This blog contents are short stories and memoirs written in English and Odia language. Mostly on changes in society over last four decades.
Search This Blog
Saturday, 28 October 2017
Monday, 23 October 2017
ଦୃଷ୍ଟି କୋଣ।
(ଛବିର ଗଳ୍ପ-୩)
(ଛବିର ଗଳ୍ପ-୩)
ଗଳ୍ପଟି ପଢିବା ଆଗରୁ ଛବିକୁ ଦେଖନ୍ତୁ।
ଆମ ଜମି ପାଖ ରାସ୍ତା କଡରେ ଯେଉଁ ଦିନ ମୋ ବୋଉର ସ୍ମୃତିରେ ବର ଗଛଟି ଲଗାଇ ଲକ୍ଷ୍ମୀପ୍ରିୟା ନାମ ଦେଲି ମତେ କେହି କେହି କହିଲେ ଓସ୍ତ ଗଛଟିଏ ଲଗାଇବା ପାଇଁ। ମନ ବଳିଲା ନାହିଁ, ଏ ଗପୁଡା ମନକୁ ଢେର୍ କଥା ଆସିଲା। ଭାବିିଲି, ବରଂ କିଛି କାଗଜି ଫୁଲ, କନିଅର ଲଗାଇବି, ଗୋଟିଏ କଣ୍ଟା ଗଛ ଓ ଅନ୍ୟଟି ଗୋରୁ ଛେଳି ଖାଆନ୍ତି ନାହିଁ, ଭାରି ମେଳାପୀ ମୋ ବୋଉବି କିଛି ଆଳାପ କରି ପାରିବ।
ବର ଗଛ ଛାଇରେ ଦୁବ କଅଁଳେ ନାହିଁ, ଏତେ ବଡ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ବାଲ୍ୟକାଳରେ ତ ସାଙ୍ଗ ସାଥି ଦରକାର। ବଡ ବଡ ଲୋକଙ୍କର ବି ବାଲ୍ୟସାଥି ଥାଆନ୍ତି।
ଲଗାଇଥିବା ଗଛ ଗୁଡିକ କିଛି ବଞ୍ଚିଲେ। କାଗଜି ଫୁଲ ଜଣାଗଲା ପାଞ୍ଚଟି ବଞ୍ଚିଲେ। ଭଲ କଥା। ସବୁଦିନ ଟିକେ ଦେଖେ। ହତା ବାହାରେ ତ, ଅନେକ ଦୁର୍ଯୋଗର ସମ୍ଭାବନା ଅଛି, ଦେଖିଦେଲେ ପେଟ ପୁରିଯିବ। କ୍ରମଶଃ ମୃତବତ୍ ଶୁଖି ଯାଇଥିିବା ଡାଳରୁ ପତ୍ର କଅଁଳିଲା ସଂଖ୍ୟା ବଢି ନଅରେ ପହଞ୍ଚିଲା, ଓ ସେତିକି। ହଠାତ୍ ଆବିଷ୍କାର କଲି, ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶୁଖିଲା ଗଛଟିର ଏକ ସରୁ ଡାଳଟିରେ ପତ୍ର ନୁହେଁ, କଣ ଗୋଟେ କଅଁଳୁଛି। କାଠ ଛତୁ ହେବ ବୋଧହୁଏ। ତହିଁରେ ରଙ୍ଗ ଭରିଲା, ଫୁଲ ନେନ୍ଥା ପେନ୍ଥା ହେଲା, ଏଣ୍ଡୁଅ ଡାଳଟିକୁ ଶରଧା କଲା। ଏକାଥରେ ଫୁଲ, ବିଚିତ୍ର।
ସମସ୍ତଙ୍କ ପ୍ରିୟ ପ୍ରସୁନ୍ ରାୟଚୌଧୁରୀ ସାର, ଛବି ଉପରେ ଚମତ୍କାର ଚିନ୍ତନ କଲେ, "Those that look dormant often hide a mine within, nature is mysterious". ବହୁ ପତିତ ଭୂମି ରତ୍ନଗର୍ଭା, ପ୍ରକୃତି ବୈଚିତ୍ରମୟ। ।
ଏମିତି ଭାବି ଚିତ୍ର ଦ୍ବୟଙ୍କୁ ଚାହିଁଲି।
ସେମାନେ ହସି କହିଲେ, 'ଦୃଷ୍ଟି କୋଣ'।
ମୁଁ ହସିଲି, ପୁଣି ଚାହିଁଲି।
ସତେ ତ। ଗୋଟିଏ ମୋବାଇଲରେ, ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରୁ ନିଆଯାଇଥିବା ଦୁଇଟି ଛବି କେତେ ଭିନ୍ନ। ସାମାନ୍ୟ ଟିକେ କ୍ୟାମେରାର ସ୍ଥିତି ଓ ଦୃଷ୍ଟି କୋଣ ବଦଳାଇ ଦେଲେ।
ପ୍ରଛଦ ପଟ ଏତେ ଗୁରୁତ୍ୱ ପୂର୍ଣ୍ଣ!
ନୂହେଁ କି?
କେତେ ସ୍ଥାନୀୟ ବୋଲର୍ ନେଟ୍ସରେ ବୋଲିଂ କରନ୍ତି କିନ୍ତୁ ମେଡିଆ ବିଚରା ଅର୍ଜୁନ ତେନ୍ଦୁଲକରଙ୍କ ଅଯଥା ପ୍ରଚାର କରି ତାଙ୍କ ଉପରେ ମାନସିକ ଚାପ ପକାଏ। ପ୍ରଛଦ ପଟକୁ ଛବି ସହ ଦେଖାଯାଏ।
ଆକାଶର ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ପ୍ରଛଦ ପଟରେ ଫୁଲଡାଳଟି ବହୁ ଉପରେ ଥିବା ଜଣା ପଡୁଛି ସତ କିନ୍ତୁ କେତେ ନିଷ୍ପ୍ରଭ ସେ ସମୁଜ୍ଜ୍ବଳ ପରଦା ଉପରେ। ବରଂ ତାର ଅବସ୍ଥିତି ନା ଉପରେ ନା ତଳେ, ତଥାପି ଭୂମି ଉପରର ସବୁଜିମାରେ ପାଦ ଥାପି ତାର ଶୋଭା କେତେ ରଙ୍ଗିନ୍ କି ସୁନ୍ଦର। ଫୁଲ ସେହି ସମାନ, କ୍ୟାମେରା ବି ସମାନ, ଦେଖୁଛି ବି ସେହି ଏକା ଲୋକ, କେବଳ ଯାହା, ଭିନ୍ନ ଦୃଷ୍ଟି କୋଣ।
ଏହି ଯେମିତି ସାମାଜିକ ଗଣ ମାଧ୍ୟମରେ ସମାନ କଥାକୁ ନିଜ ଦୃଷ୍ଟି କୋଣରେ କୁହାଯାଏ।
Monday, 9 October 2017
Nagada Night in January 2004.
Nagada Night in January 2004.
Nagada is in news for wrong reason since a year. The scattered patches of small valleys, over the hilly terrain are Tumuni, UparaNagada, MajhiNagada, TalaNagada, Naliadabu and the most famous amongst them Guiashal. Excluding Naliadabu where inhabited a family of Milkman, cultivating a good area of land and happily keeping cattle, the rest of the hamlets are native to one of the most primitive tribes, the Juangas. Guiashal being the most populated village and hence more important so far government services at doorstep are considered, Nagada was rarely discussed.
At the foot hill are two villages from which people climb up, one Deogan, from where one goes through Tumuni, Nagada, Naliadabu Guiashal and returns to Ashokjhar the other village. Ashokjhar and Deogan too have many number of Juanga families but they are a little generalised. I was the Incharge Medical Officer of Sukinda CHC in Jaipur district. Honourable Sri PC Ghadai in his capacity of Cabinet minister of Health upgraded the PHC to CHC on 21st Jan 2004 in a mega function attended by leaders, officials and cinema stars. People's hope multiplied. I was sure the news did not reach the people of Guiashal and Nagada. I still feel thankful to Dr KC Nayak, then MO Kuhika PHC new(now ADMO), our supervisor Manmath Murmu(now retired), the TATA TSRDS headed by Dr I Vinod and then Sarapancha of Chingudipal Madam exchairman Bhagabati Mohanta who always helped the health programs of these areas with personal care. Two gentlemen from Deogan(names forgotten) regularly accompanied and guided any team visiting the areas. NRHM did not dawn by that time, there were no ASHA the current backbone of health care. The Awnganbadi worker of Guiashal occasionally climbed the area who besides her ICDS work also helped our program. It is true health department the one that is most criticized very often is the only department which always reaches the inaccessible areas anywhere in the state and this area was no exception. In fact they did not know any other officials other than health.
I wanted to see the condition of our people there. We planned that year's Pulse Polio immunization in these villages in such a way that if I visited the area it won't hamper the program of the block. TSRDS carried us from Kaliapani to Deogan and helped with food and logistic. We must not forget that before NRHM we always depended on some help by some agencies and Dr I Vinod always cooperated.
