଡ ଖୁଣ୍ଟା ଶୁଣୁଛି ତା ଭଉଣୀ । ଦଶ କୋଶ ରାସ୍ତା, ରାତିରୁ ନଗଲେ ନଚଳେ, ଖରା ଆସିଲେ ବାଧିବ ବୋଲି କହିଲା । ମୁଁ ଗେଟ୍ ଟେକିଦେଇ କହିଲି ହେଉ ଯା ଯା, ଥଣ୍ଡା ସମୟରେ ପଳାଇ ଯା।" ଏମିତି କହିଲେ କଳ୍ପତରୁ ।
କିନ୍ତୁ ରଘୁର ତ ଗାଈ ନଥିଲା, ତା ଭଉଣୀ ଚମ୍ପା ବାହାହେବା ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ହେଲାଣି!
କଳ୍ପତରୁ ଗାଈର ବର୍ଣ୍ଣନା ଯେମିତି ଦେଲେ ତାହା କଷରୀ ହୋଇପାରେ ।
ମଧୁବାବୁ ଥାନାରେ ଏତଲା ଦେଇ ଫେରିଲେ ।
ଗାଁରେ ଅନେକ ଦିନରୁ କଥା ଟୁପୁରୁ ଟାପୁରୁ ହେଉଥିଲେ, ରଘୁ ରେଳଗାଡିରେ ଚୋରି କରୁଛି । ରାତିରେ ଘରକୁ ଆସେ ଓ ରାତି ପାହିବା ଆଗରୁ ଚାଲିଯାଏ । କେହି ତାକୁ ଦେଖନ୍ତି ନାହିଁ । ଚାଲି ଚାଲି ଆସେ ଓ ଫେରିଯାଏ । ରାଜୁବାବୁ ବି ଏକଥା ଶୁଣନ୍ତି । ତାଙ୍କ ପିଲାମନରେ ଚୋର ପ୍ରତି ଭୟ ଆସେ। ଚୋର ମାନେ ନିଶ୍ଚିତ ଛୁରି କି ପିସ୍ତଲ ରଖୁଥିବେ। ସେ ରଘୁକାକାଙ୍କ ଘର ପାଖକୁ ଯିବାକୁ ଖୁବ୍ ଭୟ କରେ । ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଦୟା ବି ଆସେ, ଦିନୁଟାଏ ରାତି ଅନିଦ୍ରା ହୋଇ ଯାତରା ଦେଖିଲେ ପରଦିନ ଯାହା ଅବସ୍ଥା, ଅଥଚ ରଘୁକାକା ରାତି ରାତି କେମିତି ଉଜାଗର ରହି ଚୋରି କରୁଥିବେ!
ହଠାତ ଦିନେ ମଧୁସାର୍ ରାତିରେ ରଘୁକୁ ଅନୁସରଣ କଲେ ।
-କୁଆଡେ ଯାଉଛୁ କିରେ ରଘୁ?
-ନାଇଁ ମ ଭାଇ, ମାଛଗାଡିରେ(ଏକ ପାସେଞ୍ଜର ଗାଡି) କଲିକତା ଯିବି, ମନୋହରୀ ଜିନିଷ କିଣି ଆଣି ବେପାର କରିବି। ନହେଲେ କହୁନ ଭାଇ କେମିତି କୁଟୁମ୍ବ ପୋଷିବି?
-ଠିକ୍ ଠିକ୍, ହଁ ଯାହା ହେଲେ ଗୋଟେ ବେପାର କର । ମୁଁ ବି ଆଜି ଗାଡିରେ ବାଲେଶ୍ୱର ଯାଉଛି, ଭଲ ହେଲା, ସାଥିରେ ଯିବା । ଆ ବସ ଆଗରେ ।
-ନାଇଁ ଭାଇ ତୁମେ ଯାଅ, ବେଳ ଅଛି, ମୁଁ ଚାଲି ଚାଲି ଯାଏ । ମୁଁ ବସିଲେ ବାହିବା କଷ୍ଟ ହେବ।
-ନାଁ ରେ, ମୁଁ କଣ ବୁଢା ହେଲିଣି, ଆ ବସ ।
- ହେଉ ତାହେଲେ ଭାଇ, ତୁମେ ବସ, ମୁଁ ଚଲାଇବି ।
- ଆରେ ରଘୁ, ମୁଁ ଦେଖୁଛି, ତୁ ସତରେ ମତେ ବୁଢା ବୋଲି ଭାବୁଛୁ । ଆ ବସ ।
ପଛରେ କ୍ୟାରିଅର ଖୋଲା ଯାଇଥାଏ । ଅଗତ୍ୟା ରଘୁ ବସିଲା ଆଗ ରଡରେ, ମଧୁସାରଙ୍କ ଦୁଇ ବଳିଷ୍ଠ ହାତର ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ୟରେ । ଯିବ କୁଆଡେ, ବାଟରେ ପଡେ ଥାନା । ସାଇକେଲ୍ ସେ ଆଡକୁ ଗଡିଲା ।
-ଏପଟେ କୁଆଡେ ଭାଇ?
