ଅଠର ଗୁଣ୍ଠ। .

ଅଠର ଗୁଣ୍ଠ  ।
ଅକୁ ବାବୁ ଭରା ଧାନକ୍ଷେତ ଦେଖି ସନ୍ତୋଷ ଅନୁଭବ କରି ଆସୁଥିଲେ କିନ୍ତୁ ଅଟକି ଗଲେ । ତାଙ୍କୁ ଲାଗିଲା ସତେ ଅବା ଏତେ ମେହନତର ଫସଲଟି ବିଦୃପ କରୁଛି, ଠିକ୍ ଯେମିତି ତାଙ୍କ ନାମଟି ସବୁଦିନ ତାଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱକୁ ଖତେଇ ହୋଇ ଚାଲିଛି । ସେ ବାବୁ ପଦବାଚ୍ୟ ନୁହନ୍ତି । ଆଦ୍ୟ ଶୈଶବ୍ୟରେ କେଉଁଠୁ କେମିତି ତାଙ୍କ ମଗଜକୁ ପଶି ଆସିଥିଲା ବାବୁ ହେବାର ବା ବାବୁ ଡାକଟି ପାଇବାର ଅଦମନୀୟ ଅଭିଳାଷ । ସାନ ବଡ ଯେ କେହି ପିଲାଟିର ନାମ ଧରି ଡାକନ୍ତି, ଅକୃର ବା ଅକୁ, ପିଲାଟି ଚିଡି ଉଠୁଥିଲା, ବୋଧ ହେଉଥିଲା ଏ ସମ୍ଭାଷଣ ଯାହା, କେହି ତା ଜାମା ପେଣ୍ଟ ଖୋଲିଦେବା ସେଇଆ । ସେ ସଫା ସଫା ଦାବି କରେ; ଭଦ୍ରତାର ସହ ଅକୃର ବାବୁ ଡାକନ୍ତୁ । ନଚେତ ସମସ୍ତଙ୍କ ମୁହଁ ଉପରକୁ ଧୁଳି ବାଲି  ଛାଟେ । କେହି କେହି ପିଲାଟିକୁ ଚିଡାଇବା ପାଇଁ ବିନା ବାବୁରେ ତା ନାମ ନେଲେ ସେ ଅସମ୍ଭାଳ ହୁଏ । ଅକୃର ବଦଳରେ ଅକୁ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଚଳୁଥିଲା କିନ୍ତୁ ବାବୁ ନହେଲେ ଅଚଳ । କ୍ରମଶଃ ସମସ୍ତେ ତାକୁ ବାବୁ ଡାକିବା ଅଭ୍ୟାସ କରିନେଲେ ।

ଅକୃର ଯାହୁଁ ବଡହେଲା ତାହୁଁ ତା ବାବୁ ହେବା ନିଶା ବଢିଲା । ଏହାର ପ୍ରଭାବରେ ସର୍ବଦା ବେଶ୍ ଚଇନି ଚିକ୍କଣ ରହିବାକୁ ଥାଏ ତାହାର ଝୁଙ୍କ ।   ବାବୁ ଯେ ସେ ନହୋଇଥାନ୍ତା ନୁହେଁ, ଭଲ ପାଠ ପଢୁଥିଲା । କୃଷି ପ୍ରିୟ ମହାନ୍ତ ଘର ପୁଅ ହେଲେବି ବିଲ ବାଡିକୁ ଯିବାକୁ ପସନ୍ଦ ନଥିଲା ତାହାର । ବାବୁ କଣ ପାଣି କାଦୁଅରେ ଘାଣ୍ଟି ହୁଅନ୍ତି?
କିନ୍ତୁ ଆଜି ଅକୁବାବୁ ଧାନ ବିଲକୁ ସିଧା ଚାହିଁ ପାରିଲେ ନାହିଁ, ଯେମିତି ଏ ଜମି ଖଣ୍ଡକ ତାଙ୍କୁ ବାବୁ କହିବାକୁ ନାରାଜ । ତାଙ୍କ କଛାମରା ପାଞ୍ଚହାତି ଖୋର୍ଦ୍ଦା ଗାମୁଛାକୁ ଫସଲ କହୁଛି, ତୁ ମୋରି ଭଳି ନିରିମାଖି । ଇଛା ହେଉଥିଲା ଧୁଳି ବାଲିରେ ପୋତି ପକାଇବାକୁ ଏ ବେଖାତିରି ପାଇଁ । କିନ୍ତୁ ଓଲଟି, ତାଙ୍କୁୁ କଣ କମ ନାକେଦମ କରିଛି, ଧୁଳି ବାଲିରେ ପୋତି ନପକାଇଛି ଅଠର ଗୁଣ୍ଠର ଗଡା ଦୁଇଟି । ପ୍ରାୟ ପଚିଶି ବର୍ଷ ପଡିଆ ପଡିଲା ପରେ ଏହା ଆଉ ଚାଷ ଉପଯୋଗୀ ନଥିଲା । ଅକୁ ବାବୁ ମୁଣ୍ଡ ଝାଳ ତୁଣ୍ଡରେ ମାରି ବିନା ମୂଲିଆରେ ଜମିକୁ ପୁନଃ ଆବାଦୀ କରିଛନ୍ତି, ଫସଲ ଉପୁଜାଇଛନ୍ତି, ସେ ଏକା ନୁହେଁ, ସ୍ତ୍ରୀ ରେଣୁ ବି ଅଣ୍ଟାରେ କାନି ଭିଡି ସମ ପରିମାଣର ମେହେନତ କରିଛନ୍ତି । ଏ ଫସଲକୁ ଉଜୁଡାଇ ଦେବାର ଭାବନାଟି ଆସୁଛି କେମିତି? ସେ କ’ଣ ମାନସିକ ଭାରସ୍ୟାମ ହରାଇ ଦେବେକି? ତାହେଲେ ରାତି ଉଜାଗର ହୋଇ ପାଖରେ ଥିବା ମହୁଲ ଗଛତଳେ ମଞ୍ଚାଟିଏ କରି ହାତୀ ବାର୍ହାଙ୍କୁ ଜଗୁଥିଲେ କାହିଁକି, ହଁ, ସେ ବି ଏକ ମସ୍ତ ପାଗଳାମି ଥିଲା ।

 ଜଗନ୍ନାଥ ଇସ୍ପାତ କାରଖାନାର ପାଚେରୀକୁ ଲାଗିଛି ଅଧିଗ୍ରହଣରୁ ବାଦ ପଡିଥିବା ତାଙ୍କର ଏହି ଅଠର ଗୁଣ୍ଠ ଜମି, ଏଠି ତ ଆଉ ନେଉଳଟିଏ ଦେଖାଯାଉନି, ହାତୀ, ବାର୍ହା ଆସିବେ କେଉଁଠୁ? ସତରେ ଯଦି ଆସିଥାନ୍ତେ ସେ କ’ଣ ଘୋଉଡାଇ ପାରିଥାନ୍ତେ?
ତଥାପି ସେ ଜଗିଛନ୍ତି ଅନେକ ଦିନରୁ, ସମ୍ଭବତଃ ମଣିଷକୁ ଜଗୁଛନ୍ତି । ଆହୁରି କଥାଟିଏ ବି ଅଛି । ଜମିର ଉପର ମୁଣ୍ଡରେ ଅଛି ମହୁଲିଆ ଓ ତଳ ମୁଣ୍ଡରେ ଟୁମୁଣିଆ; ଦୁଇଟି ସର୍ବ ସାଧାରଣ ଛୋଟ ପୋଖରୀ । ପଞ୍ଚାୟତରୁ ଲିଜ ନେଇଛନ୍ତି କୋଡିଏ ବର୍ଷ ପାଇଁ । ସେ ଦୁଇଟିକୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରିଛନ୍ତି, ମହୁଲିଆରେ ରୋହି ଓ ଭାକୁର ଜାଆଁଳ ଛାଡିଛନ୍ତି, ଟୁମୁଣିଆରେ ଦେଶୀମାଛ, କୋଉ, ମାଗୁର, ଶେଉଳ ଇତ୍ୟାଦି । କାଳେ କିଏ ଜାଲ ପକାଇ ଧରିନେବ!  ଆଗ ସମୟ ହୋଇଥିଲେ ସେ ଅଙ୍କ କଷିଥାନ୍ତେ, ଏତିକି ରାତି ଉଜାଗର ହେବାର ମୂଲ କେତେ, ଧାନ ଫଳିବ କେତେ, ମାଛରୁ ମିଳିବ କେତେ, ଲାଭ କେତେ, ହାନୀ କେତେ? ଏସବୁ ଅଙ୍କକଷା, ପରିସ୍ଥିତି ତାଙ୍କୁ ଭୁଲିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିଛି ।

ଆହୁରି ଭୁଲି ଯିବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି ତାଙ୍କ ଜୀବନର ଗତ ପଚିଶି ବର୍ଷକୁ, ତାର ଲାଭ କ୍ଷତିକୁ । ଏତେ ଲମ୍ବା ସମୟଟି ଥିଲା ଅପସ୍ୱପ୍ନଭରା ଗୋଟିଏ କାଳ ରାତ୍ରୀ । ଅଥବା ଏ ସମୟଟି ଆଦୌ ଆସିନି ତାଙ୍କ ଜୀବନକୁ । ସେ ତାଙ୍କ ବାପ ଗୋସାପଙ୍କ କାମକୁ ଯେମିତି ବିନା ମଧ୍ୟାନ୍ତରରେ ଆଗେଇ ନେଇଛନ୍ତି । ସେ ପଚିଶି ବର୍ଷକୁ ତାଙ୍କ ଆୟୁ ମଧ୍ୟରୁ ସେ ଲିଭାଇ ଦେଇଛନ୍ତି, ଏମିତି ସେମିତି ସମୟ ନୁହେଁ, ଏ ତାଙ୍କ ସମଗ୍ର ଯୌବନ, ଅଠରରୁ ତେୟାଳିଷି । ସେମିତି କେମିତି ହେବ, ସେ ପୁଣି ନିଜ ମସ୍ତିଷ୍କର ସୁସ୍ଥତା ଉପରେ ସନ୍ଦେହ କଲେ? କେତେ ଦିନ ହେଲା ସମସ୍ତେ ତାଙ୍କୁ ପାଗଳ ବୋଲି ତାଙ୍କ ପଛରେ କହୁଛନ୍ତି, ଅନ୍ତତଃ ସେ ସେମିତି ସନ୍ଦେହ କରୁଛନ୍ତି । ରେଣୁକୁ ଏକଥା ପଚାରି ପାରୁନାହାନ୍ତିି, କାଳେ ସେ ଦୁଃଖ ପାଇବ, କାଳେ ସେ ଭାବିବ, ତା ସ୍ୱାମୀର ମୁଣ୍ଡ ଗୋଳମାଳ ହୋଇଗଲା! ଅକୁବାବୁ ହସିଲେ, ଓ ହୋ, ସତେ ଯେମିତି ସେ ଆଗରୁ ଭଲଥିଲେ । ଭଲ ଥିଲେ ତ ଏ ବାବୁ ଡାକର ଦାବିଟି କଣ ପାଗଳାମି ନଥିଲା!
“ଜଗନ୍ନାଥ ଇସ୍ପାତ ନିଗମ”, ଆଜିର ଶିଳ୍ପ ନଗରୀ ମଧୁବନର ପ୍ରଥମ କାରଖାନା ପାଇଁ ସରକାର ତାଙ୍କ ‘ମହାନ୍ତପଡା’ ଗାଁକୁ ଉଚ୍ଛେଦର ବିଜ୍ଞାପନ ଦେଲେ । ସାରା ଗାଁ ବିସ୍ଥାପନ ବିରୋଧୀ ମେଳି କଲା ବେଳକୁ ସେ କେମିତି ପଧାନ ଘର ସହ ମିଶିଥିଲେ ବିସ୍ଥାପନ ସପକ୍ଷରେ, ତାହା କଣ ନଥିଲା ବିକୃତି!
ସେ ଅଳସୁଆ ହୋଇ ଏତେ କଥା ଭାବୁ ନଥିଲେ, ଏ ମଧ୍ୟରେ ହିଡ ଉପରୁ ଘାସକାଟି ଅଧା ଅଖା ଭର୍ତ୍ତି କଲେଣି, ଆହୁରି କାଟିବେ, ଜର୍ସି ଗାଇଟି ଢେର ଖାଇ ଯାଉଛି, କେତେ ଚାରା ଅବା କିଣି ପାରିବେ? ପୁଣି ଛେଳି ପୁଞ୍ଜାଏ ରଖିଛନ୍ତି। ଭାଡିଏ କୁକୁଡା ମଧ୍ୟ ଅଛନ୍ତି, ଖାଆନ୍ତି ପୋକ ଜୋକ ବୁଲି ଚରି ।

କି ରେ, ଅକୁ ବାବୁ ବନୁଥିଲୁ ପା, କୁଆଡେ ଗଲା ସେ ଦମ୍ଭ, ମହାନ୍ତ ପୁଅ ବୁଲିବାଲିକି ଆଣ୍ଠେଇ ପଡିଲୁ ବିଲରେ, କାଦୁଅ ମାଟିରେ ଗୋଳି ହେଲୁ । ମାଟି ମାଆ କଥା ମନେ ପଡିଲା, ନା ନା ମା କେବେ ଖତେଇ ହୋଇ ପାରେ! ତା ସୁନାର ଫସଲ ତା ମଲା ମାଆର ପଣତ ଭଳି ଦେଖା ହେଲା । ସେ ଧାନଟିଏ ଆଣି ପାଟିରେ ଦେଲେ, ହଁ ଏଥର କ୍ଷୀର ଢୋକି ସାରିଲାଣ, ଚାଉଳ ହେଲାଣି ଆଉ ଦିନ କେଇଟାରେ ଚାହୁଁ ଚାହୁଁ ପାଚିଯିବ, ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ଧାନ, ଭଲ ଫଳିଛି । ସେମାନେ ଦୁଇ, ଝିଅ ଅନୁ ଓ ପୁଅ ଦାସିଆ, ବିଧବା ଭାଉଜ, ଏମିତି ପାଞ୍ଚ ପ୍ରାଣୀ କୁଟୁମ୍ବ । ବର୍ଷ ମୁଣ୍ଡ ପାଇଯିବ ।
ଭାଉଜ ଆଶାମଣୀ, ବିସ୍ଥାପିତ କଲୋନୀର ଆଶାଦିଦୀ, ପିଲା ଝିଲା ନାହାନ୍ତି, ଅକୁ ବୋଲି ଡାକନ୍ତି ତାକୁ ବିନା ବାବୁ ଲଗାଇ, ପୁଅ ଜ୍ଞାନ କରନ୍ତି । ଅକୁବାବୁ ଆଖି ପୋଛିଲେ, ଭାଇଙ୍କ କଥା ମନେ ପଡିଗଲା ତା ସହ ସେ ସମସ୍ତ ଦୁର୍ଘଟଣା । ଓ! ଦୀର୍ଘଶ୍ୱାସ ନେଲେ ।
ବରଂ ଭଲ, ସେ ଭାଉଜଙ୍କୁ ପଚାରିବେ ତାଙ୍କ ମାନସିକ ସୁସ୍ଥତା ସମ୍ବନ୍ଧେ, ସେ ସମଝଦାର, ପ୍ରଶିକ୍ଷିତା, ସେଦିନ ସେ ନିଜେ ନେଇ ଛାଡି ଆସିଥିଲା ମାନସିକ ରୋଗପାଇଁ ଆଶାମାନଙ୍କ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଶିବିରରେ ।
  ଗୋସବାପା ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ମହାନ୍ତଙ୍କ ଥିଲା ଦଶ ଏକର ଜମି । ବାପା ସଦାଶିବ ମହାନ୍ତ ଓ କାକା ସଦାନନ୍ଦ ମହାନ୍ତ ଭାଗ ପାଇଥିଲେ ପାଞ୍ଚ ଏକର ପ୍ରତ୍ୟେକ । କଠିନ ପରିଶ୍ରମୀ ବାପା, ସେ ଜମିକୁ ବଢାଇଥିଲେ ନଅ ଏକରକୁ । ଗାଈ ଗୋରୁ, କୁକୁଡା, ଛେଳି, ପରିବା, ଫଳଚାଷ ଓ ନାନାଦି ଫନ୍ଦି ଫିକର କରି, ବାପା ମାଆ ପରିବାରଟିକୁ ଆଗକୁ ବାହୁଥିଲେ । ହଠାତ ସବୁ ବଦଳିଗଲା । ଶୁଣାଗଲା ସେମାନଙ୍କୁ ବିସ୍ଥାପିତ ହେବାକୁ ପଡିବ । ସରକାରୀ କାରଖାନା ବସିବ । ଜମି ତାଙ୍କର ନୁହେଁ, ସେମାନେ ପଟ୍ଟାଧାରୀ ଖାତକ, ପ୍ରଜା ମାତର । ଦେଶର ବିକାଶ ହେବ, ସେମାନେ ହଟିବେ । ଗାଁଟି ସାରା କୁଡୁମି-ମହାନ୍ତମାନେ ଚାଷୀ, ସେମାନେ ବିରୋଧ କଲେ । ଅନ୍ୟ ସଂଖ୍ୟାନ୍ୟୁନ ବାରଜାତି ବି ତାଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କଲେ ।
ପଧାନ ଘରକୁ ହାତ କଲେ ଶାସନ କର୍ତୃପକ୍ଷ, ସେମାନେ ଗାଁ ମୁଖିଆ । ପଧାନ ଘର ଲୋକେ ଲାଗିପଡି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବୁଝାସୁଝା କଲେ । ଉପଯୁକ୍ତ କ୍ଷତି ପୁରଣ ମିଳିବ, ପକ୍କାଘର ମିଳିବ ଯେତେ ଚୁଲି ସେତେ ଘର, ଚାକିରି ମିଳିବ । ଇଲାକାର ସର୍ବାଙ୍ଗୀନ ଉନ୍ନତି ହେବ, ରାସ୍ତା ଘାଟ, ସ୍କୁଲ, ଡାକ୍ତରଖାନା, ପାନୀୟ ଜଳ ଯୋଗାଣ, ନିରନ୍ତର ବିଜୁଳି ଓ ଆହୁରି କେତେ କଣ । ସବୁ ପାଖ ଗାଁ ଲୋକେ ଆଗଭର, ମହାନ୍ତପଡା ଗାଁ ପଛରେ ପଡିବା ଠିକ୍ ନୁହେଁ । ଅକୁବାବୁ ସେବେଳେ ଅଠର ବର୍ଷର ମାତ୍ର, ଯୁକ୍ତଦୁଇ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଶେଷକରି ଉପାଧି ଶ୍ରେଣୀରେ  ନାମ ଲେଖାଇଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ଯୁବ ମଗଜ କଥାକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲା । ଚାଷବାସ କଥା ତାକୁ ସୁହାଏ ନାହିଁ । ପଧାନପୁଅ ବାପି ତା ସାଙ୍ଗ, ନେତା ହୋଇଗଲା, ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବୁଝାସୁଝା କଲା; “ସୁଯୋଗ ସବୁବେଳେ ଆସେନି, ଆମେ ଗରିବ କାରଣ ଆମେ ଗରିବ, ଆମର ସର୍ବନିମ୍ନ ଆବଶ୍ୟକତା ପୁରଣ ନହେଉଣୁ ଆମ ସବୁ ରୋଜଗାର ସରି ଯାଉଛି, ଋଣ ବି ହେଉଛି, ଜୀବନବ୍ୟାପି ଆମେ କେବଳ ପଇଠ କରି ଚାଲୁଛୁ, ସୁଝୁଛୁ । ଜୀବନ ଚାଲି ଯାଉଛି । ହଠାତ ସମସ୍ତ ଗାଁକୁ ବହୁତ ଟଙ୍କା ଆସିଯିବ, ଘର ମିଳିଯିବ, ଚଳିବା ପାଇଁ ବୃତ୍ତି ମିଳିଯିବ । ଆମେ ବଳକା ଅର୍ଥକୁ ପୋଶା ମନାଇବା, ସେ କଥା କହିବ, ନାଚିବ, ଆୟ ଆଣି ଦେବ, ଆମ ପାଖରେ ସୁବିଧା ଅସୁବିଧାରେ ଜିନ୍ ଭଳି ହେ ମାଲିକ ଆଜ୍ଞା ଦିଅନ୍ତୁ କହି ହାଜିରା ମାରିବ, ଆମ ଚଳନି ବଦଳିଯିବ । ନା କଣ କହୁଛୁ ଅକୁବାବୁ?”

 ଅକୁ ପରବୁଦ୍ଧିଆ ନଥିଲା, ତା ମଧ୍ୟରୁ ଛାଆଁକୁ ସେହି ଏକ ହିଁ ସ୍ୱର ବାହାରୁଥିଲା, ତା ବାବୁ ହେବାର ଅଭିଳାଷକୁ ଏହା ବଳ ଯୋଗାଉଥିଲା । ଏହି ସାଧାରଣ କଥା ଲୋକେ ନବୁଝିବେ କେମିତି? ସେମାନେ କୁଡୁମି, ସେମାନେ ସରଳ, ନବୁଝିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗ୍ରହଣ କରିବେ ନାହିଁ, ଥରେ ବୁଝିଗଲେ ଆଉ ତାଙ୍କ ମନରେ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ନଥାଏ । ସଭିଏଁ ପେଡି ପୁଟୁଳା ବାନ୍ଧିଲେ, ସରକାରର ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିନେଲେ । ଭବିଷ୍ୟତର ସୁନେଲି ସ୍ୱପ୍ନ ମଧ୍ୟରେ ନିଜର ଏବେର ଜୀବନ, ଜୀବିକା, ଚାଷବାସ, ପଶୁପାଳନ, ଯତ୍ସାମାନ୍ୟ ମାଛ ଚାଷ, ଦିଅଁ, ଦେଉଳ ଓ ଦେଇପିଣ୍ଡିକୁ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ମନରୁ ପୋଛି ପକାଇ ଆସିଲେ ଦୂରକୁ, ପକ୍କା ଚହଟ କଲୋନୀକୁ ।

ସଧବା ନାରୀ ସିନ୍ଦୁର ପୋଛିଦେବାର ଅବସ୍ଥାକୁ ସେମାନେ ଯେ ବୁଝୁ ନଥିଲେ ସେକଥା ନୁହେଁ କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ମନକୁ ବୁଝାଇ ଦେଇଥିଲେ । ସବୁବେଳେ ଆଗାମୀ କାଲିର ସ୍ୱପ୍ନ ଆଜିଟିକୁ ପରାଭୁତ କରିଦିଏ । ଆଜିର କଷ୍ଟକୁ ବେଖାତିରି କରି ସେ ଖଟିଚାଲେ, ତ୍ୟାଗ କରିଚାଲେ, ଭାବେ ସମୟ ବଦଳିଯିବ, ଭଲ ପାଇଁ ବଦଳି ଯିବ । ଭବିଷ୍ୟତ ସର୍ବଦା ମଙ୍ଗଳମୟ ଓ ସେ ଭାବନା ସମସ୍ତ ଆଶଙ୍କାକୁ ଜିତିଯାଏ, ସେ କାଲି ଆଡକୁ ପାଦ ବଢାଏ । ଅକୃର ମହାନ୍ତ ଆଜି ଏକଥା ଭାବି ପାରୁଛି, ସେଦିନ ବି ଭାବି ପାରୁଥିଲା ଯଦିଓ ତଫାତ ଅନେକ । ସେବେଳେ ତା ଯୁବମନ ଏକଥା ବୁଝିବା ଅସମ୍ଭବ ଥିଲା, ମନ ଥିଲା ସ୍ୱପ୍ନ ମସଗୁଲ । ସମୟର ବେତ ମାଡରୁ ସେ ବୁଝି ସାରିଛି, ଏକଥା ଆପେକ୍ଷିକ । ତା ପାଇଁ କଥାଟି ଯାହା, ବାପି ପାଇଁ କଥାଟି ସେଇଆ ନୁହେଁ । ଅଲମ୍ପିକ ଲୋଗୋ ପରି ଛନ୍ଦାଛନ୍ଦି ବଳୟ ମାର୍କା ଗାଡି, ଶୁଣାଯାଏ ଯାହାର ଦାମ ପାଖାପାଖି ଏକ କୋଟି, ସେ କାର୍ ଚଢୁଛି ବାପି । କେତେ ଥର ତା ଗାଡିରେ ବସିଛି ସେ, ସେହି ତା ଖୁସି, ସେ ଈର୍ଷା କରେନି, ବାପି ତା ବଳ । ଆଜି ଚାହିଁଲେ ତାକୁ ଅନେକ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ, କେତେଥର ତା ଆଡୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଛି । ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ସେ ଏଡେଇ ଦିଏ, ପ୍ରତ୍ୟାଖାନ କରିବା ତା ନିଜର ବଳ । ତଥାପି ତା ସାହାଯ୍ୟ ବିନା ସେ କେବେ ମହୁଲିଆ ଓ ଟୁମୁଣିଆ ପୋଖରୀ ଦୁଇଟି ଲିଜରେ ନେଇ ପାରିଥାନ୍ତା! ତାହାରି ଭାଲୁଗାଡି ଲଗାଇ ସ୍ୱଳ୍ପ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ସେ ପୋଖରୀ ଦୁଇକୁ ଉଦ୍ଧାର କରିଛି । ଅକୁବାବୁ ସେଥିପାଇଁ ବାପି ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଥିବା ଧନୀକ ବର୍ଗଙ୍କୁ ହତାଦର କରିପାରେନା, ଦାୟୀ କରିପାରେନା ଖଟିଖିଆ ମାନଙ୍କ ଦୁରବସ୍ଥା ପାଇଁ । ଅବଶ୍ୟ ଏ ଅନାବନା ପୋଖରୀ ନିଲାମରେ ଅନ୍ୟ କେହି ଦାବିଦାର ନଥିଲେ ।