Although people told it to be a difficult climb, I experienced it to be very easy for two reasons. One that I had experience of climbing to Sunabeda in Komna, Nuapada twice. Second reason, the seasoned Murmu babu was there who with his hypertension also always loved going Guiashal and we ensured his rest in quick successions that ensured others too got the secretly desired rest. The two gentleman of Deogan were very sportive and people of humor.
We reached Tumuni a small hamlet, did our program and general treatment there. Next we went directly to Tala Nagada the place of our night halt after informing the people of the other two Nagadas to remain in home next morning when we returned from Tala Nagada.
As we reached the place late in the afternoon, the hamlet has returned to life. People were back after their routine expedition to the inside of jungle to collect minor products, Kanda the edible roots of shrubs and if possible a small meat yielding animal.
The jungle and the animals, even in these areas had become scanty, not because of the native but by timber collectors who cut the trees and dragged them down by buffaloes.
I got astonished to see the ever ready guest house called Kothaghara, a hall with thatched roof that stored all logistics, like utensils, a sack full of rice, mats, central fire place with remnants of burning charcoals, wooden platform to keep the baggage and there music instruments hanging from uluguni(a bamboo hung horizontally).
Our team members were familiar with the village heads. The elderly population a few in number gathered there to interact and help us.
Murmu babu told me, "Sir, these are the only people whom you can say old, see, they look like forty-five yrs old but actually may be of less than fifty."
A very meaningful statement.
Soon our team started cooking in front of the guest house and me with Murmu babu strolled inside and at the outskirt of the village, interacted with people. Although they had their own Juanga language they understood and spoke Odia. We went to the fountain to clean us from the dirt, sweat and exhaustion of the day. We saw the patches of cultivation and raised platform at heights safe from animals, on which a man would be sitting the entire harvesting season to guard his crop. I instantly thought what must be the yield compared to the labour.
But they being immune to these calculations of life were so happy.
We saw their goats and sheeps kept in two storied shed, the animals occupied the first floor and their excreta in the ground floor. But this was primarily for protection against wild. It too kept them clean. The young women were busy to dehusk rice to separate the bran that seemed to be their daily job. They did it with a hand operated Dhinki in a very artistic way and their bangles, too many in numbers made sound with each jerk.
I took some snaps. I begged permission to snap a young couple whose combined age must be less than 30.
They did not count age. Once the parents built a room for the growing up they finalised marriage or he brought his bride.
I asked where then the grown up children sleep. Wonderful answer came. The boys slept in the guest house and the girls very soon were tying the knots. They did not save rice, money, living rooms for tomorrow.
"Who has seen tomorrow, in long run everyone is dead, should they prepare for cremation beforehand if death is the only meaningful conclusion of life, if not why they shouldn't sleep tonight happily not worrying for tomorrow. They know there will be a sunrise, the fountain will not dry up, the jungle will yield, animals will not be eaten by wild."
Very important news for me was that they didn't consume milk of cattle or goat, they considered it as a sin to devoid the calf form it's right.
It was difficult to think them as stupid but equally difficult to understand their logic of keeping cattle only for cultivation yield.
We finished our dinner at the dusk.
Soon the bachelor guys started reaching the guest house as my chat turned more youth oriented. I asked about their education, aspirations, the music, dance and the process of finding a bride, the marriage ceremony, health aspects and about rituals at death.
They were generous in communication once the icing got melted. Many things they explained in words and what they explained in action, let me describe afterwards.
The discussions were elaborate and educative I do keep it for some other day.
Two three guys went to school climbing down a hill to a village in Dhenkanal district.
Nagada is nearer to the point where the districts of Jaipur, Dhenkanal and Keonjhar meet. They used to do an annual 'meet festival' there to have communication between the Juangas of these districts.
When I insisted to know the reason they should stay in difficulties, the literate guys defended their logic.
If I translate the whole debate in one sentence I may like to put their defense that is philosophical.
"So many accidents happened on the highways, did you people stop traveling, why we should bother if a malaria patient or a labouring woman died on the hand carried Dola, before reaching hospita?"
Even after fourteen years I am thinking over it.
After much familiarity around the 'in house fireplace', I insisted to the young men to play those musical instruments called Changu. Changu had become a known to all instrument, thanks for Ex CM Giridhara Gamango's effortless mastery and popularization of the flat top percussion instrument.
I did not know what it meant to play that.
They were reluctant. Then they started to tighten the leather strings and warmed those up on the fire. With reluctance, their fingers examined the perfection of the notes. Non of them had taken liquor. Soon the rhythm started and it built up. We did understand now that no one called the dhangidies, the music was the message. Girls started coming in. They replied with the sound of their bangles. The boys came out of the house and the bonfire in front of the guest house was into flames within no times.
The lyrics was in Odia that we understood.
The lyrics if was, "Oh amateur dancers of today, Oh amateur dancers of tomorrow, Come to the dance floor now, The music awaited long, You are responsible, you can't deny, you can't cheat, I promise you to take to the Siva temple of Sukinda on the night of Jaggara, we shall dance there until the sunrise, I promise again, I owe to your happiness and come on to the dance floor."
Soon the girls without any inhibition started dancing in group, holding each other with one hand at waist and bending down, the other hand pointing the ground moved up and down and the bangles made sound of perfection to answer the Changu. The boys drove them back some steps and they tried the reverse. The whole meaning of dance steps were we are better dancers than you guys.
Probably they danced for more than one and half hours.
We slept around the fireplace on the mats.
As we were tired we quickly enjoyed our rest to wake up early next morning.
After finishing our bath in the water flow, broke our fast. We did our main job of treating their ailments and immunizing with Polio vaccine drops. Then we proceeded to next hamlet.
It was very much a disheartening moment to leave the most innocent people who entertained us free of cost.
We did our work at the other two Nagadas and then reached Naliadabu to drink thick sweetened curd in the milkman's house. He kept many buffaloes and cows, also did cultivation. He used to take his products down to Kaliapani mines, weekly market on every Saturday.
We then moved to our main destination, ie Guiashal.
Mr Mahakud of Naliadabu cautioned us to go carefully as the wild elephant was seen for last one week on that route. We saw it's fresh dung as we travelled through the forest road. The forest had bamboo bushes.
We reached Guiashal when the villagers were about to move inside the forest.
There the village head's name was Odia. Odia greeted us in Odia and soon he instructed all to stay back for the health program.
I beg to stop here and keep Guiashal for another day.
Almost fourteen years have passed, I once again stayed a night there in 2009. I left Sukinda in 2015.
When Nagada came in news in 2016 courtesy our friend, journalist Rabinarayan Kar it generated strong empthy. The government machinery was forced to act in war like emergency Now a motorable road is constructed, people of health department are going almost every week. I wish to go there once again to stay in their Kothaghara for another cold night to sleep on the mat, besides the fire.
Always I exclaimed, is there a free guest house in my village or in yours, oh we are civilized and need not one.
The solution to their health or any other issue is education and employment. Emloy them in govt posts even if they are illiterate, train them and extract work. Reforest their habitat and give them land right.
Please don't blame the health department, the only department that works in difficult area.
Nagada is in news for wrong reason since a year. The scattered patches of small valleys, over the hilly terrain are Tumuni, UparaNagada, MajhiNagada, TalaNagada, Naliadabu and the most famous amongst them Guiashal. Excluding Naliadabu where inhabited a family of Milkman, cultivating a good area of land and happily keeping cattle, the rest of the hamlets are native to one of the most primitive tribes, the Juangas. Guiashal being the most populated village and hence more important so far government services at doorstep are considered, Nagada was rarely discussed.
At the foot hill are two villages from which people climb up, one Deogan, from where one goes through Tumuni, Nagada, Naliadabu Guiashal and returns to Ashokjhar the other village. Ashokjhar and Deogan too have many number of Juanga families but they are a little generalised. I was the Incharge Medical Officer of Sukinda CHC in Jaipur district. Honourable Sri PC Ghadai in his capacity of Cabinet minister of Health upgraded the PHC to CHC on 21st Jan 2004 in a mega function attended by leaders, officials and cinema stars. People's hope multiplied. I was sure the news did not reach the people of Guiashal and Nagada. I still feel thankful to Dr KC Nayak, then MO Kuhika PHC new(now ADMO), our supervisor Manmath Murmu(now retired), the TATA TSRDS headed by Dr I Vinod and then Sarapancha of Chingudipal Madam exchairman Bhagabati Mohanta who always helped the health programs of these areas with personal care. Two gentlemen from Deogan(names forgotten) regularly accompanied and guided any team visiting the areas. NRHM did not dawn by that time, there were no ASHA the current backbone of health care. The Awnganbadi worker of Guiashal occasionally climbed the area who besides her ICDS work also helped our program. It is true health department the one that is most criticized very often is the only department which always reaches the inaccessible areas anywhere in the state and this area was no exception. In fact they did not know any other officials other than health.