-ନାଇଁରେ ରଘୁ, ମୁଁ ଯେଉଁ ଗାଆଁକୁ ଯାଉଛି, ସେଇଟି ଥାନାବାବୁଙ୍କ ନିଜ ଗାଁ । କଣ ଗୋଟେ ଜିନିଷ ପଠାଇବେ କହୁଥିଲେ । ବେଳ ଅଛି, ସଂଗ୍ରହ କରିନେବା ।
ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ମଧ୍ୟରେ ରହି ରଘୁ ପଳାୟନର ଉଦ୍ୟମ କରିନଥିଲା । ଥାନାବାବୁ ଗିରଫ କଲେ । ସାକ୍ଷୀ କଳ୍ପତରୁଙ୍କୁ ଡାକି ଆଣିଲେ । ରଘୁ ସବୁକିଛି ମାନିଗଲା ।
ଚୋରଙ୍କର ବହୁତ ବଳ । ଜିଲ୍ଲା ପାର ହୋଇ ଦୀର୍ଘ କୋଡିଏ ମାଇଲ ଦୂରକୁ ନିର୍ଦ୍ଦୟ ଭାବେ ଏକ ଗର୍ଭବତୀ ଗାଈକୁ ଚଲାଇ ଚଲାଇ ନେଇ ସେଠାରେ ଜଣେ ବୁଢୀକୁ ବିକି ଦେଇଛି ।
ସ୍ଥାନୀୟ ପୋଲିସଙ୍କ ସହାୟତା ନେଇ ବୁଢୀଘରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ସଭିଏଁ । ବିଧବା ବୁଢୀ ଭାରି ନିରୀହ । ଏକୁଟିଆ ଲୋକ, ଘରଟି ଚିକ୍କଣକରି ସଫା ରଖିଛି । ଗୁହାଳରେ କଷରୀ ବନ୍ଧା ହୋଇଥାଏ ଆଉ ପଟେ ଦୁଧିଆଳୀ ଗାଈ ପାଖରେ ।
- ହଇରେ ଅଳପାଇସ, ବାପା ମରିଯାଇଛି ଶୁଦ୍ଧିକ୍ରୀୟାରେ ଖର୍ଚ୍ଚକରିବୁ କହି ଗାଈ ବିକିଲୁ । ହାତେ ହାତେ ଦୁଇଶହ ଟଙ୍କା ଗଣିନେଲୁ, ଦେଖିଲା ବେଳକୁ ଚୋରିମାଲ୍ । ଗୋରୁ ଗାଈ କିଏ ଚୋରିକରେ? ତୁ ଟା ନରକରେ ପଡିବୁ ।
ସରଳିଆ ବୁଢୀ ଅବିଶ୍ୱାସ କରିବାର ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁନଥିଲା । ଗାଈଟିଏ କେହି ଚୋରି କରିବା ଥିଲା ଅଭୂତପୂର୍ବ, ଅଶ୍ରୁତପୁର୍ବ ।
ଗାଁ ଲୋକେ ରୁଣ୍ଡହେଲେ । ବୁଢୀକୁ ବୁଝାସୁଝା କଲେ, ସେ ଠକାମିରେ ପଡିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଗାଈଟିକୁ ଫେରାଇ ନଦେଲେ ମାମଲାରେ ଛନ୍ଦିହେବ । ସେ କଣ ହାଟରୁ ଲେଖାପଢା କରି ଗାଈ କିଣିଛି କି? ଚୋରିମାଲ କିଣିଛି, ଚୋର ମାଉସିଆ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହେବ । ବୁଢୀ ଆଖିରୁ ଠପ ଠପ ଲୁହ ଗଡି ପଡିଲା ।
ରଘୁ ପାଖରେ ସମୁଦାୟ ଥାଏ ପଚାଶ ଟଙ୍କା । ଥାନାବାବୁଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ସେତିକି ଫେରାଇଲା ।
ଏକ ମିନିଟ୍ରକ ଭଡାରେ ମିଳିଲା, କଷରୀ ଫେରିଲା । ଗଲାବେଳେ ଥାନାଗାଡିରେ ତେଲ ଭରିଥିଲେ, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖର୍ଚ୍ଚ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଗାଈର ମୂଲ୍ୟକୁ ଖର୍ଚ୍ଚ ଟପିଗଲେ ମଧ୍ୟ ଉପାୟ ନାସ୍ତି । ହେଉ, ପରେ ରଘୁଠାରୁ ମିଳିପାରେ ।
ରଘୁକାକାକୁ କିଏ ଜାମିନୀରେ ଆଣିଲା, ମନେ ପଡୁନଥିଲା ରାଜୁବାବୁଙ୍କର ।
ରଘୁ ଜୀବନର ଗତି ବଚିତ୍ରରୁ ବିଚିତ୍ରତର ହୋଇ ଉଠିଲା । ସେ ଦିନରେ ଶୁଏ ରାତିହେଲେ ବାହାରି ଯାଏ । ଲୋକେ କହନ୍ତି ସେ ଟ୍ରେନରେ ଚୋରି କରୁଛି । ଲୋକଙ୍କ କହିବାରେ କଣ ଅଛି! ସତ କିଏ ଜାଣିଛି! ତା ସ୍ତ୍ରୀ ରଙ୍ଗ ଗହଣା ନାଇଲା ବୋଲି, ତା ପିଲାଛୁଆ ତିନିହେଁ ଚିକ୍କଣ ଦେଖାହେଲେ ବୋଲି ଓ ସେ କେଉଁଠି କିଛି ଜଣା ରୋଜଗାରରେ ନିଯୁକ୍ତ ନୁହେଁ ବୋଲି ତଥା ଥରେ ଗାଈଟିଏ ଚୋରି କରିଛି ବୋଲି ତାକୁ ଚୋର କହିବା କେତେଦୂର ସମିଚୀନ? ସେଇ ଥରକୁ ଛାଡିଦେଲେ ସେ କେବେ ଗାଆଁରେ ଚୋରି କରିନି । ଲୋକଙ୍କର କହିବାରେ କଣ ଅଛି ।
ଲୋକେ ସେତିକିରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ । ତା ସ୍ୱର୍ଗତଃ ବାପା ଘନ ନାମରେ ବି ଅନେକ ଅପବାଦ ଦିଅନ୍ତି । ସେ କୁଆଡେ ଏକାଧିକ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଛି । ପୁଣି ଏକଥା ବି ଲୋକେ କହନ୍ତି; ରଙ୍ଗ ଓ ରଘୁ ମିଶି ରୋଗୀଣା ଘନ ବେକରେ ଶାବଳ ପକାଇ ମାଡି ବସିବାରୁ ସେ ମରିଗଲା । ଲୋକଙ୍କ ଏସବୁ କହିବା କଥା ଯେମିତି ହେଉ ରାଜୁଭଳି ପିଲା ମାନଙ୍କ କାନରେ ପଡେ । ଖୁବ୍ ଡର ଲାଗେ । ଅସ୍ୱଭାବିକ ଲାଗେ ପରିବାରଟି । ରଘୁକୁ ଗାଆଁରେ କେହି ଦେଖେନି । ରଙ୍ଗ ଗହଣା ଗାଣ୍ଠି ପିନ୍ଧି ନିଜେ ନିଜକୁ ଦେଖେ । ଆଉ ପାଞ୍ଚ ମାଇପିଙ୍କୁ ଦେଖାଇ ହୁଏନି ଅନ୍ୟ ମାନଙ୍କ ଭଳି। ତାଙ୍କ ପିଣ୍ଡାକୁ ଚଢନ୍ତି ନାହିଁ ପିଲାଏ । ତାଙ୍କ ଛୁଏ ଆସନ୍ତି ନାହିଁ ସାହିଛୁଆଙ୍କ ସହ ଖେଳିବାକୁ । ତାଙ୍କ ବାଡିର ପିଜୁଳି ଗଛରୁ ଅନ୍ୟ ପିଲାଏ ପିଜୁଳି ତୋଳନ୍ତି ନାହଁ । ଭାରି ଡର ଲାଗେ । ସତ କିଏ ଜାଣିଛି?