ସେ ବେଳେ, ସରକାରୀ କଳ ଭାବି ନେଇଥିଲା, ସବୁଠୁ ବେଶି ବିରୋଧ ହେବ ମହାନ୍ତପଡାରୁ, କାରଣ ସେମାନେ ଚାଷୀ, ବାସ୍ତବ ଅର୍ଥରେ ଚାଷୀ । କିନ୍ତୁ ସବୁଠୁ ପ୍ରଥମେ ସେମାନେ ରାଜି ହୋଇଗଲେ । ଏହାର ଶ୍ରେୟ ଗଲା ପଧାନ ଘରକୁ । ସେମାନେ ଠିକା ପାଇଲେ, ଶ୍ରମିକ ଯୋଗାଇବା ଠିକା । ଆଉ କୁରାଢୀର ବେଣ୍ଟ ହୋଇ ଯେଉଁ କାଠ ଖଣ୍ଡିକ ଜଙ୍ଗଲ ସଫା କରିଥିଲା ସେ ଅକୁବାବୁ ପାଇଲା ଚାକିରି, ବାପି ମାର୍ଫତରେ ଯୋଗାଣ ହୋଇଥିବା ଶ୍ରମିକଙ୍କ ସୁପରଭାଇଜର ଚାକିରି, ଠିକାଦାର ପ୍ରଦତ୍ତ ଠିକା ଚାକିରି । ଏଥିରେ କିଛି ସ୍ଥାୟୀତ୍ୱ ନାହିଁ, ଏକଥା ବୁଝିଲା ବେଳକୁ ବେଳ ଉଛୁର ହୋଇଯାଇଥିଲା ।  କାଳେ ସବୁ ନିଯୁକ୍ତି ସରିଯିବ ଭାବି, ପାଠ ଛାଡିଥିଲା ଅକୁବାବୁ । ସୁପରଭାଇଜର ପଦଟି ମଧ୍ୟ ବାବୁ ପଦବାଚ୍ୟ ମାଲୁମ ହେଲା । ସେ କଣ ଜାଣିଥିଲା ତାହା କେବଳ ବାହୁର ଶ୍ରମ ବ୍ୟତୀତ ଭିନ୍ନ କିଛି ନୁହେଁ । ଅବଶ୍ୟ ସେ କଥା ବାପି ମଧ୍ୟ ଜାଣି ନଥିବ । କାରଖାନା କୁଶଳୀ ଶ୍ରମିକ ଖୋଜେ, ସେ ଅଣ କୁଶଳୀ । ବରଂ ଭଲ ହୋଇଥାନ୍ତା ପ୍ରଥମେ ସରକାରଙ୍କୁ ବିସ୍ଥାପିତ ମାନେ ବାଧ୍ୟ କରିଥାନ୍ତେ, ଆଗେ ସେମାନଙ୍କୁ କୌଶଳ ଶିଖାଅ, ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦିଅ, ତାପରେ ଅନ୍ୟ ଯାହା କ୍ଷତି ପୁରଣ ଦେଉଛ ଦିଅ । ଯେଉଁ ଜମି ଉପରେ ପାଣି କାଦୁଅ ନହେବାକୁ ସେ ଦିନେ ଜିଦି କରୁଥିଲା ସେହି ଜମି ଉପରେ ଦେଶର ବିକାଶ ପାଇଁ ସେ କେତେ ଝାଳ ବୁହାଇଛି, ସେ ଝାଳକୁ ଧୁଳି ଧୁଆଁ ଗୋଳାଇ କାଦୁଅ କରିଛି, ଦୋମାଟିଆ ହୋଇ ଘରକୁ ଫେରିଛି, ଅବଶ୍ୟ ସିଧା, ଛାତି ଫୁଲାଇ, ମୁଁହ ସଳଖ କରି; ଅନ୍ୟଙ୍କ ଭଳି ଟଳି ଟଳି ନୁହେଁ । ସରକାରୀ କାରଖାନା, ମାଲିକେ କଣ ଠକିବେ? ଆଜି ନହେଲେ କାଲି ତାକୁ ସ୍ଥାୟୀ କରିଦେବେ । କିନ୍ତୁ କାଲି କେବେ ଆସିନି, ଆଜି ଗୁଡାକୁ ଚିପୁଡି ତା ନିଲଠା ଶରୀର ଦୁଇ ଅଣା ପାଉଣା ପାଏ, କେଇଟି ଦେହ ଢୋକେ ପିଇ ଦିନ ଦଣ୍ଡକ ବଞ୍ଚି ଯାଆନ୍ତି, କାଲି ପାଇଁ ବଳକା ନଥାଏ, ବଳକା କେବଳ ସ୍ୱପ୍ନ, କଦବାୟ କେମିତି ସୁନେଲି କିନ୍ତୁ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଦୁଃସ୍ୱପ୍ନ । ସେ ‘ଆଜି’ ମହାଶୟର ବି ସମାପ୍ତି ଘଟିଲା, ଆଜି କାରଖାନା ନିଜେ ଗଲା ଇତିହାସକୁ, ସେ ଇତିହାସକୁ ତାଲା ମାରି ଅକୁବାବୁ ଚାଲି ଆସିଲେ । ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପରି କଳିଗୋଳ ଓ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗ ନଦେଇ ଚାଲି ଆସିଲେ । ଖୁସି ମନରେ ମୁକ୍ତ ବିହଙ୍ଗ ପରି ସ୍ୱାଧୀନତାର ଆନନ୍ଦରେ । ଅବଶ୍ୟ କେଉଁଠି ନା କେଉଁଠି ହେଲେ ତ, ଦାନାରେ ଚଢେଇଟିର ନାମ ଲେଖାଥିବ । ହିଡମୁଣ୍ଡରେ ଘାସ କାଟୁ କାଟୁ ଏବେ ଅକୁବାବୁ ହସି ପକାଇଲେ, ଆହାଃ ତାଙ୍କ ଆହାର ହେବ ଏଇ ମାଟି ମାଆ, ଅଠର ଗୁଣ୍ଠିଆ ଟିକି ମାଆଟି, ବିସ୍ଥାପନ ଦାଢରୁ ବର୍ତ୍ତି ଯାଇଥିବା ଜମି ଖଣ୍ଡିକ । ଭାଇ ସଙ୍ଗେ ଭାଗ ନାହିଁ; ଅକୁବାବୁଙ୍କ ମନେ ପଡିଗଲା ଭାଇଙ୍କ କଥା, ମନ ମଧ୍ୟରେ ହାହାକାର ଘୋଟି ଆସିଲା, ମୂହୁର୍ତ୍ତ ପରେ ତାହା ଦୂର ହୋଇଗଲା, ଯେଉଁ ଅତୀତକୁ ସେ ତ୍ୟାଗକରି ଶାନ୍ତିରେ ଅଛନ୍ତି; ଜମି, ଗାଭୀ, ଭାଉଜ ଓ ଜଗତକୁ ମା ଜ୍ଞାନ କରି ମାତୃକରୁଣାରେ ଆଶ୍ରୀତ ହୋଇଛନ୍ତି, ସେ ବିଗତ କାଲିର କଥା ହୋଇଯାଇଛି ।
ଦୁଃଖ କଣ ଜାଣୁନଥିଲେ ତାଙ୍କ ଭାଇ । ବୟସରେ ବାର ବର୍ଷ ବଡ । ସେ ଜଣେ ଅଦ୍ଭୁତ ମଣିଷ । ସବୁବେଳେ ଲାଗି ରହିଥାନ୍ତି ଈଶ୍ୱର ଚିନ୍ତନରେ, ଗାଁ ଯେବେ ଥିଲା ସେ ଥିଲେ ଗ୍ରାମର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଚେତନାର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ । ତାଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ହୋଇଥିଲା ଭାଗବତ ଟୁଙ୍ଗି ଗାଁ ମଠରେ । ସାଧୁ, ସନ୍ୟାସୀ ଓ ପଣ୍ଡିତ ମାନଙ୍କ ଯିବା ଆସିବା ଚାଲୁଥିଲା । ବଡ ଅମାୟିକ । ପ୍ରତ୍ୟେକ କାମକୁ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଜ୍ଞାନ କରି ସେ କରି ଚାଲନ୍ତି, ଯାହା ଈଶ୍ୱରଙ୍କ କାମ ତାହା ତାଙ୍କ ପାଇଁ କଷ୍ଟ ହେବ କେମିତି । ନାମଟି ତାଙ୍କ ଉଦ୍ଧବ । ସମସ୍ତଙ୍କ ଅତି ପ୍ରିୟ ଉଦ୍ଧବ । କିନ୍ତୁ କେବଳ ଯାହା ଅକୁ ପାଇଁ ସେ ମନ ଉଣା କରନ୍ତି । କେତେ ଆଶା କରିଥିଲେ ସାନ ଭାଇଟି ବଡବାବୁ ଜଣେ ହେବ ।
 ଅନେକ ବର୍ଷ ବିବାହିତ ଜୀବନରେ ପିଲାଟିଏ ହେଲାନି । ଦିଅଁ ଦେବତା ପୂଜା ବ୍ୟତୀତ କୌଣସି ଡାକ୍ତର ପରାମର୍ଶ ସେ କରି ନାହାନ୍ତି । ସେ ପାଇଁ ଅବଶ୍ୟ ଅର୍ଥର ଆବଶ୍ୟକତା ଥିଲା ଓ ସେମାନଙ୍କ ଅଭାବ ଲାଗି ରହିଥିଲା । କ୍ଷତି ପୁରଣ ରାଶିତକ ଅନାଉ ଅନାଉ ସରିଗଲା । ଆହା, ସେମାନେ ଯଦି ଜାଣିଥାନ୍ତେ ଅର୍ଥ କେମିତି ପରିଚାଳନା କରାଯାଏ! ଯେଉଁ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣର ଅର୍ଥ ସେମାନେ ହଠାତ ପାଇଥିଲେ ଓ ଯାହା ତାଙ୍କର ଦାସ ହୋଇ ସେବା କରିଥାନ୍ତା, ସେ ଯେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଚଞ୍ଚଳା ଏକଥା ବୁଝିବା ବେଳକୁ ଲକ୍ଷ୍ମୀଛଡା ହୋଇଯାଇଥିଲେ ଅଧିକାଂଶ । କାଁ ଭାଁଙ୍କ ପ୍ରତି ଭାଗ୍ୟ ସଦୟ ହେଲା, ସେମାନେ ଉଠିଲେ, ବାକି ମାନେ ଏକ ଦିଗରେ ଜମି ହରାଇଲେ ଅନ୍ୟ ଦିଗରେ କ୍ଷତିପୁରଣ ମଧ୍ୟ ଶେଷ ହୋଇଗଲା । ଭଉଣୀ ମାନଙ୍କ ବାହାଘର, ବୃଦ୍ଧ ପିତା ମାତାଙ୍କ ଚିକିତ୍ସା ଓ ମୃତ୍ୟୁ ପରବର୍ତ୍ତି କ୍ରୀୟାକର୍ମରେ ସବୁ ଟଙ୍କା ସରିଗଲା।

 ଏସବୁ କହିବା ବାହୁଲ୍ୟ କଥା ମାତ୍ର, ଅର୍ଥର ନିଜସ୍ୱ ପ୍ରବୃତ୍ତି ହେଲା ବଢିବ ନହେଲେ ଛିଡିବ । ଛିଡିବାଟି ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ, ବଢିବାଟି କ୍ୱଚିତ ଲକ୍ଷ୍ମୀବନ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଘଟିଥିଲା । ସମସ୍ତଙ୍କ ପରି ଅକୁବାବୁଙ୍କ ପରିବାରର ଅବସ୍ଥା । ତା ମଧ୍ୟରେ ଭାଇଙ୍କ ଦୁର୍ଘଟଣା ଓ ଅସଫଳ ଚିକିତ୍ସାର ଖର୍ଚ୍ଚ ।
ଭାଇଙ୍କ ତଳେ ଦୁଇ ଭଉଣୀ, ସେମାନଙ୍କ ବିଭାଘର ହେଲା । ବାପାଙ୍କ ଦେହ ଅସୁସ୍ଥ ହୋଇ ପଡିଲା, ଚିକିତ୍ସା ସତ୍ତ୍ୱେ ସେ ଆରୋଗ୍ୟ ଲାଭ କଲେନି । ବାପା ଗଲା ପରେ ମାଆ ବି ଟିକେଟ କାଟିଲେ । କେବେ କେବେ ଭାଇ ଭଉଣୀ ଚାରିଜଣ କଥା ହୁଅନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନ ଥିଲା ମହାନ୍ତପଡାରେ, ବିନା ପ୍ରାଣରେ କେତେ ଦିନ ଅବା ଜଣେ ବଞ୍ଚି ପାରିବ ମରୁଭୂମି ପ୍ରାୟ କଲୋନିରେ, ନା ଅଛି ଚାଷ ନା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ସେମାନଙ୍କ ଇଛା ମୁତାବକ କାମ! ଅକୁବାବୁ କୋଳ ପୋଛା ପିଲା । ଭାଉଜ ଆଶାମଣୀ ଅକୁ ପାଇଁ ଚିନ୍ତା କଲେ ।
ବିଲମୁଣ୍ଡରେ ଅକୁବାବୁ ଦୀର୍ଘ ଶ୍ୱାସ ଛାଡିଲେ । ସବୁ ଘଟଣା ମନେ ପଡିଗଲା । ଭାଇଙ୍କ ଦୁର୍ଘଟଣା ପରେ ଠିକା କର୍ମଚାରୀ ମାନେ ବୁଝିପାରିଲେ ସେମାନଙ୍କ ସ୍ଥିତି କଣ, କର୍ମଚାରୀ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବୀମା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କେତେ ନଗଣ୍ୟ । ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଜଗନ୍ନାଥ ଇସ୍ପାତରେ ଆନ୍ଦୋଳନ ହେଲା । ଆଗରୁ ନେତା ବୋଲାଉଥିବା ଅକୁବାବୁ କିନ୍ତୁ ନୀରବ ହୋଇଯାଇଥିଲେ । ସତେ ଯେମିତି ଭାଇ ଗଲାପରେ ଭାଇଙ୍କ ସମୁଦାୟ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ତାଙ୍କୁ ଅବଲମ୍ବନ କରିନେଇଥିଲା । ସେମିତି ଠିକ୍ ଭାଇଙ୍କ ପରି ସ୍ୱଳ୍ପଭାଷୀ, ବିନୟୀ ଓ ଅମାୟିକ; ସମସ୍ତଙ୍କ ଆଦରଣୀୟ ମଣିଷଟେ ପାଲଟିଗଲେ ସେ ।
ଅକୁବାବୁ ଅନାସକ୍ତ ଭାବେ ନିଜ ବିଗତ ଜୀବନକୁ ପୁଣି ତର୍ଜମା କଲେ । କାରଖାନା ଆରମ୍ଭବେଳେ ସେ ବିସ୍ଥାପନ ସପକ୍ଷବାଦୀ ଓ ବାପିର ବନ୍ଧୁ ହୋଇଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ବିପକ୍ଷବାଦୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରିୟ କର୍ମଚାରୀ ଓ ଶ୍ରମିକ ମାନେ ନିଜ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ମିଶାଉ ନଥିଲେ । କ୍ରମେ ଜଣାଗଲା, ଆନ୍ଦୋଳନ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିଲା ଛୋଟ ମୋଟ ନେତୃତ୍ୱ, ନେତା ପାଉଥିଲେ ତୁଷ୍ଟିକରଣ ଅର୍ଥ ଓ ତାପରେ ଚୁପ ରହୁଥିଲେ । ଅବଶ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରଭାବ ତାଙ୍କ ସରକାରୀ କାରଖାନାରେ କମ ଥିଲା, ମଧୁବନ ଶିଳ୍ପାଞ୍ଚଳର ଅନ୍ୟ ଘରୋଇ ଉଦ୍ୟୋଗ ମାନଙ୍କ ତୁଳନାରେ । ଶ୍ରମିକ ଏକତା, ବିଶ୍ୱ ଶ୍ରମିକ ଭାତୃତ୍ୱ କଥା ଭାଷଣରେ କହୁଥିବା ଏହି ନେତାମାନେ ବାସ୍ତବରେ ଶ୍ରମିକ ମାନଙ୍କୁ ଭାଗ ଭାଗ କରୁଥିଲେ । ଯେତେ ନେତା ବୋଲାଇବାକୁ ଚାହିଁଲେ ସେତେ ସଂଗଠନ ଓ ଗୋଷ୍ଠୀ । ଅକୁବାବୁ ଏକଥାସବୁ ସଠିକ ବୁଝି ପାରୁନଥିଲେ, ବୁଝିବା ପାଇଁ ଅନେକ ବିଶ୍ୱ ବନ୍ଦନୀୟ ନେତୃତ୍ୱର ବଳିଦାନର କାହାଣୀମାନ ପଢିଲେ । ନେତୃତ୍ୱ ନେବା ଓ ନେତା ବୃତ୍ତି ଆପଣାଇବା ମଧ୍ୟରେ ବହୁତ ପାର୍ଥକ୍ୟ । ଯାହା ପଢିଲେ ଓ ବୁଝିଲେ ତାହାକୁ ସେ ସମସ୍ତଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା କଲେ । ଯେଉଁମାନେ ବିଶ୍ୱ ଶ୍ରମିକ ଏକତାର କଥା ମାନ କହୁଥିଲେ ସେମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଶ୍ନ କଲେ, ଆଗ ନିଜ ମଧ୍ୟରେ ଏକତା କରୁନ କାହିଁକି? ସେହି ଗୋଟିଏ କଥା କହିବାକୁ ଓ ଏକ ଆଦର୍ଶର ଅନୁଗାମୀ ହୋଇ ଅନେକ ଦଳ ହେଲ କେମିତି? ସେ ବିନା ସଂଗଠନରେ କ୍ରମଶଃ ନେତା ହୋଇଗଲେ । ଅନ୍ୟମାନେ ତାଙ୍କ ମତ ଓ ପରାମର୍ଶ ନେବା ଆରମ୍ଭ କଲେ । ଅନେକ ସମୟରେ ସେ ଉପରିସ୍ଥ ଅଧିକାରୀ ମାନଙ୍କ ସହ ନାନାଦି ସମସ୍ୟାର ଆଲୋଚନା କଲେ । କିନ୍ତୁ ଠିକା ଶ୍ରମିକର ଅସୁବିଧା ଯେ ଆଦୌ ଦୂର ହୋଇ ପାରିବ ନାହିଁ ଓ ଏ ଠିକା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏକ ଠକିବା ବ୍ୟବସ୍ଥା ବୁଝିବାକୁ ତାଙ୍କୁ ବେଶି ଡେରି ଲାଗିଲା ନାହିଁ । ଉଦ୍ଧବଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁପରେ ତାଙ୍କ ଭାବନାରେ ଆହୁରି ବ୍ୟାପକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଲା ।
ଯାହା କିଛି ସ୍ୱଳ୍ପ କ୍ଷତିପୁରଣ ମିଳିଲା ଭାଉଜ ଆଶାମଣୀ ତାହାକୁ ସଞ୍ଚୟ କରି ରଖିଲେ । କଲୋନି ଲୋକଙ୍କ ବହୁମତରୁ ତାଙ୍କୁ ଆଶାଦିଦୀ ପଦଟି ମିଳିଲା । ତାଙ୍କ ସମସ୍ତ ଭାବନା ଏଣିକି ପୁଅ ବୋହୂ ଜ୍ଞାନ କରୁଥିବା ଦିଅର ଅକୁ ଓ ଯା ରେଣୁଙ୍କ ପାଇଁ ଘନୀଭୁତ ହେଲା ।
ପୁଣି ଅତୀତ କଥା ଡେଣା ପିଟିଲା, ଜଗନ୍ନାଥ ଇସ୍ପାତ ବନ୍ଦ ହେବାର ପୂର୍ବ କଥା  । କାରଖାନାରେ କ୍ଷତି ହେଉଛି, ଏହାକୁ ଭାରତୀୟ ଇସ୍ପାତ ନିଗମ ସହ ମିଶାଯିବ ଓ ଏମିତି ନାନା କଥା ଶୁଣାଯାଏ । ଆହୁରି ବି ଶୁଣାଯାଏ, ନିଜର ପ୍ରତିପତ୍ତି ହ୍ରାସ ହେବାର ସମ୍ଭାବନାରୁ ସ୍ଥାନୀୟ ନେତାମାନେ ଏହା କରାଇ ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ । କାରଖାନାରୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ଜାଣତରେ ଚୋରି ହୋଇଯାଏ । ଚୋରି କରିବା ବି ଏକ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ପୁର୍ଣ୍ଣ କାମ ହେଲାଣି । ଖଣିରୁ କଞ୍ଚା ମାଲ ଚୋରି, କାରଖାନାରୁ ଉତ୍ପାଦ ଚୋରି, ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଆନୁଗତ୍ୟର ଚୋରି, କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଶ୍ରମ ଓ ସମୟ ଚୋରି ତଥା ନେତା ମାନଙ୍କ ଚୋରିର ବ୍ୟାପକତା ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ସଂସ୍ଥା ଚିରଦିନ ତିଷ୍ଠିବା କେବେ ହେଲାଣି! ଅକୁବାବୁ ନିଜକୁ ବୁଝାଇ ଦିଅନ୍ତି । ଏଠି କିି ପରାମର୍ଶ ଦେଇ ପାରିବେ ତାଙ୍କ ଭଳି ଜଣେ ଠିକା ସୁପରଭାଇଜର? ଏଣୁ ସେ ଭାବନା ଗୁଡାକୁ ଆୟତ୍ତ କରିବା ଉଚିତ ମନେ କଲେ । ଯାହା ଭାଙ୍ଗିବା ସୁନିଶ୍ଚିତ ତାହା ପାଇଁ ବିଶ୍ୱ ମାନ୍ଦା ଅବସ୍ଥା ଏକ ଉପଲଖ୍ୟ ମାତ୍ର । ସ୍ଥାୟୀ କର୍ମଚାରୀ ଓ ଶ୍ରମିକଙ୍କୁ ଥଇଥାନର ବ୍ୟବସ୍ଥା ହୋଇପାରୁନି, ଅସ୍ଥାୟୀଙ୍କ କଥା କିଏ ପଚାରୁଛି। ଆନ୍ଦୋଳନ ଦାନା ବାନ୍ଧିଲା । ସମସ୍ତେ ଏକଜୁଟ ହେଲେ, ମାନେ ସବୁ ଅସ୍ଥାୟୀ ମାନେ ଏକତ୍ର ହେଲେ, ଅକୁବାବୁଙ୍କୁ ଡକରା ହେଲା । ସେ ହସିଲେ । ଶିକ୍ଷା ଅସମାପ୍ତ କରି, ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତି ହରାଇ, ନିଜ ଯୁବ କାଳର ବାହୁବଳକୁ ଖଟାଇ, ଦେଶର ବିକାଶରେ ସାମିଲ ହୋଇଥିବା ଠିକା କର୍ମଚାରୀ ଅକୁ, ନିଜ ଦେବ ପ୍ରତିମ ଭାଇଙ୍କୁ ହରାଇଲା ପରେ କେବଳ ଖୋଜୁଥିଲେ ମୁକ୍ତି । ପଳାୟନପନ୍ଥୀ ନବୋଲାଇବାକୁ ଯାହା ସେ ପଡି ରହିଥିଲେ । ସଭାକୁ ଗଲେ, କିନ୍ତୁ ଏହିସବୁ କଥାର ଆଭାସ ମାତ୍ର ଦେଇ, ସେ କେବଳ ମୁକ୍ତି ଅପେକ୍ଷାରେ ରହିଲେ । କାଲି କଥା ଚିନ୍ତାକରି ଆଜି ମାନଙ୍କୁ ହରାଇ ଦେଇଥିବା ଅକୁବାବୁ ଆଉ ଶଙ୍କା କରୁନଥିଲେ ଆସନ୍ତା କାଲିର । ଏ ଦୁନିଆରେ ବହୁତ ଲୋକ, ବରଂ କହିବା ଉଚିତ, ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଆଗାମୀ କାଲିର ଭାବନା କରନ୍ତି ନାହିଁ । ସର୍ବଦା ଅକୁବାବୁ ସେମାନଙ୍କୁ ମୂର୍ଖ ଶ୍ରେଣୀରେ ଗଣନ୍ତି । ଏବେ ନିଜେ ତାହାକୁ ଅବୋରି ନେବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ । ସମସ୍ତେ ଯେତେବେଳେ ଏମ୍ଡି ଅଫିସ ଘେରାଉ କରିଥାନ୍ତି, ସେତିକି ବେଳେ ସେ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ନିଜକୁ ହଟାଇ ଆଣିଲେ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ମୋ ଜମି ଉପରେ କାରଖାନା ଠିଆ ହୋଇଛି ଭାବନାଟିକୁ ବି ଚିରଦିନ ପାଇଁ ତ୍ୟାଗ କରି ଚାଲି ଆସିଲେ ।
ଆଗକୁ କରିବେ କଣ? କାରଖାନା ହତା ବାହାରେ ଏହାର ଐଶାନ୍ୟ କୋଣରେ ଠିଆ ହୋଇ, ବିସ୍ଥାପନରୁ ବଳକା, ଆପଣାର ପୈତୃକ ଅଠର ଗୁଣ୍ଠକୁ ଠାବ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ । ପାଚେରୀ ନିର୍ମାଣ ବେଳେ ଗେଟି, ବାଲି, ଇଟା ଓ ସିମେଣ୍ଟ ପଡି ପୋତି ହୋଇ ପଡିଛି, ହିଡ ଆଉ ନାହିଁ କହିଲେ ଚଳେ । ଆଉ ତାପରେ ମେହେନତ, ଲଘୁ ସବୁଜ ବିପ୍ଳବର ମଶାଲ ଧରି ଅଶ୍ୱାରୋହୀ, ସାଥୀରେ ରେଣୁ । ଅଶ୍ୱ ସ୍ୱୟଂ ଆଶାମଣୀ, ଅର୍ଥ ଓ ଉତ୍ସାହ ତଥା ଅଭୟ ଦିଅନ୍ତି ।
ଅକୁବାବୁ ମୁହଁରେ ଉକୁଟି ଆସିଲା ପ୍ରସନ୍ନଭାବ ।
କୁନି ଝିଣ୍ଟିକାଟିଏ ତାଙ୍କ ବାମ ବାହୁରେ ବସି ପଡିଲା, ଅକୁବାବୁଙ୍କୁ କଣ୍ଟକଣ୍ଟ ଲାଗିଲା, କୀଟଟିକୁ ହଟାଇ ଦେବାକୁ ହାତ ଉଠାଇଲେ ସେ । ଦେଖିଲେ ବୁନ୍ଦା ବୁନ୍ଦା ସ୍ୱେଦବିନ୍ଦୁ ତାଙ୍କ ଦେହକୁ ଢାଙ୍କି ପକାଇଲାଣି । ଅକୁବାବୁ ଥକ୍କିଗଲେକି? ସେ ଠିଆ ହେଲେ, ଝିଣ୍ଟିକା ଛାଆଁକୁ ଉଡିଗଲା, ଗାମୁଛା କାନିରେ ଦେହ ପୋଛୁ ପୋଛୁ ଭାବିଲେ, ଏ କଣ ସେହି ଏକା ଝାଳ ଯାହା ସେ କାରଖାନାରେ ବୁହାଉ ଥିଲେ, ପରପାଇଁ! ପର ପାଇଁ ନା ଦେଶ ପାଇଁ? କ୍ଷତି ତ ହେଲା, ବିକାଶ ତ ହେଲା ନାହିଁ, ତେବେ ସେ କଣ ଦେଶର କ୍ଷତି ଯଜ୍ଞରେ ଶ୍ରମକୁ ଆହୁତି ଦେଉଥିଲେ । କ୍ଷତି କାହିଁକି ହେଲା? କୁ ପରିଚାଳନା ଓ ଚୋରି ପାଇଁ ବୋଲି ସେ ଭାବନ୍ତି । ସେଥିପାଇଁ ଦାୟୀ କିଛି ଲୁଟିଖିଆ, କିଛି ଚୋର, ‘କମ୍ପାନୀକା ମାଲ୍, ଦରିଆମେ ଡାଲ୍’ ବିଚାରୁଥିବା ଲୋକେ । ସେମାନେ ଲାଭରେ ରହିଲେ । ଦେଶର କ୍ଷତି ଓ ସେହିମାନଙ୍କର ଲାଭ ପାଇଁ ସେ ଆଜି ଜମିହରା, ଯୌବନ ହରା, ଭାତୃହରା ଓ ସର୍ବହରା । ବିକାଶ କାହିଁ? କାରଖାନା ହତା ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଅଠରଗୁଣ୍ଠକୁ ଲାଗି ରହିଛି ତାଙ୍କ ଜମି, ନଅ ଏକର । ସେ ଜମି ଫସଲ ଫଳାଉଥିଲା, ଖୁବ୍ ନହେଲେ କିଛି ତ ଫଳୁଥିଲା, ଖଣିଜ ସମ୍ପତ୍ତି ନଷ୍ଟ ନକରି, ବିଷାକ୍ତ ବାୟୂରେ ଆକାଶକୁ ନଘାଣ୍ଟି, ତାପମାତ୍ରା ନବଢାଇ, ଅନାମିକା ନାଳରେ ଚବ ଚବ ପାଣିର ଗତିକୁ ନରୋକି ସେ ମାଟି କିଛି ଯୋଗାଇଥିଲା; ଅବଶ୍ୟ ତାହା କମ । ସମସ୍ତ ପଞ୍ଚଭୁତକୁ ଦଳନ କରି ଏ ଯେଉଁ କାରଖାନା ବସିଥିଲା ଶେଷରେ ତାହା ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲା । ଏମିତି ଅନେକ କାରଖାନା ବନ୍ଦ, ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଅନେକ ଜମିହରାଙ୍କ ଜମି ଦେଶର ଚିରଦିନର ନଷ୍ଟ ସମ୍ପତ୍ତି ହୋଇ ପଡିଛି । ଚାଷୀ ହୁଡିଲେ ବରଷେ କିନ୍ତୁ କାରଖାନା ହୁଡିଲେ..!
ଅକୁବାବୁଙ୍କ ଛାତି ଫାଟିଯିବକି ଆଉ । ନା ସେମିତି ହେବନି ଘରେ ଆଶାମଣୀଙ୍କ ଅଭୟ, ରେଣୁର ଅଣ୍ଟାର ଆଣ୍ଟ, ମେଧାବୀ ପିଲାଦୁହିଁକ ଆଗତପ୍ରାୟ ସୁନେଲି ଭବିଷ୍ୟତ ଓ ଏ ଅଠରଗୁଣ୍ଠିଆ ମାଆ ଥାଉ ଥାଉ ସେ ସର୍ବହରା ନହୋଇ ପାରନ୍ତି, ସେ ମାନିବେ ନାହିଁ । ସେ ଜଣେ ପରିଶ୍ରମୀ ବାପାର ପୁଅ, ସେ ଜଣେ ଦିବ୍ୟ ଭ୍ରାତାଙ୍କ ଧ୍ୱଜାଧାରୀ ।
 ଅକୁବାବୁ ଆଖି ପୋଛିଲେ, ଆଖିଖୋଲି ଅନାଇଲା ବେଳକୁ ଦେଖିଲେ, ମଳାଏ ଧାନ ପତୁରିଆ ପଡିଯାଇଛି ଓ ସେଇଠି କିଛି ହଲଚଲ । ସେ ପାଖକୁ ଗଲେ, ଦୁଇଟି ବଡ ଧଣ୍ଡସାପ ସେଠି ପାଣିରେ । ବିଲ ପ୍ରାୟ ଶୁଖି ଆସିଲା ପରେ ଏହି ମଳାକ ଖାଲୁଆ ଯାଗାରେ ତଥାପି ପାଣି ଅଛି । ସେ ଭଲକି ଚାହିଁଲେ, ଆରେ ବାପ୍'ରେ, ଏଇଠି ତ ପୁଳାଏ ମାଛ, ଶୁଖିଲା ଜମିର ଶେଷ ଆଶ୍ରୟ । ତାଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କଣ, ଏଗୁଡାଙ୍କୁ ଧରିବା କଷ୍ଟ ନୁହେଁ । ଧଣ୍ଡ ଦୁଇଟି ମଣିଷର ଆବିର୍ଭାବକୁ ସାଲୁଟ ମାରି ସର ସର ପଳାଇଗଲେ ।
ଅନାମିକା ନାଳଟି କାରଖାନା ପୋତି ଦେଇଥିଲା, ଏହି କେତେଦିନ ପ୍ରକୃତି ସହ ଏକାତ୍ମ ହେଲାପରେ ଅକୁବାବୁ ସେ ଅଦୃଶ୍ୟ ନାଳର ସତ୍ତା ସହ ପରିଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ମହୁଲିଆକୁ ଅଳ୍ପ ଖୋଳିଲା ପରେ ତହିଁରୁ ଝର ପଡିଥିଲା । ତାଙ୍କ ଅନୁମାନ ଉଚ୍ଚାରେ ଥିବା ମହୁଲିଆରୁ ନିମ୍ନରେ ଥିବା ଟୁମୁଣିଆକୁ ଯେମିତି ବି ହେଉ ପାଣି ଯାଉଛି । ବୋଧହୁଏ ଏହି ଜମି ତଳେ ଅଛି ଜଳ ପ୍ରବାହ ଓ ତାହାରି ଏକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଅଂଶ ତାଙ୍କ ଜମି ମଧ୍ୟରେ ଉକ୍ତ ଖାଲୁଆ ସ୍ଥାନରେ ବିଦ୍ୟମାନ, ସେ ପାଇଁ ଏହା ଶୁଖୁନାହିଁ । ପ୍ରକୃତି ମଧ୍ୟରେ ଏତେ ଖେଳ! ସେ ବିସ୍ମିତ ଯେତିକି ଆମୋଦିତ ତତୋଧିକ । ଉପରକୁ ଦେଖାଯାଉଛି ସେ ଧାନ ଚାଷ କରିଛନ୍ତି କିନ୍ତୁ ପ୍ରକୃତରେ କେତେ କିସମର କୀଟ ପତଙ୍ଗ, ସାପ, ବେଙ୍ଗ ଓ ଆହୁରି ଅନେକ ଏଠି ଆଶ୍ରୀତ । ସେ ସର୍ବାଧୁନିକ ଜୈବ ସନ୍ତୁଳନ ବିଜ୍ଞାନର ସାହାରା ନେଇ, ବିନା ରସାୟନ ଓ ବିନା ବିଷର ଚାଷ କରିଛନ୍ତି । ଜମିରେ ପ୍ରଚୁର ଜିଆ, ଜିଆ ଫେଣେଇଛି ମାଟିକୁ, ଧାନ ଦେଇଛି ଅଗଣିତ ପିଲ, ଜିଆଙ୍କୁ ଖାଇ ବିଲ ମାଛ ହୃଷ୍ଟପୃଷ୍ଟ ହୋଇଛନ୍ତି । ମାଛ ସମାଜବି ବିଷାକ୍ତ ପାଣିକୁ ତ୍ୟାଗ କରିବା ଶିଖିଛନ୍ତି । ବହୁତ ମାଛ ସେ ଧରିଲେଣି ଏ ବର୍ଷା ଋତୁରେ । କେତେ କିସମର ଦେଶୀ ମାଛ ଛାଡି ସାରିଲେଣି ଟୁମୁଣିଆରେ । ସେଦିନ ଜୈବ ବିବିଧତା ଉପରେ ଲେଖାଟିଏ ପଢି ସେ ଉତ୍ସାହିତ । ତାଙ୍କ ଇଛା; ପୁରୁଣା କାଳରେ ମିଳୁଥିବା ସମସ୍ତ କିସମର ଛୋଟ ବଡ, ସଫା, ରଙ୍ଗୀନ, କଳା ଓ ସ୍ୱଛ ସମସ୍ତ କିସମର ମାଛରେ ଟୁମୁଣିଆକୁ ସଜେଇବେ । ଯେଉଁଠୁ ଗୋଟିଏ ନୂଆ ମାଛ ଦେଖନ୍ତି ତାକୁ ଆଣି ଏ ଗଡିଆରେ ଛାଡି ଦିଅନ୍ତି । ଘାସ କଟା ସ୍ଥଗିତ ରଖି ସେ ଏବେ ମାଛତକ ଧରିଲେ । ଗାମୁଛାରେ ମୁଣାକରି ସେସବୁ ରଖିଲେ । ଟୁମୁଣିଆ ପାଣିରେ ପଶିଲେ, ତାଙ୍କ ଗାମୁଛାରୁ ଯେତିକି ମାଛ ପହଁରି ପଳାଇଲେ ସେତକ ରହିଲେ ଗଡିଆରେ, ଯେତିକି ଦରମରା ତାକୁ ଗଣ୍ଠି ପକାଇ ଘରକୁ ନେଲେ । ଅକୁବାବୁ, ଓଦା ସଡ ସଡ, ସାଇକେଲ ପଛରେ ଘାସ ବସ୍ତା ବାନ୍ଧି ଘରକୁ ଫେରିଲେ । (ତାଙ୍କ ପୁରୁଣା ବାଇକ ସରକାରୀ ନିୟମରେ ମୃତ, ସେ ତାହାକୁ ଏକ ପାଣି ଉଠା ମେସିନ କରିଛନ୍ତି, ଧାନ ଚାଷ ପରେ ରବି ଫସଲ କରିବେ, ପରିବା ଓ ମୁଗ ।) ଭାଉଜ ଦେଖିଲେ ଗାଳିଦେବେ, ଜର ହେବ ବୋଲି ବିରକ୍ତ ହେବେ, ସେ ସନ୍ତର୍ପଣରେ କଲୋନି ଘରର ପଛ କବାଟ ଦେଇ ପଶିଗଲେ, ସେଇଠି କରିଛନ୍ତି ତାଙ୍କ ଗୁହାଳ, ଗାଈ ବାଛୁରୀ, ଛେଳି ପୁଞ୍ଜାଏ ଓ  କୁକୁଡା ଭାଡିଏ । ରେଣୁକୁ ଶୁଖିଲା ଲୁଗା ଆଣିବାକୁ ଡାକ ପକାଇଲେ । ଆଶାମଣୀ ଘରେ ନଥିଲେ, ଆଜି ବୁଧବାର, ପିଲାଙ୍କ ଟୀକାଦାନ ଦିବସ, ସେ ସେଇଠିକୁ ଯାଇଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ତରଫ ତାଗିଦ କାମଟି ଅବଶ୍ୟ ରେଣୁ ତୁଲାଇଲେ ।
“ଭୋକ ଲାଗିଲାଣି, ଆଗ ମାଛ ଭାଜ ପଛେ ଗାଳି କରିବ । ବୁଝିଲ ରେଣୁ, ସ୍ୱାଧୀନତାର ମହକ ଖୁବ ବେଶି । ମୋ ଏ ରୂପକୁ ଦେଖି, କେହି ମତେ ଆଉ ବାବୁ ଡାକିବେ? ଓ! ତହିଁରୁ ମୁକ୍ତି ମିଳିଯାଉ ।”
“ଯାଅ ଆଗେ ନଳକୂଅ ପାଣିରେ ସଫାହୋଇ ଗାଧୋଇ ପଡ । ଟୁମୁଣିଆରେ ଯେଉଁ ଜୋକ, ଭଲକି ଦେଖ ଗାମୁଛା ଭିତରେ ଜୋକ ଲାଗିଥିବେ । ହା ହା ।”
“ସେଇ ଜୋକ ଗଡିଆରୁ ସତେ ଯେମିତି ସୁନୁ ସୁନିଆଁ, କଳମ ଶାଗ ତୋଳୁନ, ମତେ କହିବାକୁ ପାଟିରେ ବାଟୁଳି ବାଜୁନି । ଅସଲ କଥା ହେଲା ମୁକ୍ତି । ତୁମେ ଜାଣିଛ, ଆମ ପିଲାବେଳେ ମଠକୁ ଜଣେ ଅଦ୍ଭୁତ ବାବା ଆସିଥିଲେ, ତାଙ୍କୁ ଲୋକେ କହନ୍ତି ଅବଧୂତ ବାବା, ସେ ଯେତେ ସବୁ ଜୋକ ଗଡିଆରେ ପଶି ଗାଧୋଇବେ, ଆହୁରି କେତେ କଣ ଅବାଗିଆ କାମ କରିବେ । ଡାଲାରେ ଧରି ଖଇ ଖାଉଥିବେ, ତାଙ୍କ କୁକୁର ବି ମୁହଁ ପୁରାଉଥିବ । କିଛି ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ପାଗଳ କହୁଥିଲେ, ସେ ଆସିଥିଲେ ଅଚାନକ, ମଠ ଛାଡି ପଳାଇଲେ ଅଚାନକ । ବାବାଙ୍କ ସାଧନା ବାବଦରେ କହିବା ଭଳି ମୁଣ୍ଡ ମୋର ନାହିଁ କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ଆନନ୍ଦର କିଞ୍ଚିତ ଅଂଶ ବୁଝି ପାରୁଛି ।”
“ଯାଉନ ବାବା ହେବ, କିଏ ଅଟକାଉଛି । କି ବାବା? ଜିଅଲ ଯିବା ବାବା? ”
ଏମିତି କଥା ମଧ୍ୟରେ ରେଣୁ କଡେଇ ବସେଇ ସାରିଲେଣି, ମାଛ କେଇଟା ବାଛି ସାରିଲେଣି । “ଓ ମାଛଖିଆ ବାବା ଯାଅ ଗାଧୋଇ ଆସ, ଭୋଜନ ପ୍ରସ୍ତୁତ ।”