I wanted to see the condition of our people there. We planned that year's Pulse Polio immunization in these villages in such a way that if I visited the area it won't hamper the program of the block. TSRDS carried us from Kaliapani to Deogan and helped with food and logistic. We must not forget that before NRHM we always depended on some help by some agencies and Dr I Vinod always cooperated.
Although people told it to be a difficult climb, I experienced it to be very easy for two reasons. One that I had experience of climbing to Sunabeda in Komna, Nuapada twice. Second reason, the seasoned Murmu babu was there who with his hypertension also always loved going Guiashal and we ensured his rest in quick successions that ensured others too got the secretly desired rest. The two gentleman of Deogan were very sportive and people of humor.
We reached Tumuni a small hamlet, did our program and general treatment there. Next we went directly to Tala Nagada the place of our night halt after informing the people of the other two Nagadas to remain in home next morning when we returned from Tala Nagada.
As we reached the place late in the afternoon, the hamlet has returned to life. People were back after their routine expedition to the inside of jungle to collect minor products, Kanda the edible roots of shrubs and if possible a small meat yielding animal.
The jungle and the animals, even in these areas had become scanty, not because of the native but by timber collectors who cut the trees and dragged them down by buffaloes.
I got astonished to see the ever ready guest house called Kothaghara, a hall with thatched roof that stored all logistics, like utensils, a sack full of rice, mats, central fire place with remnants of burning charcoals, wooden platform to keep the baggage and there music instruments hanging from uluguni(a bamboo hung horizontally).
Our team members were familiar with the village heads. The elderly population a few in number gathered there to interact and help us.
Murmu babu told me, "Sir, these are the only people whom you can say old, see, they look like forty-five yrs old but actually may be of less than fifty."
A very meaningful statement.
Soon our team started cooking in front of the guest house and me with Murmu babu strolled inside and at the outskirt of the village, interacted with people. Although they had their own Juanga language they understood and spoke Odia. We went to the fountain to clean us from the dirt, sweat and exhaustion of the day. We saw the patches of cultivation and raised platform at heights safe from animals, on which a man would be sitting the entire harvesting season to guard his crop. I instantly thought what must be the yield compared to the labour.
But they being immune to these calculations of life were so happy.
We saw their goats and sheeps kept in two storied shed, the animals occupied the first floor and their excreta in the ground floor. But this was primarily for protection against wild. It too kept them clean. The young women were busy to dehusk rice to separate the bran that seemed to be their daily job. They did it with a hand operated Dhinki in a very artistic way and their bangles, too many in numbers made sound with each jerk.
I took some snaps. I begged permission to snap a young couple whose combined age must be less than 30.
They did not count age. Once the parents built a room for the growing up they finalised marriage or he brought his bride.
I asked where then the grown up children sleep. Wonderful answer came. The boys slept in the guest house and the girls very soon were tying the knots. They did not save rice, money, living rooms for tomorrow.
"Who has seen tomorrow, in long run everyone is dead, should they prepare for cremation beforehand if death is the only meaningful conclusion of life, if not why they shouldn't sleep tonight happily not worrying for tomorrow. They know there will be a sunrise, the fountain will not dry up, the jungle will yield, animals will not be eaten by wild."
Very important news for me was that they didn't consume milk of cattle or goat, they considered it as a sin to devoid the calf form it's right.
It was difficult to think them as stupid but equally difficult to understand their logic of keeping cattle only for cultivation yield.
We finished our dinner at the dusk.
Soon the bachelor guys started reaching the guest house as my chat turned more youth oriented. I asked about their education, aspirations, the music, dance and the process of finding a bride, the marriage ceremony, health aspects and about rituals at death.
They were generous in communication once the icing got melted. Many things they explained in words and what they explained in action, let me describe afterwards.
The discussions were elaborate and educative I do keep it for some other day.
Two three guys went to school climbing down a hill to a village in Dhenkanal district.
Nagada is nearer to the point where the districts of Jaipur, Dhenkanal and Keonjhar meet. They used to do an annual 'meet festival' there to have communication between the Juangas of these districts.
When I insisted to know the reason they should stay in difficulties, the literate guys defended their logic.
If I translate the whole debate in one sentence I may like to put their defense that is philosophical.
"So many accidents happened on the highways, did you people stop traveling, why we should bother if a malaria patient or a labouring woman died on the hand carried Dola, before reaching hospita?"
Even after fourteen years I am thinking over it.
After much familiarity around the 'in house fireplace', I insisted to the young men to play those musical instruments called Changu. Changu had become a known to all instrument, thanks for Ex CM Giridhara Gamango's effortless mastery and popularization of the flat top percussion instrument.
I did not know what it meant to play that.
They were reluctant. Then they started to tighten the leather strings and warmed those up on the fire. With reluctance, their fingers examined the perfection of the notes. Non of them had taken liquor. Soon the rhythm started and it built up. We did understand now that no one called the dhangidies, the music was the message. Girls started coming in. They replied with the sound of their bangles. The boys came out of the house and the bonfire in front of the guest house was into flames within no times.
The lyrics was in Odia that we understood.
The lyrics if was, "Oh amateur dancers of today, Oh amateur dancers of tomorrow, Come to the dance floor now, The music awaited long, You are responsible, you can't deny, you can't cheat, I promise you to take to the Siva temple of Sukinda on the night of Jaggara, we shall dance there until the sunrise, I promise again, I owe to your happiness and come on to the dance floor."
Soon the girls without any inhibition started dancing in group, holding each other with one hand at waist and bending down, the other hand pointing the ground moved up and down and the bangles made sound of perfection to answer the Changu. The boys drove them back some steps and they tried the reverse. The whole meaning of dance steps were we are better dancers than you guys.
Probably they danced for more than one and half hours.
We slept around the fireplace on the mats.
As we were tired we quickly enjoyed our rest to wake up early next morning.
After finishing our bath in the water flow, broke our fast. We did our main job of treating their ailments and immunizing with Polio vaccine drops. Then we proceeded to next hamlet.
It was very much a disheartening moment to leave the most innocent people who entertained us free of cost.
We did our work at the other two Nagadas and then reached Naliadabu to drink thick sweetened curd in the milkman's house. He kept many buffaloes and cows, also did cultivation. He used to take his products down to Kaliapani mines, weekly market on every Saturday.
We then moved to our main destination, ie Guiashal.
Mr Mahakud of Naliadabu cautioned us to go carefully as the wild elephant was seen for last one week on that route. We saw it's fresh dung as we travelled through the forest road. The forest had bamboo bushes.
We reached Guiashal when the villagers were about to move inside the forest.
There the village head's name was Odia. Odia greeted us in Odia and soon he instructed all to stay back for the health program.
I beg to stop here and keep Guiashal for another day.
Almost fourteen years have passed, I once again stayed a night there in 2009. I left Sukinda in 2015.
When Nagada came in news in 2016 courtesy our friend, journalist Rabinarayan Kar it generated strong empthy. The government machinery was forced to act in war like emergency Now a motorable road is constructed, people of health department are going almost every week. I wish to go there once again to stay in their Kothaghara for another cold night to sleep on the mat, besides the fire.
Always I exclaimed, is there a free guest house in my village or in yours, oh we are civilized and need not one.
The solution to their health or any other issue is education and employment. Emloy them in govt posts even if they are illiterate, train them and extract work. Reforest their habitat and give them land right.
Please don't blame the health department, the only department that works in difficult area.