କିବା ଛାର ଏକ ଗାଈ ଚୋରି କେସରେ କେତେ ଅବା ଖର୍ଚ୍ଚ! ଦେଖାଗଲା କ୍ରମଶଃ ରଙ୍ଗ ହେଉଥିଲା ଗହଣା ବିହୀନ ବେରଙ୍ଗ । ଛୁଆ ମାନେ କଙ୍କାଳ ସାର ହେଲେଣି । ମାମଲତିକାର ଦୁଇଜଣଙ୍କ ପଛରେ ଗୋଡେଇ ହୁଅନ୍ତି ରଘୁ ଓ ରଙ୍ଗ । ପରେ ରଘୁ କୁଆଡେ ଗଲା କେଜାଣି, ତା ଦେଖା ମିଳିଲାନି ।
ଦିନେ ବଡ ହୀନିମାନି ବେଶରେ କଙ୍କାଳ ସାର ଛୁଆ ତିନୋଟିଙ୍କୁ ଧରି ପହଞ୍ଚିଲା ମଧୁସାରଙ୍କ ପାଖରେ । ଲମ୍ବ ଲମ୍ବ ଗୋଡତଳେ ପଡିଗଲା।
-ଭାଇ ତୁମେ ଆପଣ ସେ କେସ୍ ଉଠାଇ ଆଣନ୍ତୁ । କେସ୍ ଖର୍ଚ୍ଚ ନାଁରେ ତଳି ତଳାନ୍ତ କରିଦେଲେଣି ଟାଉଟର ମାନେ । ଯଦି ସେକଥା ନକରନ୍ତି ପିଲା ଛୁଆଙ୍କୁ ଧରି କୂଅକୁ ଡେଇଁବା ଛଡା ଆଉ କିଛି ଗତି ନାହିଁ ।
-ହେଉ ଯା ମାଆ, ମୋର ଯେତିକି ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଛି ଆଣିଦେ ମୁଁ ମାମଲା ଊଠାଇ ନେବି ।
- କେଉଁଠୁ ଆଣିବି, ତା ବାପା ତ ତିନି ଦିନ ହେଲା ଆସିନି। କୁଆଡେ ଗଲା କି ପୋଲିସ ବାନ୍ଧିଲା ଜଣା ନାହିଁ । ବାଳୁତ ଛୁଆମାନେ ଭୋକ ଓପାସରେ ଅଛନ୍ତି । ଛୁଆଙ୍କର କିବା ଦୋଷ? ତୁମ ସାମ୍ନାରେ ସେମାନେ ଏମିତି ରହିବେ!
ରାଜୁବୋଉ ଡଲାଏ ଚାଉଳ ଓ ଆଉ ଇତ୍ୟାଦି ଧରାଇଦେଲେ ରଙ୍ଗ ହାତରେ । ଗାଁ ମାନଙ୍କର ଚଳନି ଥାଏ ସେମିତି । ପଡୋଶୀ ଉପବାସରେ ରହିଲେ ଲକ୍ଷେ ଦାନଧର୍ମର ଫଳ ମିଳେନା ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ ଅଛି । କେବଳ ସେଦିନ ନୁହେଁ, ଏହା ପରେ ବି ଅନେକ ଥର ସେମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି ରାଜୁବୋଉ ।
ମଧୁସାରଙ୍କ ଇଛା ଥାଏ କେସ୍ ଉଠାଇଦେବା ପାଇଁ । ଦେଢଶୁର ବୋଲି ମାନୁଛି ତଥାପି ଆସି ଗୋଡତଳେ ପଡିଲା । ଅତିଟା ଭଲ ନୁହେଁ । କିନ୍ତୁ ରଘୁକୁ ଧରିବାରେ ସାରା ରାତି ବଡ ପୁଅ ରହିଥିଲା ଅନିଦ୍ରା। ଧରିବା କୌଶଳଟି ବି ତାହାର । ସେ ଆଦୌ ରାଜି ହେଲା ନାହିଁ । କେବଳ ଏହି ଗାଈଚୋରି ନୁହେଁ ଆହୁରି କେତେ କେତେ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ରଘୁ ତାଙ୍କ ପରିବାରର କ୍ଷତି କରିଛି । ତାକୁ ପାନେ ନଦେଇ ଏମିତି ଛାଡିଦେବା ଭଲ ନୁହେଁ ।
କେସ୍ ଚାଲିଲା, କଳ୍ପତରୁ ଓ ସେ ବିଧବା ବୁଢୀ ଆସି ସାକ୍ଷୀ ଦେଲେ । ଦଣ୍ଡ ସୁନିଶ୍ଚିତ ।
ମଧୁସାର୍ କହିଲେ, -ଦଣ୍ଡିବା ଶକ୍ତି ଯାର ଥାଇ, ସେ ଯେବେ କ୍ଷମା ଆଚରଇ । ଏହା ଭାଗବତ ବାଣୀ । ମୁଁ କଣ ଈଶ୍ୱର ନିର୍ଦ୍ଦେଶରୁ ଉପରେ ।
ସେ ମନ ସ୍ଥିର କରିନେଲେ । ସରକାରୀ ଓକିଲଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ଦରଖାସ୍ତ ଦେଲେ କି ପରସ୍ପର ଆପୋଷ ସମାଧାନ ହୋଇଯାଇଛି । ରଘୁ ସମୟକ୍ରମେ କ୍ଷତିପୁରଣ ଦେଇଦେବ । ସେ ବହୁତ ଅନୁତାପ କରୁଛି ।
ଅବଶ୍ୟ ଏହା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଲା ।
ରାଜୁବାବୁ ଗାଡି ମଧ୍ୟରୁ ହସି ପକାଇଲେ । ସେ ଜାଣିବାରେ ରଘୁକାକା କେବେ ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ ବି କରିନଥିଲା, ଅନୁତାପ କରିବା ଓ କ୍ଷତିପୁରଣ ଦେବା ପଛକଥା । ବାପାଙ୍କର ଏତାଦୃଶ ଆଚରଣକୁ ସେ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସଠିକ ଗ୍ରହଣ କରିନଥିଲେ । ବଡ ବିଚିତ୍ର ମଣିଷର ମନ, ହାଠାତ ରାଜୁବାବୁ ଭାବିଲେ; ବାପା ଏକଦମ ଠିକ୍ କରିଥିଲେ ।
ପର ସପ୍ତାହରେ ଅବଶ୍ୟ ମାଳପୁର ଯାଇ, ଯଦି ସମ୍ଭବ କଷରୀକୁ କିଣି ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟସ୍ଥଳିରେ ରୋଷେଇଆ ବାଇନକୁ ପାଳିବାକୁ ଦେବେ । ଅବଶ୍ୟ ତା ମାଲିକ ବିକିବାକୁ ରାଜିହେବା ଦରକାର, ବାଇନ ପାଳିବାକୁ ରାଜି ହେବା ଦରକାର ।