ଅକୁବାବୁ ଆଉ କିଛି ଥଟ୍ଟା ପରିହାସ କରିଥାନ୍ତେ ଭାଉଜ ଓ ଝିଅ ଅନୁ ଧଇଁସଇଁ ହୋଇ ପଶି ଆସିଲେ, ଯେମିତି କିଏ ଆଗେ ପହଞ୍ଚିବ ପ୍ରତିଯୋଗୀତା । ଏବେ କିଏ ଆଗେ କହିବ’ର ପ୍ରତିଯୋଗୀତାରୁ ଆଶାମଣୀ ଓହରି ଆସିଲେ । “ଆମ ଅନୁ କହିବ, ଜଗତ ଜିତା ଅନୁ”, ସେ କିଛି କହିବା ଅବସ୍ଥାରେ ବି ନଥିଲେ, ଯେମିତି ବହୁଦିନରୁ, ସଂସାର କଲାଦିନରୁ ମନମଧ୍ୟରେ ଦବାଇ ରଖିଥିବା କୋହତକ ତପ୍ତ ଲାଭା ହୋଇ ଆଖିରୁ ତାଙ୍କର ଧାର ଧାର ଗଡିଆସୁଛି । ଅନୁ ତାଙ୍କୁ ମାଆ ଡାକେ, ଜେଜେ ମା ଜ୍ଞାନ କରେ । ସେ କଣ କହିବ ବା କରିବ ବୁଝି ନପାରି ମାଆର ପଣତରେ ମାଆର ଆଖି ପୋଛିଦେଲା, ମାଆକୁ କୁଣ୍ଢାଇ ଧରି ଗାଲକୁ ତାର ଚୁମିଦେଲା । ସେ ଆଉ ଛୋଟପିଲା ନୁହେଁ, ଆର ବର୍ଷକୁ ମେଟ୍ରିକ ପରୀକ୍ଷା ଦେବ । ଅକୁବାବୁ ଓ ରେଣୁ ତାଜୁବ ହୋଇ ଚାହିଁଥାନ୍ତି ଶୁଣିବାକୁ, ବଡ ଝିଅ ତାଙ୍କ କେମିତି ହେଲା ଜଗତ ଜିତା । ଖେଳଛୁଟି ସମୟ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା ପୁଅ ଦାସିଆ ପହଞ୍ଚିଗଲା ।
“ନାନୀ, ନାନୀ ତୁ କୁଆଡେ ମାସକୁ ଦଶହଜାର ଟଙ୍କା ପାଇବୁ, ତା ବାଦ ଯେତେ ପଢିବୁ ସରକାର ସେତେ ପଢାଇବ ତୋତେ, ହଁ ବାପା, ହଁ ବୋଉ, ହଁ, ସତକଥା ମାଆ; ସ୍କୁଲରେ ଓ ଗାଁରେ ପରା ସେହି ଆଲୋଚନା ସମସ୍ତେ କରୁଛନ୍ତି । ନାନୀ ଜାତୀୟ ବିଶେଷ ମେଧାବୃତ୍ତି ପାଇଛି । ପାଇଥାଉ, ମୋ ବେଳ ଆସିଲେ ମୁଁ ପାଇବି ନାହିଁ କି!”
ଅକୁବାବୁ ତରବର ହୋଇ ଗାଧୋଇ ଆସିଲେ, ସମସ୍ତେ ମିଳିମିଶି ପଖାଳ ଓ ମାଛ ଭଜାତକ ଖୁସି ମନରେ ଖାଇଲେ । ଆଶାମଣୀ ପିଲାଦୁହିଁକୁ ନିଜ ହାତରେ ଖୋଇ ଦେଉଥାନ୍ତି, ମଝିରେ ମଝିରେ ତାଙ୍କ ଆଖିରୁ ଝରି ପଡୁଥାଏ ମୋତି ବିନ୍ଦୁ ମାନ । ରେଣୁ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ମନରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ଖୁସିକୁ ଉପଭୋଗ କରୁଥାନ୍ତି ।
ପିଲା ଦୁହିଙ୍କ ସହ ଅକୁବାବୁ ସ୍କୁଲକୁ ଚାଲିଲେ ଗୁରୁଜୀ ମାନଙ୍କଠୁ ସତ୍ୟାସତ୍ୟ ବୁଝି ଧନ୍ୟବାଦ ଦେବାକୁ । ସେ ଆକାଶକୁ ଘଡିଏ ଚାହିଁଲେ ଧଳା ବାଦଲ ମାନ ପରସ୍ପର ବାଗୁଡି ଖେଳୁଥାନ୍ତି, ଭାଇ ସେଠି କଣ ଖେଳର ରେଫରୀ! ଆଉ ତଳେ, ସେ ଅକୃର, ଚକ୍ରବତ୍ ଗଡି ଚାଲିଛନ୍ତି, କେବେ ସୁଖ କେବେ ଦୁଃଖ ମଧ୍ୟରେ । ଏବେ ସେ ଅନୁଭବ କରୁଛନ୍ତି, ଯାଉ ପଛେ ନଅ ଏକର, ହଜିଯାଉ ଜୀବନର ଏକ ଚଉଠ ଶତାଦ୍ଦୀ କିଛି ଚିନ୍ତା ନାହିଁ, ମହୁଲିଆ ଓ ଟୁମୁଣିଆ ମଧ୍ୟସ୍ଥ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣପ୍ରସୂ ଅଠରଗୁଣ୍ଠ ଯଥେଷ୍ଟ । ହୀରା ମୋତି ଭଳି ପିଲା ଦୁଇଟି, ରେଣୁ ଭଳି ସଦାଚାରୀ ପତ୍ନୀ ଓ ମାଆ ବଦଳ ମାଆ ଆଶାମଣୀ; ସତରେ କେତେ ସୌଭାଗ୍ୟବନ୍ତ ସେ । 

ସ୍କୁଲରେ ଦେଖିଲେ ସାମ୍ବାଦିକ ମାନେ ଭୀଡ କରିଛନ୍ତି । ଓ ହୋ, ଅନୁ ତାହାଲେ ଖୁବ୍ ବଡ ଗୋଟେ କଣ କରି ପକାଇଛି! ସେ ନୀରବରେ ଗୁରୁକୁଳଙ୍କୁ ହୃଦୟଭରା ଧନ୍ୟବାଦ ଅର୍ପଣ କରୁଥିଲେ ।
 

ତପୁର ଅଭିଯାନ। Tapu's Expedition.

TAPURA ABHIYANA.
A story for children and adolescents, also a pleasure read for adults.
Published in Kasturi.


ତପୁର ଅଭିଯାନ ।
ତପୋଧନ ତନ୍ତୀ, ଗାଁଆକୁ ଫେରୁଛନ୍ତି । ଜାତୀୟ ରାଜପଥ ପରେ ରାଜ୍ୟ ରାଜପଥ ଓ ଶେଷରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗ୍ରାମ ସଡକ ଯୋଜନାର ତାଙ୍କ ଗାଆଁ ରାସ୍ତାରେ ଗାଡି ତାଙ୍କର ଚାଲିଲାଣି । ଯେଉଁଠି ହରି ସାଆନ୍ତଙ୍କ ବରଗଛ ପଡେ ସେଇଠୁ ଗ୍ରାମ ପ୍ରବେଶ, ଗାଆଁର ଶେଷମୁଣ୍ଡ କାଳେ ଏହି ବିନ୍ଦୁଟି । ତାଙ୍କ ପିଲାବେଳେ ଗଛଟି ଥିଲା ତାଙ୍କ ଭଳି ପିଲା । ଏବେ ଏହା କାୟାକଳ୍ପ ବିସ୍ତାର କରିଛି, ଓହଳ ଝୁଲିଲାଣି । ଆହାଃ, ପିଲାମାନେ ଦୋଳି ଖେଳୁଛନ୍ତି । କେଡେ ଭାଗ୍ୟବାନ ସେମାନେ, କସରତ ହେବ, ଟାଣୁଆ ହେବେ; ଠିକ୍ ସେ ଯେମିତି ହୋଇଥିଲେ ପିଲାଦିନେ । କୌଣସି କଥା ସହଜରେ ମିଳେନି, ସେ ପାଇଁ ପରିଶ୍ରମ ଆବଶ୍ୟକ । ମନୋରଞ୍ଜନ ପାଇଁ ବି ଝାଳ ବୋହିବା ଦରକାର । ବାଃ । ଏହି ବୟସର ପିଲା ଏବେ ଗଛଚଢା ଜାଣୁନି, ପହଁରା ଶିଖୁ ନାହିଁ, ଖେଳୁଛି ଗୋଟେ ଫୋନ ଧରି । ତାଙ୍କ ଗାଆଁ ପିଲା ଭାଗ୍ୟବାନ, ମନ କୁଣ୍ଢେମୋଟ ହୋଇଗଲା ।
ଅନେକ ଦିନ ତଳର କଥା । ତପୋଧନ ବା ତପୁ ବାଲ୍ୟାବସ୍ଥାର ଶେଷ ସୋପାନରେ । ବସନ୍ତ ଋତୁ ବିଦାୟ ନେବାକୁ ବସିଲାଣି ତପୁର ଶୈଶବ ଭଳି । ପତ୍ରଝଡା ବର ଓ ଅଶ୍ୱତ୍ଥ ବୃକ୍ଷ ମାନେ ନବ ପଲ୍ଲବିତ । ରଙ୍ଗୀନ ପତ୍ରମାନେ ସବୁଜ ହୋଇ ଗଲେଣି । ବୃକ୍ଷମାନେ ଖୁବ ଝଙ୍କାଳିଆ ଦିଶୁଛନ୍ତି । ତପୁ ଦେଖିଛି ଅନେକ ଲୋକ ପତ୍ରଡାଳ ଭାଙ୍ଗିଆଣୁଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ଛେଳି ମେଣ୍ଢା ତୃପ୍ତିରେ ଆହାର କରୁଛନ୍ତି । ତପୁ ଘର ମଧ୍ୟ କେତୋଟି ଛେଳି ପାଳିଛନ୍ତି । ହତଭାଗ୍ୟ ଏହି ଛାଗଦଳ ଯାହିଁ ତାହିଁ ଚରି ବୁଲି ଖାଆନ୍ତି । ଏମିତି ସ୍ୱାଦିଷ୍ଟ ଭୋଜନ ପାଆନ୍ତି ନାହିଁ ।
ଘରେ ଥାଆନ୍ତି ତିନି ମୁଲିଆ- ଗୁରମାମୁଁ, ନିତିଆ ଦାଦା ଓ ବେଙ୍ଗ ଭାଇ । ତପୁ କେତେ ଅଳି କଲାଣି ସେମାନଙ୍କୁ, କେହି ତାକଥା ମାନି ଗଛରୁ ଡାଳପତ୍ର ସଂଗ୍ରହ କରୁ ନାହାନ୍ତି । ସମସ୍ତେ କାର୍ଯ୍ୟବ୍ୟସ୍ତ । ବାରମାସିଆ ପିଲା ଦୁଇଜଣ ଚେମା ଓ ମାକୁନୁ ବି ତା କଥା ଶୁଣୁ ନାହାନ୍ତି । ଘରେ ଭାଇ, ଭଉଣୀ ଓ ବାପା ତାହାର ଏମନ୍ତ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ କୌଣସି ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉନାହାନ୍ତି । ମାଆଙ୍କୁ କହିଲେ ସେ ଡାଲାଏ ଚାଉଳ ଧରାଇ କହୁଛନ୍ତି, ଛେଳିମାନେ କାଳେ ଡାଳ ପତ୍ରଠାରୁ ଆହୁରି ଅଧିକ ଶରଧାରେ ଖାଇବେ ଚାଉଳ ।
ସେ ଭାବିହୁଏ, ଏତେ ବଡ କଥାକୁ ସମସ୍ତେ ଅଣଦେଖା କରୁଛନ୍ତି କେମିତି!
ସେ ତ ଗଛଚଢାରେ ଧୁରନ୍ଧର । କାଳେ ସେ ନିଜେ ଗଛଚଢି ଡାଳ ଭାଙ୍ଗିବ, ଏ ଭୟରେ ତାକୁ ତାଗିଦ କରିଛନ୍ତି ସେମାନେ; ସେମିତି ଡାଳ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ଜରୁରୀ ନାହିଁ, ଗଛମୂଳେ ଯକ୍ଷ ଅଛନ୍ତି, ତାଙ୍କ ଗଛରୁ ଡାଳ ଭାଙ୍ଗିବା ଭଲ ନୁହେଁ, ଏବେ କୃଷିକ୍ଷେତ୍ର ପଡିଆ, ଖରା ସେତେ ହୋଇନି, ଛନଛନିଆ ଘାସର ଅଭାବ ନାହିଁ । ଛେଳି ଭୋକରେ ରହୁନାହାନ୍ତି ।
 ତପୁ ସବୁଠୁ ସାନ । ସେ ମାନିବାକୁ ବାଧ୍ୟ । ଚଗଲା ପିଲା ନହୋଇ ସୁନା ପିଲା ହେବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଅନ୍ତି ସମସ୍ତେ । ସେ ବୁଝିପାରେ ନାହିଁ ଯେଉଁ କାମ ଗୁଡିକ ତାର କରିବାକୁ ଇଛା ଓ ତହିଁରୁ ଆନନ୍ଦ ମିଳୁଛି, ତାହା କେମିତି ଦୁଷ୍ଟାମି ହେଲା; ଯେମିତି ପାଣିରେ ପହଁରିବା, ଗଛରେ ଚଢିବା । ଶିଶୁ ପାଠରେ ପଢିଥିଲା- ପହଁରି ଶିଖିବା ଭଲ । ଶିଖିବା ଯଦି ଭଲ, ଅଭ୍ୟାସ କରିବା କେମିତି ଖରାପ ହେବ! ସେମିତି ଥରେ ଜଣେ ଗୁରୁଜନ କହିବାର ଶୁଣିଛି ସେ- ଗଛଚଢା ନଜାଣେ ଯିଏ, କାଉ ଅଇଁଠା ଖାଏ ସିଏ । ଯଦି କଥାଟି ସତ, ସେ ତାହେଲେ, ଗଛ ଚଢୁଛି ବୋଲି ଦୁଷ୍ଟ କେମିତି! ସେ ବୁଝିପାରେନି ପାଣିରେ ବେଶି ବୁଡାବୁଡି କଲେ ଶରୀର ଅସୁସ୍ଥ ହେବ, ଗଛରେ ଚଢିଲେ ଦୈବାତ ଖସି ପଡି ଗୋଡ ହାତ ଭାଙ୍ଗିବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଛି । ଏସବୁ କଥା ତା ମଗଜକୁ ପଶେ ନାହିଁ । ଗାଆଁ ପୋଖରୀ କୁସୁମା ଏତେ ବଡ, ସବୁଠୁ ଡେଙ୍ଗାପିଲା ବି ଗେଙ୍ଗୁଟିଟିଏ ଫିଙ୍ଗିଲେ ଏ ଆଡିରୁ ସେ ଆଡି ପହଞ୍ଚେ ନାହିଁ । ସେ ଏକା ଥରକେ ଦଶଥର ଏପଟରୁ ସେପଟ ଓ ସେପଟରୁ ଏପଟ ପହଁରି ଯାଏ ସେ କୁସୁମାକୁ । ସେ କ’ଣ ପାଣିରେ ବୁଡିଯିବ, ସେ ଜାଣେ ସେଠି କୁମ୍ଭୀର ଡରାଣିଟି ଡାହା ମିଛ । ତା’କୁ କାଳେ ଥଣ୍ଡା ଧରିବ! ପାଣିରୁ ଯଦି ଥଣ୍ଡା ଧରୁଥାନ୍ତା ପାଣିକୁଆ, ମାଛ, କଇଁଚ ଇତ୍ୟାଦି ଭଲରେ ଥାଆନ୍ତେ! ସେମିତି ସେ ଚଢିଛି ଗଛର ସବୁଠୁ ନହ ନହକା ଅଗ ଡାଳକୁ ଯେଉଁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନ୍ୟମାନେ ସାହସ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ସେ କଣ କରିବ, ବଡ ବଡ ସ୍ୱାଦିଷ୍ଟ ଦର ପାକଲା ପିଜୁଳି ସେଇଠି ଥାଏ, ତଳ ଡାଳରୁ ତ ବଦମାସ ପିଲାଏ କଷିବେଳୁ ଛିଡାଇ ନେଉଛନ୍ତି । ପିଜୁଳି ଖାଇଲା ବେଳକୁ ସମସ୍ତେ ଖୁସି । ତଥାପି ଅଭିଯୋଗ କଣ ନା, ଦୁଷ୍ଟ ତପୁ ଗଛ ଅଗକୁ ଚଢୁଛି ।
ଏସବୁ ଥିଲା ତପୁର ଏକ ଅଭିଯାନ ପୂର୍ବର ସ୍ୱଭାବିକ ଭାବନା । ଗତକାଲି ସରିଛି ଚଇତି ପର୍ବ ଖୁବ୍ ଧୁମ୍ଧାମରେ । ରାତିରେ ଦଣ୍ଡନୃତ୍ୟ ହେଉଥିଲା । ତପୁକୁ ଯେତେ ଡାକିଲେ ସେ ଗଲାନହିଁ, କହିଲା, ଖୁବ୍ ନିଦ ଲାଗୁଛି । ବୁଢୀମା କୋଳରେ ଗେଞ୍ଜି ହୋଇ ଶୋଇପଡିଲା ।
ପରଦିନ ଆଦ୍ୟ ଅପରାହ୍ନ, ପରିବାରର ସମସ୍ତେ ନିଘୋଡ ନିଦରେ ଶୋଇଛନ୍ତି । ମୂଲିଆ ମାନଙ୍କର ଆଜି ଛୁଟି । ଚେମା ଓ ମାକୁନୁଙ୍କୁ ବହଳ ନିଦ, ତାଙ୍କ ଚାଳିଆ କୋଠରୀରେ । ରାତି ଉଜାଗର ଗାଁରେ ସମସ୍ତେ ଶୋଇଛନ୍ତି ଦ୍ୱିପ୍ରହରରେ । ଦେଖିବା ତା’କୁ କିଏ ଅଟକାଇବ? ଇଛା ତା’ର ହେଲା ଦୁର୍ବାର । ସଜନା ଛୁଇଁ ପାରିବା ନଗିକୁ ଆଣିଲା । ନଗି ଅଗକୁ ବାଣିରେ ବାନ୍ଧି ମଜବୁତ କଲା ଯେମିତି ଡାଳ ଭାଙ୍ଗୁ ଭାଙ୍ଗୁ ଆଙ୍କୁଡିଟି ଭାଙ୍ଗି ନଯାଏ । କୁସୁମା ଚାରିକଡେ ଅଛି ବର, ଓସ୍ତ ମିଶି ଚଉଦଟି ବଡ ବଡ ଗଛ । ତହିଁକୁ ତା ନଗି ପାଇବ ନାହିଁ କିମ୍ବା ସେ ଗଛ ଚଢିବାକୁ ତା କୁଣ୍ଢ ପାଇବ ନାହିଁ । ତା ଛଡା ନିଦରୁ ଉଠି କିଏ ନା କିଏ ପୋଖରୀକୁ ଆସିବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଛି । ସେ ଡାଳ ତୋଳୁଛି ବୋଲି ତାଙ୍କ ଘରେ ଫେରାଦ ହେବେ । ଗାଁରେ ତା ବୟସର କେତେକ ପିଲା ନିତି ପ୍ରତିଦିନ ଏ କାମ କଲେ ବି କେହି ତାଙ୍କୁ ଆକଟ କରୁ ନାହାନ୍ତି, ବରଂ ତାରିଫ କରୁଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ବାପା ଭାଇଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ । ଅଥଚ ତା ପାଇଁ ନିୟମ ଭିନ୍ନ । ଏମିତି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ନିୟମ କାହିଁକି? ସେ ବହି ବସ୍ତାନି ଧରି ସ୍କୁଲ ଯିବ ବେତମାଡ ଖାଇବାକୁ ଅଥଚ ସେ ପିଲାଏ ପାଠ ନପଢି ଦିନସାରା ମଜା କରିବେ, ଏତେ ପାତର ଅନ୍ତର କାହିଁକି? ସେ ନିଜକୁ ପ୍ରଶ୍ନ କରେ । ତା ପିଲାମନ ବିଦ୍ରୋହ କରି ଉଠେ ।
ସେ ଆଗକୁ ଚାଲିଲା । ହରି ସାଆନ୍ତ ଲଗାଇଥିବା ବରଗଛଟି ଛୋଟ । ତା ଡାଳ ନୁଆଣିଆ, ନଗି ପାଇବ, ସରୁ ଗଛର ଗଣ୍ଡିକୁ କୁଣ୍ଢାଇ ଗଛ ଚଢି ହେବ । ସେ ଢେର୍ ଡାଳ ଭାଙ୍ଗି ଆଣିବ । ହରି ସାଆନ୍ତଙ୍କ ଘର ଲୋକେ କେଉଁ ଦେଖିପାରିବେ ଅବା । ଦେଖିଲେ ଦେଖନ୍ତୁ, ତାଙ୍କଛୁଆ କେମିତି ତପୁ ବାଡିରୁ ପିଜୁଳି ତୋଳି ନେଉଛନ୍ତି! ଉଧାରକୁ ବଦଳ । ସେ ଡାଳ ପତ୍ର ଆଣି ନିଜେ ଖାଇବ ନାହିଁ, ଛେଳି କେଇଟା ଖାଇ ଖୁସି ହେବେ । ତପୁ ଚାଲିଲା ।
ପ୍ରଥମେ ତଳଆଡୁ ଯେତିକି ପାରିଲା ଡାଳପତ୍ର ଭାଙ୍ଗିଲା, ତାପରେ ଗଛକୁ ଚଢିଲା । ପୁଣି ଆଉକିଛି ଡାଳ ଭାଙ୍ଗିଲା । ରାସ୍ତା ଜନଶୂନ୍ୟ । ତା କାମରେ କେହି ବାଧା ଦେବାକୁ ନାହିଁ । ବାଳକ ମନ । ହଠାତ୍ କିଏ ତାକୁ ମନେ ପକାଇଦେଲା, ଏତେ ଡାଳ ତ ଭାଙ୍ଗିଲୁଣି, ଗଛ ରାଗିବ ନାହିଁ? ଗଛମୂଳେ ଯକ୍ଷ ଅଛନ୍ତି ପରା । ଏତିକି ଡାଳ ବୋହି ନେଇ ପାରିବୁ? ହେମାଳ ବାଆ କେଉଁଠୁ ହଠାତ ଆସି ପହଞ୍ଚିଲା, ସେ ତଳକୁ ଓହ୍ଲାଉ ଓହ୍ଲାଉ ସଚେତନ ହେଲା । ତା ପଛକୁ ବିଜୁଳି ଘଡଘଡି । ଉତ୍ତର ପଶ୍ଚିମ କୋଣକୁ ଚାହିଁଲା, ଘମାଘୋଟ କଳାହାଣ୍ଡିଆ ମେଘ । ସେ ଡରିଗଲା । ବର୍ଷା ଟୁପୁରୁ ଟାପୁରୁ ପଡିଲା । ତାପରେ ବରକୋଳିଆ ଟୋପା ଓ ତହୁଁ ବଡ ବଡ କୁଆପଥର ।  ସେ ଗଛମୂଳେ କୁଙ୍କୁର କାଙ୍କୁରୁ ହୋଇ ଠିଆ ହେଲା ।  ଗଛର ଘନବହଳ ପତ୍ର କେତେ ସମୟ ଛତା ଭଳି ରକ୍ଷା କରି ପାରିବ? ସେ ନିଜକୁ ତିରସ୍କାର କଲା, ସେଥିରୁ କିଛି ଡାଳ ନିର୍ଦ୍ଦୟ ଭାବେ ଭାଙ୍ଗିଛି ବୋଲି । ଛୋଟିଆ ଗଛଟି ତାଙ୍କୁ ଜୀବନ୍ତ ଛେଳି ଛୁଆ ପରି ମନେହେଲା । ସେ ପାଠରେ ପଢିଛି, ବୃକ୍ଷ ସଜୀବ ବର୍ଗରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ।
ଯେଉଁ ନିଛାଟିଆ ଅବସ୍ଥାକୁ ସେ କିଛି ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ଆଦର କରୁଥିଲା ଏବେ ସେହି ଅବସ୍ଥା ପାଇଁ ସେ ଭୀଷଣ ଭୟ ପାଇଲା । ରଡିକରି କାନ୍ଦିଲେ ବି କେହି ଶୁଣିବେ ନାହିଁ । ତା’ର ମନେ ପଡିଲା, ସଉରା ଭାଇ କେମିତି ଚଡକ ମରାରେ ଆଖି ବୁଜିଥିଲା । ପୁଣି ଏକ ବିଜୁଳି ଖୁବ୍ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଭାବେ ଚମକିଲା ଓ ତା ପଛକୁ କାନତରା ଘଡଘଡି ଗର୍ଜନ କଲା । ସେ ଶୀଘ୍ର ଘରମୁଁହା ଦଉଡି ପଳାଇବ ବୋଲି ଚାହୁଁଥିଲା କିନ୍ତୁ ଲୋଭ ତାକୁ ପଛରୁ ଭୀଡି ଧରୁଥିଲା । ଏତେ ଡାଳ ପତ୍ର ଭାଙ୍ଗିଛି, ନନେଇ ପଳାଇବ କେମିତି? ସେ ଏବେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଓଦା ହୋଇଯାଇଥିଲା । ତେଣେ ଘରଲୋକେ ତାକୁ ଖୋଜି ହେବେଣି । ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଏପଟେ କେହି ଆସିବେନାହିଁ ବୋଲି ସେ ଜାଣିଛି । ଏ ଅଭିସାର କଥା କିଏ ଅବା କଳ୍ପନା କରିବ? ସମସ୍ତେ ଭାବୁଥିବେ ସେ ଆର ସାହି ସାଙ୍ଗ ଘରକୁ ଯାଇଥିବ, ସେଇଠି କାରାମ ବୋର୍ଡ ଖେଳୁଥିବ । ଘଣ୍ଟାଏ ଆଗରୁ ଯାହା ସେ ନହେଉ ବୋଲି ଭାବୁଥିଲା, ଏବେ ସେ ସବୁ ହୋଇଯାଉ ବୋଲି ଭଗବାନଙ୍କୁ ଡାକିଲା । ହେ ଭଗବାନ ମୋ ବାପା କି ଭାଇଙ୍କୁ ଏପଟେ ପଠାନ୍ତେ ନାହିଁ! ଛତା ଧରି ସେମାନେ ଆସନ୍ତେ । ସାଥିରେ ଆସନ୍ତେ ମୂଲିଆ, ତା ଉପାର୍ଜନକୁ ବୋହି ନିଅନ୍ତେ ।
ବର୍ଷା ଟିକେ ଛାଡିଲା । ସେ ଏବେ ଡାଳଗୁଡିକୁ ଏକାଠି କଲା, ଓଦା ହୋଇ ସେଗୁଡା ଓଜନିଆ ହୋଇ ଯାଇଛନ୍ତି । ବାନ୍ଧିବାକୁ ଦୋଉଡି ନାହିଁ । ତଥାପି ସେ ଆଶା ଛାଡିଲା ନାହିଁ । ନଗିରୁ ବାଣି ଫିଟାଇଲା, ଯେତିକି ସମ୍ଭବ ଡାଳକୁ ବାନ୍ଧି ଗୋଛା ତିଆରି କଲା । ସେ ଗୋଛା ସମେତ ଆଉ ଯେତେ ସମ୍ଭବ ହାତରେ ଧରି, କାଖରେ ଜାକି ଘରକୁ ବାହୁଡିଲା । ଆଉ ଯେତିକ ବୋହି ନପାରିଲା ସେଗୁଡାକୁ ସେ ପଛରୁ ଚାହିଁ ଭାବୁଥିଲା, ଅଯଥା ଗଛଟିକୁ କଷ୍ଟ ଦେଲା । ଲୋଭ । ଅତି ଲୋଭରୁ ତନ୍ତୀ ମରେ, ସାଙ୍ଗମାନେ ଯାହା କହି ତାକୁ ଚିଡାନ୍ତି, ସେ ଏବେ ନିଜକୁ ନିଜେ ସେ କଥା କହି ଧୀକ୍କାର କରୁଥିଲା । ସୁନ୍ଦରିଆ ଗଛଟିକୁ ଆକ୍ରମଣ କରି କି ଲାଭ ପାଇଲା? ଏମିତି ଭାବି ଆଗେଇଲା ବେଳକୁ ପୁଣି ବର୍ଷା ଓ ପବନ ହେଲା ପ୍ରବଳ । ନିଜକୁ ସମ୍ଭାଳିବା କଷ୍ଟ । ଗୋଛାଟି ବାଦ ଯାହା ଧରିଥିଲା ସେସବୁ ଏବେ ତ୍ୟାଗ କଲା ତପୁ । ତାକୁ ଏବେ ହାଲିଆ ବି ଲାଗୁଥିଲା, ତା କୁସୁମା ପହଁରା ବଳ ଉଣା ପଡୁଥିଲା, ଭୟ ଓ ବିଚଳିତ ଅବସ୍ଥା ଯୋଗୁଁ । ପବନର ବେଗ ଅଧିକ ହେଲା । ତଥାପି ସେ ସବୁତକ ଛାଡି ଦୌଡି ପଳାଉ ନଥିଲା । ତାଙ୍କ ଛେଳିକୁ ଡାଳ ଖୋଇବା ନିଶା ଓ ତା ଲୋଭ ଏବେ ମଧ୍ୟ ତା’କୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରୁଥିଲେ । ଦୁରଦୁର ବର୍ଷା, ସେ ଅଟକି ଯାଇଥାଏ, ପୁରା ତିନ୍ତିଗଲା ପରେ ଓଦା ହେବାକୁ ଆଉ ଭୟ ନଥାଏ । ଗୋଛା ଫିଟାଇ ଆଉ କିଛି ଡାଳ ତ୍ୟାଗ କଲା । ଆଉ ବୋହି ପାରିଲା ନାହିଁ । ସେ ଏବେ ଗୋଛାଟିକୁ ଘୋଷାଡି ଘୋଷାଡି ନେଉଥିଲା, ପତ୍ରତକ କାଦୁଅ ବାଲିରେ ଲେପି ହେଉଥାନ୍ତି, ଅନେକ ଛିଡି ପଡୁଥାନ୍ତି । ହଠାତ କଣ ଗୋଟେ ଲାଖିଗଲା ତା ଗୋଛାରେ । ସେ ଜୋରରେ ଟାଣିଦେଲା, ବାଣି ଛିଡିଗଲା । ଇତସ୍ତତ ବିଛାଡି ହୋଇଗଲେ ତା ସମ୍ପତ୍ତି । ସେ ବାଣି ଆଉ ଗୋଛା ବାନ୍ଧିବା ଲାୟକ ନଥିଲା । ସେ ଏଣିକି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅସହାୟ ବୋଧକଲା । ଗୋଟିଏ ହାତରେ ନଗିଟି ଓ ଅନ୍ୟ ହାତରେ ଦୁଇଖଣ୍ଡ ଡାଳଧରି, ପାଣି କାଦୁଅ ସଡବଡ ତପୁ ବିରସ ମନରେ ଫେରିଲା । ଗୃହର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଯେତିକି ହେଉଥିଲା, ମନ ତାହାର ସେତିକି ଆଶ୍ୱସ୍ତ ଓ ଶାନ୍ତ  ହେଉଥିଲା । ନଥିଲା ତା ମନରେ ଗୁରୁଜନ ମାନଙ୍କ ଗାଳି ପ୍ରତି ତିଳେ ହେଲେ ଭୟ; ସବୁଠୁ ନିରାପଦ ତା ଘର । 
ସେ ପହଞ୍ଚି ଯାଇଥିଲା । ତା ଅଭିସାରର ସମସ୍ତ ବିବରଣୀ ନୀରବତା ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କେଉଁ ପ୍ରକାରେ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ କୁଣ୍ଠିତ ଥିଲା । ସେଥିପାଇଁ କେହି ତା’କୁ ଜିଗର କରିନଥିଲେ । କୂଅମୂଳେ ପାଣିଟାଣି ବଡ ଭଉଣୀ ଗାଧୋଇ ଦେଲା । ଶୁଖିଲା ଅଙ୍ଗା ପିନ୍ଧି, ସେ ଆରାମ ଅନୁଭବ କରୁଥିଲା । ଅବଶିଷ୍ଟ ଡାଳ ଦୁଇଟିକୁ ଧୋଇଧାଇ ଛେଳିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବାଣ୍ଟକରି ଖୁଆଇ ଦେଲା । ସମ୍ଭବତଃ ତା ବାଲ୍ୟକାଳ ସମାପ୍ତ ହେଲା ।
ଆଜି ବୟସର ଅପରାହ୍ନରେ କିନ୍ତୁ ପୁଣି ଫେରି ଆସିଥିଲା ତପୋଧନ ତନ୍ତୀଙ୍କ ବାଲ୍ୟାବସ୍ଥା, ସେ ଯୋଡହସ୍ତ ହେଲେ; ସେ ବୃକ୍ଷକୁ, ତାଙ୍କ ଗ୍ରାମକୁ ଓ ସ୍ୱର୍ଗତଃ ହରି ସାଆନ୍ତଙ୍କ ମହତ ପଣିଆକୁ ।

ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଓ ସାଧାରଣ।

ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଓ ସାଧାରଣ। ।ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଓ ସାଧାରଣ।

 ଏ ଆଲେଖ୍ୟଟି ଶାସ୍ତ୍ର ଅଜ୍ଞାନୀ ଜଣେ ସାଧାରଣ ଜନତାର । ଏହା ଧୃଷ୍ଟତା ହୋଇପାରେ, ମାତ୍ର ଏହାର ପୃଷ୍ଠଭୂମିରେ ରହିଛି ଗଭୀର ଶ୍ରଦ୍ଧା ଓ ନିର୍ମଳ ଆନନ୍ଦ । ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟ ଗୀତ, ବିଜ୍ଞ ଲୋକଙ୍କ ଆଲୋଚନା ବା ଉପଭୋଗରେ ସୀମିତ ରହିବା ଅପେକ୍ଷା ସାର୍ବଜନୀନ ହେବା ଅଧିକ ସମୀଚିନ ବିଚାର କରି ଲେଖିବାକୁ ସାହସ ଜୁଟାଇଛି ।

ଖୁବ ପିଲାଦିନରୁ ରେଡିଓ ଶୁଣିବା ଅଭ୍ୟାସଟି ଥିଲା । ଅଖିଳ ଭାରତୀୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ସଙ୍ଗୀତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ କଣ ଯେ ସେମାନେ ଏତେ ତନ୍ମୟ ଭାବରେ ଗାଆନ୍ତି ବୁଝିହୁଏନି, ରେଡିଓ ବନ୍ଦ କରିଦେବା ସାର ହୁଏ । ସେମିତି କିଛି ନୃତ୍ୟ ଗୀତର ପରିବେଶ ନଥାଏ ଘରେ ଅବା ସାହି ପଡିଶାରେ । ତେବେ, ସେ ବାଲ୍ୟକାଳରେ ମଧ୍ୟ ବୋଧଗମ୍ୟ ହୁଏ, ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଜିନିଷଟି ସାଧାରଣ ଗୀତ ନାଚ ଠାରୁ ଉଚ୍ଚ ସ୍ଥାନରେ।

ଅଷ୍ଟମ ଶ୍ରେଣୀରେ ଘରଠୁ ଦୂର ଐତିହ ସହର ଯାଜପୁରରେ ଛାତ୍ରାବାସରେ ରହି ପାଠ ପଢା । ଛାତ୍ରାବାସର ତତ୍ତ୍ୱାବଧାରକ ସ୍ୱର୍ଗତଃ ଜଗବନ୍ଧୁ ନାୟକ ମହାଶୟ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ଶିଳ୍ପୀ । ଶ୍ରୀଗଣେଷ ଓ ଶ୍ରୀସରସ୍ୱତୀ ପୂଜାରେ ଆମର ମୂର୍ତ୍ତି କିଣା ହୁଏନି । ମାତ୍ର ଦୁଇଦିନ ଥାଏ ସେ ଛାଞ୍ଚ ବନ୍ଧାଠୁ ରଙ୍ଗ କାମ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମାପ୍ତ କରନ୍ତି । କଞ୍ଚା ମାଟିରେ ରଙ୍ଗ ଦେବାରେ ଥାଏ ତାଙ୍କର ବିଶେଷ ପାରଦର୍ଶିତା । ସେ ରଙ୍ଗ କାମଟି ନିଆରା । ମାଟିର ମୂର୍ତ୍ତି ଦେଖାଯାଏ ସତେ ଅବା କୋଣାର୍କ ଗାତ୍ରରୁ ବିଚ୍ୟୁତ ଏକ ଜୀବନ୍ତ ଶୀଳା ବିଗ୍ରହ;  ଆଶୀର୍ବାଦ ସୂଚକ ଏକ ଓଡିଶୀ ମୂଦ୍ରାରେ ଉପବିଷ୍ଟ ଅବା ଦଣ୍ଡାୟମାନ ଦେବ ଦେବୀ । ଏ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ବିଗ୍ରହ ଆମ ମନରେ ଗର୍ବ ଆଣେ ସହରର ଅନ୍ୟ ପାଞ୍ଚଟି ବିଦ୍ୟାଳୟ ସହ ତୁଳନାତ୍ମକ ବିଚାରରେ । ବିସର୍ଜନର ଅନେକ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମନ ମଧ୍ୟରେ ଲାଖି ରୁହନ୍ତି ଠାକୁରଙ୍କ କମନୀୟ ମୂର୍ତ୍ତି । ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ, ସାଧାରଣଠାରୁ ଶ୍ରେୟଷ୍କର, ଏ ବାବଦରେଏହା ବୋଧହୁଏ ଆମର ପ୍ରଥମ ଦୃଢ ପରିଚୟ । ସେ ମହାଶୟ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଆମକୁ ଭ୍ରମଣରେ ନିଅନ୍ତି ସେହି ଗୋଟିଏ ଦିଗରେ, ପୁରୀ, କୋଣାର୍କ ଓ ନନ୍ଦନ କାନନ । ମନ୍ଦିରରେ ଖୋଦେଇ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ଓ ବାଦ୍ୟ ନୃତ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ ମୂଦ୍ରା ଦେଖି ସେ ତନ୍ମୟ ହୋଇଯାନ୍ତି ଓ ଭୋ ଭୋ କାନ୍ଦନ୍ତି ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି । ସେ ବୟସରେ ଏକଥାକୁ ସଠିକ ତର୍ଜମା କରି ହେଉନଥିଲା, ଆଜି କିନ୍ତୁ ନିଃସନ୍ଦେହରେ କହିପାରେ, ନର ରୂପରେ ସେ ଥିଲେ ଜଣେ ଗନ୍ଧର୍ବ । ବିଦ୍ୟାଳୟର ଶତବାର୍ଷିକ ଉତ୍ସବରେ ସମଗ୍ର ଭାରତୀୟ ଇତିହାସକୁ, ମହାଶୟ କ୍ଷୁଦ୍ର କ୍ଷୁଦ୍ର ମୂର୍ତ୍ତି ଆକାରରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିଥିଲେ । ଅବସର ପରେ ଯାଜପୁରରେ ଥିବା ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ ବରାହ ମନ୍ଦିରର ରକ୍ଷଣା ବେକ୍ଷଣ କରି ସେ ଗନ୍ଧର୍ବ ମୋକ୍ଷ ପ୍ରାପ୍ତ ।

 ଚିତ୍ରକଳା, ଭାସ୍କର୍ଯ୍ୟ, ସାହିତ୍ୟ, ସଙ୍ଗୀତ ଓ ନୃତ୍ୟ; ପ୍ରତିଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯାହା ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ତାହା କାଳଜୟୀ ବା ଯାହା କାଳଜୟୀ ତାହା ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ। ସେହି ଓଡିଶୀ, ଭାରତ ନାଟ୍ୟମ, କଥାକଲି, କଥକ ଓ ଇତ୍ୟାଦି ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟ ତାଙ୍କର ସ୍ୱଆସନେ ଅଧିଷ୍ଠିତ ଅଥଚ ସମୟକୁ ସମୟ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ନାମରେ ଅନେକ ପ୍ରକାର ଆଧୁନିକ ନାଚ ଆସୁଛି, ଦୁଇ ଚାରି ବର୍ଷ ଲୋକପ୍ରିୟ ରହି କେଉଁଆଡେ ଉଭାନ ହୋଇ ଯାଉଛି ।

କଦାଚିତ ମନେହୁଏ ଆମ ଓଡିଶୀ ନୃତ୍ୟର ସମସ୍ତ ଆଲୋଚିତ ଗୁରୁ ତ ଏହି ଆଧୁନିକ ଯୁଗର, ତାହେଲେ ସେମାନଙ୍କ ପୂର୍ବରୁ ଏ ନୃତ୍ୟ କଣ ବିଲୋପ ହେବାକୁ ଯାଉଥିଲା! ଏହା ପ୍ରଥମ ଥର ହୋଇ ନଥିବ, ଏମିତି ହୋଇଥିବ ବାରମ୍ବାର । ବାର ବାର ଜନ୍ମ ନେଇଥିବେ ଗୁରୁ ପଙ୍କଜ ଚରଣ ଦାସ, ଗୁରୁ କେଳୁ ଚରଣ ମହାପାତ୍ର ଓ ଗୁରୁ ଦେବପ୍ରସାଦ ଦାସ ।

ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିରେ ଜୀବନଧାରଣର ଏମିତି କିଛି ବିଭବ ନାହିଁ ଯାହାର ପଶ୍ଚ୍ୟାତରେ ନାହିଁ ଶାସ୍ତ୍ର । ସେ ଶାସ୍ତ୍ରର ଆଧାର କୌଣସି ଜଣେ ଋଷିଙ୍କ ଜୀବନ ବ୍ୟାପି ତପସ୍ୟା ଓ ଗବେଷଣା; ତାହା ନାଟ୍ୟଶାସ୍ତ୍ର ହେଉ ଅବା ବାଦ୍ୟ, ସଙ୍ଗୀତ ଅଥବା ନୃତ୍ୟ, ତର୍କଶାସ୍ତ୍ର ଓଏପରିକି ନାସ୍ତିକ ଦର୍ଶନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ  । ଅନେକ ଯୁଗ ଜିଇଁବାର ପ୍ରାଣଶକ୍ତି ଥାଏ ସେ ଶାସ୍ତ୍ରର ।

ଥରେ ଜଣେ ଜିଜ୍ଞାସୁ ପ୍ରଫେସର ମନୋଜ ଦାସଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ, “ଆଜ୍ଞା, ମଜାଦାର ସାହିତ୍ୟ ପଢିଲେ ତାହାର ପ୍ରଭାବ କ୍ଷଣିକ ହେଉଥିବା ବେଳେ, କ୍ଳାସିକଟିଏ ପଢିଲେ ଖୁବ ଦୀର୍ଘ ସମୟ କେମିତି ଏହା ମନ ମଧ୍ୟରେ ଲାଖି ରହୁଛି?”

ଉତ୍ତର ଯାହା ହୋଇଥିଲା ଆକ୍ଷରୀକ ସ୍ମରଣରେ ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ମୁଁ ଯାହା ବୁଝିଛି ତାହା ହେଲା; ପ୍ରେରଣା ପ୍ରସୂତ ସାହିତ୍ୟ ଉଚ୍ଚତ୍ତର ଉତ୍ସରୁ ଆସିଥାଏ ଓ ଏହାକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମନଗଢା କୁହା ନଯାଇପାରେ । ଏହାର ପ୍ରଭାବ ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ହେବାକୁ ବାଧ୍ୟ ।

ଏମିତି ପ୍ରେରଣାର ସ୍ତର କେତେ ବିପୁଳ ହୋଇ ଶାସ୍ତ୍ରମାନ ଧରାବତ୍ତରଣ କରିଥିବେ ଓ ସେ ଅନୁସାରେ ସେମାନଙ୍କ ସ୍ଥାୟୀତ୍ୱ ।

ଯୁଗେ ଯୁଗେ ଏ ପ୍ରେରଣାର ପ୍ରଭାବରେ ଆସିଛନ୍ତି କେତେ ନର ନାରୀ, କୌଣସି ପ୍ରତିକୂଳ ପରିସ୍ଥିତି ତାଙ୍କୁ ବିଚ୍ୟୁତ କରି ପାରିବ ନାହିଁ ଶାସ୍ତ୍ର ଆକର୍ଷଣରୁ ଓ ସାଧନାରୁ ।

ଅବଶ୍ୟ ହଁ, କେବେ କେବେ ବିଚ୍ୟୁତ କରିପାରେ ।

 ଯୁବା ବୟସରେ ସାଥୀଟିଏ ଥିଲା, ନାମଟି ତାହାର ସରିତା । ଥରେ ଏକ ଫଟୋ ଦେଖାଇ କହିଲା, “ଚିହ୍ନିପାରୁଛ ଓଡିଶୀ ମୂଦ୍ରାର ଏ ଟିକି ଝିଅଟି କିଏ?” ସେ ଫଟୋଟିରେ ଥିଲା ଏକ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଆକର୍ଷଣ, ଏକ ଚମକ । କହିବା ବାହୁଲ୍ୟ ସେ ନିଜେ ହିଁ ସେ ଚମକର ଅତୀତ ସଂସ୍କରଣ । ସାତ ବର୍ଷ ବୟସରେ ମଞ୍ଚ ଉପରେ ଶେଷ ନୃତ୍ୟ ଓ ଆଉ କିଛିବର୍ଷ ସୌଖୀନ ଶିକ୍ଷା ଲାଭ କଲାପରେ ଘୁଙ୍ଗୁର ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପକରଣ ସାଇତା ହେଲା ସିନ୍ଦୁକ ମଧ୍ୟରେ । ଏଣିକି ପାଠ ମାଡିଲା । କଥାଟିର ମର୍ମ ବୁଝିବା ଯଦିଓ ମୋ ପକ୍ଷେ ସମ୍ଭବ ନଥିଲା ତଥାପି ଏତିକି ବୁଝିଥିଲି ମନ ତାହାର ଆଉଟୁ ପାଉଟୁ ହେଉଥିଲା ।

ଚାର୍ଲସ ଡିକେନସଙ୍କ କହିବା ଅନୁସାରେ ଗୋଟିଏ ସହରର ଏକ ସାହିରେ ଘଟୁଥିବା କିଛି ଘଟଣା ଆର ସାହିକୁ ଅଜଣା, ଗୋଟିଏ ଘରର ଘଟଣା ପଡୋଶୀ ଅବା କଣ ଜାଣେ, ଗୋଟିଏ ଘରର ପ୍ରତିଟି କୋଠରୀର ଘଟଣା ଅନ୍ୟ କୋଠରୀ ଠାରୁ ଗୁପ୍ତ ଓ ସେମିତି ଗୋଟିଏ କୋଠରୀରେ ରହୁଥିବା ଦୁଇ ପ୍ରାଣୀ ଅବା ପରସ୍ପରକୁ କେତେ ବୁଝିଛନ୍ତି! ଏକହିଁ ସମୟରେ ଦୁହେଁ ହୁଏତ ଦୁଇ ବିପରୀତ କଥା ଭାବୁଥାନ୍ତି ।

ସେହି ସରିତା ସହ ଘର ସଂସାର କରିବାର ଦୀର୍ଘ ବର୍ଷ ବିଗତ, ଅଥଚ ଡିକେନସଙ୍କ ଉକ୍ତିର ସତ୍ୟତା ବୁଝିବା ହେଲା ଅର୍ଦ୍ଧଶତକ ବୟସ ପାର ହେଲା ପରେ ।

କେବେ କେବେ କଥା ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସେ ନାଚ କଥା ହୁଏ । ସୁଯୋଗଟିଏ ପାଇଲେ ନାଚିଯାଏ କିନ୍ତୁ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟ ଓଡିଶୀ ଯେ କେବେ ତା କଳ୍ପନାୟତ୍ତ ହେବ ସେ କଳ୍ପନା ମୋର ନଥିଲା ସମ୍ଭବତଃ ତା ନିଜର ବି ନଥିଲା ।

ହଠାତ ଦିନେ କଥାର ଗୌରଚନ୍ଦ୍ରୀକା ଲଗାଇ କହିଲା ଯେ ତୁମେ ତ ଲେଖାଲେଖି କରୁଛ, କହିଲ ଦେଖି ବିପଞ୍ଚି ମାନେ କଣ? ତହୁଁ ଏକ ଲମ୍ବା ଆଲୋଚନା । ଓଡିଶୀ, ଗୁରୁ ଦେବପ୍ରସାଦ ଦାସ, ତାଙ୍କ ସୁଯୋଗ୍ୟା କନ୍ୟା ସୁଶ୍ରୀ ବିପଞ୍ଚି ଦାସ, ତାଙ୍କ ନୃତ୍ୟ ପାଠଶାଳା ଦେବାଙ୍ଗନା; ଏମିତି ଅନେକ କିଛି । ଶେଷରେ କହିଲା କି,  ମହାଶୟା ବିପଞ୍ଚିଙ୍କୁ ଗୁରୁକରି ସେ ଓଡିଶୀ ଶିକ୍ଷା ପୁନରାବୃତ୍ତି କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ଅମଙ୍ଗ ହେବାର କାରଣ ବା କଣ ଅଛି । ଚିକିତ୍ସକର ବ୍ୟସ୍ତ ଜୀବନରେ ଆଉ ଏକ ବ୍ୟସ୍ତତା ମିଶାଇ ଦେବା କିମ୍ବା ବ୍ୟସ୍ତ ସମୁଦ୍ରରେ ପୁଣି ଏକ ଲହଡି ବଢିବାରେ ବ୍ୟସ୍ତ ହେବାରେ କଣ ଅଛି!