Saturday, 7 October 2017
ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତାର ପ୍ରଶ୍ନ।
ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତାର ପ୍ରଶ୍ନ।
ଗଙ୍ଗା ଠାରୁ ଗୋଦାବରୀ, ନବକୋଟି କର୍ଣ୍ଣାଟ, ଓଗେର ଓଗେର ଆଜି ବାହାସ୍ଫଟିଆର ଆସ୍ଫାଳନ ପରି ଶୁଣାଯାଏ। ହେବା ସ୍ବଭାବିକ, ଯେ କେହି ତ ବର୍ତ୍ତମାନ ଅବସ୍ଥା ଦେଖିବ, ଇତିହାସ ପଢିବା ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ। ତେବେ କୋଣାର୍କ ସମେତ ସମସ୍ତ, ତଥାପି ମୁମୁର୍ଷୁ ଅବସ୍ଥାରେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ବିଭବକୁ ଦେଖିଲେ ଜଣାପଡେ ଏକଦା ଏ ଭୂଖଣ୍ଡ ଥିଲା ବିତ୍ତଶାଳୀ ଓ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ କଳାର ଦେଶ। ଏମିତି ସବୁ ନିର୍ମାଣ କଣ ସାଧାରଣ ରାଜା ହାତକୁ ନେଇପାରେ। ଏ କୁଶଳତା ପାଇବା ଏକ ସାମୟିକ ଘଟଣା ହୋଇ ନପାରେ, ଏଥିପାଇଁ କେତେ ଶତାବ୍ଦୀର ପରୀକ୍ଷା ନିରୀକ୍ଷା ଚାଲିଥିବା ସ୍ବଭାବିକ।
ଗଙ୍ଗା ଠାରୁ ଗୋଦାବରୀ, ନବକୋଟି କର୍ଣ୍ଣାଟ, ଓଗେର ଓଗେର ଆଜି ବାହାସ୍ଫଟିଆର ଆସ୍ଫାଳନ ପରି ଶୁଣାଯାଏ। ହେବା ସ୍ବଭାବିକ, ଯେ କେହି ତ ବର୍ତ୍ତମାନ ଅବସ୍ଥା ଦେଖିବ, ଇତିହାସ ପଢିବା ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ। ତେବେ କୋଣାର୍କ ସମେତ ସମସ୍ତ, ତଥାପି ମୁମୁର୍ଷୁ ଅବସ୍ଥାରେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ବିଭବକୁ ଦେଖିଲେ ଜଣାପଡେ ଏକଦା ଏ ଭୂଖଣ୍ଡ ଥିଲା ବିତ୍ତଶାଳୀ ଓ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ କଳାର ଦେଶ। ଏମିତି ସବୁ ନିର୍ମାଣ କଣ ସାଧାରଣ ରାଜା ହାତକୁ ନେଇପାରେ। ଏ କୁଶଳତା ପାଇବା ଏକ ସାମୟିକ ଘଟଣା ହୋଇ ନପାରେ, ଏଥିପାଇଁ କେତେ ଶତାବ୍ଦୀର ପରୀକ୍ଷା ନିରୀକ୍ଷା ଚାଲିଥିବା ସ୍ବଭାବିକ।
ଦରିଦ୍ର ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଆମ କଳା କୌଶଳ ଏବେବି ବଞ୍ଚିଛି, କେଉଁଠି ପ୍ରସ୍ତର ଉପରେ, ଅବା ପଟ୍ଟଚିତ୍ରେ, କିମ୍ବା ବାନ୍ଧକାମ ବୟନ ଶିଳ୍ପରେ ଅବା ଲୋକନୃତ୍ୟ ଓ ନିଜସ୍ୱ ଓଡିଶୀ ନୃତ୍ୟରେ।
ଏ ରାଜ୍ୟର କବି ସମ୍ରାଟ, ମିସ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ବି ମିସ୍ ୟୁନଭର୍ସ ଚିନ୍ତା ନକରି ଏକାଥରେ କଳ୍ପନା କରିଥିଲେ, 'କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସୁନ୍ଦରୀ', ଏସବୁ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ହେବାର କେତେ ଶତକ ଆଗରୁ। ଦେହୀପଦ, ଲେଖି ପାରିଥିବା ବା ପାରି ନଥିବା କବିଙ୍କୁ, ସିଏ ଉଡିଆ ନଏ, ପ୍ରମାଣ କରିବାରେ ପଡୋଶୀ ଲାଗିଛନ୍ତି, ଯେମିତି ଦିନେ ମାତିଥିଲେ ଏ ବଡ ଭଉଣୀ ଭାଷାକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅପହରଣ କରିବାକୁ, 'ଉଡିଆ ଏକ୍ଟା ଭାଷା ନଏ'। ଉଡିଆ ତ କେବେବି ଆମ ଭାଷା ନୁହେଁ, ଏହା ଓଡିଆ ଅବଶ୍ୟ। ଆମ ସୌଭାଗ୍ୟ ସେତେବେଳେ ଫକୀରମୋହନ, କର୍ମବୀର, ଉତ୍କଳ ଗୌରବ, ମହାରାଜା କୃଷ୍ନଚନ୍ଦ୍ର, ରାଜା ସୁଢଳ ଦେବ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମନିଷୀ ଥିଲେ। ଭାବି ହେଉନାହିଁ ଆଜିର ନେତୃତ୍ବ ସେ ପ୍ରକାର ଅପହରଣକୁ ଏଡାଇ ପାରିଥାନ୍ତା କି ନାହିଁ। ଆଜି ରସହୀନ, ରସଗୋଲା ଯୁଦ୍ଧ ଅତ୍ୟନ୍ତ ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ।
ଏ ରାଜ୍ୟର କବି ସମ୍ରାଟ, ମିସ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ବି ମିସ୍ ୟୁନଭର୍ସ ଚିନ୍ତା ନକରି ଏକାଥରେ କଳ୍ପନା କରିଥିଲେ, 'କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସୁନ୍ଦରୀ', ଏସବୁ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ହେବାର କେତେ ଶତକ ଆଗରୁ। ଦେହୀପଦ, ଲେଖି ପାରିଥିବା ବା ପାରି ନଥିବା କବିଙ୍କୁ, ସିଏ ଉଡିଆ ନଏ, ପ୍ରମାଣ କରିବାରେ ପଡୋଶୀ ଲାଗିଛନ୍ତି, ଯେମିତି ଦିନେ ମାତିଥିଲେ ଏ ବଡ ଭଉଣୀ ଭାଷାକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅପହରଣ କରିବାକୁ, 'ଉଡିଆ ଏକ୍ଟା ଭାଷା ନଏ'। ଉଡିଆ ତ କେବେବି ଆମ ଭାଷା ନୁହେଁ, ଏହା ଓଡିଆ ଅବଶ୍ୟ। ଆମ ସୌଭାଗ୍ୟ ସେତେବେଳେ ଫକୀରମୋହନ, କର୍ମବୀର, ଉତ୍କଳ ଗୌରବ, ମହାରାଜା କୃଷ୍ନଚନ୍ଦ୍ର, ରାଜା ସୁଢଳ ଦେବ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମନିଷୀ ଥିଲେ। ଭାବି ହେଉନାହିଁ ଆଜିର ନେତୃତ୍ବ ସେ ପ୍ରକାର ଅପହରଣକୁ ଏଡାଇ ପାରିଥାନ୍ତା କି ନାହିଁ। ଆଜି ରସହୀନ, ରସଗୋଲା ଯୁଦ୍ଧ ଅତ୍ୟନ୍ତ ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ।
ତେବେ ଆମେ ପଡୋଶୀ ମାନଙ୍କ ଠାରୁ କଛି ଶିଖିଲୁ ନାହିଁ। ତାଙ୍କ ପୂଜ୍ୟପୂଜାର ସ୍ଥାନ ନେଇଛି ଆମର ଏଠି, କଙ୍କଡା ଭଳି ଗୋଡଟଣା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ।