ଝଡ ଛାଡିଯାଇଥିଲା, ତାଙ୍କ ମନ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଶାନ୍ତ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା । ଘରେ ପହଞ୍ଚିଯିବା କ୍ଷଣି, ପୋଷା କୁକୁର ଟିପୁ ତାଙ୍କ ଏପରକୁ କୁଦି ପଡିଲା ଗେହ୍ଲା ହେବା ପାଇ; କୁଁ କୁଁ ହୋଇ ସତେ ଯେମିତି କହୁଥିଲା କଷରୀ ନଥାଉ ମୁଁ ପା ଅଛି । ଜଣାନାହିଁ ରାଜୁବାବୁ ଶେଷ ନିଷ୍ପତ୍ତି କଣ ନେବେ ।
ରବିନାରାୟଣ ସେନାପତି, ତୁଳତୀ, କୋରେଇ, ଯାଜପୁର, ୭୫୫୦୨୨।
ବିଳମ୍ବିତ ସଂଧ୍ୟାରେ ଲେଉଟାଣି, ପଥ ବହୁ ଦୂର । ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗେ ବିଜୁଳୀର ଚମକ । ସୁନାଝରି ପାହାଡ ଚୁଳରେ ସେ ଚମକ ବହଳ। ଅନ୍ଧାରେ ଅଦୃଶ୍ୟ ସୁନାଝରିକୁ କ୍ଷଣପ୍ରଭା କ୍ଷଣିକ ପାଇଁ ଉଦ୍ଭାସିତ କରୁଛି । ସୁନାଝରି ମୁଣ୍ଡେଇ ଧରିଛି ଆଶୁ ବର୍ଷଣସମ୍ଭବା ଘନକେଶୀ ମେଘ । ରାଜୁବାବୁ ଫାଟକ ଟପି ନବ୍ୟନୂତନ ଢଳେଇ ରାସ୍ତାକୁ ତାଙ୍କ ଟିକି କାରଟିକୁ ଉଠାଇ ଆଣିଲାବେଳକୁ ବର୍ଷା ଟୁପୁରୁଟାପୁରୁ । ବିଳମ୍ବ ହେଲାଣି, ଅଟକି ରହିବାର ଉପାୟ ନାହିଁ । ବର୍ଷା ବଢିପାରେ, ଆଗେଇଯିବା ଭଲ । ନିର୍ଜନ ରାସ୍ତା, ସ୍ଥାନୀୟ ଜନତା ସୁପ୍ତ । ଉଭୟ ପାଖର ଚାଷ ଜମି ମଧ୍ୟରେ ତାଙ୍କ ଗାଡିର ହେଡଲାଇଟରୁ ଅବା କ୍ରମଶଃ ବିଛେଇ ହୋଇ ପଡୁଛି ଶୁଭ୍ର ଏକ ରାସ୍ତା। ସେ, ରାସ୍ତାର ଏକଲା କାରାରୋହୀ । କେବଳ ବର୍ଷିଲା ନାହିଁ ପବନ ହେଲା ପ୍ରବଳ । ଅଜାଡି ପଡୁଥିଲା କୁଆପଥର । କାଚ ଭାଙ୍ଗି ଯିବନି ତ? ଉପାୟ ବା କଣ, ନିରାପଦରେ ଗାଡି ରଖିିବାର ସୁବିଧା ନାହିଁ । ଯେଉଁଠି ନିସ୍ତାର ନାହିଁ ସେଠି ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ବି କାହିଁ! ସେ ଆଗେଇ ଚାଲିଲେ ।
ଅସିଲା ପାଖ ଗାଁ ମାଳପୁର । ରାସ୍ତାରେ ପ୍ରାୟ କୋଡିଏ ସରିକି ଗାଈ । ସେହି ଏକା କଥା, ଯେଉଁଠି ନିସ୍ତାର ନାହିଁ ସେଠି ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ବି ନାହିଁ, ବଡ ନିର୍ବିକାର, ବର୍ଷା କୁଆପଥରକୁ ଖାତିରି ନାହିଁ, ନା ଅଛି ଚଳନ୍ତା କାରକୁ ।
ରାଜୁବାବୁଙ୍କୁ ହତାଶାବୋଧ ହେଲା, କି ଅଭାବନୀୟ ଦୃଶ୍ୟ ସେ ଦେଖୁଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ବାଲ୍ୟକାଳରେ ଦୁଇବୁନ୍ଦା ବର୍ଷା ହେଲେ, ଗାଈ ବଳଦମାନେ ହମ୍ବାରଡି ଛାଡି ଘରମୁହାଁ ଦୌଡୁଥିଲେ । ଗୁହାଳେ ପଶିଲେ ଶାନ୍ତି । ଆଜି ଏତେ ହତାଦର କିଆଁ । ଏତେ ଛୋଟିଆ ଗାଁରେ ଗୁହାଳ ହରା ଏତେଗୁଡେ ଗାଈ ଥାଇପାରନ୍ତି, ଏହା ତାଙ୍କ ଧାରଣା ବାହାରେ ଥିଲା । ସେମାନେ ଅବିଚଳିତ, ଅବଶ୍ୟ ଅଭ୍ୟସ୍ତ । ସେ ତାଙ୍କ ମଣିଷ ପଣିଆକୁ ପେଟ୍ରୋଲ ସହ ଜାଳି ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଧସେଇ ପଶିଲେ ଓ ପାର ହୋଇଗଲେ । ଗତି ବଢାଇଲେ । ବର୍ଷାର ଗତି ଓ କୁଆପଥରର ଆକାର ବଢିଲା । ପ୍ରକୃତି ତାଙ୍କୁ ଅବିବେକୀ ମଣିଷର ପ୍ରତିନିଧି ହିସାବରେ ଶାସ୍ତି ଦେଉଛି କି? ତାଙ୍କ ଦୁର୍ବଳିଆ କାର ଉପରେ ଦୁମଦାମ ପଡୁଥିବା ପଥରତକ ଢଁଢାଁ ଆବାଜ କରୁଥିଲେ। ବିକଳ୍ପ ନାହିଁ, ସେ ଚାଲିଲେ ଆପଣା ଗୁହାଳକୁ, ଦୂର ସହରରେ । ସେଇଠି ଶାନ୍ତି ।
ଗୋଠ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଏକମାତ୍ର କଷରିଗାଈଟି ଭାରି ଚିହ୍ନା ଚିହ୍ନା ମନେ ହୋଇଥିଲା । ତାଙ୍କ କର୍ତ୍ତୃତ୍ୱ ଥିଲେ ସେଇଟିକୁ ମୁକୁଳାଇ ଅଣିଥାନ୍ତେ କି! ସେମିତି ଟିକେ ଭାବିନେଇ ସେ ଅରାମ ଅନୁଭବ କଲେ । ଅନ୍ଧାର ମଧ୍ୟରେ ମୃଦୁହାସ୍ୟଟିଏ ବି ଉକୁଟି ଆସିଲା ।
ହସଟି ଲିଭିଗଲା । ମନେ ପଡିଗଲା ଏକଦା ତାଙ୍କ ତିନି ଚାରିବର୍ଷର ବାଳୁତ ପୁଅ କାନ୍ଦକାନ୍ଦ ହୋଇ ପଚାରିଥିଲା ଯେ ଏବେ ଏଠି ଉଡିବୁଲୁଥିବା କଙ୍କି ପ୍ରଜାପତି ମାନେ ଏ ଝଡ ବର୍ଷାରେ କୁଆଡେ ଗଲେ, ତାଙ୍କ ଘର କେଉଁଠି? ଉତ୍ତର ଦେଇ ପାରିନଥିଲେ ରାଜୁବାବୁ । କଙ୍କି ପ୍ରଜାପତି କଥା ଛାଡ, ଏ ଗାଈ ମାନଙ୍କ ଘର କେଉଁଠି? କେଉଁଠି ସତେ!