ହଠାତ କାହିଁକି ମନେ ପଡିଗଲା, କଲେଜ ବେଳେ ସାଥୀ ମୟୁରୀ ପାଣ୍ଡୁ କେମିତି ସୁନ୍ଦର ଓଡିଶୀ ନାଚୁଥିଲେ ଅନେକ ଥର । ମନେ ପଡିଲା ସ୍ପିକ ମାକେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଦେଖିଥିବା ମହାନ କଳାକାରଙ୍କ ପରିବେଷଣ । ଆହୁରି ମନେ ପଡିଲା ଏକ ଜାତୀୟ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଜଣେ ବୟସ୍କା ଡାକ୍ତରାଣୀଙ୍କ ଦୀର୍ଘ ସମୟର ନାଚ । ମନେହୁଏ ସେ ନୃତ୍ୟ ଦେଖିବା ଦିନ ସରିତା ବି ଉଦବୁଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲା ।

କହିବାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ସାଧନାର ଆକର୍ଷଣ ଓ ସାଧାରଣ ମନରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ବହୁତ ଭିନ୍ନ । ଯଦି ସେ ଅନ୍ୟ କିଛି କରିବାକୁ ଅଳି କରିଥାନ୍ତା ତାହାର ପ୍ରଭାବ ମୋ ଉପରେ ପଡିନଥାନ୍ତା ।

ଇଛା ଯଦି ଘୋଡା ହୋଇଥାନ୍ତା ତାହେଲେ ବୟସ କିଛି ଫରକ ଆଣନ୍ତା ନାହିଁ, ବୟସ କେବଳ ଏକ ସଂଖ୍ୟା କହିବା ଏକ ଆତ୍ମ ପ୍ରବଞ୍ଚନା ।  ଦିନାକେତେ ଶିଖିଲା ପରେ ଶାରିରୀକ ଅସୁସ୍ଥତା ତାହା ପୁଣି ଆଣ୍ଠୁରେ ହେଲା । ବନ୍ଦହେଲା ଏ ଲଳିତ ପ୍ରୟାସ ।

ଅନେକ କାଳ ବିତିଗଲା ।

ଭୁଲିଯିବା ଠାରୁ ବଡ ବରଦାନ କଣ ଅବା ଅଛି!

ବୁଝିଲ, ଗୁରୁ ବିପଞ୍ଚି କହିଛନ୍ତି ଏକ ଓଡିଶୀ ଅଭିନୟ କରିବାକୁ, ବେଶି କଠିନ ନୁହେଁ ମ । କହିବା ବାହୁଲ୍ୟ ସେତେବେଳକୁ ପୁନର୍ଭ୍ୟାସ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଥାଏ ।

ସମୟକ୍ରମେ ଗୁରୁଙ୍କୁ ବି ଦେଖିଲି । ଗୁରୁ ତ ସବୁବେଳେ ପ୍ରେରଣାର ଊତ୍ସ ତଥା ଉଦାହରଣ । ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ କଳାର ଧ୍ୱଜା ବହନ କରି ଓଡିଶୀ ପ୍ରତି ସେ ସମର୍ପିତ । ତାଙ୍କ ଅନୁଷ୍ଠାନର ମୁଖପତ୍ର ଗବାକ୍ଷ ପାଇଁ ଲେଖାଟିଏ ଦେବାପାଇଁ ଅନୁରୋଧ କରନ୍ତି ସେ ।

ଆଜ୍ଞା ମୋତେ କହୁଛନ୍ତି ଏକ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ କଳାର ପତ୍ରିକାରେ ଲେଖିବା ପାଇଁ! ମୁଁ କଣ ଜାଣିଛି ଯେ ଲେଖିବି! ସେ ଉତ୍ସାହିତ କଲେ, ମୁଁ ବି ଝଲକାଏ ଲୋଭର ବଶବର୍ତ୍ତି ହୋଇ ପଡିଲି । ପ୍ରକୃତରେ ଯେ ଗୁରୁଜୀ ସେ ନିଶ୍ଚିତ ସେ ବିଦ୍ୟାଟି ହାସଲ କରିଛନ୍ତି, କେମିତି ଜଣଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହିତ କରା ଯାଇପାରେ ।

ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଗୁରୁଜୀ ଓ ତାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସୁଚାରୁ ରୂପେ ସମାହିତ । ଏହି ଛୋଟିଆ ଅଭିନୟଟି ଏକ ବିଶାଳ ଉପଲବ୍ଧୀ । ଏହାତ ଆଉ ହଟଚମଟ ଧର୍ମୀ ତୁଚ୍ଛା ମନୋରଞ୍ଜନ ନୁହେଁ ଯେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ତୁରନ୍ତ ହଟିଯିବ । ଏକ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟର ପରିବେଷଣ ଈଶ୍ୱର କୃପାରୁ ହୁଏ । ଯାହା ଈଶ୍ୱରଙ୍କ କୃପା ତାହା ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ ନକରିବ କେମିତି?

ପୁଣି, ତାହାର ଏ  ଦୃଢ ମନୋବଳର ତରଙ୍ଗରେ ତରଙ୍ଗାୟିତ ହେଲେଣି ଆହୁରି ଅନେକ ମଧ୍ୟ ବୟସ୍କା କର୍ମଜୀବି; ଯେଉଁମାନେ ଠିକ ସେହି କାରଣରୁ ନୃତ୍ୟଶାସ୍ତ୍ର ତ୍ୟାଗ କରି ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବୃତ୍ତି ଉପଯୋଗୀ ପାଠ  ଆପଣାଇ ଥିଲେ ।

ହୁଏତ ସେମାନଙ୍କ ମନର ବାତାୟନ ଓ ଦେବାଙ୍ଗନାର ଗବାକ୍ଷ ଏକ ସମତଳରେ ଅପେକ୍ଷାମାଣ ।

ଅଜ୍ଞ ବିଚାରରେ ଅନୁଷ୍ଠାନର ସର୍ବମଙ୍ଗଳ ମନାସୁଛି ଓ ଏ ରାଜ୍ୟର ଗର୍ବ ଗୌରବର ପ୍ରତିନିଧି ସମସ୍ତ ସମର୍ପିତ ଶିଳ୍ପୀଗଣଙ୍କୁ ଯଥାମାନ୍ୟ ଜଣାଉଛି । 

Short Stories And Memoirs: The Other Side of Progress.

Short Stories And Memoirs: The Other Side of Progress.: The Other Side of Progress. Rabinarayan Senapati, SDH Anandapur, Keonjhar,Rabi.325@rediffmail.com Last week I read an article that ...

The Other Side of Progress.

The Other Side of Progress.

Rabinarayan Senapati,

SDH Anandapur, Keonjhar,Rabi.325@rediffmail.com

Last week I read an article that told; human species is naturally destined to have the longevity of fifty-five years, and to procure on an average seven children by each woman out of which five would be dying. Anything better is because of advance science.

 Who can disagree?

Nagada, a minute valley on the top of the hills of Sukinda in Jajpur district is in the news for last three years for wrong reasons of the high death rate due to malnutrition and poor health care of the Juanga tribe residing there. I worked in the area as a doctor for twelve years. I visited the place in 2005 and again in 2009 when there was no road communication. On either occasion, our team stayed in their village funded Kothaghara  or community house where minimum necessary provisions and logistics were available for strangers like us. This facility we won’t get in our villages.

Interesting interaction with a young man having some school level education provided food for my thought. I never forgot that. The boys played the changu drums on our request, without any pre-plan the girls came out of their houses from their sleep after a day’s hard labour and started dancing around the bonfire. Almost after an hour’s performances, they retired.

On asking about how they managed in acute diseases and when a woman went to labour, he narrated the difficulties and sometimes accepting death as their natural fate.

Why did not you accept the government offer to settle at the foot of the hills?  

His answer was as logical as possible.

On the high ways, many traffic accidents happened. People are still travelling in vehicles. Do they fear?  So also we manage here to protect our forefather’s dwellings with Hill God’s wish.

 Being an Obstetrician, I instantly thought about labouring mothers who required a caesarean section would be dying. A woman with narrow pelvis perished from the earth. She would not be bearing a daughter who again should be having a narrow birth passage. For such a natural selection since the evolution of Homo sapiens or even before that in the predecessor apes, the female pelvis added its curve of parturition fitness. Science essentially has stopped this, and added women into the herd who are not as suitable for delivering her foetus. Certainly, this is a welcome move, but over the time the species added unnaturally selected population.

 In many other diseases like young diabetes, sickle cell disease, haemophilia, and so on the affected survived with the modern interventions, and added offsprings with a trait.

Yes sure, without Science, the man was destined to die with an average life span of fifty-five years, but only the fittest survived. With modern health care, the race as a whole has become more unfit.

In every other field, the human race has developed to a level not imagined a century back. We are modern, and our great grandfathers were less civilised. So it is a developed world, the planet earth!

 Is it not so?

Why not?

We have consumed most of the natural resources; we have poisoned the air, water and atmosphere. We are at the verge of large scale water shortage, many natural streams are dead, the hills became planes, and the planes turned to lakes. Lakes pooled mercury, and the fishes became inedible. Twenty-five years back, we did not hear about heat-stroke death in Odisha now it is a seasonal terror.

Our lifespan increased decades after decades; the research on immortality remained in the news. But what about the life span of the habitable planet earth? Will it remain forever?

Washington Post has reported, on thirty-first July this year, ten billion tonnes of ice melted in the territory of Greenland within hours, and 197 billion tonnes melted in July, too high in comparison to the previous years. The addition could raise sea levels by 0.02 inches in a month. We can’t ignore this small rise; it would be bringing heavy cyclones and other climatic changes.

Similarly, year after year, the Mercury is rising and reaching the fifty-degree Centigrade mark. Sometimes birds are dying en mass; we ignore it knowing we are not flying birds. The ground-water table is receding. Large trees must be adapting by growing their root deeper and deeper. But there would be a threshold, beyond which they might dry up en mass. We cannot ignore it, saying; we are not trees. We know what happens when trees vanish from the green earth. These discussions no more are theoretical dilemmas; we almost have reached the edge. These things certainly would be happening in front of our eyes, but who knows; the species may not survive to see the devastation.

So, the world has become very sick and weak, bearing all these scientific progress on its surface. Like an individual is addicted to opium or cocaine, the nations are addicted to their mode of progress. We knew about the hazards of fossil fuel burning, yet we aggressively pushed new vehicles on the road, not improving mass public transport. We add on chimneys. We are euphoric about progress, and we cannot restrain. Is not that an addiction?

Progress never came without a price.

 The first industrial revolution brought forward the colonialism and who knows its sufferings better than mother India. Four centuries ago, the earth certainly was far healthier, glowing with green and too many species playing hide and seek.

With the invention of machines, the man got leisure and rest to make him physically unfit — the sedentary lifestyle brought in diseases not known before. In the past, we wanted to gain weight to hide our poverty. We got the pleasure to avoid manual work.

They had fewer babies survived; we have no time to take care more, and the result is all the same. The author is not arguing for more number of babies but only drawing a comparison.

The selfish human has a long lifespan, helping the health industries; they are assets for their ICUs. Our progress has endangered other species. Not only that, we have put our house, the green earth on fire to bake our cake.

Scientific ideas in medicine are always taken skeptically. Don’t we see a disclaimer at the beginning of every standard textbook that medical science is an ever-changing subject and so on? We progressed from collecting river water to drinking bottled mineral water only to add plastic load on the surface and inside of us. We protected our children,  making them germ-free as far as possible, and now we say, children, need microbes more than they need antibiotics. We de-wormed them from time to time, and now we say, the worms were as friendly as enemies.

Ironically the three respected elders in my village died in the last one year became near centurions, never went out of the village to avail better health facilities. They bathed in the same pond we raise our nose to enter inside. They remained active for long, and they died gracefully.  We, as physicians, must learn the reasons for their happiness, their cheerful life in places having less pollution and lesser life support.   

Fortunately, the entire world has become concerned about the danger inherent to our progress and trying to retard the imminent looking destruction of the planet. Let us hope that the only species, the human, which is the cause of this damage, find out an adequate solution before it is too late, and develop earth-friendly means of progress just before the otherwise end of this era.

Yes, we agree about the benefit of science and technology, and this article does not appeal to stop scientific progress, but this is the other side of the story to appeal the very Scientific community to develop sustainable methods of progress and development.

        

ମାଷ୍ଟ୍ରେ, ମଧୁ ଓ ମନୋଜ ଦାସ।

Payal Tadvi, ପାୟଲ ତାଢବୀ।

ପାୟଲ ତାଡଭି।
କାଲି ଭଳି ମନେହୁଏ, ଓୟୁଏଟି ଛାଡି ଏସସିବି ଆସିଲି। ଓୟୁଏଟି ରାଗିଂ ତୁଳନାରେ ସେବେଳେ ଏସସିବିର ରାଗିଂ ବହୁତ କମ ଥିଲା। ମୋତେ ଆଦୌ ଭୟ ଲାଗୁନଥିଲା। ପ୍ରଥମ ବର୍ଷ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ହଷ୍ଟେଲରେ ତୁରନ୍ତ ସିଟ ମିଳୁ ନଥିଲା। କମନ ରୁମରେ ଦାଦନିଆଙ୍କ ପରି ରହୁଥିଲୁ ପ୍ରଥମ ମାସେରୁ ଛଅ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ।
ଏହାହିଁ ଥିଲା କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ କର୍ତ୍ତୃକ ସବୁଠୁ ବଡ ରାଗିଂ।
ମନେଅଛି ପ୍ରମୋଦ ଭାଇ ଓ ବରୁଆ ଭାଇ ତାଙ୍କ ପ୍ରାକ୍ଟିକାଲ ଖାତା ଲେଖିବାକୁ ଧରାଇଦେଲେ।
ମୁଁ ବହୁତ ସେନ୍ସିଟିଭ ଥିଲି ବୋଧହୁଏ। ସେ ଖାତା ଗୁଡିକ ସେମିତି ପଡି ରହିଲେ। ଲେଖିଲି ତ ନାହିଁ, ସେଗୁଡିକ ହେପାଜତରେ ରଖିଲି ନାହିଁ କି କହିଲି ନାହିଁ ବି ଲେଖିବି ନାହିଁ ବୋଲି।
ସମ୍ଭବତଃ ମୋର ଅଣ ଓଡିଆ ବୈରଭାବ ଥିଲା, ଯାହା ଉଚିତ ନୁହେଁ। ମୁଁ ବୁଝିଥିଲି ଏମାନେ ଓଡ଼ିଆ ମାନଙ୍କ ସିଟ ନେଇ ଯାଉଛନ୍ତି, ବୁଝି ନଥିଲି ଓଡ଼ିଆ ପିଲାଟି ବି କଲିକତା ଅବା ବମ୍ବେରେ ସେ ରାଜ୍ୟର ସିଟ ନେଇଥିବ।  ଏ ଦୁହେଁ ଅଣ ଓଡିଆ ଥିଲେ।
ସେମାନେ ହତାଶ ହେଲେ, ମତେ ବିରକ୍ତ ହୋଇ କହିଲେ, ତୁ କଣ ଡରୁନୁ? ମୁଁ କହିଲି, ନା ସେମିତି ନୁହେଁ, ସମୟ ପାଇଲି ନାହିଁ।
କଣ କରୁଛୁ କି?
ପାଠାଗାର ଯାଉଛି। ହଷ୍ଟେଲରେ ତ ସିଟ ନାହିଁ। ସେଠି କେମିତି ଲେଖିବି? ତା ଛଡା ମୋ ଅକ୍ଷର ଅତ୍ୟନ୍ତ କଦର୍ଯ୍ୟ, ଦେଖୁନ ମୋ ନୋଟ।
ପିଲାମାନଙ୍କ ରାଗିଂ ଅପେକ୍ଷା କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ରାଗିଂ ଥିଲା ଅଧିକ। ହିପୋକ୍ରଟିକ ଓଥ ଅନୁସାରେ ତଥା ଭାରତୀୟ ପରମ୍ପରା ଅନୁସାରେ ଗୁରୁନିନ୍ଦା କରିବା ମହାପାପ। କିନ୍ତୁ ଏ ଆଲୋଚନା, ତା ବିନା ଅଧୁରା।
ଜଣେ ସର୍ବୋତ୍ତମ ପ୍ରଫେସର କହିଲେ, କାନ୍ଥବାଡରେ ବି କାନ ଅଛି, କେଉଁଠି କଣ ମେଳି କଲ ବା ନେତା ହେଲ ଖବର ପହଞ୍ଚିବ। ଏ କଥାର ମାନେ କଣ? ଏଠି କଣ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ହେବ, ଛାତ୍ର ବନାମ ବ୍ୟବସ୍ଥା।
ପୁଣି ଏସସିବିରେ ବହୁତ ପିଲାଙ୍କୁ ପ୍ରଥମ ଏମବିବିଏସ ପରୀକ୍ଷାରେ ଫେଲ କରୁଥିଲେ। ଶୁଣାଯାଏ ମାନ ଉତ୍ତମ ପାଇଁ ଏହା କରାଯାଏ। ପିଲା ଡରିକି ପାଠ ପଢିବେ। ଜାଣେନି ଏହା କେତେ ସଠିକ। ତେବେ ହଠାତ ନିଜକୁ ଖୁବ ଉତ୍ତମ ଛାତ୍ର ଭାବୁଥିବା ବେଳେ ଏ ଫେଲ କଥା କେତେ ଭୟାନକ ତାହା ଅନୁଭବି ହିଁ ଜାଣେ। ସବୁପିଲା ସମାନ ନାହାନ୍ତି। ସାଥି ସୋମ୍ୟ ସେନ ଓ ସେମିତି କେତେ ପିଲା ପରୀକ୍ଷାକୁ ଏତେ ଭୟ କରନ୍ତି ନକହିବା ଭଲ, ଯଦିଓ ସେମାନେ ଖୁବ ମେଧାବୀ।
ସତକୁ ସତ ପ୍ରାୟ କୋଡିଏ ପିଲାଙ୍କୁ ଫେଲ କରିଦେଲେ ଆମ ଉପର ବ୍ୟାଚରେ ଓ ଆମ ବ୍ୟାଚରେ। ମାନେ ଛଅ ମାସ ପଛୁଆ। ପିଲା ଫେଲ ହେବା ପିଲାଙ୍କୁ ଯେମିତି ଅପମାନ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ସେମିତି ଅପମାନ ହେବା ଉଚିତ। ବାଛି ବାଛି ମଲେଇ ଦିଆଗଲା, ପୁଣି ଫେଲ କଣ?
ଏ ବାକ୍ୟ ବିତର୍କିତ। ଯାହିଁ ତାହିଁ କଣ ପାଶ କରି ରୋଗୀ ମାରିବେ ନା କଣ?
ଏହା ବୁଝାଇ ହେବନି କିନ୍ତୁ ସତ୍ୟ ଯେ ଯେଉଁମାନେ ଫେଲ ହେଉଥିଲେ ତାଠୁ କମ ପ୍ରସ୍ତୁତ ପିଲା ପାଶ କରୁଥିଲେ। ଏବଂ ପାଶ ଫେଲର ଗୁରୁତ୍ୱ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ସେମିତି କିଛି ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ତତ୍କାଳୀନ ଭୟ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା ପିଲା ଉପରେ ନାକାରତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପକାଏ।
ସୌମ୍ୟ ପାଠ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କଲା ନାହିଁ।
ବରଂ ଯଦି କୁହାଯାଇଥାନ୍ତା ଯେ ତୁମେ ସବୁ ଖୁବ ମେଧାବୀ ପିଲା ଓ ଆମେ ଶିକ୍ଷକ ମାନେ ତୁମକୁ ସର୍ବଦା ସହାୟତା ଦେବୁ, ଏଣୁ ନିର୍ଭୟ ପଢ ଓ ଆମକୁ ପଚାର; ତାହେଲେ ଏହା ଉତ୍ତମ ହୋଇଥାନ୍ତା।
ଦ୍ୱିତୀୟ ପ୍ରକାରେ ଘଟୁଥିଲା ବୁର୍ଲାରେ। ଆମର କୋଡିଏ ପ୍ରତିଶତ ଫେଲ ଓ ଜଣେ ଅଧେ ଅନର୍ସ ବେଳେ ସେମାନଙ୍କର ଘଟିଥିଲା ଠିକ ଓଲଟା।
ପିଲାଙ୍କୁ ଶାସନ କରିବାର ଏ ବିଚିତ୍ର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିଲା  ସର୍ବବୃହତ ରାଗିଂ।
ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ଏହା ମୋର କ୍ଷତି କରିନଥିଲା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ। କିନ୍ତୁ ହୁଏତ ଭୟର ବାତାବରଣ ନଥିଲେ, ଡାକ୍ତରୀ ପାଠ ଭଳି ପୁଳାଏ ମନେ ରଖିବାର କଷ୍ଟ କିଛି ଲାଘବ ହୋଇଥାନ୍ତା।

ପିଜି ବେଳର କଥା।
କିଛି ପାୟଲ ତାଢବୀ ଭଳି ସମସ୍ୟା ସର୍ବବ୍ୟାପି।ସିନିୟର ଦୁଇ ପ୍ରକାରର, କିଛି ଜୁନିୟର ମାନଙ୍କୁ ଶିଖାଇ ଦାୟିତ୍ୱ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବା ଭଳି। ମାନେ ଭଲ ଶାଶୁ। ଆଉ କିଛି, ଆମେ ଏମିତି ହଇରାଣ ହୋଇଥିଲୁ ଏମାନେ କାହିଁକି ହେବେ ନାହିଁ? ଏ ଦ୍ବିତୀୟ ପ୍ରକାରର ଶାଶୁ। ଭଲ ହୁଅନ୍ତୁ କି ମନ୍ଦ ହୁଅନ୍ତୁ, ପ୍ରଥମ ବର୍ଷର ସମ୍ପର୍କ ଦ୍ବିତୀୟ ବର୍ଷ ସହ ହେଲା ବଡ ଯାଆ ପ୍ରକାରର ଓ ତୃତୀୟ ବର୍ଷ ସହ ଶାଶୁ ବୋହୂ ପ୍ରକାରର। କେଉଁ ନୂଆ ପିଜି କେମିତି ଏହାର ରିପୋର୍ଟିଂ ପ୍ରାୟ ହୁଏ ଫାକଲ୍ଟି ମାନଙ୍କ ପାଖରେ। ବୋହୂ ପୁଣି ଦିନେ ଶାଶୁ ହୁଏ ଓ ଏମିତି ଚାଲେ।
ତେବେ ପାଞ୍ଚ ଛଅ ବର୍ଷ ପେରିଫେରିରେ ବହୁତ ଦାୟିତ୍ୱ ସମ୍ପର୍ଣ୍ଣ କାମ କରି, ଚାରି ପାଖରେ ରୋଗୀ ହାଉଯାଉର ଏକ ପରିବେଶରୁ ହଠାତ ବୋହୂ ହେବା ବଡ କଷ୍ଟ। ତହିଁରେ ପୁଣି ଇନ ସର୍ଭିସ ପିଜିଙ୍କୁ ବିଚାର କରାଯାଏ ଟିକେ ପଛୁଆ ବୋଲି। ଜୁନିୟର ପିଲାଏ ଉପର ଶ୍ରେଣୀରେ ଥିବେ।
ଏ ମାହୋଲ, ରାଗିଂ ଶୂନ୍ୟ ବଡ ରାଗିଂ। ତେବେ ଏଠି କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଜାତି, ଧର୍ମ ବା ଆଞ୍ଚଳିକତାର ଭେଦ ନଥାଏ। ଏହାକୁ ଭାଙ୍ଗିବାର ଇଛା କଲାଭଳି ଜଟିଳତା ଏ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ନଥାଏ। କିନ୍ତୁ ତାଢବୀ କଥାଟି ଏହା ପୁନଶ୍ଚ ସୂଚିତ କରୁଛି ଯେ ଯାହାକୁ ଆମେ ଅତି ସାଧାରଣ ମନେ କରୁଛୁ ତାହା ସଧାରଣ ନହୋଇ ଜୀବନ ନାଶକ ହୋଇପାରେ। ସମସ୍ତେ ସମାନ ଭାବେ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ନୁହନ୍ତି। ସେନସିଟିଭ ହେବା ଏକ ଦୋଶ ନୁହେଁ କାହାର ସମ୍ବେଦନରେ ଆଘାତ ଦେବା ନିଶ୍ଚିତ ଏକ ଦୋଶ।
ତେଣୁ ବିଚାରୀ ପାୟଲ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆମେ ମାନିନେବା ଉଚିତ ଯେ ସେମିତି କଷ୍ଟ ଅନୁଭବ ନହେଲେ ଜଣେ ମେଧାବିନୀ ଏଭଳି ମାନସିକ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇ ନପାରେ। ଏମିତି ଭାବି ନେବାରେ ହିଁ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଭଲ। ପୁଣି ସତରେ ଯଦି ତାଙ୍କୁ ଦଳିତ ହୋଇଥିବରୁ ଯାତନା ମିଳିଥାଏ ତାହେଲେ ଏହା ସାଂଘାତିକ ବ୍ୟାପାର।
ଏହା ବିଚାରାଧୀନ ଓ ଆଶା କରିବା ସୁବିଚାର ହେବ। ଯଦି ଅଭିଯୁକ୍ତା ମାନେ ପ୍ରକୃତରେ ଦୋଷୀ ନୁହନ୍ତି ତେବେ ସେମାନେ ରକ୍ଷା ପାଇବେ ଯଦି ଦୋଷୀ ତାହେଲେ ଦଣ୍ଡ ବିଧାନ ହେବ।
ତେବେ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ଭୁମିକା ବି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ।

ମନେ ଅଛି, ମୋ ପାଖେ ଟଙ୍କା ନଥାଏ, ଛଅ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିକ୍ଷା ଛୁଟି ମଞ୍ଜୁର ହୋଇ ନଥାଏ, ହଠାତ ମୋଟର ସାଇକେଲ ଚୋରି ହୋଇଗଲା। ଏଭଳି ସଙ୍ଗିନ୍ ପରିସ୍ଥିତିରେ ହଠାତ ଦିନେ ମତେ ଆମ ସଂଘ ସମ୍ପାଦକ ଖୁବ କଡା କରି ଓ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସାରଙ୍କ ନାମ ନେଇ ତାଗିଦ କଲେକି ତୁମେ ତୁରନ୍ତ ସଙ୍ଘ ସଭ୍ୟ ଚାନ୍ଦା ଦିଅ। ହୁଏତ ପ୍ରଥମ ବର୍ଷର ଛାତ୍ର ନହୋଇଥିଲେ ଏମିତି କଥା ଶୁଣି ନଥାନ୍ତି। ଅବଶ୍ୟ କିଛି କହିବାକୁ ପଡି ନଥିଲା ମୋ ବକ୍ତବ୍ୟ ମୋ ଶାରୀରର ଭାଷା ଜଣାଇ ଦେଇଥିଲା। ପଇସା ହେଲେ ଦେବି କହିଲି, ମାତ୍ର ପାଞ୍ଚ ଶହ ଟଙ୍କା। ଏଠି ମୋ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କଥା ଗୌଣ୍ୟ, ମୂଖ୍ୟ କଥା ହେଲା ମାନବିକ ସମ୍ବେଦନରେ କନିଷ୍ଠ ଓ ବରିଷ୍ଠର ଭିନ୍ନ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗି ଯାହାର ଫଳ ହେଉଛି ସ୍ବର୍ଗୀୟା ଡା ପାୟଲ ତାଢବୀ।
ପୁଣି ଥରେ; ସମ୍ବେଦନ ସହି ନପାରିବା ଏକ ଭୁଲ ନୁହେଁ, ସମ୍ବଦନକୁ ଆଘାତ ପହଞ୍ଚାଇବା ନିଶ୍ଚିତ ଅପରାଧ।

ବିଜୁଳି କନ୍ୟା।

ବିଜୁଳି କନ୍ୟା।
କୁଆଡେ ହଜିଲେ ଝିଅ ମାନେ?
ସମ୍ପ୍ରତି ଉତ୍ତର କାଶୀ ଜିଲ୍ଲାର ଏକ ଶହ ବତିଶ ଗ୍ରାମରେ ଗତ ତିନି ମାସରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଛନ୍ତି ଦୁଇଶହ ଶୋହଳ ନବଜାତ। ଭାବିଲେ ବହୁତ କମ, ଜନସଂଖ୍ୟା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ, ମାତ୍ର ଖୁସି ହେବାର ଭୁଲ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ। ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା ଏମଧ୍ୟରେ ଜଣେବି ଝିଅ ନାହାଁନ୍ତି। ଏ ବାବଦରେ ଜିଲ୍ଲାପାଳ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଚଳାଇଛନ୍ତି। ଅନ୍ୟ ପଡୋଶୀ ଗ୍ରାମର ଛବି ବିଶେଷ ତଫାତ ଥିବା, ମନେ ହୁଏନି।