ଶତାବ୍ଦୀର ସୂର୍ଯ୍ୟରେ, ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି ଲେଖିଛନ୍ତି ଛାତ୍ର ମଧୁସୂଦନଙ୍କ ଜିଦି ଓ ସଫଳତା, କୌଣସି ଏକ ପରୀକ୍ଷା ମାତୃଭାଷାରେ ଦେବା ପାଇଁ। ଏକା ଜଣଙ୍କର ଜିଦି ଓ ବିରୋଧରେ ସମସ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ଶାସନ ଗାଦିରେ ବିଦେଶୀ ସରକାର, ସ୍ଥାନ ପୁଣି ପ୍ରବାସ କୋଲକାତା, ତା ମଧ୍ୟରେ ଏହା ମଧ୍ୟ ସତ୍ୟ, ମଧୁ ନିଜେ ବଙ୍ଗଳାରେ ଲେଖି ପଢି ପାରୁଥିଲେ, ପ୍ରାଞ୍ଜଳ ଭାବରେ, ତଥାପି ସେ ଲଢିଲେ ଏକ ଜାତିର ଅସ୍ମିତା ପାଇଁ। ଆଜି ତ ଓର ଉଣ୍ଡି ବସିଛନ୍ତି ସଭିଏଁ, କେମିତି ମାତୃଭାଷା ତ୍ୟାଗ କରି ଅଂରେଜୀ ପଢିବେ। ଇଂରେଜ ମାନେ ତାଙ୍କ ଭାଷାର ପ୍ରସାର କରୁଥିଲେ ସତ କନ୍ତୁ ନୀତିଗତ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଯେ ଭର୍ଣାକୁଲାର ମିଡିଅମ୍ ହିଁ ବୌଦ୍ଧିକ ବିକାଶର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସହାୟକ। ଆଜି ସେ ପରିସ୍ଥିତି ହିଁ ନାହିଁ। ସଚରାଚରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି ଯେ ଇଂରାଜୀରେ ପଢିଲେ ଫାଇଦା ଅଛି। ଏହା ସତ୍ୟ ବି ହୋଇପାରେ। ଏହାଠୁ ଅଧିକ ନିରାଟ ସତ ଏହି ଯେ ଯଦି ଏଭଳି ଶିକ୍ଷା ସାର୍ବଜନୀନ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇଥନ୍ତା ଏବଂ ସବୁ ପରିବାର ଏଥିପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଥାଆନ୍ତେ ତାହେଲେ ଓଡ଼ିଆ ସ୍କୁଲ୍.... ଉତ୍ତର ସହଜ।
ରାଜଧାନୀର କୌଣସି ଆନ୍ଦୋଳନ ଏହାକୁ କେତେ ରକ୍ଷା କରୁଛି ଓ ନକରୁଛି, ତାଙ୍କ ନିଷ୍ଠାର ଆକାର ଓ ପ୍ରକାର ମୋତେ ଜଣା ନାହିଁ, ହୁଏତ ସେମାନେ ଉତ୍ତମ କିଛି କରୁଥିବେ, କିନ୍ତୁ ଏହା ଧୃବ ସତ୍ୟ ଏ ଭାଷାର ଅବସ୍ଥା ସଂସ୍କୃତ ପରି ହେବ ନାହିଁ ଯେହେତୁ ଏହା ସଂସ୍କୃତ ପରି ପଣ୍ଡିତ ମାନଙ୍କ ଭଷା ନୁହେଁ। ଏହା ମୂର୍ଖ ଓ ସ୍ବଳ୍ପ ପାଠୁଆଙ୍କ ଭାଷା ଯେମିତି, ପାଠୁଆ ଓ ଜ୍ଞାନୀ ମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ସେମିତି। ସବୁ ସ୍ବାକ୍ଷର ଯଦି ସମୁହେ ଏ ଭାଷା କହିବା ଲେଖିବା ବନ୍ଦ କରି ଦିଅନ୍ତି ବି, ତଥାପି ଅର୍ଦ୍ଧେକ ଓଡ଼ିଆ, ଦୁଇ କୋଟିରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ ଲୋକ ଓଡ଼ିଆ କହୁଥିବେ ଓ ସେମାନଙ୍କ ହୃଦୟରେ ସାହିତ୍ୟ ଜାଗ୍ରତ ହେଉଥିବ। ମନେ ପଡେ ନୂଆପଡା ଜିଲ୍ଲାର ସେହି ଦିନ ମଜୁରିଆ ଜଣଙ୍କ କିଭଳି ମନରୁ ଅପ୍ରସ୍ତୁତ ଅନର୍ଗଳ କବିତା ଗାଆନ୍ତି। ନାମଟି ବିସ୍ମୃତ।
ତେଣୁ ଏ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାଷା କେବେ ମୃତ ହେବ ନାହିଁ। ଆମ ପଛୁଆ ପଣ ଏହାକୁ ରକ୍ଷା କରିବ, ଯୁକ୍ତିଟି ଅଯୌକ୍ତିକ ମନେ ହେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ।
ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରତି ପ୍ରଗାଢ ଶ୍ରଦ୍ଧା ରଖୁଥିବା ଏବଂ ଉପାଧ୍ୟୁତ୍ତର ଶିକ୍ଷା ଲାଭ କରିଥିବା ଯୁବ ଵନ୍ଧୁ ଜଣେ କହିଲେ ଯେ ପୁରାତନ ମହାନ କବି ମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ଆଗେଇ ନେବା ପାଇଁ ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ରାଧାନାଥ, ଗଙ୍ଗାଧର ପ୍ରଭୃତି ବାହାରିଲେ। ଆଦ୍ୟ ଗଦ୍ୟ ସ୍ରଷ୍ଟା ଫକୀରମୋହନ ଇତ୍ୟାଦିଙ୍କ କାମ ଆଗେଇ ନେଲେ ଗୋପୀନାଥ, ସୁରେନ୍ଦ୍ର ଓ ମନୋଜ ଇତ୍ୟାଦି ମହାଶୟ ମାନେ। କିନ୍ତୁ ତାପରେ ପୁଣି ଯେମିତି ଆମେ ପଛରେ ପଡି ଯାଇଛୁ। ଏମିତି ଏକ ବକ୍ତବ୍ୟ ପ୍ରତି ସମର୍ଥନ ଦେବା ଅର୍ଥ ଅଗଣିତ ଯୁବ ସାହିତ୍ୟ ସାଧକଙ୍କ ପ୍ରତି ନିଷ୍ଠୁରତା। ଏହାକୁ ଏଡାଇ ଯିବା ଆଗରୁ ମନକୁ ପ୍ରଶ୍ନ କଲି ଗତ ଏକ ବର୍ଷ ମଦ୍ଧରେ ପଢିଥିବା ମନଛୁଆଁ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ଲେଖକ ମାନଙ୍କ ହାରାହାରି ବୟସ କେତେ। ଏ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର, ପାଠକ ନିଜ ଅଭିଜ୍ଞତାରୁ ସବୁଠୁ ସଠିକ ଉତ୍ତର ପାଇ ପାରିବେ।
ତହିଁରେ ପୁଣି ଆମର ଅନେକ ଆଞ୍ଚଳିକ ବିଷମ ଓ ବିଭେଦ। ବୋଧହୁଏ ଏକମାତ୍ର ରଥଯାତ୍ରା ହିଁ ସାରା ଓଡ଼ିଶାର ପର୍ବ। ଏଠାରେ ଦଶହରା, ଦୀପାବଳି କିମ୍ବା ହୋଲି ଭଳି ମହା ଭାରତୀୟ ପାର୍ବଣ କଥା କୁହାଯାଉ ନାହିଁ। ରଜ କିମ୍ବା ନୂଆଖାଇ ଭଳି ନିହାତି ପ୍ରାକୃତିକ ଏବଂ ଏକ କୃଷି ପ୍ରଧାନ ରାଜ୍ୟ ପାଇଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ବଭାବିକ ମନେ ହେଉଥିବା ଉତ୍ସବକୁ ବି ଆମେ ଆଞ୍ଚଳିକତାରେ ବାଣ୍ଟୁ ଥିଲା ବେଳେ, ଏକଦା ଆଦୌ ନଥିବା କାଉଡିଆ ଶୋଭାଯାତ୍ରାରେ ବେଶ୍ ମାତିଯାଉଛୁ। ଜଗନ୍ନାଥ ଆମ ବିଶେଷ ପରିଚୟ ହୋଇଥିବା ସତ୍ବେ ଆମ ଲୋକେ ବାହାର ରାଜ୍ୟର ବାବାମାନଙ୍କ ଶ୍ରାଦ୍ଧରେ ଅଧିକ ବ୍ୟୟ କରୁ।