କଷରିଗାଈଟି ପୁଣି ମାନସପଟରେ ବିଚରଣ କଲା । ଆହା! କାରଣଟି ମନେ ପଡିଗଲା । ଏମିତି ଏକ ଗାଈ ଥିଲା ତାଙ୍କର । ସବୁ ଗାଈ ବଳଦଙ୍କ ପରି ତାକୁ ବି ସେ ନାମଧରି ଡାକୁଥିଲେ । ସ୍ୱଭାବିକ ଭାବେ ନାମଟି ଥିଲା କଷରୀ ।
ଆଜି ଯେମିତି ତାଙ୍କରି କଷରୀ ସେଠି ଝଡବର୍ଷାର ସାମ୍ନା କରୁଛି । ବଡ ଅସହାୟ । ଗୋଟିଏ ଟ୍ରଲି ଥିଲେ ଉଠାଇ ଆଣିଥାନ୍ତେ ତାକୁ। କେଉଁଠି ନା କେଉଁଠି ଥଇଥାନ କରିଥାନ୍ତେ । ଅବଶ୍ୟ ମାଲିକଟିଏ ଗାତରୁ ବାହାରି ତାଙ୍କୁ ଚୋରି କେସ୍ରେ ପକାଇଥାନ୍ତା, ତହିଁରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ । ତାଙ୍କ ଦାଢୀ ଉପୁଡାଇ ପକାଇଥାନ୍ତେ ସମାଜସେବୀ ମାନେ।
ଏକଦା ତାଙ୍କ କଷରୀ ପାଇଁ କମ ବଡ ଘଟଣାଟିଏ ଘଟିନଥିଲା ସତେ!
ହଠାତ୍ ଦିନେ ସକାଳେ ଜଣା ପଡିଲା କଷରୀ ଗୁହାଳରେ ନାହିଁ । ସେ ଥିଲା ଗର୍ଭବତୀ । ରାତିରେ ଭଲକି ଖୁଆଇଥିଲେ ବାପା । କିଏ ନେଇଗଲା ତାକୁ! ସେ ଯାବତ ଗାଈଚୋରି କିମ୍ବା ଲୁଣଚୋରି ଥିଲା ଅଶ୍ରୁତପୂର୍ବ । ଏ ଦୁଇ ଚୋରିକୁ, ଚୋରମାନେ ବି ବର୍ଜନ କରୁଥିଲେ ।
କଷରୀ ସନ୍ଧାନରେ ଘର ଲୋକ ଓ ସାହି ପଡିଶାର ଲୋକମାନେ ଆଖପାଖ ବିଭିନ୍ନ ଗ୍ରାମକୁ ଖେଦିଗଲେ । ହଜି ଯାଇଥିଲେ ସିନା ମିଳିଥାନ୍ତା, ଏହା ତ ଚୋରି । ଖୁଣ୍ଟରୁ ପଘାକୁ ଫିଟାଇ କିଏ ନେଇଯାଇଛି । ଗାଈ ହଜିଲେ ଖବର ନମିଳିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୁରବି ରହିବେ ଓପାସ, ବାପା କିଛି ଖାଇଲେ ନାହିଁ ।
ରାଜୁଙ୍କ ବାପା ମଧୁବାବୁ ଶିକ୍ଷକ, ତାଙ୍କ ଛାତ୍ର କଳ୍ପତରୁ ରେଳ ଫାଟକରେ ରାତି ଡିଉଟି କରେ । ମଜାଦାର ତାଙ୍କ କାମ । ରାତିସାରା ଗେଟ ପଡିଥାଏ । ରେଳ ଅପେକ୍ଷା ରାତିରେ ଅନ୍ୟଗାଡି ଯାଆନ୍ତି କମ । ସେମାନେ ଡାକିଲେ ଗେଟ ଖୋଲନ୍ତି । କାଳେ ସେହିବାଟେ ଗାଈଟି ଯାଇଥିବ? ସେ ଜାଣିଥିବେ ।
କଥାଟି ସତ ବାହାରିଲା ।
"ଆପଣଙ୍କ ଗ୍ରାମର ରଘୁ ଗେଟ ଫିଟାଇବାକୁ କହିଲା ଗାଈପାଇଁ ଶାଶୁଘରେ ବଡ ଖୁଣ୍ଟା ଶୁଣୁଛି ତା ଭଉଣୀ । ଦଶ କୋଶ ରାସ୍ତା, ରାତିରୁ ନଗଲେ ନଚଳେ, ଖରା ଆସିଲେ ବାଧିବ ବୋଲି କହିଲା । ମୁଁ ଗେଟ୍ ଟେକିଦେଇ କହିଲି ହେଉ ଯା ଯା, ଥଣ୍ଡା ସମୟରେ ପଳାଇ ଯା।" ଏମିତି କହିଲେ କଳ୍ପତରୁ ।
କିନ୍ତୁ ରଘୁର ତ ଗାଈ ନଥିଲା, ତା ଭଉଣୀ ଚମ୍ପା ବାହାହେବା ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ହେଲାଣି!