୨୦୧୨ ମସିହାରେ ଆମ ପ୍ରସୂତି ବିଭାଗର ଜାତୀୟ ସମ୍ମିଳନୀ ହୋଇଥିଲା ଦିଲ୍ଲୀରେ। ସ୍ବର୍ଗତଃ ଶୀଲ୍ଲା ଦିକ୍ଷିତ ଏହାକୁ ଉଦ୍ଘାଟନ କରିବା ଅବସରରେ କଣ ଏକ ବଡ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ କଥା କହିଥିଲେ କନ୍ୟା ରତ୍ନ ପାଇଁ। ସେ ବେଶ୍ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଥିଲେ ଲିଙ୍ଗଭେଦରେ ଭୃଣ ହତ୍ୟା ବାବଦରେ।
ଦିଲ୍ଲୀରେ ଚାରିଦିନ ରହଣିରେ ମୋ ଟ୍ୟାକ୍ସି ଚାଳକ ଥାନ୍ତି ଜଣେ ଶିଖ୍ ଯୁବକ, ସୁଖବିନ୍ଦର ସିଂହ। ବୟସ ପ୍ରାୟ ଚାଳିଶ। ସୁଖ ଦୁଃଖ ହେଲୁ। ତାଙ୍କ ପିଲା ଛୁଆଙ୍କ ବାବଦରେ ପଚାରିଲି।
ସେ ହସିଲେ, "ମୋର ବିବାହ ହୋଇନି ଆଜ୍ଞା।"
ଏଁ, କାହିଁକି?
"ଝିଅ ମିଳୁନାହାନ୍ତି ଦିଲ୍ଲୀରେ। ପଞ୍ଜାବର ଝିଅବାପା କହୁଛନ୍ତି, ଡ୍ରାଇଭର ଜଣେ, ଘରବାଡି ନଥିବ, କେମିତି ଚଳିବ ଆମଝିଅ। ସେମାନେ କେମିତି ଜାଣିବେ ଆଜ୍ଞା, ଦିଲ୍ଲୀର ଦାମୀ ଇଲାକାରେ ମୋର ନିଜ ଘର ଅଛି, ବେଶ୍ ବଡ। ଭାବୁଛି ଆଉ କିଛି ଟଙ୍କା ହେଲେ କେରଳରୁ ଝିଅ ସଂଗ୍ରହ କରି ବାହା ହେବି। ଦିଲ୍ଲୀରେ, କେତେ ଯୁବକ ସେମିତି କଲେଣି।"
ବୌଦ୍ଧିକ ଆଲୋଚନା ମଧ୍ୟରେ ଏ ସମସ୍ୟା ସୀମିତ ବୋଲି ମନେ କରିଥିଲି କିନ୍ତୁ ଏହା ଯେ ସମାଜିକ ହୋଇଗଲାଣି, ତାହାର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଉଦାହରଣ ପାଇଲି, ଡ୍ରାଇଭର ସୁଖବିନ୍ଦର ଠାରୁ; ଯାହାର ଅଛି ଦିଲ୍ଲୀର ଦାମୀ ଇଲାକାରେ ନିଜ ଘର। କିନ୍ତୁ ତା ପାଇଁ କନିଆ ଉଭାନ। ସେ ଜାଣେନି ପଞ୍ଜାବର ପରିସ୍ଥିତି ବି ସଙ୍ଗୀନ୍।
ଅଧୁନା ସର୍ବତ୍ର ଏ ସମସ୍ୟା ଅନୁଭୂତ ହେଲାଣି। ବରଖୋଜାଠୁ କନିଆଁ ଖୋଜା ଅଧିକ ଜଟିଳ, ସମୟ କ୍ରମେ ବରପିତା କହୁଛନ୍ତି, ଆମର ଜାନି ଯୌତୁକ ଦରକାର ନାହିଁ, ଯଦି ସମସ୍ୟା ଅଛି ଆମ ସହଯୋଗ ନିଅ କିନ୍ତୁ କନ୍ୟାଟି ଆମ୍ଭ ଘରକୁ ଦିଅ। ହୁଏତ ଆଉ ଦିନ କେଇଟାରେ କନ୍ୟାସୁନା ପ୍ରଚଳିତ ହେବ।
ମାତ୍ର ତିନି ମାସରେ ଗୋଟେ ଛୋଟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଯଦି ଦୁଇଶତ ଶୋହଳ ପୁଅରେ ଶୂନ ଝିଅ ହୁଅନ୍ତି ତାହଲେ ସାମାଜିକ ବିଭ୍ରାଟ ହେବା ସ୍ବଭାବିକ। ହଜାରରେ ଆଠଶହ ଝିଅ କହିଲେ ଏତେ ବୁଝା ପଡୁନି। କିନ୍ତୁ ଏକ ନିଉତରେ ଆଠଲକ୍ଷ ଝିଅ କହିଲେ ବୁଝା ପଡୁଛି, ଦୁଇ ଲକ୍ଷ ଯୁବକ ହେବେ ସାଥି ହରା। ଦୁଇଲକ୍ଷ ତ ବାବାଜୀ ହେବେ ନାହିଁ। ତାହେଲେ?
କେରଳରୁ ଝିଅ ଆଣିବା କଥାଟି ଶୁଣାଯାଉଛି, କିନ୍ତୁ ଆମ ଓଡିଶାରୁ ବି ଯାଉ ନାହାନ୍ତି କି! ରାଜସ୍ଥାନର ପଟେଲ ମାନେ ୨୦୧୭ରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଜାତିର ଓଡିଆ କନ୍ୟାଙ୍କୁ ବେଶ୍ ଆଦର ଯତ୍ନରେ ଅନେକ ଉପଢୌକନ ଦେଇ, ସସମ୍ମାନେ ସାମାଜିକ ସ୍ବୀକୃତି ସହ ବୋହୂ କରିନେଲେ। ହୁଏତ ଅଦ୍ୟାବଧି ଏ ନୂଆ ପ୍ରଥାଟି ଚାଲିଥିବ। କେବଳ ରାଜସ୍ଥାନ ନୁହେଁ, ଛତିଶଗଡ଼ ଓ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦେଶକୁ ବି ଯାଉଛନ୍ତି। ଉକ୍ତ ଜାତିରେ ପୁଅ ଓ ଝିଅମାନଙ୍କୁ ସମାଦର ମିଳେ। ଏହି ଜାତି ବହୁଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ତଥା ଆଦିବାସୀ ଅଞ୍ଚଳରେ କାମ କରି ଏ ଲେଖକ ବେଶ୍ ଖୁସି ହୁଏ, ପୁଅ ହେଉ କି ଝିଅ ହେଉ ସେମାନେ ସମାନ ଭାବେ ଆନନ୍ଦିତ ହୁଅନ୍ତି। ଏମିତି କିଛି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଜାତି ପାଇଁ, ଏ ଲିଙ୍ଗ ତାରତମ୍ୟରେ କିଛିଟା ସନ୍ତୁଳନ ରହିଛି। ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ନିରୁପାୟ ତା ପାଇଁ ଜାତି ଧର୍ମ ବର୍ଣ୍ଣ ହୁଏ ଗୌଣ୍ୟ, ସେ ସବୁଠୁ ନିରପେକ୍ଷ। ଏ ଆନ୍ତରାଜ୍ୟ କିଣା କନିଆଁ ତାହାର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ।
ବିଡମ୍ବନା, ତଥାକଥିତ ଉଚ୍ଚ ଜାତିର କନ୍ୟା-ମାରୁ ସମାଜ, ଲିଙ୍ଗ ନିରପେକ୍ଷ ସମାଜକୁ ଟାହି ଟାପରା କରେ! ପ୍ରକୃତରେ ଆଦିବାସୀ ଓ କୁଡୁମୀ ସମାଜକୁ ବାଦ ଦେଇ ପରିସଂଖ୍ୟାନ କଲେ, ଲିଙ୍ଗ ତାରତମ୍ୟର ଛବି ଆହୁରି ଭୟାନକ ଦେଖାଯିବ।
ଲିଙ୍ଗ ନିରୂପଣ କରି ଡାକ୍ତର ଓ ପିତାରୂପୀ ଭଗବାନ ଦ୍ବୟ  ହୁଅନ୍ତି କଂସ ଓ ବିଜୁଳି କନ୍ୟା ମାନ ହାତୁ ଖସି ଅନ୍ତର୍ଦ୍ଧାନ ହୋଇଯାନ୍ତି। ଦିଲ୍ଲୀର ଦାମୀ ଇଲାକାରେ ଘରଥାଇ ମଧ୍ୟ ଦୁଃଖୀ ସୁଖବିନ୍ଦରକୁ କନିଆ ଅମେଳି ହୁଏ।
ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା, ନିପଟ ମଫସଲର ସାଧାରଣ ଲୋକଟି ଜାଣି ପାରୁଛି କେଉଁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କ୍ଲିନିକରେ ଏ କାମ ହେଉଛି କିନ୍ତୁ ପ୍ରଶାସନ ଜାଣି ପାରୁନି।
ଜନ ସଚେତନତା ବ୍ୟାପକ ହେଲାଣି। ଏ ସଚେତନତା ପାଇଁ ଆଉ ଅଯଥା ବ୍ୟୟ ନହେଉ, ଚେଇଁ ଶୋଇଛି ସମାଜ।
ଏକ ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ କ୍ଲିନିକ ଯେତେ ବିବେକବନ୍ତ କାମ କରୁନା କାହିଁକି ଏହାକୁ ଏକ ମଦ ଦୋକାନ ଅଥବା ଜୁଆ ଆଡ୍ଡାଠୁ ଅଧିକ ନିନ୍ଦିତ କରାଯାଉଛି ଅଥଚ ଫଳ ଶୂନ୍ୟ।
ପ୍ରକୃତରେ ପ୍ରଚଳିତ ବିଦ୍ଧି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଓ ଧରପଗଡ ଅଣ ପ୍ରଭାବି ଓ ଏହାକୁ ଦୃଢ କରିବାର ଅଛି।
ବର୍ତ୍ତମାନର ନିୟମ ଅନୁସାରେ, ଏକ ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ଥାକେ ଲେଖାପଢା ଓ ନିୟମ ପାଳନ କରାଯାଉଛି। ରୋଗୀଙ୍କ ସବିଶେଷ ବିବରଣୀ, ଫଟୋ ପରିଚୟପତ୍ର, ଘୋଷଣା ପତ୍ର ରଖାଯାଉଛି। ଡାକ୍ତର ପୁଳାଏ ଦସ୍ତଖତ କରୁଛି ଓ ଘୋଷଣା ପତ୍ର ଜାରି କରୁଛି। ଏହାର ଅର୍ଥ? ନିୟାମକ ଚିନ୍ତା କରୁଛି ଯେ ଚୋରି ହୁଏ ସମସ୍ତ ପ୍ରମାଣ ରଖି।
ଯଦି ଏକ ନିୟମ କରାଯାଏ ଯେ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଚୋରି ରୋକିବା ପାଇଁ ଗରାଖ ପ୍ରଥମେ ସିସିଟିଭି କ୍ୟାମେରା ଆଗରେ ପୋଜ ଦେବ, ପୁଳାଏ ଦସ୍ତଖତ କରିବ, ବ୍ୟାଙ୍କ ତାହାର ପ୍ରମାଣ ସରକାରଙ୍କୁ ଦେବ; ସେକଥାଟି ଯେମିତି ହେବ, ଠିକ ସେମିତି ଚାଲିଛି ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ କ୍ଲିନିକରେ ଯଗିବା।
ଆରେ ବାବା ଯିଏ ଚୋରି କରିବ ସେ କଣ ଏତେ ହିସାବ ରଖିବ? ସେ ତ ମିନିଟିକରେ ବିନା ଲେଖାପଢାରେ ଶୋଇବ ଓ ନିଜ କାମଟି କରିନେଇ ଯିବ। ଈଶ୍ୱରଙ୍କୁ ବାଦ ଦେଲେ କେହି କିଛି ଜାଣିବା ଅସମ୍ଭବ। ପ୍ରଶାସନ ଏ ଗଦା ଗଦା 'ଫର୍ମ ଏଫ' ଧରି ଚାଟୁଥାଉ, ଏକଶହ ବତିଶ ଗ୍ରାମରେ ତିନି ମାସରେ ଏକ ବି କନ୍ୟା ଜନ୍ମ ନହେଉ।
ଥରେ ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ଗର୍ଭବତୀ, ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆରେ ହୋଇଥିବା ତାଙ୍କ ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ ରିପୋର୍ଟ ଦେଖାଇଲେ। ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଓ ସାମାଜିକ ସୁରକ୍ଷା ବାବଦରେ ସେ ଯେତେ ସାଧୁବାଦ ଜଣାଉଥିଲେ ତାହା ମୋ ଆଖି ଖୋସିଦେଲା ଓ ହୀନମନ୍ୟତା ଜାଗ୍ରତ କଲା।
ତାଙ୍କ ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ ରିପୋର୍ଟରେ ଲିଙ୍ଗ ନିରୂପଣ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ସେ ଦେଶର ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ନିୟମ। ତେବେ ସେଠାରେ ଲିଙ୍ଗ ନିରୂପଣ କରି ବାପା ଭଗବାନ ଓ ଡାକ୍ତର ଭଗବାନ ମିଶି ବିଜୁଳି କନ୍ୟାକୁ ଶିଳରେ ପିଟନ୍ତି ନାହିଁ। ସମାଜ ସନ୍ତୁଳିତ।
ଏକଦା ଜଣେ ବିଳମ୍ବିତ ବୟସର ବେଶ ଶିକ୍ଷିତ ଦମ୍ପତି ନିୟମିତ ଆସି ଗର୍ଭ ପରୀକ୍ଷା କରୁଥାନ୍ତି। ଚତୁର୍ଥ ମାସପରେ ଆଉ ଦେଖା ମିଳିଲା ନାହିଁ। ଯେହେତୁ ସେ ମାନ୍ୟଗଣ୍ୟ, ବାରିହୋଇଗଲା ତାଙ୍କ ହାଜିରା ନଦେବା। ତାଙ୍କ ପାଖଲୋକ ମୋର ଜଣେ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ପଚାରି ବୁଝିଲି। ସେ ଦୂର ଢେଙ୍କାନାଳ ଯାଇ କଂସାସୁର ନାଟକ କରି ସାରିଥିଲେ।
କଥା ହେଉଛି, ସେତେବେଳକୁ ସେ ସରକାରୀ ରେଜିଷ୍ଟ୍ରେସନ ଓ ଟୀକାକରଣ ଆରମ୍ଭ କରିଥିବେ। ଏଣୁ ଏ ଗର୍ଭଟି ହେଲା କଣ? ଏ ବାବଦରେ ତାଙ୍କୁ ଟ୍ରାକ କରି କୈଫିୟତ ତଥା କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ନିଆଯାଇପାରେ। କିନ୍ତୁ ସେମିତି ହେବ ନାହିଁ। ଅଭିଯୋଗ ଆଣିବ କିଏ, ବାଡ ଯଦି କ୍ଷେତ ଖାଏ!
ଥରେ ଜଣେ ଜିଲ୍ଲା ମୂଖ୍ୟ ଚିକିତ୍ସାଧିକରୀ ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ କ୍ଲିନିକ ଅନୁସନ୍ଧାନରେ ଆସି ବେସରକାରୀ ଭାବେ ନିଜର ରାୟ ଦେଲେ କି ଲିଙ୍ଗ ନିରୂପଣ ଏକ ଦମ୍ପତିର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଆବଶ୍ୟକତା ଯାହା ପୁରଣ ହେବା ଉଚିତ। ବଡଲୋକୁ ଉତ୍ତର ନାହିଁ।

ଆଉଥରେ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ଡାକ୍ତର ଏକ ସରକାରୀ ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କର୍ମଶାଳାରେ ନିର୍ଲ୍ଲଜ ଭାବେ ସର୍ବସମ୍ମୁଖରେ ଉଚ୍ଚ ସ୍ବରରେ କହିଲେ ଯେ ଜଣଙ୍କର ଦୁଇଟି ଝିଅ ପରେ ଲିଙ୍ଗ ନିରୂପଣ ଏକ ଆବଶ୍ୟକତା।
ହେ ଭଗବାନ, ଏଠି ସମାଜ ଏକ ପରିବାର ଯାହାର ତତ୍ବାବଧାରକ ଡାକ୍ତର ଓ ସେ ପରିବାରରେ ଝିଅ ଶୂନ୍ୟତା ଯେମିତି, ଝିଅ ମାନଙ୍କୁ ଅବହେଳାର ରକ୍ତ ଶୂନ୍ୟତା ସେମିତି ଓ ଡାକ୍ତରଟି ବେଲଜ୍ୟା ସେମିତି। ବ୍ୟସ୍ତ ହେବାର ନାହିଁ, ସେ ଡାକ୍ତର ବନ୍ଧୁ ୨୦୨୪ରେ ବିଧାୟକ ହେବା ଥୟ।
ଏଠି ଲକ୍ଷେ କଟକଣା, ବାପ ପୁଅ ରାତି ଅନିଦ୍ରା ହୋଇ ଜଗିଛନ୍ତି, ଘୁଙ୍ଗରା ପଛ ମେଲା। ଅଥଚ କୋରିଆରେ ଖୋଲାଖୋଲି ଲିଙ୍ଗ ନିରୂପଣ କିନ୍ତୁ ସମାଜ ସମତୁଲ।
କଥାଟି ସ୍ପଷ୍ଟ ନୁହେଁ କି ସାମାଜିକ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ହିଁ ମୂଖ୍ୟ କାରଣ ଆମ ମିଶିଙ୍ଗ ଇଭ ମାନଙ୍କ ପାଇଁ।
ପିସିପିଏନଡିଟି ଆଇନ ପ୍ରଭାବଶୂନ୍ୟ ଓ ମଣିଷର ବିବେକ ବଦଳିବାର ନାହିଁ। ଆମେ କଣ ଏମିତି ଛାଡି ଦେବା ଉପାୟ କିଛି ନାହିଁ!
ଅଛି, ଜରୁର ଅଛି ଓ ସମସ୍ୟା ଯେମିତି ଉତ୍କଟ ଏହା ଯୁଦ୍ଧ କାଳୀନ ଭିତ୍ତିରେ ହେବା ଉଚିତ।
ଲେଖକ ମତରେ। ପ୍ରତି ଗର୍ଭ ପଞ୍ଜିକରଣ ଖୁବ ଶୀଘ୍ର ହେବା ଜରୁରୀ ଓ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଇ। ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଚୋରମାନେ ଜାଣି ଜାଣି ପଞ୍ଜୀକରଣ କରିବେ ନାହିଁ ତ। ଏଣୁ ଶିକ୍ଷିତ(ସପ୍ତମ ପାଶ ବା ଅଧିକ) ବ୍ୟକ୍ତି ଡେରିରେ ପଞ୍ଜିକରଣ କଲେ ତାହାକୁ ଚୋର ବୋଲି ଧରି ନିଆଯିବାର ନିୟମ କରାଯାଉ ଓ ଦଣ୍ଡ ମିଳୁ। ଯିବେ କୁଆଡେ ପୁଅ ବୋଲି ଜାଣିଲେ ପୁଣି ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଫେରିବେ ନା ନାହିଁ! ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ବନାମ ଦଣ୍ଡ। ଦ୍ବିତୀୟ ପଦକ୍ଷେପ ହେଲା ଥରେ ପଞ୍ଜିକରଣ ହଲେ, ସରକାର ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କୋରିଆ ଭଳି ଲିଙ୍ଗ ନିରୂପଣ କରୁ ଓ ହିସାବ ରଖୁ। କୁଆଡେ ଗଲା ଲଳନା ମୂଳରୁ ଖୋଜାଚାଲୁ।
 ଗର୍ଭଟିଏ, ପୁଣି ଅଧିକ ମାସରେ, ପୁଣି ଶିକ୍ଷିତ ଲୋକ କେବେ ଘରେ ନଷ୍ଟ କରିବେ ନାହିଁ। ଏବଂ ଏହା ପଞ୍ଜିକରଣ ହୋଇଥିଲେ ଏ ପାଇଁ ଖୋଳତାଡ ବି କରି ହେବ; ଗଲା କୁଆଡେ? ଏହାକୁ ଭିତ୍ତି କରି ଅଭିଯୋଗ ନଆସିଲେ ବି, ସରକାର ନିଜେ କୈଫିୟତ ମାଗୁ। ସାବାଡ ହୋଇଯିବେ। ଶିକ୍ଷିତ ଲୋକେ ଲୁଚାଣିଆ ନାନାଦି ଜଘନ୍ୟ ଅପରାଧ କରନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ପେଡି ଫିଟିବାର ଥିଲେ ସେମାନଙ୍କ ଭୟ ଅଧିକ।
ଲେଖକର ମତଟି ଯାହା ଚାଲିଛି ତାହାର ବିପରୀତ ମାଲୁମ ପଡୁଛି। ଦ୍ୱିତୀୟ କଥା ହେଲା ଏହା ଜବରଦସ୍ତିଆ ରାଷ୍ଟ୍ରର ବ୍ୟକ୍ତି ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ ଭଳି ଜଣା ପଡୁଛି।
ସତ।
କିନ୍ତୁ ଯୁଦ୍ଧକାଳୀନ ଅବସ୍ଥା ଉପସ୍ଥିତ ଓ ଯୁଦ୍ଧର ନିୟମ କଡା। ଦ୍ବିତୀୟ କଥା ହେଲା, ପାଟି ଫିଟି ନଥିବା ମାତୃଗର୍ଭ ଭଳି ଅତି ସୁରକ୍ଷିତ ସ୍ଥାନରେ ଥିବା ନିଷ୍ପାପ କଳିକାର ଜଘନ୍ୟ ହତ୍ୟାରେ ତା ପକ୍ଷ ନେବ କିଏ, ରାଷ୍ଟ୍ର ନିଶ୍ଚିତ।
ଭୟଙ୍କର ସାମାଜିକ ବିଭ୍ରାଟ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଲାଣି, ସାଧାରଣ ସମାଜଟି ଅତିଷ୍ଠ ହେଲାଣି ତଥାପି ହେଜୁନାହିଁ ବ୍ୟକ୍ତି। ସମାଜକୁ ରକ୍ଷା କରିବା ଅଧିକ ଆବଶ୍ୟକ।
ଆଶାକରେ ସୁଖବିନ୍ଦର ଇତି ମଧ୍ୟରେ ସଂସାର କରି ସାରିଥିବ ଓ କନ୍ୟା ଦୁଇଟିର ଲାଳନ ପାଳନ କରୁଥିବ ଦିଲ୍ଲୀର ତା ଦାମୀ ଇଲାକାର ବଡ ଘରେ। ଓ ଦିଲ୍ଲୀର ଦୁହିତା ମାନେ ସୁରକ୍ଷିତ ଥିବେ।

Two Wishes. By Khalil Gibran, ଦୁଇ ପ୍ରାର୍ଥନା। ଅନୁସୃଜନ, ରବିନାରାୟଣ ସେନାପତି।

ଦୁଇ ପ୍ରାର୍ଥନା।
Two Wishes. By Khalil Gibran, 
ଅନୁସୃଜନ, ରବିନାରାୟଣ ସେନାପତି।

ରାତ୍ରର ଗଭୀର ନିଶବ୍ଦ ପ୍ରହରେ, ସ୍ବର୍ଗଲୋକୁ ଅବତରି ଆସିଲେ ମୃତ୍ୟୁର ଦେବତା ଯମରାଜ। ନଗରୀ ଉପରେ ବିଚରଣମାନ ତାଙ୍କ ନଜର ଭେଦିଗଲା ପ୍ରତି ପୁର ଓ କୁଟୀର। କେହୁ ଥିଲେ ସ୍ବପ୍ନେ ମସଗୁଲ ଅବା କେହୁ ସମର୍ପିତ ଗଭୀର ନିଦ୍ରାରେ। 
ଯେବେ ଶଶୀ ଡୁବିଗଲେ ନିମ୍ନ ଦିଗ୍'ବଳୟେ ଓ ନଗରୀ ଲଭିଲା ଘନକଳା ଅନ୍ଧକାର, ସନ୍ତର୍ପଣେ ନିଶବ୍ଦେ ଚଳିଲେ ମୃତ୍ୟୁଦେବ ଗୃହମାନଙ୍କରେ, -ସତର୍କ ସେ ସ୍ପର୍ଶ କାରେ ନହୁଏ ଯେସନ- ତଦ୍'ଯାବତ, ଯେବେ ସେ ପହଞ୍ଚିଲେ ଏକ ବିଶାଳ ପ୍ରାସାଦେ। ଶକ୍ତ କିଳିନି ମୁଦା ଫାଟକ, ଅଖୋଲା ରହିଲା ସେମିତି। କିନ୍ତୁ ଦେବ ପହଞ୍ଚିଲେ ଗୃହସ୍ବାମୀ ଶଯ୍ୟାର ପାର୍ଶ୍ବରେ ଏବଂ ଛୁଇଁ ଦେଲେ କପାଳ ତାଙ୍କର। 
ନିଦ୍ରା ଗଲା ଅପସରି, ସେ ଦିଶିଲେ ଭୟେ ଥରହର। 

ସମ୍ମୁଖରେ ଦେଖି ମୃତ୍ୟୁ ଭୟ, ବହୁକଷ୍ଟେ ସଂଗ୍ରହ କଲେ, ଭୟ ଓ କ୍ରୋଧ ମିଶା କ୍ଷୀଣ ଏକ ସ୍ବର। ଏବଂ କହିଲେ, " ଘୁଞ୍ଚି ଯାଅ, ହେ ଭୟଙ୍କର ଦୁଃସ୍ବପ୍ନ; ଛାଡିଦିଅ ମୋତେ ଘାତକ ପିଶାଚ। କିଏ ତୁମ୍ଭେ? କିପରି ପ୍ରବେଶିଲ ମୋର ଏହି ପୁରେ? କି ଚାହଁ ତୁମ୍ଭେ? ଦୂର୍ ହୁଅ ତୁରନ୍ତ, ନଚେତ ଡାକିବି ମୁଁ ଦାସ ଜଗୁଆଳ, ମୋ ଆଦେଶେ ହତ୍ୟା ବି କରିବେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ!"
 
ଅତଃପର ମୃତ୍ୟୁଦେବ ବଜ୍ର ଗମ୍ଭୀର ବାଣି ନରମେ କହିଲେ, "ମୁଁ ଯମ। ଉତିଷ୍ଠ ମଥାନତ କର!"
  ମନୁଷ୍ୟ କହିଲେ, "କ'ଣ ଚାହାନ୍ତି ଆପଣ? କମ୍ପାଇଁ ଆସିଛ ଏଠାକୁ ଯେବେ ମୋର କାର୍ଯ୍ୟ ସରିନାହିଁ? ବଳଶାଳୀ ମୋ ଶରୀରେ କି ତୃଟି ଦେଖିଲେ ଅବା? ଯାଅ କେଉଁ ଦୁର୍ବଳ ସମୀପେ, ଘେନିଯାଅ ତାରେ।"

 "ହୁଁ, ଅସହ୍ୟ ତୁମ୍ଭର ଏ ରକ୍ତ ରଞିତ ହସ୍ତ ଯୁଗଳ ଓ ଫମ୍ପା ବଦନ, ପୁଣି ଏ ବଳୟିତ ପିଞ୍ଜରା ମାତ୍ର ତନୁ ତବ ଦିଶେ ଏକ ମୃତ ପିଣ୍ଡ ସମ।” 
ନିମିଷେ ହୃଦୟଙ୍ଗମ ହେଲା ମନୁଷ୍ୟର, ଯୋଡହସ୍ତେ ହେଲେ ଅନୁନୟ, " ନୁହେଁ ଆଜ୍ଞା, ଓ ଦୟାବନ୍ତ ଯମରାଜ! ନଘେନ ମୋ ତୃଟି ବାରେ, ଭୟ କହି ପକାଏ ଅବିବେକୀ ଅନନୁମୋଦିତ କଥା ଯେତେ। ଘେନି ନିଅ ଅପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ ଅବା ପୁଳାଏ ମୋ ଦାସଙ୍କ ଜୀବନ, କିନ୍ତୁ ନିସ୍ତାର ଦିଅ ମୋରେ। ଅନେକ ହିସାବ କିତାବ ବାକି ଅଛି ଏ ଜୀବନେ; ଅନାଦାୟ ବହୁ ଜନୁ ବହୁତ ସୁବର୍ଣ୍ଣ; ମୋ ଜାହାଜ ମାନ, ପୋତାଶ୍ରୟେ ପହଞ୍ଚି ନାହାନ୍ତି; ଘେନ ଏ ବିନତି, ନଘେନ ମମ ଜୀବନ, ଆହେ ମୃତ୍ୟୁଦେବ! ରାଣୀ ହଂସପୁରେ ଅଛନ୍ତି ମୋ ନୈସର୍ଗିକ ସୁନ୍ଦରୀ ଅନେକ; ଯାହାକୁ ବାଛିବ, ତାଙ୍କୁ ଦେବି ଉପହାର ସୂତ୍ରେ। ଧ୍ୟାନ ଦେଇ ଶୁଣ ହେ ଦେବତା- କିନ୍ତୁ ମୋର ଅଛି ପ୍ରାଣପ୍ରିୟ ଏକ ହିଁ ସନ୍ତାନ, ଏ ଜୀବନେ ମାତ୍ରେକ ଆନନ୍ଦ। ତାକୁ ବି ପ୍ରସ୍ତୁତ ମୁଁ ଦେବି ତୁମ୍ଭ ହସ୍ତେ- ଗ୍ରହଣ କର ତାହାକୁ, କିନ୍ତୁ ମୋତେ ଦିଅ ଛାଡି!"  
 ଯମରାଜ ଉବାଚ, “ ନୁହେଁ ତୁମ୍ଭେ ଧନୀ ଅଟ ନିଃସ୍ବ କାଙ୍ଗାଳ।"
ଅତଃପର ଧରିଲେ ହସ୍ତ ସେ ନୀଚ୍ଚ ମନୁଷ୍ୟର, ବାନ୍ଧିନେଲେ ଶରୀରରୁ ପ୍ରାଣ, ଦୂତୀଙ୍କୁ ଧରାଇ ଦେଲେକ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ, ଭଲ ଭାବେ ମାର୍ଜନା କର ଯେ ଏହାକୁ!