ଗୋଲାମଗିରି ବୋଧହୁଏ ବହୁ ଅତୀତରୁ ଆମ ଅସ୍ଥି ମଜ୍ଜାଗତ। ଜଣେ ଇଂରେଜ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ସାହିବ ଚର୍ମଧାରୀ ମଣିଷ ଯଦି ଆମକୁ ନ୍ୟୂନ୍ୟ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦିଅନ୍ତି ତେବେ ଆମେ ତା ବିରୋଧରେ ବିଷବାଣୀ ଢାଳନ୍ତି କିନ୍ତୁ ଅନ୍ତରରେ ନିଜକୁ ପ୍ରଶ୍ନ କଲେ ମନେ ହୁଏ ଆମେ ଆମ ତରଫରୁ ଭାବି ନେଇଥାଉ ସେମାନେ ସଭ୍ୟ ଓ ଉନ୍ନତ।ବୋଧହୁଏ ଏଥିପାଇଁ ଧନ ଓ ଭାଷାର ବଳ ମୋଟାମୋଟି ଦାୟୀ। ସେମିତି କଣ ନ୍ୟୂନ୍ୟ ମନେ ହୁଏ ନାହିଁକି ଆମ ପଡୋଶୀ ରାଜ୍ୟ ମାନଙ୍କର ଅଧିବାସୀ ମାନଙ୍କ ନିକଟରେ। ଏହା ଆମର ହୀନମାନ୍ୟତା ନୁହେଁ , ଭୂମି ଉପରର ବାସ୍ତବତା। ଆମେ ଶୈଶବରୁ ଦେଖି ଆସୁଛୁ ଆମ ଲୋକେ ଶ୍ରମିକ ହୋଇ ବାହାର ରାଜ୍ୟକୁ ଯାଉଛି, ବାହାର ରାଜ୍ୟର ଲୋକ ଏଠି ବଡ ଚାକିରି କରିଛି ଅବା ବ୍ୟାପାର ମେଲାଇଛି। ଏଣୁ ଏମିତି ଭାବନା ରହିବ। ଅବଶ୍ୟ ସ୍ଥିତିରେ ଏବେ ଉନ୍ନତି ଘଟିଛି। ଏ ଲେଖକ ଏସବୁ ବର୍ଣ୍ଣନା ଅସୂୟା ଭାବରୁ କହୁ ନାହିଁ, ସାକାରତ୍ମକ ପରିବର୍ତ୍ତନର ସଙ୍କେତ ଦୀପଟି ପ୍ରଜ୍ବଳିତ ରଖିବାକୁ ଚାହୁଁଛି। କିନ୍ତୁ କେମିତି! ଆଳୁ ପିଆଜ, ମାଛ ଅଣ୍ଡା, କୁକୁଡ଼ା, କାର୍ପାସ, ଓ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜିନିଷ ପାଇଁ ଆମେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ହେବା ଅଥଚ କୃତ୍ୟକୃତ୍ୟ ନହେବା ତ ବେଇମାନୀ, ଯଦିଚ ଆମେ ଅର୍ଥ ଶ୍ରାଦ୍ଧ କରି କଣିଛୁ। ପ୍ରତି ବଦଳରେ ଆମେ ଏ ମହା ଭାରତକୁ ଦେଇଛୁ କଣ? କୋଇଲା, କ୍ରୋମାଇଟ୍, ଲୁହାପଥର, ଶସ୍ତା ଶ୍ରମ। ପ୍ରକୃତିକୁ ବିକି ଭାଙ୍ଗି ଚଳୁଥିବା ଜାତି, ନିଶ୍ଚେ ଅଧମ। ଅନ୍ୟଥା ଏ ସମ୍ପତ୍ତି ନିତି ପ୍ରତିଦିନ ମୂଲ୍ୟବାନ ହେଉଥାନ୍ତା। ତହିଁରେ ପୁଣି ସରକାର ଓ ରାଜ୍ୟକୁ ଠକି ଏ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ହଜାର ହଜାର ଟନ୍ ଚୋରି କରିଥିବା ଓଡ଼ିଆ ଆଜି ସାମାଜିକ ଓ ରାଜନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବଳବାନ।
ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରତି ପ୍ରଗାଢ ଶ୍ରଦ୍ଧା ରଖୁଥିବା ଏବଂ ଉପାଧ୍ୟୁତ୍ତର ଶିକ୍ଷା ଲାଭ କରିଥିବା ଯୁବ ଵନ୍ଧୁ ଜଣେ କହିଲେ ଯେ ପୁରାତନ ମହାନ କବି ମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ଆଗେଇ ନେବା ପାଇଁ ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ରାଧାନାଥ, ଗଙ୍ଗାଧର ପ୍ରଭୃତି ବାହାରିଲେ। ଆଦ୍ୟ ଗଦ୍ୟ ସ୍ରଷ୍ଟା ଫକୀରମୋହନ ଇତ୍ୟାଦିଙ୍କ କାମ ଆଗେଇ ନେଲେ ଗୋପୀନାଥ, ସୁରେନ୍ଦ୍ର ଓ ମନୋଜ ଇତ୍ୟାଦି ମହାଶୟ ମାନେ। କିନ୍ତୁ ତାପରେ ପୁଣି ଯେମିତି ଆମେ ପଛରେ ପଡି ଯାଇଛୁ। ଏମିତି ଏକ ବକ୍ତବ୍ୟ ପ୍ରତି ସମର୍ଥନ ଦେବା ଅର୍ଥ ଅଗଣିତ ଯୁବ ସାହିତ୍ୟ ସାଧକଙ୍କ ପ୍ରତି ନିଷ୍ଠୁରତା। ଏହାକୁ ଏଡାଇ ଯିବା ଆଗରୁ ମନକୁ ପ୍ରଶ୍ନ କଲି ଗତ ଏକ ବର୍ଷ ମଦ୍ଧରେ ପଢିଥିବା ମନଛୁଆଁ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ଲେଖକ ମାନଙ୍କ ହାରାହାରି ବୟସ କେତେ। ଏ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର, ପାଠକ ନିଜ ଅଭିଜ୍ଞତାରୁ ସବୁଠୁ ସଠିକ ଉତ୍ତର ପାଇ ପାରିବେ।
ତହିଁରେ ପୁଣି ଆମର ଅନେକ ଆଞ୍ଚଳିକ ବିଷମ ଓ ବିଭେଦ। ବୋଧହୁଏ ଏକମାତ୍ର ରଥଯାତ୍ରା ହିଁ ସାରା ଓଡ଼ିଶାର ପର୍ବ। ଏଠାରେ ଦଶହରା, ଦୀପାବଳି କିମ୍ବା ହୋଲି ଭଳି ମହା ଭାରତୀୟ ପାର୍ବଣ କଥା କୁହାଯାଉ ନାହିଁ। ରଜ କିମ୍ବା ନୂଆଖାଇ ଭଳି ନିହାତି ପ୍ରାକୃତିକ ଏବଂ ଏକ କୃଷି ପ୍ରଧାନ ରାଜ୍ୟ ପାଇଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ବଭାବିକ ମନେ ହେଉଥିବା ଉତ୍ସବକୁ ବି ଆମେ ଆଞ୍ଚଳିକତାରେ ବାଣ୍ଟୁ ଥିଲା ବେଳେ, ଏକଦା ଆଦୌ ନଥିବା କାଉଡିଆ ଶୋଭାଯାତ୍ରାରେ ବେଶ୍ ମାତିଯାଉଛୁ। ଜଗନ୍ନାଥ ଆମ ବିଶେଷ ପରିଚୟ ହୋଇଥିବା ସତ୍ବେ ଆମ ଲୋକେ ବାହାର ରାଜ୍ୟର ବାବାମାନଙ୍କ ଶ୍ରାଦ୍ଧରେ ଅଧିକ ବ୍ୟୟ କରୁ।
ଗୋଲାମଗିରି ବୋଧହୁଏ ବହୁ ଅତୀତରୁ ଆମ ଅସ୍ଥି ମଜ୍ଜାଗତ। ଜଣେ ଇଂରେଜ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ସାହିବ ଚର୍ମଧାରୀ ମଣିଷ ଯଦି ଆମକୁ ନ୍ୟୂନ୍ୟ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦିଅନ୍ତି ତେବେ ଆମେ ତା ବିରୋଧରେ ବିଷବାଣୀ ଢାଳନ୍ତି କିନ୍ତୁ ଅନ୍ତରରେ ନିଜକୁ ପ୍ରଶ୍ନ କଲେ ମନେ ହୁଏ ଆମେ ଆମ ତରଫରୁ ଭାବି ନେଇଥାଉ ସେମାନେ ସଭ୍ୟ ଓ ଉନ୍ନତ।ବୋଧହୁଏ ଏଥିପାଇଁ ଧନ ଓ ଭାଷାର ବଳ ମୋଟାମୋଟି ଦାୟୀ। ସେମିତି କଣ ନ୍ୟୂନ୍ୟ ମନେ ହୁଏ ନାହିଁକି ଆମ ପଡୋଶୀ ରାଜ୍ୟ ମାନଙ୍କର ଅଧିବାସୀ ମାନଙ୍କ ନିକଟରେ। ଏହା ଆମର ହୀନମାନ୍ୟତା ନୁହେଁ , ଭୂମି ଉପରର ବାସ୍ତବତା। ଆମେ ଶୈଶବରୁ ଦେଖି ଆସୁଛୁ ଆମ ଲୋକେ ଶ୍ରମିକ ହୋଇ ବାହାର ରାଜ୍ୟକୁ ଯାଉଛି, ବାହାର ରାଜ୍ୟର ଲୋକ ଏଠି ବଡ ଚାକିରି କରିଛି ଅବା ବ୍ୟାପାର ମେଲାଇଛି। ଏଣୁ ଏମିତି ଭାବନା ରହିବ। ଅବଶ୍ୟ ସ୍ଥିତିରେ ଏବେ ଉନ୍ନତି ଘଟିଛି। ଏ ଲେଖକ ଏସବୁ ବର୍ଣ୍ଣନା ଅସୂୟା ଭାବରୁ କହୁ ନାହିଁ, ସାକାରତ୍ମକ ପରିବର୍ତ୍ତନର ସଙ୍କେତ ଦୀପଟି ପ୍ରଜ୍ବଳିତ ରଖିବାକୁ ଚାହୁଁଛି। କିନ୍ତୁ କେମିତି! ଆଳୁ ପିଆଜ, ମାଛ ଅଣ୍ଡା, କୁକୁଡ଼ା, କାର୍ପାସ, ଓ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜିନିଷ ପାଇଁ ଆମେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ହେବା ଅଥଚ କୃତ୍ୟକୃତ୍ୟ ନହେବା ତ ବେଇମାନୀ, ଯଦିଚ ଆମେ ଅର୍ଥ ଶ୍ରାଦ୍ଧ କରି କଣିଛୁ। ପ୍ରତି ବଦଳରେ ଆମେ ଏ ମହା ଭାରତକୁ ଦେଇଛୁ କଣ? କୋଇଲା, କ୍ରୋମାଇଟ୍, ଲୁହାପଥର, ଶସ୍ତା ଶ୍ରମ। ପ୍ରକୃତିକୁ ବିକି ଭାଙ୍ଗି ଚଳୁଥିବା ଜାତି, ନିଶ୍ଚେ ଅଧମ। ଅନ୍ୟଥା ଏ ସମ୍ପତ୍ତି ନିତି ପ୍ରତିଦିନ ମୂଲ୍ୟବାନ ହେଉଥାନ୍ତା। ତହିଁରେ ପୁଣି ସରକାର ଓ ରାଜ୍ୟକୁ ଠକି ଏ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ହଜାର ହଜାର ଟନ୍ ଚୋରି କରିଥିବା ଓଡ଼ିଆ ଆଜି ସାମାଜିକ ଓ ରାଜନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବଳବାନ।