କଳ୍ପତରୁ ଗାଈର ବର୍ଣ୍ଣନା ଯେମିତି ଦେଲେ ତାହା କଷରୀ ହୋଇପାରେ ।
ମଧୁବାବୁ ଥାନାରେ ଏତଲା ଦେଇ ଫେରିଲେ ।
ଗାଁରେ ଅନେକ ଦିନରୁ କଥା ଟୁପୁରୁ ଟାପୁରୁ ହେଉଥିଲେ, ରଘୁ ରେଳଗାଡିରେ ଚୋରି କରୁଛି । ରାତିରେ ଘରକୁ ଆସେ ଓ ରାତି ପାହିବା ଆଗରୁ ଚାଲିଯାଏ । କେହି ତାକୁ ଦେଖନ୍ତି ନାହିଁ । ଚାଲି ଚାଲି ଆସେ ଓ ଫେରିଯାଏ । ରାଜୁବାବୁ ବି ଏକଥା ଶୁଣନ୍ତି । ତାଙ୍କ ପିଲାମନରେ ଚୋର ପ୍ରତି ଭୟ ଆସେ। ଚୋର ମାନେ ନିଶ୍ଚିତ ଛୁରି କି ପିସ୍ତଲ ରଖୁଥିବେ। ସେ ରଘୁକାକାଙ୍କ ଘର ପାଖକୁ ଯିବାକୁ ଖୁବ୍ ଭୟ କରେ । ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଦୟା ବି ଆସେ, ଦିନୁଟାଏ ରାତି ଅନିଦ୍ରା ହୋଇ ଯାତରା ଦେଖିଲେ ପରଦିନ ଯାହା ଅବସ୍ଥା, ଅଥଚ ରଘୁକାକା ରାତି ରାତି କେମିତି ଉଜାଗର ରହି ଚୋରି କରୁଥିବେ!
ହଠାତ ଦିନେ ମଧୁସାର୍ ରାତିରେ ରଘୁକୁ ଅନୁସରଣ କଲେ ।
-କୁଆଡେ ଯାଉଛୁ କିରେ ରଘୁ?
-ନାଇଁ ମ ଭାଇ, ମାଛଗାଡିରେ(ଏକ ପାସେଞ୍ଜର ଗାଡି) କଲିକତା ଯିବି, ମନୋହରୀ ଜିନିଷ କିଣି ଆଣି ବେପାର କରିବି। ନହେଲେ କହୁନ ଭାଇ କେମିତି କୁଟୁମ୍ବ ପୋଷିବି?
-ଠିକ୍ ଠିକ୍, ହଁ ଯାହା ହେଲେ ଗୋଟେ ବେପାର କର । ମୁଁ ବି ଆଜି ଗାଡିରେ ବାଲେଶ୍ୱର ଯାଉଛି, ଭଲ ହେଲା, ସାଥିରେ ଯିବା । ଆ ବସ ଆଗରେ ।
-ନାଇଁ ଭାଇ ତୁମେ ଯାଅ, ବେଳ ଅଛି, ମୁଁ ଚାଲି ଚାଲି ଯାଏ । ମୁଁ ବସିଲେ ବାହିବା କଷ୍ଟ ହେବ।
-ନାଁ ରେ, ମୁଁ କଣ ବୁଢା ହେଲିଣି, ଆ ବସ ।
- ହେଉ ତାହେଲେ ଭାଇ, ତୁମେ ବସ, ମୁଁ ଚଲାଇବି ।
- ଆରେ ରଘୁ, ମୁଁ ଦେଖୁଛି, ତୁ ସତରେ ମତେ ବୁଢା ବୋଲି ଭାବୁଛୁ । ଆ ବସ ।
ପଛରେ କ୍ୟାରିଅର ଖୋଲା ଯାଇଥାଏ । ଅଗତ୍ୟା ରଘୁ ବସିଲା ଆଗ ରଡରେ, ମଧୁସାରଙ୍କ ଦୁଇ ବଳିଷ୍ଠ ହାତର ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ୟରେ । ଯିବ କୁଆଡେ, ବାଟରେ ପଡେ ଥାନା । ସାଇକେଲ୍ ସେ ଆଡକୁ ଗଡିଲା ।
-ଏପଟେ କୁଆଡେ ଭାଇ?
-ନାଇଁରେ ରଘୁ, ମୁଁ ଯେଉଁ ଗାଆଁକୁ ଯାଉଛି, ସେଇଟି ଥାନାବାବୁଙ୍କ ନିଜ ଗାଁ । କଣ ଗୋଟେ ଜିନିଷ ପଠାଇବେ କହୁଥିଲେ । ବେଳ ଅଛି, ସଂଗ୍ରହ କରିନେବା ।
ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ମଧ୍ୟରେ ରହି ରଘୁ ପଳାୟନର ଉଦ୍ୟମ କରିନଥିଲା । ଥାନାବାବୁ ଗିରଫ କଲେ । ସାକ୍ଷୀ କଳ୍ପତରୁଙ୍କୁ ଡାକି ଆଣିଲେ । ରଘୁ ସବୁକିଛି ମାନିଗଲା ।
ଚୋରଙ୍କର ବହୁତ ବଳ । ଜିଲ୍ଲା ପାର ହୋଇ ଦୀର୍ଘ କୋଡିଏ ମାଇଲ ଦୂରକୁ ନିର୍ଦ୍ଦୟ ଭାବେ ଏକ ଗର୍ଭବତୀ ଗାଈକୁ ଚଲାଇ ଚଲାଇ ନେଇ ସେଠାରେ ଜଣେ ବୁଢୀକୁ ବିକି ଦେଇଛି ।
ସ୍ଥାନୀୟ ପୋଲିସଙ୍କ ସହାୟତା ନେଇ ବୁଢୀଘରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ସଭିଏଁ । ବିଧବା ବୁଢୀ ଭାରି ନିରୀହ । ଏକୁଟିଆ ଲୋକ, ଘରଟି ଚିକ୍କଣକରି ସଫା ରଖିଛି । ଗୁହାଳରେ କଷରୀ ବନ୍ଧା ହୋଇଥାଏ ଆଉ ପଟେ ଦୁଧିଆଳୀ ଗାଈ ପାଖରେ ।
- ହଇରେ ଅଳପାଇସ, ବାପା ମରିଯାଇଛି ଶୁଦ୍ଧିକ୍ରୀୟାରେ ଖର୍ଚ୍ଚକରିବୁ କହି ଗାଈ ବିକିଲୁ । ହାତେ ହାତେ ଦୁଇଶହ ଟଙ୍କା ଗଣିନେଲୁ, ଦେଖିଲା ବେଳକୁ ଚୋରିମାଲ୍ । ଗୋରୁ ଗାଈ କିଏ ଚୋରିକରେ? ତୁ ଟା ନରକରେ ପଡିବୁ ।