 ଏଥୁଅନ୍ତେ ମୃତ୍ୟୁଦେବ ମନ୍ଥରେ ଚଳିଲେ, ଗରୀବ ବସ୍ତିମଧ୍ୟର ଜୀର୍ଣ୍ଣତମ ଗୃହେ ପ୍ରବେଶିଲେ। ଶଯ୍ୟାରେ ଶାୟିତ ଏକ ରୁଗ୍ଣ ଯୁବକ।
ମୃତ୍ୟୁ ତାଙ୍କ ନୟନ ସ୍ପର୍ଶ କଲେ; ଚମକି ପଡିଲା ଯୁବା, ଦେଖି ପାର୍ଶ୍ବେ ମୃତ୍ୟୁର ଦେବତା, ଆସ୍ଥା ଓ ଆନନ୍ଦର ମୃଦୁ ସ୍ବରେ ସେ କହିଲା,"ହେ କମନୀୟ ଦେବପ୍ରତିମ, ମୁଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ। ମୋ ଆତ୍ମାକୁ ଘେନିଯାଅ, କାରଣ ତୁମେ ହିଁ ମୋ କେତେ ସ୍ବପ୍ନର ଆଶା। ଆସନ୍ତୁ, ସେ ସ୍ବପ୍ନ ମାନଙ୍କୁ ସହଯୋଗ ଦିଅନ୍ତୁ! ହେ ମୃତ୍ୟୁ ପ୍ରିୟତମ, ବାହୁପାଶେ ଆବଦ୍ଧ କର ମୋତେ! ତୁମ୍ଭେ ଦୟାବନ୍ତ; ତ୍ୟାଗ କରନାହିଁ ମୋତେ। ତୁମେ ଈଶ୍ବର ପ୍ରେରିତ ମର୍ତ୍ତ୍ୟେ ଦେବଦୂତ, ପହଞ୍ଚାଇ ଦେବ ମୋତେ ତାଙ୍କଠାରେ। ତୁମ୍ଭେ ସତ୍ୟର ଦକ୍ଷିଣ ହସ୍ତ, ଦୟାର ହୃଦୟ; କରନାହିଁ ଅବହେଳା ମୋ କ୍ଷେତ୍ରରେ।
ମୁଁ ତୁମ୍ଭକୁ ଅନେକ ଗୁହାରି କଲି, କିନ୍ତୁ ତୁମ୍ଭେ ଆସିଲନି; ଖୋଜିଲି ଅନେକ, କିନ୍ତୁ ତୁମ୍ଭେ ଅଣଦେଖା କଲ; ନଶୁଣିଲ ଡାକିଲି ଅନେକ।
ଏବେ କିନ୍ତୁ ଅବଶ୍ୟ ଶୁଣିବ- ଆଲିଙ୍ଗନେ ନିଅ ମୋର ଆତ୍ମା, ହେ ପ୍ରିୟତମ ଯମରାଜ!"
ଜନ୍ତୁରାଣ ନରମାଇ ହସ୍ତ, ରଖିଲେ ତାହାର ସ୍ପନ୍ଦିତ ଅଧରେ, ସଯତ୍ନେ ସଂଗ୍ରହ କଲେ ଦିବ୍ୟ ପ୍ରାଣ ତାର, ପୁଣି ନେଇ ରଖିଲେ ତାହାକୁ ସବୁଠୁ ନିରାପଦ ଆପଣାର ପକ୍ଷତଳେ।
 ସ୍ବର୍ଗଲୋକେ ପ୍ରସ୍ଥାନର କାଳେ, ଯମରାଜ ମୃଦୁସ୍ବରେ ଦେଲେ ଚେତାବନୀ: “କେବଳ ସେ ଯାଏ ଦିବ୍ୟ ଦେଶେ, ଯେ ମର୍ତ୍ତ୍ୟେ ଦିବ୍ୟତାକୁ ଅନ୍ବେଷଣ କରେ।"

Short Stories And Memoirs: ଏକ ବିଶେଷ ପ୍ରାତଃ ଭୋଜନ ।

Short Stories And Memoirs: ଏକ ବିଶେଷ ପ୍ରାତଃ ଭୋଜନ ।: ଏକ ବିଶେଷ ପ୍ରାତଃ ଭୋଜନ । ଅବନ୍ତିପୁର ଦିନେ ଥିଲା ସୁବିଶାଳ ଗଡଜାତ , ବେଶ ମର୍ଯ୍ୟାଦାବନ୍ତ । ଓଡିଆ ନବ ଜାଗରଣରେ ରାଜା ତ୍ରିବିକ୍ରମଙ୍କ ଅବଦାନ ଅନସ୍ୱୀକାର୍ଯ୍ୟ ।...

ଏକ ବିଶେଷ ପ୍ରାତଃ ଭୋଜନ ।

ଏକ ବିଶେଷ ପ୍ରାତଃ ଭୋଜନ ।

ଅବନ୍ତିପୁର ଦିନେ ଥିଲା ସୁବିଶାଳ ଗଡଜାତ, ବେଶ ମର୍ଯ୍ୟାଦାବନ୍ତ । ଓଡିଆ ନବ ଜାଗରଣରେ ରାଜା ତ୍ରିବିକ୍ରମଙ୍କ ଅବଦାନ ଅନସ୍ୱୀକାର୍ଯ୍ୟ । ଲୋକହିତରେ ବ୍ରତୀ ରାଜା, ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ସ୍ୱଭାବିକ ସାମିଲ୍ ହେଲେ ରାଜନୀତିରେ । ସାହିତ୍ୟ ତାଙ୍କ ଅନ୍ୟ ଏକ ବ୍ୟାକୁଳତା, କାର୍ଯ୍ୟବ୍ୟସ୍ତତା ମଧ୍ୟରେ ଅନଗ୍ରସର ରହି କେବେ କେବେ ମାନସିକ ଉଦ୍ବେଳନ ଭାବେ ପ୍ରକାଶ ପାଉଥିଲା । ଯୁବରାଜ ବିଶ୍ୱବିକ୍ରମ, ସେହିଗୋଟିକର ଉପାସକ, ଜଣେ ବିଦ୍ୱାନ ଓ ବିଶିଷ୍ଟ ସାହିତ୍ୟ ସାଧକ । ରାଜନୀତି ଓ କ୍ଷମତାରେ ନିରାସକ୍ତ ଓ ନିର୍ଲିପ୍ତ । ଏ ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କରିଥାନ୍ତି ଯୁବରାଣୀ ।

ଅନେକ ବର୍ଷ କଟିଯାଏ । ବୟସାଧିକ କାରଣରୁ ରାଜା ଅବସର ନିଅନ୍ତି । ଅନୁଗତ ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କ ସୁଖଦୁଖଃରେ ସାମିଲ ହେବାରେ ଯୁବରାଣୀ ଆଦୌ ଅବହେଳା କରୁନଥାନ୍ତି । ଦରବାର ସବୁ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ବସୁଥାଏ । ଯଥା ସମ୍ଭବ ଜନତାଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ସମସ୍ୟା ଲାଘବ କରିବା ପାଇଁ ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ମାନଙ୍କରେ ଯୁବରାଣୀଙ୍କୁ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଥାଏ ।

ଜନସାଧାରଣ ପରସ୍ପର କୁହାକୁହି ହେଉଥାନ୍ତି, କିଏ କହିପାରିବ, ଅନ୍ୟଥା ଅସୂର୍ଯ୍ୟଂସ୍ପର୍ଶ୍ୟା ଏହି ଉଗ୍ର ଆଧୁନିକା ଯୁବତୀ, ରାଜାଘର ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଅବମାନନା କରି ବୋମ୍ବେ ପଳାଇ ଯାଇଥିଲେ ସିନେମାରେ କାମ ଖୋଜିବା ପାଇଁ । ଯେତେହେଲେ ରାଜଜେମା ଓ ରାଜବଧୂ, ଆଭିଜ୍ୟାତ କି ବୃଥାଯାଏ । ଫେରି ଆସିଲେ ନା, ନାହିଁ? ଏମିତି ଅନେକ ଅନୁକୁଳ ମନ୍ତବ୍ୟ କିନ୍ତୁ ଯୁବରାଣୀଙ୍କୁ ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜୟୀ କରି ପାରିନଥାଏ । ଏ ପରିଭାଷା ଥିଲା ଦରବାର ଅନୁଗତ ମାନଙ୍କର ।

ବିପକ୍ଷ, ତାଙ୍କ ବାବଦରେ ବହୁତ ଅରୁଚିକର ଓ ନିମ୍ନମାନର ଆଲୋଚନା କରୁଥିଲେ ତାଙ୍କ ବିଗତ ଜୀବନକୁ ନେଇ । ସେ କିନ୍ତୁ ହତୋତ୍ସାହିତ ନହୋଇ ସାକାରତ୍ମକ ଭାବେ ଅତ୍ୟଧିକ କ୍ରୀୟାଶୀଳ ହୋଇ ପଡିଥାନ୍ତି । ରାଜନୀତି ଓ କ୍ଷମତା ଏକ ସୁମଧୁର ନିଶା, ସହଜେ ଛାଡିବାର ନୁହେଁ ।

ଅବନ୍ତିପୁର କିନ୍ତୁ ଜିଲ୍ଲା ମୂଖ୍ୟାଳୟ ନୁହେଁ ।

ପ୍ରଜାପାଳକ ରାଜା ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ଅବନ୍ତିପୁରରେ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ଏକ ଚିକିତ୍ସାଳୟ, ତାହା ଉନ୍ନୀତ ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକେନ୍ଦ୍ର ରୂପେ ସୁଚାରୁ ରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥାଏ ଦକ୍ଷ ଅଧିକାରୀ ଡା ଦେବରାଜ ପତି ମହାଶୟଙ୍କ ନିଷ୍ଠାପର ଉଦ୍ୟମରେ । ତଥାପି କିଛି ରାଜକୀୟ ଛାପ ଇମାରତ ମାନଙ୍କରେ ରହିଯାଇଥାଏ ଗତ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ଦଶକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ । ମହାଶୟଙ୍କ ପରିଚିତି, ‘ବଡଡାକ୍ତର’ । ତାଙ୍କ ପାଖକୁ ବହୁ ପ୍ରଜାଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ନେଇ ଯୁବରାଣୀ ଚାଲି ଆସନ୍ତି । ଅଧସ୍ତନ ଡାକ୍ତର ମାନଙ୍କୁ ଯୁବରାଣୀ ଯେତିକି ହେୟଜ୍ଞାନ କରନ୍ତି, ବଡଡାକ୍ତର ସେତିକି ଭରସା କରାନ୍ତି ।

ହଠାତ ଅବନ୍ତିପୁରରେ ଚହଳ ପଡିଗଲା, ସ୍ଥାନୀୟ ଏକ ବେସରକାରୀ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଜଣେ ଏଚ.ଆଇ.ଭି ରୋଗୀ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଛନ୍ତି । ସେତେବେଳେ ଯଦିଓ ରୋଗ ବାବଦରେ ସଠିକ ବିଧିବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇନଥାଏ ତେବେ ସାଧାରଣ ଜ୍ଞାନ ଓ ଡାକ୍ତରୀ ପେଶାର ଆଚାର ସଂହିତା ବିଚାରରେ ଏକଥା ପ୍ରଘଟ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ନିନ୍ଦନୀୟ ବ୍ୟାପାର ଥିଲା । ସମାଜକୁ ରକ୍ଷାକରିବାର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଭାବରେ ଏହାର ଆବଶ୍ୟକତା ନଥିଲା; ଏହା’ତ ନଦୀ ନାଳ, ପବନ, ଭୋଜନାଳୟ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାର୍ବଜନୀନ ସ୍ଥାନରୁ ବ୍ୟାପିବାର ନାହିଁ । ଏ ରୋଗ ନବ୍ୟାପିବାର ଉପାୟମାନ କିନ୍ତୁ ବେଶ୍ ପ୍ରଚାରିତ ହୋଇ ସାରିଥିଲା । ଅଯଥା ସମାଜରେ କୋକୁଆ ଭୟ ସୃଷ୍ଟିହେଲା । ରୋଗୀ ଆଉଥରେ ଉଚ୍ଚତ୍ତର ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ରକ୍ତ ଦେଲାପରେ, କେଉଁଆଡେ ଲୁଚି ପଳାଇଲା । ସାଧାରଣ ନିଦାନରେ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥିବା ରୋଗଟି, ସିଦ୍ଧାନ୍ତିକ ନୂତନ ପରୀକ୍ଷାରେ ଭୁଲ୍ ପ୍ରମାଣିତ ହେଲା ।

ଅକାରଣେ ଅନର୍ଥ ।

ହଠାତ୍ ଦିନେ ବିଚଳିତ ଯୁବରାଣୀ ଆସି କହିଲେ, ତାଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନରେ ଅବନ୍ତିପୁର ଶ୍ମଶାନ ହୋଇଯାଇଛି । ରୋଗଟି ମହାମାରୀ ଆକାର ଧାରଣ କରିଛି ଏବଂ ସବ୍ଚେକ୍ଟ ମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟର ଦ୍ୱାହି ଦେଇ, ଜିଦ୍ କଲେ ଏକ ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀୟ ଆଲୋଚନା କର୍ମଶାଳାର ଆୟୋଜନ ପାଇଁ ।

ଅବନ୍ତିପୁରରେ ଶୀଘ୍ରହେଲା ଏକ ବିଶେଷ ସଭା । ସହରର ସଭା ପ୍ରେକ୍ଷାଳୟର ଏକ ଅଣ୍ଡାକୃତି ମେଜ ଚାରିକଡେ ଆସନ ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି; ଜିଲ୍ଲାପାଳ, ମୂଖ୍ୟ ଚିକିତ୍ସାଧିକାରୀ, ବିଧାୟକ, ସମସ୍ତ ଡାକ୍ତର, ମାନ୍ୟଗଣ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ହିସାବରେ ଅବନ୍ତିପୁର ବନପାଳ, ରାଜଧାନୀରୁ ଜଣେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସହ-ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ, ସାମାଜିକ ପ୍ରତିଶେଧକ ବିଭାଗର ପ୍ରାଧ୍ୟାପକ, ସ୍ଥାନୀୟ ସାମ୍ବାଦିକ ବୃନ୍ଦ, କିଛି ସ୍ୱେଛାସେବୀ ସଂସ୍ଥାର ପ୍ରତିନିଧି ଓ ସର୍ବୋପରି ଯୁବରାଣୀ । 

  ବିଧାୟକ ମହାଶୟ ସଭାପତି ଆସନ ଅଳଙ୍କୃତ କରି ସଭାକାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କଲେ ଏକ ହାସ୍ୟୋଦ୍ଦିପକ ତୃଟିରୁ । ସଭାଟି ଆୟୋଜନରେ ତାଙ୍କର ଭୂମିକା ଶୂନ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେ କହି ପକାଇଲେ ଯେ ତାଙ୍କଠୁ ସୂଚନା ପାଇଲାକ୍ଷଣି, ଲୋକାଭିମୂଖୀ ମୂଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ତୁରନ୍ତ ପଦକ୍ଷେପ ଏ ସଭା । ବିଧାୟକ ସଭାର ଶୀର୍ଷକ “ଏଚ.ଆଇ.ଭି ଓ ଏଡ୍ସ” ଉପରେ ନଜର ପକାଇ କହି ପକାଇଲେ, “ଆପଣ ମାନେ ଏଚ.ଆଇ.ଭି କରିଚାଲନ୍ତୁ ସରକାର ଯେତେ ଦରକାର ସେତେ ଏଡ୍ସ ଦେଇ ଚାଲିବ ।”

ଯୁବ ଡାକ୍ତର ସୁଧୀର ନିଜର ହସକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରି ପାରିଲେନି ଓ ଏହା ସଭାଟିକୁ ସଂକ୍ରମିତ କରି ପକାଇଲା । ଖୋଦ ବିଧାୟକ, ଉଦାର ଚିତ୍ତରେ ହସିଦେଇ ତୃଟି ସୁଧାରି କହିଲେ, “ସରି ସରି, ମୁଁ କ’ଣ ମନେ କରୁଥିଲି କି, “ଆପଣ ମାନେ ଏଚ.ଆଇ.ଭି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଚାଲନ୍ତୁ ସରକାର ଯେତେ ଦରକାର ସେତେ ଏଡ୍ସ ଦେଇ ଚାଲିବେ ।”(ସେ ସମୟରେ ଏଡ୍ସ ଶବ୍ଦ ଏତେ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇ ନଥାଏ)

ପୁଣି ହାସ୍ୟରୋଳ ବ୍ୟାପକରୁ ବ୍ୟାପକତର କଲେ ବନପାଳ, ଜିଲ୍ଲାପାଳ, ସାମ୍ବାଦିକ ଅରୁଣ ଓ ବିଧାୟକଙ୍କ ଅନ୍ୟତମ ବିରୋଧୀ ସ୍ୱେଛାସେବୀ ଭିକାରି ବିଶ୍ୱ । କିଛି ସଭାସଦ ତୃଟିର ମର୍ମ ବୁଝିବା ପରେ ତୃତୀୟବାର ହସିଲେ । ମିଥ୍ୟାଚାରରେ ସଭାର ଶ୍ରେୟ ବିଧାୟକ ନେଇଯାଉଥିବାରେ କ୍ରୋଧିତ ଯୁବରାଣୀ, ସେମାନଙ୍କ ସହ ସାମିଲ୍ ହୋଇ ପଡିଲେ । ରାଗରେ ଲାଲ୍ ମୁଁହ ଏବେ ଟିକେ ପ୍ରଶମିତ ହେଲା, ସେ ଦେଖାଗଲେ ଗୋଲାପୀ ।

ଅସହାୟ ବିଧାୟକ ତୃଟି ସୁଧାରିବା ଉଦ୍ୟମରୁ ବିରତ ହୋଇ, ଚିରାଚରିତ ରାଜନୈତିକ ଅଜରତାରେ କଥା ଆଗକୁ ବଢାଇ ନେଲେ ଓ ସଭା ସୁରୁଖୁରୁରେ ଚାଲିଲା ।

ଏବେ ଜିଲ୍ଲାପାଳ ଉଠିଲେ । ଏ ସେହି ଜିଲ୍ଲାପାଳ ଯେ ଦିନେ ସୁଧୀରଙ୍କୁ ତିରିଶ ମାଇଲ ଦୂର ସାନଅବନ୍ତି ବ୍ଲକ ଗୋଷ୍ଠୀ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ଅତର୍ଛିଆ ଡେପୁଟେସନ୍ କରାଇ ନେଇଥିଲେ, ଜିଲ୍ଲା ଚିକିତ୍ସାଧିକାରୀଙ୍କୁ ଚାପ ପକାଇ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ଦିନେ ସେଠିକାର ସର୍କିଟ ହାଉସକୁ ପିଆଦା ପଠାଇ ଡକାଇ ନେଲେ; କଣ ନା ଜ୍ୱର ହୋଇଛି । ସେଦିନ ବହୁପୃଥୁଳ ଜିଲ୍ଲାଜଜ୍ ମହାଶୟ ଥାଆନ୍ତି ସେଠି । ଉଭୟ ଉଚ୍ଚ ପଦସ୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତି କେଉଁ ବ୍ରାଣ୍ଡର ମଦ ପିଇ କେତେ ସେଟ୍ ଟେନିସ ଖେଳିଲେ ସର୍ଦ୍ଦି ଛାଡିଯାଏ ସ୍ଥିର କରୁ କରୁ ଆଲୋଚନା ମଧ୍ୟକୁ ପଶି ଆସିଲେ ଷ୍ଟେଫି ଗ୍ରାଫ୍, ଗ୍ରାବିଏଲା ସାବାତିନି, ମାର୍ଟିନା ନାଭ୍ରାତିଲୋଭା, ମୋନିକା ସେଲେସ୍ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମହିଳା ଖେଳାଳି । ଆଲୋଚନା ଚାଲୁରହିଲା, ସାମ୍ନାରେ ଶିଶୁକଲ୍ୟାଣ ବିଭାଗର ଅନେକ ମହିଳାଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ସେମାନେ ଭୁଲି ଯାଇଥିଲେ କିମ୍ବା ସେ ପାଇଁ ଉତ୍ସାହିତ ହେଉଥିଲେ କହି ହେବ ନାହିଁ । ଭୋକିଲା ସୁଧୀର ଭାବୁଥିଲେ, ଟେନିସ ତ ପୁଚି ଖେଳ ନୁହେଁ ଯେ ଏମାନେ ଖାଲି ମହିଳା ଖେଳାଳି ଦେଖିଛନ୍ତି । ସୁଧୀରଙ୍କୁ ସବୁଠୁ ମଜାଦାର ଲାଗୁଥିଲା ଏ ବହୁପୃଥୁଳ ଜଜ୍, ଯାହାଙ୍କ ପାଇଁ ଦଶଫୁଟ ଚାଲିବା କଷ୍ଟ, ସେ ପୁଣି ଟେନିସ ଖେଳିବା କଥା କହୁଥିଲେ । ଜାଣି ଅତ୍ୟଧିକ କଷ୍ଟ ଲାଗିଥିଲା ଯେ ଜିଲ୍ଲାପାଳ ମହୋଦୟଙ୍କ ଅସଲ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ସୁଧୀର ସେ ସ୍ଥାନକୁ ଆସୁଛନ୍ତି ନା ନାହିଁ ପରଖିବା । ବହୁ ସମୟ ପରେ ତାଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରାଗଲା ସିନା ଆଉ ଭୋଜନ ମିଳିଲାନି; ଗ୍ରାମକୁ ବଡ, ସହରକୁ ଛୋଟ, ସାନଅବନ୍ତିର କତିପୟ ଲଘୁ ଭୋଜନାଳୟରେ । ସୁଧୀର ପରଦିନ ଅସୁସ୍ଥତା କାରଣରୁ ଛୁଟି ଅର୍ଜି ପଠାଇ ଦେଇ ଆଉ ଥରେ ବି ଗଲେନି ସାନଅବନ୍ତି । ଏସବୁ କଥା ଭାବୁ ଭାବୁ ମହାଶୟଙ୍କ କ୍ଷୁଦ୍ର ଭାଷଣ ସମାପ୍ତ ହୋଇଯାଇଥିଲା

ସୁଧୀର କିଛି ଶୁଣିପାରିଲେ ନାହିଁ ।

ଯୁବରାଣୀ ଏବେ ଉଠିଲେ । ସେ ମଧ୍ୟ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ, ଏ ସଭା ତାଙ୍କ ମର୍ମବେଦନାର ପ୍ରତିଫଳନ । ତାଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନ ବୃତ୍ତାନ୍ତ କହିଲେ, କିପରି ସେ ଦେଖିଛନ୍ତି ଏ ଗଡ ଶ୍ମଶାନରେ ପରିଣତ ହୋଇଯାଇଛି, ଲୋକେ ଭୟରେ ମଢକୁ ଛୁଉଁ ନାହାନ୍ତି ଚାରିଆଡ ପୁତିଗନ୍ଧମୟ । ଅବଶ୍ୟ ସେ ବି ସମ୍ବେଦନ ସମ୍ବରଣ କରି ସରକାରଙ୍କ ଅପାରଗତା ଯୋଗୁଁ ରୋଗ ବଢୁଛି ଦିଗକୁ କଥା ମୋଡିଲେ । ଶିକ୍ଷା, ସଚେତନତା, କଣ୍ଡୋମର ବ୍ୟାପକ ପ୍ରସାର, ଏଚ୍.ଆଇ.ଭି ଟୀକାକରଣ ଓ ଆଉ ଅନେକ ଉପଦେଶ ଦେଇଚାଲୁଥିବା ବେଳେ; ତାଙ୍କ ବିରୋଧୀ ଓ ବିଧାୟକଙ୍କ ବିରୋଧୀ, ଟାଣୁଆ ଦଳିତ ଯୁବନେତା ତଥା ସ୍ୱେଛାସେବୀ ଭିକାରି ବିଶ୍ୱ ନାତିସ୍ୱଳ୍ପ ଗଳାରେ କହିବାର ଶୁଣାଗଲା, “ୟାଙ୍କର ଏ ରୋଗକୁ ଏତେ ଭୟ କିଆଁ, କାଇଁ ଆମେ ତ ଚିନ୍ତା କରୁନୁ! ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମ୍ୟାଲେରିଆ ଟୀକା ମିଳିଲାନି, କ’ଣ ନା ଏଚ୍.ଆଇ.ଭି ଟୀକା! ମନେ ମନେ ଅତି ପଣ୍ଡିତିଆଣୀ!”

ଭିକାରି ବିଶ୍ୱ, ଦୁର୍ଦ୍ଦାନ୍ତ ସାବ୍ୟସ୍ତ୍ୟ ହୋଇ ସାରିଥାନ୍ତି । ସ୍ଥାନୀୟ ଜଣେ ବୟସ୍କ ଅଫିସରଙ୍କୁ ଅନ୍ଧାର ରାସ୍ତାରେ ଗାଡି ଅଟକାଇ ଧୁମ ପିଟିଲେ, ପୁଣି ତାଙ୍କ ନାମରେ ଓଲଟି ଦଳିତ ଦଳନ କେଶ୍ ଦାୟାର କଲେ । ସ୍ୱଭାବିକ୍ ଭାବେ, ତାଙ୍କ ବକ୍ତବ୍ୟ ସୁଧୀର ତଥା ନିକଟରେ ବସିଥିବା ବନପାଳଙ୍କୁ ଅତି ଅନୁଚିତ ମନେହେଲା । ବନପାଳଙ୍କ ଚାହାଣିରେ ଥିଲା ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ଧମକ ।

ବନପାଳ କାହିଁକି ଡରିବେ ଯେ, ସେ ତ ନିଜେ ଜଣେ ଦଳିତ । ବେଶ୍ ଚଇନି ଚିକ୍କଣ ଅବିବାହିତ, ସଦ୍ୟ ନିଯୁକ୍ତ ଯୁବକ । ତାଙ୍କ ବିଫଳ ପ୍ରେମ କାହାଣୀ ଓ ଉଚ୍ଚଜାତିର ପ୍ରେମିକାଙ୍କ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ, ଅବନ୍ତିପୁରରେ ଖୁବ୍ ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଥାଏ । ଅବଶ୍ୟ ଅନିନ୍ଦ୍ୟସୁନ୍ଦରୀ ସେହି ଯୁବତୀ, ଖୁବ ସୁଖରେ କୁନି ସନ୍ତାନ ସହ ସାଧାରଣ ପରିବାରରେ ସ୍ୱାମୀ ସୁହାଗିନୀ ହୋଇ ସେହି ସହରରେ ଥାଆନ୍ତି । ସୁଧୀର ଏକଥା ଜାଣନ୍ତି କାରଣ ସ୍ୱାମୀଟି ତାଙ୍କ ସାଙ୍ଗ । ସେ ଖୁବ୍ ଉଚ୍ଚମନା, ଏମିତି ସ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କର ଭାଗ୍ୟ ମନେ କରନ୍ତି । ବନପାଳଙ୍କ ଅନେକ ଅବିମୃଷ୍ୟକାରିତାର ଫୋନ କଲ ସେମାନଙ୍କ ଦାମ୍ପତ୍ତ୍ୟରେ ମୃଦୁ ସ୍ପର୍ଷ କରି ଫେରିଆସେ ସିନା କ୍ଷତି କରିପାରେନା । ଏ ନେଇ ସେମାନଙ୍କର କୌଣସି ଅଭିଯୋଗ ନଥାଏ । ବେଶ୍ ଉଦାର ହୃଦୟରେ ଉଭୟ କୁହନ୍ତି, ବିଚରାର ଦୋଶ କ’ଣ । ଏମିତି କେତେ ଦିନ ଆଉ! ବଳେ ଚୁପ୍ ପଡିବନି । କିମ୍ବା ସେମାନଙ୍କର ବଦଳି ହୋଇଯିବନି କି?

ବାଃ ରେ ମହାତ୍ମା!