ଏହା ଏକ ଜାତିର ଚରମ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ବ୍ୟତୀତ କଣ ବା ହୋଇପାରେ।
ନବୀନ କବି ଓ ଗାଳ୍ପିକ ନିଜ କୃତିକୁ ଉପହାର ଦିଅନ୍ତି ମାନନୀୟେଷୁ ମାନଙ୍କୁ, ଅନେକ ବାର ଏ ଲେଖକ ସେହି ପୁସ୍ତକକୁ ଆବିଷ୍କାର କରିଛି ଫୁଟ୍ ପାଥ୍ ବଜାରରେ, ସେ ପୁସ୍ତକ ଉଚ୍ଚ ମାନର ହୋଇଥିବା ସତ୍ବେ। ଏହା କେବଳ ଓଡ଼ିଆ ମାନଙ୍କ ଭାଗ୍ୟରେ ଘଟୁଥିବ। ଏଠି ମାନନୀୟେଷୁ ମାନଙ୍କର ପ୍ରେରଣା ମହଙ୍ଗା, କନିଷ୍ଠଙ୍କ ପୂଜ୍ୟପୂଜା ତତୋଧିକ ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ।
ନବୀନ କବି ଓ ଗାଳ୍ପିକ ନିଜ କୃତିକୁ ଉପହାର ଦିଅନ୍ତି ମାନନୀୟେଷୁ ମାନଙ୍କୁ, ଅନେକ ବାର ଏ ଲେଖକ ସେହି ପୁସ୍ତକକୁ ଆବିଷ୍କାର କରିଛି ଫୁଟ୍ ପାଥ୍ ବଜାରରେ, ସେ ପୁସ୍ତକ ଉଚ୍ଚ ମାନର ହୋଇଥିବା ସତ୍ବେ। ଏହା କେବଳ ଓଡ଼ିଆ ମାନଙ୍କ ଭାଗ୍ୟରେ ଘଟୁଥିବ। ଏଠି ମାନନୀୟେଷୁ ମାନଙ୍କର ପ୍ରେରଣା ମହଙ୍ଗା, କନିଷ୍ଠଙ୍କ ପୂଜ୍ୟପୂଜା ତତୋଧିକ ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ।
ଏ ଜାତିର ଜଣେ ଯୋଗ୍ୟ ପୁତ୍ର ହେଲେ ଦୀଲିପ ତିର୍କୀ। ସୌରଭ ଗାଙ୍ଗୁଲିଙ୍କ ସମ ସାମୟିକ ଓ ତାଙ୍କ ପରି ବହୁ ଦିନ ଧରି ଏକ କ୍ରୀଡାର ଜାତୀୟ ଅଧିନାୟକ, ତାହା ପୁଣି ଆମ ଜାତୀୟ ଖେଳ। ଅବଶ୍ୟ ସେ ସାଂସଦ। କିନ୍ତୁ ନିକଟ ଅତୀତରେ ଜନୈକ ବିଶିଷ୍ଟ ନେତା, ବୁନିଆଦି ଥିବା କିଛି ଅନ୍ୟ ଓଡ଼ିଆ ନେତାଙ୍କ ଗୁଣ ଗାନ କରୁ କରୁ ଅକାରଣେ ବାର ବାର ଦୀଲିପଙ୍କ ନାମ ନେଇଛନ୍ତି ଯେ ତାଙ୍କ ଅଧିନରେ ଅନ୍ୟମାନେ କାମ କରିବେ କିପରି। ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି ଯେ ଭାରତୀୟ ଦଳର ନେତୃତ୍ବ ନେଲେ ତାଙ୍କର ରାଜନୈତିକ ଯୋଗ୍ୟତା ବା ଅଯୋଗ୍ୟତା ବର୍ଣ୍ଣନା ଏ ଲେଖାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ନୁହେଁ। ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଏହା ଯେ ଗାଙ୍ଗୁଲିଙ୍କ ବାବଦରେ ଅକାରଣେ କୌଣସି ବଙ୍ଗଳା ନେତା ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇ ନଥାନ୍ତେ ଆଉ ଯଦି ଦେଇଥାନ୍ତେ ଘୋର ବିରୋଧର ଶୀକାର ହୋଇଥାନ୍ତେ। ଏଠି କିନ୍ତୁ ସମସ୍ତେ ତାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିନେଲେ ଏପରିକି ଏହା ତୃଟିଯୁକ୍ତ ବୋଲି ଜାଣି ପାରିଲେ ନାହିଁ। ଅର୍ଥାତ ଗୋଡଟଣା ନୀତି ଆମର ସାମୁହିକ ଚଳନୀ ହୋଇଗଲାଣି।
ମାନନୀୟ ମୂଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓଡିଆଙ୍କ ଅତି ପ୍ରିୟ ହୋଇ ପାରନ୍ତି କିନ୍ତୁ ଏହା ମଧ୍ୟରେ କଣ ବହୁ ବର୍ଷ ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇ ଯାଇନି କି ସେ ଏ ଭାଷାକୁ ଆପଣେଇବା ପାଇଁ। ଏହା କଣ ତାଙ୍କ ରାଜନୀତିକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିନଥାନ୍ତା। ଏଥିପାଇଁ କେବେ ଗୋଟିଏ ସକାରଣ ଦୁଃଖ ପ୍ରକାଶ ମୂଳକ ବକ୍ତବ୍ୟ ରଖିବାକୁ ଉଚିତ ମନେ କରିବା ତାଙ୍କ ପକ୍ଷେ ଉତ୍ତମ ହୁଅନ୍ତା ନାହିଁକି?
ଏକ ଅଙ୍ଗେ ନିଭାଇଥିବା ଘଟଣା ମନେ ପଡେ। ଗତ ଶତାବ୍ଦୀର ନବେ ଦଶକର ପ୍ରଥମାର୍ଦ୍ଧ। ଦୀର୍ଘ ସତୁରି କିଲୋମିଟର, ନୂଆପଡାରୁ ଖଡିଆଳ, ଏକ ବସରେ ମୋର ସହଯାତ୍ରୀ ଥାଆନ୍ତି ଜଣେ ଗଜୁରାତି ବଣିକ। ସମ୍ଭବତଃ ସୁରତ ତାଙ୍କର ଘର। ଲୋକ ଜଣକ କପଟ ଜାଣି ନଥାନ୍ତି। ବୋଧହୁଏ ଆମେ ଉଭୟ ତୃଟିଯୁକ୍ତ ହିନ୍ଦୀରେ କଥା ହେଉଥାଉ ଅନୁଚ୍ଚ କଣ୍ଠରେ। ସେ ଆସିଥାନ୍ତି ସିନାପାଲିରେ ମିଳୁଥିବା, ନୀଲମ୍, କ୍ୟାଟ୍ସ୍ ଆଇ, ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମୂଲ୍ୟବାନ ପଥର ଚୋରାରେ କିଣିବାକୁ। ମୋର ମୂଖ୍ୟ ପ୍ରଶ୍ନ ଥିଲା ଏ ପଥରକୁ ନେଇ କେମିତି କଣ ପ୍ରସେସିଂ କରାଯାଏ। ସେ ସବିଶେଷ ବର୍ଣ୍ଣନା କଲେ। କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ଜିଜ୍ଞାସାର କୌଣସି ଉତ୍ତର ମୋ ପାଖରେ ନଥିଲା, କାରଣ କେବଳ ଯାହା ଶୁଣାକଥା, ଏମିତି ପଥର ଦେଖିବାର ସୁଯୋଗ ଟିଏ ମିଳିଲା ନାହିଁ ଦୀର୍ଘ ବର୍ଷ ସେ ଅଞ୍ଚଳରେ କାମ କରିବା ସତ୍ବେ। ପରେ କଣ୍ଠସ୍ବର ଆହୁରି ନିମ୍ନ କରି ସେ ମୋତେ ଯାହା କହିଲେ ତାର ସାରାଂଶ ହେଲା, ଏ ରାଜ୍ୟରେ କୁଆଡେ ପୁରୁଷ ଉପଭୋଗର ସାମଗ୍ରୀ ସୁଲଭ। ବସଷ୍ଟାଣ୍ଡ ପହଞ୍ଚି ଯାଇଥିଲା ସହର୍ସ ସେ ଚାଲିଲେ ତାଙ୍କର ରହଣି ସ୍ଥାନ ଅଗ୍ରସେନ ଭବନ ଆଡକୁ ଓ ବିମର୍ଷ ମୁଁ ମୋ ଗନ୍ତବ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ, ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତାର ରକ୍ତ ଚାଉଳ ଚୋବାଇ ଚୋବାଇ।
ଅଶି ମସିହାରେ, ଓଡ଼ିଶାରୁ କୋଡିଏ ଜଣ କଂଗ୍ରେସ ସାଂସଦ ଯାଇଥିଲେ, ଚୌରାଅଶିରେ ବି ସେଇଆ, ମନ୍ତ୍ରୀ ହେଲେ କେତେ ଜଣ? ଭିପି ସିଂହଙ୍କ ସମୟ ଅବଶ୍ୟ ଥିଲା ଆମ ରାଜ୍ୟ ପାଇଁ ସର୍ବାଧିକ ଭଲ। ସେଦିନର କାବିନେଟ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀକାନ୍ତ ଜେନା ମନମୋହନଙ୍କ ସମୟରେ ସୁଧାର ଛାତ୍ର ପ୍ରାୟ ତଳ ସ୍ତରରେ ରହିବା ହୁଏତ ତାଙ୍କ ରାଜନୈତିକ ବାଧ୍ୟ ବାଧ୍ୟକତା ହୋଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ଜଣେ ସାଧାରଣ ଓଡ଼ିଆ ପାଇଁ ଏହା'ତ ଲଜ୍ଜା ଜନକ ବ୍ୟାପାର।