ସରଳିଆ ବୁଢୀ ଅବିଶ୍ୱାସ କରିବାର ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁନଥିଲା । ଗାଈଟିଏ କେହି ଚୋରି କରିବା ଥିଲା ଅଭୂତପୂର୍ବ, ଅଶ୍ରୁତପୁର୍ବ ।
ଗାଁ ଲୋକେ ରୁଣ୍ଡହେଲେ । ବୁଢୀକୁ ବୁଝାସୁଝା କଲେ, ସେ ଠକାମିରେ ପଡିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଗାଈଟିକୁ ଫେରାଇ ନଦେଲେ ମାମଲାରେ ଛନ୍ଦିହେବ । ସେ କଣ ହାଟରୁ ଲେଖାପଢା କରି ଗାଈ କିଣିଛି କି? ଚୋରିମାଲ କିଣିଛି, ଚୋର ମାଉସିଆ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହେବ । ବୁଢୀ ଆଖିରୁ ଠପ ଠପ ଲୁହ ଗଡି ପଡିଲା ।
ରଘୁ ପାଖରେ ସମୁଦାୟ ଥାଏ ପଚାଶ ଟଙ୍କା । ଥାନାବାବୁଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ସେତିକି ଫେରାଇଲା ।
ଏକ ମିନିଟ୍ରକ ଭଡାରେ ମିଳିଲା, କଷରୀ ଫେରିଲା । ଗଲାବେଳେ ଥାନାଗାଡିରେ ତେଲ ଭରିଥିଲେ, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖର୍ଚ୍ଚ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଗାଈର ମୂଲ୍ୟକୁ ଖର୍ଚ୍ଚ ଟପିଗଲେ ମଧ୍ୟ ଉପାୟ ନାସ୍ତି । ହେଉ, ପରେ ରଘୁଠାରୁ ମିଳିପାରେ ।
ରଘୁକାକାକୁ କିଏ ଜାମିନୀରେ ଆଣିଲା, ମନେ ପଡୁନଥିଲା ରାଜୁବାବୁଙ୍କର ।
ରଘୁ ଜୀବନର ଗତି ବଚିତ୍ରରୁ ବିଚିତ୍ରତର ହୋଇ ଉଠିଲା । ସେ ଦିନରେ ଶୁଏ ରାତିହେଲେ ବାହାରି ଯାଏ । ଲୋକେ କହନ୍ତି ସେ ଟ୍ରେନରେ ଚୋରି କରୁଛି । ଲୋକଙ୍କ କହିବାରେ କଣ ଅଛି! ସତ କିଏ ଜାଣିଛି! ତା ସ୍ତ୍ରୀ ରଙ୍ଗ ଗହଣା ନାଇଲା ବୋଲି, ତା ପିଲାଛୁଆ ତିନିହେଁ ଚିକ୍କଣ ଦେଖାହେଲେ ବୋଲି ଓ ସେ କେଉଁଠି କିଛି ଜଣା ରୋଜଗାରରେ ନିଯୁକ୍ତ ନୁହେଁ ବୋଲି ତଥା ଥରେ ଗାଈଟିଏ ଚୋରି କରିଛି ବୋଲି ତାକୁ ଚୋର କହିବା କେତେଦୂର ସମିଚୀନ? ସେଇ ଥରକୁ ଛାଡିଦେଲେ ସେ କେବେ ଗାଆଁରେ ଚୋରି କରିନି । ଲୋକଙ୍କର କହିବାରେ କଣ ଅଛି ।
ଲୋକେ ସେତିକିରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ । ତା ସ୍ୱର୍ଗତଃ ବାପା ଘନ ନାମରେ ବି ଅନେକ ଅପବାଦ ଦିଅନ୍ତି । ସେ କୁଆଡେ ଏକାଧିକ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଛି । ପୁଣି ଏକଥା ବି ଲୋକେ କହନ୍ତି; ରଙ୍ଗ ଓ ରଘୁ ମିଶି ରୋଗୀଣା ଘନ ବେକରେ ଶାବଳ ପକାଇ ମାଡି ବସିବାରୁ ସେ ମରିଗଲା । ଲୋକଙ୍କ ଏସବୁ କହିବା କଥା ଯେମିତି ହେଉ ରାଜୁଭଳି ପିଲା ମାନଙ୍କ କାନରେ ପଡେ । ଖୁବ୍ ଡର ଲାଗେ । ଅସ୍ୱଭାବିକ ଲାଗେ ପରିବାରଟି । ରଘୁକୁ ଗାଆଁରେ କେହି ଦେଖେନି । ରଙ୍ଗ ଗହଣା ଗାଣ୍ଠି ପିନ୍ଧି ନିଜେ ନିଜକୁ ଦେଖେ । ଆଉ ପାଞ୍ଚ ମାଇପିଙ୍କୁ ଦେଖାଇ ହୁଏନି ଅନ୍ୟ ମାନଙ୍କ ଭଳି। ତାଙ୍କ ପିଣ୍ଡାକୁ ଚଢନ୍ତି ନାହିଁ ପିଲାଏ । ତାଙ୍କ ଛୁଏ ଆସନ୍ତି ନାହିଁ ସାହିଛୁଆଙ୍କ ସହ ଖେଳିବାକୁ । ତାଙ୍କ ବାଡିର ପିଜୁଳି ଗଛରୁ ଅନ୍ୟ ପିଲାଏ ପିଜୁଳି ତୋଳନ୍ତି ନାହଁ । ଭାରି ଡର ଲାଗେ । ସତ କିଏ ଜାଣିଛି?