ଏବେ ଇଂରାଜୀ ଖବର କାଗଜ ଟାଇମ୍ସର ଯୁବ ସାମ୍ବାଦିକ ତଥା ପ୍ରେସକ୍ଲବ ସଭାପତି ଅରୁଣବାବୁ, କହୁ କହୁ କହି ପକାଇଲେ ଯେ ଅମୁକ ଖବରକାଗଜ ଏକ ଗବେଷଣାଧର୍ମୀ ପ୍ରବନ୍ଧରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ କଣ୍ଡୋମର ସୂକ୍ଷ୍ମ ଛିଦ୍ର କୁଆଡେ ଏ ଭୁତାଣୁକୁ ରୋକିପାରିବ ନାହିଁ । ସେ କେଇଧାଡି ପଢିକି ଶୁଣାଇଲେ । କେହି ଯଦିଓ ତାଙ୍କୁ ବିରୋଧ କଲେ ନାହିଁ, ସୁଧୀର ମନେ ମନେ ପିଲା ଦିନ କଥା ଭାବୁଥିଲେ । ଗାଁ ହାଟରେ ଦଶ ପଇସାରେ ଗୋଟିଏ ଏମିତି ବଡ ବେଲୁନ ମିଳୁଥିଲା ଯାହାକୁ ପିଲାଏ କଖାରୁ ବେଲୁନ କହୁଥିଲେ । ଦୋକାନୀ ଫୁଙ୍କିକି କଖାରୁ ଭଳି ଉଡାଇ ରଖିଥାଏ । ସେ ଦିନେ ସାଙ୍ଗ ଛୁଆଠାରୁ ନେଇ ଆସିଥିଲା ଯେ ଜଣେ ଗୁରୁଜନ ବିରକ୍ତ ହୋଇ ସେଇଟିକୁ ଫୁଟାଇ ଦେବାରୁ ସେ କାନ୍ଦିଥିଲା । ଅଗତ୍ୟା ତାକୁ ଏକ ତିରିଶ ପଇସାର ମଲାଇ ଆଇସ୍କ୍ରିମ ତୁରନ୍ତ ମିଳିଯାଇଥିଲା । ଏବେ ସାମ୍ବାଦିକଙ୍କ କଥାଶୁଣି ତାଙ୍କ ସାଧାରଣ ଜ୍ଞାନ କହୁଥିଲା, ଅମ୍ଳଜାନ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅଣୁମାନଙ୍କୁ ଯେଉଁ ବେଲୁନ୍ ଘଣ୍ଟା ଘଣ୍ଟା ରୋକି ପାରୁଥିଲା ତାହା ପୁଣି ଭୁତାଣୁକୁ ଅଟକାଇ ପାରିବ ନାହିଁ କେମିତି । ଭୁତାଣୁର ଅକାର ତ ବାୟୁ ଅଣୁ ମାନଙ୍କଠାରୁ ଅନେକ ଗୁଣ ବଡ! ତେବେହେଲେ ଏ ଗବେଷଣା ଧର୍ମୀ ପ୍ରବନ୍ଧମାନ କ’ଣ ମଣିଷର ହଟଚମଟିଆ ମନର କଥା!

ଏ ସମସ୍ତ କଥା ସରିଲା ପରେ,  ଉପସ୍ଥିତ ଉଚ୍ଚପଦସ୍ଥ ଡାକ୍ତର ବୃନ୍ଦ, ରୋଗର ସାମ୍ପ୍ରତିକ ସ୍ଥିତି ଓ ସଠିକ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ଖୁବ୍ ସରଳ ଓ ଉପାଦେୟ ଭାବେ ଆଲୋଚନା କଲେ । ଏହା ଅବଶ୍ୟ ତତ୍କାଳୀନ ଅନେକ ସନ୍ଦେହ ଦୂର କରିଥିଲା ।

ସଭା ସରିଲା ବେଳକୁ ସୁଧୀର ବହୁତ ବିବ୍ରତ ଜଣା ପଡୁଥଲେ । ତାଙ୍କର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କିନ୍ତୁ ଅପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ପ୍ରଶ୍ନ ଥିଲା । ସଭାପରେ ଏ ବଡ ଲୋକମାନେ କୁଆଡେ ଚଟାପଟ୍ ଖସି ପଳାଇବେ । ନା ନା, ସେ ପଚାରିବା ଉଚିତ । ଠିଆ ହୋଇ ପଡିଲେ ।

“ଆଜ୍ଞା ଅସନ୍ତାକାଲି ଏ ସହରକୁ ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରଜୀ ଆସୁଛନ୍ତି । ମୋତେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଆସିଛି ତାଙ୍କ ପ୍ରାତଃ ଭୋଜନ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ । ତାହା କେମିତି କରାଯାଏ ମତେ ଜଣା ନାହିଁ, ଯାହାକୁ ପଚାରିଲେ ସଠିକ କହି ପାରୁ ନାହାନ୍ତି ଓ ଆମ ସାମାଜିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଜ୍ଞାନ ଅଥବା ପ୍ରଫେସର ମୋଦୀଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଧି ବ୍ୟବସ୍ଥା ବହିରେ ବି ମିଳୁନାହିଁ । ମୋତେ ଏ ବାବଦରେ ଦିଗ୍ଦର୍ଶନ ଦିଅନ୍ତୁ ।”

ଜିଲ୍ଲାପାଳ, ବିଧାୟକ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅଣସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟବିଭାଗ ମାନ୍ୟଗଣ୍ୟଙ୍କୁ କିଛିମୁହୁର୍ତ୍ତ ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରଭାବିତ କରି ପାରିଥିବା ବିଚକ୍ଷଣ ଡାକ୍ତର ମାନେ ବଡ ଅଡୁଆରେ ପଡିଗଲେ । ଡା ଦେବରାଜ ପତି ମହାଶୟ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ହାଲୁକା କରି କହିଲେ, “ଡା ସୁଧୀର! ଏହା ତୁମ ଭାଗ୍ୟ, ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରଜୀ ତୁମ ଉଚିଷ୍ଟ ଖାଇବେ । କାହିଁକି ଚିନ୍ତା କରୁଛ ପେଟ ଖାଲି ରଖି ଚାଲିଯିବ । ଅଯଥା ବିଲେଇ କୁକୁରଙ୍କୁ ଖୋଇବ ନାହିଁ, କେଶରେ ପଡିବ । ତୁମେ ପରା ଡାକ୍ତର, କେତେ ଜଣା ଅଜଣା ଜୀବାଣୁ ଭୁତାଣୁଙ୍କ ସହ ନିତି ସଂସ୍ପର୍ଷରେ ଆସୁଛ । ଡରନି ଏଠି ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରଜୀଙ୍କ ପ୍ରତି ବିପଦ ନାହିଁ ।”

ସଭା ସାଙ୍ଗ ହେଲା ।

ଯଦି କିଛି ବିପଦ ନାହିଁ, ଏ ଖାଦ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା କାହିଁକି? ଆଉ ଯଦି ଅଛି ତାହେଲେ, ସେ କାହିଁକି? ଧେତ୍ କଥାଟା ପଚାରି ନଥିଲେ ଭଲ ହୋଇଥାନ୍ତା । ସେ ରାତିରେ ଏକଥା ଭାବି ଭାବି ସେ ଶୋଇ ପଡିଲେ ।

ସେ ଥିଲା ଏକ ବିଶେଷ ସକାଳ । ଶବରୀ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଖାଦ୍ୟ ପରଖି ଥିଲା, ସେ ଧାପେ କମ । ଏତେବଡ ଲୋକ । ହଁ ମ, ତାଙ୍କ ଦଳର ସଙ୍ଗଠନ ଏଠି ନାହିଁ କହିଲେ ଚଳେ । ଅତଏବ ବିରୋଧୀ ବି ନାହାନ୍ତି । ଶୁଣାଯାଏ ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହିସାବରେ କଡାକଡି ପ୍ରୋଟକଲ୍ ପାଳନ ହେବ । ସୁଧୀର ତାଙ୍କ ମା ଓ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ବୁଝାଇ ଦେଲେ । ଭୋରୁ ନିଦ ଭାଙ୍ଗି ଗଲା । ନିତ୍ୟକର୍ମ ସାରି ନିଜକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଦେଲେ । ବେଶ୍ ଲମ୍ବା, ଇସ୍ତ୍ରୀକରା ଧଳା ଆପ୍ରୋନ ପିନ୍ଧି କାନ୍ଧରେ ଷ୍ଟେଥୋ ପକାଇ, ନିଜେ କେତେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ପରଖିନେଲେ ଅଇନା ଆଗରେ । ଏ ପରଖରୁ ଲାଭ କ’ଣ, ଅସଲ ପରଖ କାମଟିର କାଇଦା ତ ଜଣା ନାହିଁ ।

ମା ପ୍ରାତଃଭୋଜନ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରନ୍ତେ ସୁଧୀର କହିଲେ, “ମାଆ, ଆଜି ରାଜା ଘର ଖାନା,  ମାଆ ଖାନା ନୁହେଁ ।”

“ଖବରଦାର ଆମର ସେଗୁଡା ଖାଇବା ଦରକାର ନାହିଁ, ତୁ ଆଗେ ପେଟେ ଖାଇଲୁ ।”

ବାଇକ ବାହାର କରୁଛନ୍ତି, ଆସି ପହଞ୍ଚିଲେ ସାମ୍ବାଦିକ ଅରୁଣ, ଗତ କାଲିର ଖବର କାଗଜ ପଢାଳି । “ଆସନ୍ତୁ ମୋ କାରରେ ଯିବା, ମୋର ବି ସେଠାରୁ ଖବର ଦେବାର ଅଛି ।” 

ବାଟରେ ସୁଧୀର ତାଙ୍କ ଗତକାଲିର କଖାରୁ ବେଲୁନ କଥା କହିଲେ । ଅରୁଣ କହିଲେ, ତାଙ୍କୁ ଏ ବାବଦରେ ଏକ ଲେଖା ଦେଲେ ସେ ଉକ୍ତ ଖବରକାଗଜରେ ବାହାର କରାଇ ଦେବେ ।

ଗାଡି ‘ବନ ବଙ୍ଗଳା’ରେ ପହଞ୍ଚି ଯାଇଥାଏ । ସେଠାରେ ଏ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ।

ପୁଣି ସେହି ଭିକାରି ବିଶ୍ୱ । ବେଶ୍ ସୁନ୍ଦର ବେଶଭୁଷାରେ ଥାଆନ୍ତି । ସେ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରଙ୍କ ଦଳୀୟ ନେତା ଓ ଏ ଆୟୋଜନର ମୁଖିଆ । ତେବେ ପ୍ରୋଟକଲ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ପ୍ରଶାସନ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତି କରୁଥାଏ । ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗୀୟ କର୍ମଚାରୀମାନେ ତତ୍ପରତାର ସହ ଦାୟିତ୍ୱ ନିର୍ବାହ କରୁଥାନ୍ତି ।

ବନପାଳ ଓ ଜିଲ୍ଲାପାଳ ସାଥୀ ହୋଇ ପହଞ୍ଚିଲେ । ସେମାନେ ଅପେକ୍ଷାଗୃହର ମୁଖ୍ୟ ସୋଫା ଦୁଇଟିରେ ବସି ପଡିଲେ । ଅନ୍ୟମାନେ ଖୁବ୍ କର୍ମଚଞ୍ଚଳ ହେବା ପ୍ରାୟ ଆଚରଣ କରୁଥାନ୍ତି । କଣ ବା କରିବେ? ବସିବାକୁ ସ୍ଥାନ ନାହିଁ । ମାନନୀୟଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଗୃହଟି ବନ୍ଦ କରି ରଖାଯାଇଥାଏ । ବିଶେଷ ସୁରକ୍ଷାକର୍ମୀ, ସମସ୍ତଙ୍କ ପରିଚୟଟି ଟିପୁଥାଏ ଓ ଦିଆଯାଇଥିବା ତାଲିକା ସହ ମିଳାଉଥାଏ । ସେତେବେଳେ ପରିଚୟ ପତ୍ରର ପ୍ରଚଳନ ସେମିତି ହୋଇନଥାଏ ।

ଭିକାରି, ଅନୁମତି ମିଳିଥିବା ତାଙ୍କ କତିପୟ କର୍ମୀଙ୍କ ସହ କେଉଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ଆଲୋଚନା କରୁଥିଲେ ସେ କଥା ତାଙ୍କୁ ହିଁ ଜଣା ।

ହଠାତ ପହଞ୍ଚିଲେ ଯୁବରାଣୀ । ଜିଲ୍ଲାପାଳ ସମ୍ଭ୍ରମତାର ସହ ସ୍ୱାଗତ କଲେ ଓ ସୋଫାରେ ବସିବାକୁ କହିଲେ । ସୁରକ୍ଷାକର୍ମୀ  ଆସି ତାଲିକା ମିଳାଇବାରୁ ତାଙ୍କ ନାମ ଉଲ୍ଲେଖ ନଥିଲା । ଏହାଥିଲା ସ୍ୱଭାବିକ୍ । ସେ ତ ଭିନ୍ନ ଦଳର ଲୋକ । ସେ ଦୃଢତାର ସହ କହିଲେ ସ୍ୱୟଂ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରଜୀ ତାଙ୍କୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଛନ୍ତି । ଗତ କାଲି ଫୋନରେ ସେ କଥା ହୋଇଥିଲେ । ସେ ବହୁତ ଥର କଥା ହୁଅନ୍ତି ।

ଭିକାରି ଓ ସୁଧୀର ଆଚମ୍ବିତ ଦେଖାହେଲେ । ହୁଏତ ଭିକାରି ଭାବୁଥିଲେ, ସେମିତି ଯଦି ସତ ହୋଇଥାନ୍ତା, ସେ ନିଶ୍ଚେ ଜାଣିଥାନ୍ତେ ।

ସୁଧୀର କିନ୍ତୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ଭିନ୍ନ କାରଣରୁ । ଗତକାଲି ସଭାରେ, ଖାଦ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା ବାବଦୀୟ ପ୍ରଶ୍ନର ଊତ୍ତର ନମିଳିବାରୁ ସେ ସଂଧ୍ୟାରେ ଜଣେ ବିଜ୍ଞ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ପଚାରିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଟେଲିଫୋନ ବୁଥ ଓ ଶେଷରେ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜକୁ ଯାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରି ନିରାଶ ହୋଇଥିଲେ । ଫୋନସେବାରେ ବହୁତ ବଡ ବିଭ୍ରାଟ ହୋଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରଜୀଙ୍କୁ ମହାଶୟା କେମିତି ଫୋନ କଲେ!

ସେ ଯାହା ବି ହେଉ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କ ହସ୍ତକ୍ଷେପରେ, ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ମହିଳାଙ୍କୁ ଅନୁମତି ମିଳିଗଲା । ମହାଶୟା ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କ ସହ ସୋଫା ମଣ୍ଡନ କଲେ । ସମ୍ଭବତଃ ଉଭୟ ଆପୟିତ ଅନୁଭବ କରୁଥିଲେ । ଭିକାରି ତାଙ୍କ ଦେଖାଦେଖି ବନପାଳ ବସିଥିବା ସୋଫାରେ ଆସନ ନେବାକୁ ଯାଊଥିଲେ । ବନପାଳ ତାଙ୍କ ବେଶଭୁଷା ଉପରେ ତୀକ୍ଷ୍ଣ ଦୃଷ୍ଟି ନିକ୍ଷେପ କରି ହଠାତ ହସିକି ପଚାରିଦେଲେ ତାଙ୍କ ଜୋତା ଓ ଜାକେଟରେ କେଉଁ ପଶୁର ଚମଡା ଲାଗିଛି ।

“ସାତୁଷ ଆଜ୍ଞା”, ସଦର୍ପେ କହିଲେ ଭିକାରି ।

ଏଥର ବନପାଳଙ୍କ ସ୍ୱର ଶୁଭିଲା ରୁକ୍ଷ, “ହିମାଳୟର ଏହା ଏକ ଲୁପ୍ତ ପ୍ରାୟ ଜୀବ । ଏହାକୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ସରକାରୀ ନିୟମ କଡା । ଚାହିଁଲେ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିନିୟମ ଲଗାଇ ଏବେ ଗିରଫ କରି ପାରିବି ।”

“ଆଜ୍ଞା, ଏତେକଥା ତ ମୁଁ ଜାଣିନଥିଲି ।” ପଛକୁ ହଟୁ ହଟୁ ଭିକାରି କହିଲେ । ବନପାଳ ସନ୍ତୋଷ ଦେଖାଗଲେ, ଯୁବରାଣୀ ମଧ୍ୟ ।

ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ପହଞ୍ଚିବାରେ ବିଳମ୍ବ ଘଟୁଥାଏ । ସମସ୍ତେ ପ୍ରସ୍ତୁତ । ଏଣେ ତେଣେ ଟହଲ ମାରୁଥାନ୍ତି । ବନ ବଙ୍ଗଳାର ମନୋରମ ବଗିଚାର ଶୋଭାରେ ଆହ୍ଲାଦିତ ଦିଶୁଥାନ୍ତି ସମସ୍ତେ ।

ତିନି ମାନ୍ୟଗଣ୍ୟ ଅତି ମାମୁଲି କଥା ହେଉଥାନ୍ତି । ସୁଧୀର ସେମାନଙ୍କ ଆଳାପ ନିଶଙ୍କୋଚ ଶୁଣୁଥାନ୍ତି ।

ଆପଣ ଜିଲ୍ଲା ମଙ୍ଗ ସଠିକ ଧରିଛନ୍ତି । ଜନସାଧାରଣ ଖୁସି । ଆଉ ବନପାଳ ମହୋଦୟଙ୍କ ଚର୍ଚ୍ଚା ଜୋର ଧରିଛି । ଯାହା ଜଣା ପଡୁଛି ଅବନ୍ତିପୁର ତାହାର ଲୁପ୍ତ ବନାନୀ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଫେରି ପାଇବ । ଏମିତି କିଛି କଥା କହୁଥିଲେ ଯୁବରାଣୀ ଓ ସେ ବାର୍ତ୍ତାରେ ପ୍ରସନ୍ନଚିତ୍ତ ଦିଶୁଥାନ୍ତି ଉଭୟେ ।

ଏହା ବାଦ ସେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରୁଥାନ୍ତି, ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରଙ୍କ ସହ ତାଙ୍କର ଘନିଷ୍ଠତାର ସବିଶେଷ ବିବରଣୀ । ଜିଲ୍ଲାପାଳ ଦିଶୁଥିଲେ ନିସନ୍ଦେହ ଓ ଯେମିତି ଅନୁଗୃହିତ କି ତାଙ୍କୁ ଏସବୁ କଥା କହିପାରୁଛନ୍ତି ଯୁବରାଣୀ, ଘନିଷ୍ଠ ଭାବି । ବନପାଳ କିନ୍ତୁ ବେପରୁଆ ଶୁଣୁଥାନ୍ତି, ସତେ ଅବା ଏ ବିଶୁଦ୍ଧ ବାହାସ୍ଫୋଟ କଥା ଗୁଡିକ କେବଳ ସମୟର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ମାନ ପୁରଣ କରୁଛି ।

ଜିଲ୍ଲାପାଳ ଆଉଧାପେ ଆପଣାର ହୋଇ ପଚାରିଲେ । ଆଉ କ’ଣ ଖବର ମାମ୍, ପୂଜା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କେଉଁଠି? ରାୟପୁର ଅବା ମହୀଶୁର, ନା ପୁରୀ ଅଥବା ମୁମ୍ବାଇ ।

“ହା ହା! ସେମିତି କେବେ ହେଲାଣି ନା ହେବ । ପୂଜାରେ ସବ୍ଚେକ୍ଟ ମାନଙ୍କୁ ଛାଡି ଯାଇ ହେବ! ଲୋକଙ୍କର ବହୁତ ଆଶା କ’ ବ’ ଭେଟି ଆଣି ପୁଳାଏ ନେବେ । ଆମ୍ଭ ବିନା ଅବନ୍ତିପୁର’ର ପୂଜା କ’ଣ ସମ୍ଭବ! ଆମ୍ଭେ ନରହିଲେ ନହୁଏ ।”

ସେ ଯେଉଁ ଠାଣିରେ କହିଲେ ତାହା ଅନଭିଜ୍ଞ ସୁଧୀରଙ୍କ ଅନ୍ତରକୁ ଭେଦିଗଲା, ସତେ ଅବା ଦେବୀ ମାନେ ପୃଥିବୀକୁ ଆସିବାର ଦରଖାସ୍ତ ତାଙ୍କ ଦପ୍ତରକୁ ପଠାଇଛନ୍ତି । ସେ ମଞ୍ଜୁର କରିବେ ସେମାନଙ୍କୁ ନିରାଶ ନକରି ଆପଣାର ଉଦାରତାରେ ।

ଅରୁଣବାବୁ ପଛରୁ ସାର୍ଟ ଟାଣି ସଙ୍କେତ ଦେଲେ ସେ ବି ସେମିତି ଭାବୁଛନ୍ତି । ପ୍ରତିକ୍ରୀୟାରେ ସୁଧୀର ହଠାତ ଯେମିତି ପଛକୁ ବୁଲିପଡିଲେ ତାହା ଯୁବରାଣୀ ଓ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କଲା । କଥାର ରାଗ ବେରାଗ ହୋଇଗଲା ।

ଡକରା ପାଇ ସୁଧୀର ଭିତରକୁ ଗଲେ, କର୍ତ୍ତବ୍ୟନିଷ୍ଠ ଭାବେ ବେଶ ସୁସ୍ୱାଦୁ ଜଳଖିଆର ପ୍ରତି ବ୍ୟଞ୍ଜନରୁ ଦୁଇ ଚାମଚ ଲେଖାଏଁ ଉଦରସ୍ଥ କରି ତୃପ୍ତ ହେଲେ । ଖାଦ୍ୟ ପରୀକ୍ଷିତ କାଗଜରେ ସନ୍ତକ ଦେଲେ । 

ଡି.ଏସ.ପି ଜଣେ ଝପଟି ଆସି ଆରକ୍ଷୀ ଅଧୀକ୍ଷଙ୍କକ ଖବର ଆସିଛି କହି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସଜାଗ କରିଦେଲେ ।

ତିନି ମାନ୍ୟଗଣ ନିଜ ନିଜ ଫୁଲତୋଡା ଧରି ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଗଲେ । ଭିକାରିଙ୍କ ଖଟା ମନରୁ କୃତ୍ରିମ ହସ ଉକୁଟି ଆସିଲା, ସୁଧୀର ନିଜ ଧଳା କୋର୍ଟଟିକୁ ବିନା ଅଇନାରେ ଝାଡିଝୁଡାକି ଷ୍ଟେଥୋକୁ ପକେଟରୁ ନେଇ କାନ୍ଧରେ ପକାଇଲେ, ଅରୁଣ ନିଜ ଟିପାଖାତାରେ କଣସବୁ ଗାରେଇ ପରୀକ୍ଷା କରିନେଲେ ଏହା ଚାଲୁଛି, ସତେ ଅବା ଏତେ ଘଟଣା ଘଟିବ ଯେ ସେ ତତ୍କାଳ ନଲେଖିଲେ ସ୍ମରଣ କରି ପାରିବେ ନାହିଁ । ଅନ୍ୟମାନେ ଫାଟକଠାରୁ ପଛକୁ ପଛ ଧାଡି ଲଗାଇଦେଲେ । ଉପସ୍ଥିତ କ୍ଷୁଦ୍ର ଜନ ସମାବେଶ ମଧ୍ୟରେ ଏକୁଟିଆ ଯୁବରାଣୀ ଥିଲେ ମହିଳା, ତା ବ୍ୟତୀତ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରଙ୍କ ସେ ଏକମାତ୍ର ଚିହ୍ନାଜଣା । ତେଣୁ ସେ ଆଗରେ ରହିଲେ ।

ଖଦଡର ଧୋତି ଓ ଲମ୍ବା ପଞ୍ଜାବୀ ପିନ୍ଧା ଦୀର୍ଘକାୟ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ଅତୀତରେ ଯେଉଁ ମଜବୁତ ପାଦରେ ଉତ୍ତରରୁ ଦକ୍ଷିଣ, ସାରା ଭାରତ ପଦଯାତ୍ରା କରିଥିଲେ ସେଇ ପାଦ ଯୁଗଳରେ ଯେବେ ଫାଟକ ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ କଲେ, ଦିଶୁଥିଲେ ସୌମ୍ୟ ପ୍ରଶାନ୍ତ । ବାର୍ଦ୍ଧକ୍ୟରେ ବି ତାଙ୍କ କାନ୍ତି ଝଟକୁ ଥାଏ । ସେ ଗମ୍ଭୀରତା ମଧ୍ୟରେ ନିଜକୁ ପ୍ରସ୍ଫୁଟିତ କରିଥିଲେ ଏକ ସ୍ନିଗ୍ଧ ସ୍ମିତହାସ୍ୟରେ । ତାଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଯେମିତି ସମସ୍ତଙ୍କ ମଧ୍ୟକୁ ସଂଚାରିତ ହୋଇଗଲା । ଆରକ୍ଷୀ ଅଧୀକ୍ଷକ, ବ୍ଳାକ କାଟ୍ କାମାଣ୍ଡୋ ଓ କେତେଜଣ ଦଳୀୟ ରାଜନେତା ତାଙ୍କ ପଛରେ ଥିଲେ ।

ଯୁବରାଣୀ ପ୍ରଥମେ ଫୁଲତୋଡା ଦେଲେ ଓ ପରେ ପରେ ଜିଲ୍ଲାପାଳ ତଥା ବନପାଳ । ଅଧୀକ୍ଷକ ଏ ତିନିଜଣଙ୍କ ପରିଚୟ ଦେବାବେଳେ ସମ୍ଭବତଃ ମହାଶୟା ଯାହା ସଙ୍କେତ ଦେଲେ ତାହାର ମର୍ମ ଆମେ ତ ଆଗରୁ ଚିହ୍ନା । ସେ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରଙ୍କ କଡକୁ ଭିଡିଗଲେ ଜଣେ ଦଳୀୟ ନେତାଙ୍କୁ ପଶ୍ଚାତକୁ ହଟାଇ । ଭିକାରି ଓ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନୀୟ ଦଳୀୟ ଲୋକଙ୍କୁ ପରିଚିତ କରିବା କାମଟି ଏହି ନେତା କରିଥାନ୍ତେ ଯାହା ହୋଇ ପାରିଲା ନାହିଁ । କ୍ଷୂବ୍ଧ ଭିକାରି ବଡ କଷ୍ଟରେ ନିଜକୁ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ରଖିଥାନ୍ତି । ଔପଚାରିକ ଅବା ଆଉକିଛି କଥା କହିବାରେ ଯୁବରାଣୀ ଉଣା କରୁନାଥାନ୍ତି, ଚିହ୍ନା ଲୋକ ଯେତେବେଳେ । ମହାଶୟ ସେମିତି ଅନୁତ୍କଣ୍ଠିତ ଆଗେଇ ଚାଲିଲେ । ବୋଧହୁଏ ସେ କାହାକୁ ଚିହ୍ନିବାର ଉଦ୍ୟମ କରୁନଥିଲେ ଯେମିତି ସଭିଏଁ ତାଙ୍କର ଚିହ୍ନା, ତାଙ୍କ ଦେଶବାସୀ, ଅବା ମୁହୁର୍ତ୍ତ ମଧ୍ୟରେ କାହା ସହ ପରଚିତ ହେବାର କି ବା ଆବଶ୍ୟକତା । ତେବେ ସମସ୍ତଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସୁଧୀରଙ୍କୁ ସେ ବେଶଭୁଷାରୁ ଚିହ୍ନି ପକାଇଲେ ଓ ଦୂରରୁ ହେଲେ ବି ଏକ ଧନ୍ୟବାଦ ସୂଚକ ସଙ୍କେତ ତାଙ୍କ ସ୍ମିତହାସ୍ୟର ଲାଳିତ୍ୟକୁ ବହୁଗୁଣିତ କଲା । ସୁଧୀରଙ୍କ ଗତ କେତେ ଦିନର ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ମିଳାଇ ଗଲା ଓ ସେ ଯୋଡ ହସ୍ତ ହୋଇ ସେ ସତେଜ ହସକୁ ଆପଣାର ଅଧରରେ ପ୍ରତିଫଳିତ କଲେ । ଦିଶୁଥିଲେ ବେଶ୍ ତୃପ୍ତ । ଏ ଭାବଗତ ଆଦାନ ପ୍ରଦାନଟି ତାଙ୍କ ବୃତ୍ତିଗତ ଜୀବନର ଅଭୁଲା ସ୍ମୃତି ହୋଇ ରହିବ । କେବଳ ଜଳଖିଆ ଖାଇବା ବ୍ୟତୀତ ମହାଶୟଙ୍କ ଅନ୍ୟ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ନଥିଲା । ସେ ଖୁବ ଶୀଘ୍ର ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ କଲେ ।

ଦେଖାଗଲା ସର୍ବପ୍ରଥମେ ବନ ବଙ୍ଗଳା ପ୍ରାଙ୍ଗଣ ତ୍ୟାଗକଲେ ଯୁବରାଣୀ, ଏମିତି କି ଜିଲ୍ଲାପାଳ କିମ୍ବା ବନପାଳଙ୍କଠୁ ସୌଜନ୍ୟ ମୂଳକ ବିଦାୟ ନନେଇ । ଝଡ ପରି ଆସିଥିଲେ ଅନାହୁତ, ବିଜୁଳି ପ୍ରାୟ ଝଅଟ ଖସିଗଲେ ।

ଠିକ୍ ତାପରେ ପଳାଇଗଲେ, ବିମର୍ଷ ଭିକାରି ବିଶ୍ୱ ।

ଆମେ ବି ଏବେ ବାହାରି ପଡିଲୁ ।