କିବା ଛାର ଏକ ଗାଈ ଚୋରି କେସରେ କେତେ ଅବା ଖର୍ଚ୍ଚ! ଦେଖାଗଲା କ୍ରମଶଃ ରଙ୍ଗ ହେଉଥିଲା ଗହଣା ବିହୀନ ବେରଙ୍ଗ । ଛୁଆ ମାନେ କଙ୍କାଳ ସାର ହେଲେଣି । ମାମଲତିକାର ଦୁଇଜଣଙ୍କ ପଛରେ ଗୋଡେଇ ହୁଅନ୍ତି ରଘୁ ଓ ରଙ୍ଗ । ପରେ ରଘୁ କୁଆଡେ ଗଲା କେଜାଣି, ତା ଦେଖା ମିଳିଲାନି ।
ଦିନେ ବଡ ହୀନିମାନି ବେଶରେ କଙ୍କାଳ ସାର ଛୁଆ ତିନୋଟିଙ୍କୁ ଧରି ପହଞ୍ଚିଲା ମଧୁସାରଙ୍କ ପାଖରେ । ଲମ୍ବ ଲମ୍ବ ଗୋଡତଳେ ପଡିଗଲା।
-ଭାଇ ତୁମେ ଆପଣ ସେ କେସ୍ ଉଠାଇ ଆଣନ୍ତୁ । କେସ୍ ଖର୍ଚ୍ଚ ନାଁରେ ତଳି ତଳାନ୍ତ କରିଦେଲେଣି ଟାଉଟର ମାନେ । ଯଦି ସେକଥା ନକରନ୍ତି ପିଲା ଛୁଆଙ୍କୁ ଧରି କୂଅକୁ ଡେଇଁବା ଛଡା ଆଉ କିଛି ଗତି ନାହିଁ ।
-ହେଉ ଯା ମାଆ, ମୋର ଯେତିକି ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଛି ଆଣିଦେ ମୁଁ ମାମଲା ଊଠାଇ ନେବି ।
- କେଉଁଠୁ ଆଣିବି, ତା ବାପା ତ ତିନି ଦିନ ହେଲା ଆସିନି। କୁଆଡେ ଗଲା କି ପୋଲିସ ବାନ୍ଧିଲା ଜଣା ନାହିଁ । ବାଳୁତ ଛୁଆମାନେ ଭୋକ ଓପାସରେ ଅଛନ୍ତି । ଛୁଆଙ୍କର କିବା ଦୋଷ? ତୁମ ସାମ୍ନାରେ ସେମାନେ ଏମିତି ରହିବେ!
ରାଜୁବୋଉ ଡଲାଏ ଚାଉଳ ଓ ଆଉ ଇତ୍ୟାଦି ଧରାଇଦେଲେ ରଙ୍ଗ ହାତରେ । ଗାଁ ମାନଙ୍କର ଚଳନି ଥାଏ ସେମିତି । ପଡୋଶୀ ଉପବାସରେ ରହିଲେ ଲକ୍ଷେ ଦାନଧର୍ମର ଫଳ ମିଳେନା ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ ଅଛି । କେବଳ ସେଦିନ ନୁହେଁ, ଏହା ପରେ ବି ଅନେକ ଥର ସେମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି ରାଜୁବୋଉ ।
ମଧୁସାରଙ୍କ ଇଛା ଥାଏ କେସ୍ ଉଠାଇଦେବା ପାଇଁ । ଦେଢଶୁର ବୋଲି ମାନୁଛି ତଥାପି ଆସି ଗୋଡତଳେ ପଡିଲା । ଅତିଟା ଭଲ ନୁହେଁ । କିନ୍ତୁ ରଘୁକୁ ଧରିବାରେ ସାରା ରାତି ବଡ ପୁଅ ରହିଥିଲା ଅନିଦ୍ରା। ଧରିବା କୌଶଳଟି ବି ତାହାର । ସେ ଆଦୌ ରାଜି ହେଲା ନାହିଁ । କେବଳ ଏହି ଗାଈଚୋରି ନୁହେଁ ଆହୁରି କେତେ କେତେ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ରଘୁ ତାଙ୍କ ପରିବାରର କ୍ଷତି କରିଛି । ତାକୁ ପାନେ ନଦେଇ ଏମିତି ଛାଡିଦେବା ଭଲ ନୁହେଁ ।
କେସ୍ ଚାଲିଲା, କଳ୍ପତରୁ ଓ ସେ ବିଧବା ବୁଢୀ ଆସି ସାକ୍ଷୀ ଦେଲେ । ଦଣ୍ଡ ସୁନିଶ୍ଚିତ ।
ମଧୁସାର୍ କହିଲେ, -ଦଣ୍ଡିବା ଶକ୍ତି ଯାର ଥାଇ, ସେ ଯେବେ କ୍ଷମା ଆଚରଇ । ଏହା ଭାଗବତ ବାଣୀ । ମୁଁ କଣ ଈଶ୍ୱର ନିର୍ଦ୍ଦେଶରୁ ଉପରେ ।
ସେ ମନ ସ୍ଥିର କରିନେଲେ । ସରକାରୀ ଓକିଲଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ଦରଖାସ୍ତ ଦେଲେ କି ପରସ୍ପର ଆପୋଷ ସମାଧାନ ହୋଇଯାଇଛି । ରଘୁ ସମୟକ୍ରମେ କ୍ଷତିପୁରଣ ଦେଇଦେବ । ସେ ବହୁତ ଅନୁତାପ କରୁଛି ।
ଅବଶ୍ୟ ଏହା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଲା ।
ରାଜୁବାବୁ ଗାଡି ମଧ୍ୟରୁ ହସି ପକାଇଲେ । ସେ ଜାଣିବାରେ ରଘୁକାକା କେବେ ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ ବି କରିନଥିଲା, ଅନୁତାପ କରିବା ଓ କ୍ଷତିପୁରଣ ଦେବା ପଛକଥା । ବାପାଙ୍କର ଏତାଦୃଶ ଆଚରଣକୁ ସେ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସଠିକ ଗ୍ରହଣ କରିନଥିଲେ । ବଡ ବିଚିତ୍ର ମଣିଷର ମନ, ହାଠାତ ରାଜୁବାବୁ ଭାବିଲେ; ବାପା ଏକଦମ ଠିକ୍ କରିଥିଲେ ।
ପର ସପ୍ତାହରେ ଅବଶ୍ୟ ମାଳପୁର ଯାଇ, ଯଦି ସମ୍ଭବ କଷରୀକୁ କିଣି ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟସ୍ଥଳିରେ ରୋଷେଇଆ ବାଇନକୁ ପାଳିବାକୁ ଦେବେ । ଅବଶ୍ୟ ତା ମାଲିକ ବିକିବାକୁ ରାଜିହେବା ଦରକାର, ବାଇନ ପାଳିବାକୁ ରାଜି ହେବା ଦରକାର ।
ଝଡ ଛାଡିଯାଇଥିଲା, ତାଙ୍କ ମନ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଶାନ୍ତ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା । ଘରେ ପହଞ୍ଚିଯିବା କ୍ଷଣି, ପୋଷା କୁକୁର ଟିପୁ ତାଙ୍କ ଏପରକୁ କୁଦି ପଡିଲା ଗେହ୍ଲା ହେବା ପାଇ; କୁଁ କୁଁ ହୋଇ ସତେ ଯେମିତି କହୁଥିଲା କଷରୀ ନଥାଉ ମୁଁ ପା ଅଛି । ଜଣାନାହିଁ ରାଜୁବାବୁ ଶେଷ ନିଷ୍ପତ୍ତି କଣ ନେବେ ।