ଓଡ଼ିଶାର ଦାରିଦ୍ର୍ୟକୁ ଉପହାସ କରିବାରେ ଅଣଓଡିଆ ଆଦୌ ସଙ୍କୋଚ ପ୍ରକାଶ କରେ ନାହିଁ, କେତେବେଳେ କେଉଁ ବାବା ତାଙ୍କ ଟିକେଟ ବିକ୍ରି ହୋଇ ନଥିବା ଦେଖି ମନ୍ତବ୍ୟ ସହଜରେ ଦେଇଯାନ୍ତି, ଓଡିଶା ସଚମୁଚ୍ ଗରିବ୍ ହେ। ଆଉ ପଞ୍ଚାୟତ ନିର୍ବାଚନର ଫଳାଫଳରେ ଉତ୍ଫୁଲିତ ହୋଇ ଆମର ପ୍ରିୟ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହୁ କହୁ କେତେ କଥା କହିଗଲେ ଯାହା ଆମ ଅସ୍ମିତାକୁ ଗଙ୍ଗା ଜଳରେ ଧୋଇ ପକାଇଲା ଭଳି ଲାଗିଲା। ଧୋଇ ଧାଇ ଓଡିଆକୁ ଗରିବ ଓ ନିତାନ୍ତ ଗରିବ କହି ପେଡିରେ ପୁରାଇ ଦେଲେ। ଆମ ଲୋକେ ବିକଳ ହୋଇ କହିଲେ ମହାନଦୀ ପାଣିରେ ଧୁଅ, ଆମକୁ ମଲା ମୁହଁରେ ପାଣି ଦିଅ ଆମେ ତୁମକୁ ବାଲୁକା କଳା ଦେଖାଇବୁ, ଓଡିଶୀ ନାଚ ଦେଖେଇବୁ, ପଥର କହୁଥିବା କଥା ଶୁଣାଇବୁ। ତୁମେ ଏମିତି କହି ଉପହାସ କର ନାହିଁ। ଦଳେ ହୋ ହା କଲେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୁର୍ବଳ ସ୍ବରରେ। ଅବଶ୍ୟ ଗରିବକୁ ବି ଗରିବ କହିବାର କୌଣସି ଆବଶ୍ୟକତା ନଥିଲା। ଅତ୍ୟଧିକ କହୁଥିବା ଓ ମନଇଚ୍ଛା ନୀରବ ରହୁଥିବା ପ୍ରଧାନ ସେବକଙ୍କ ବକ୍ତବ୍ୟ ଆମକୁ ଭଲ ବା ମନ୍ଦ ଲାଗିବା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନୁହେଁ। ଆମ ଅସ୍ମିତାର ପ୍ରଗାଢତା ସେ ଜାଣନ୍ତି ଅତି ହାଲୁକା, ଏହା ଆମେ ବି ଜାଣିଛୁ।
ସମୁଦ୍ର ବିଜୟ କରି ଆମେ ପୂର୍ବ ପ୍ରାଚ୍ୟରେ ବସତି ବସାଇ ସାଧବ ବୋଲାଇଲୁ, ଏହା ଯଦି ମିଥ୍ୟା ହୋଇଥାନ୍ତା, ଏ ଜାତି ରହିତ ଶବ୍ଦ ସାଧବ ଆଦୌ ନଥାନ୍ତା। ଆଜି ଦକ୍ଷିଣରୁ ଟ୍ରଲର ପଶି ମାଛ ନେବା ଓ ଉତ୍ତରରେ ପଡୋଶୀ ବନ୍ଦରର ଅଧିକାର ସୀମା ଜୋର କରି ଆମ ଆଡକୁ ମାଡି ଆସିବା ଦେଖି ବୋଧହୁଏ, ଓଡିଆ ଛାଗଳ ଜାତୀୟ ଜୀବ ପାଣିକୁ ଡରେ।
ମଧୁବାବୁଙ୍କ ଆଶାକୁ ନିରାଶ କରି ବଛିନ୍ନ ଓଡିଶାକୁ ଏକାଠି କରିବାର ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାତ ଦୂରର କଥା, ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଦେଲେ ନାହିଁ ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁ ଓ କଂଗ୍ରେସ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ। ସେ ସ୍ବାଭିମାନୀ। ଓଡିଆ, କଂଗ୍ରେସ ଛାଡି ଆମ ନବଜାଗରଣର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ହୋଇଗଲେ।
ଓଡିଆ, ମହାଭାରତୀୟ ଆକୁମାରୀ ହିମାଳୟ ଅନ୍ତଃସ୍ରୋତ ଓ ବାହ୍ୟ ଆହ୍ବାନରୁ ଚିର ବିଚ୍ୟୁତ ହେବ କେମିତି। ମହାଭାରତୀୟ ସ୍ରୋତରେ ସାମିଲ ହେଲେ ଗୋପବନ୍ଧୁ; ତାଙ୍କ ସଖାବଳ, ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ, ବାଗ୍ମୀତା, ନେତୃତ୍ବ ଓ ରାଜନୈତିକ ବିଚକ୍ଷଣତା ନେଇ, କୌଣସି ଛଳ ନକରି।
ଆମେ ସଚରାଚରେ କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ଉତ୍କଳମଣି ଉପାଧିରୁ ଏକ ଧାରଣା ନେଉ ଯେ ସେ ଜଣେ ପ୍ରାନ୍ତୀୟ ନେତା। ସେ ତ ଭାରତ ମଣି କିମ୍ବା ବିଶ୍ବମଣି ହେବା କଥା। ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ପଣ୍ଡିତ ନୀଳକଣ୍ଠଙ୍କ ମୃଦୁ ଚେତାବନୀକୁ ସେ ଗ୍ରହଣ ନକରି ଉପାଧି ବାବଦରେ ମୌନେ ସମ୍ମତ ହୋଇଗଲେ। ଅଧିକ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ, ଦୀର୍ଘ ଜୀବନ ତାଙ୍କ କପାଳରେ ନଥିଲା। ତେବେ ଜନ ମାନସ ତାଙ୍କୁ ଧରିନେଲା, ଜଣେ ଦରଦୀ କବି, ସମାଜସେବୀ ଏବଂ ଓଡିଶା ଭଳି ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱ ବିହୀନ ଅଞ୍ଚଳର ନେତା। ଏହା ତୃଟିଯୁକ୍ତ, ସେ ଥିଲେ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଓ ମହାଭାରତୀୟ ଚିନ୍ତାଧାରାର ନେତା। ଏମିତି ସହଜରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇଯିବା ଯେମିତି ଆମର ଏକ ବିଶେଷ୍ବତ।
ମଧୁବାବୁଙ୍କ ଆଶାକୁ ନିରାଶ କରି ବଛିନ୍ନ ଓଡିଶାକୁ ଏକାଠି କରିବାର ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାତ ଦୂରର କଥା, ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଦେଲେ ନାହିଁ ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁ ଓ କଂଗ୍ରେସ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ। ସେ ସ୍ବାଭିମାନୀ। ଓଡିଆ, କଂଗ୍ରେସ ଛାଡି ଆମ ନବଜାଗରଣର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ହୋଇଗଲେ।
ଓଡିଆ, ମହାଭାରତୀୟ ଆକୁମାରୀ ହିମାଳୟ ଅନ୍ତଃସ୍ରୋତ ଓ ବାହ୍ୟ ଆହ୍ବାନରୁ ଚିର ବିଚ୍ୟୁତ ହେବ କେମିତି। ମହାଭାରତୀୟ ସ୍ରୋତରେ ସାମିଲ ହେଲେ ଗୋପବନ୍ଧୁ; ତାଙ୍କ ସଖାବଳ, ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ, ବାଗ୍ମୀତା, ନେତୃତ୍ବ ଓ ରାଜନୈତିକ ବିଚକ୍ଷଣତା ନେଇ, କୌଣସି ଛଳ ନକରି।
ଆମେ ସଚରାଚରେ କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ଉତ୍କଳମଣି ଉପାଧିରୁ ଏକ ଧାରଣା ନେଉ ଯେ ସେ ଜଣେ ପ୍ରାନ୍ତୀୟ ନେତା। ସେ ତ ଭାରତ ମଣି କିମ୍ବା ବିଶ୍ବମଣି ହେବା କଥା। ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ପଣ୍ଡିତ ନୀଳକଣ୍ଠଙ୍କ ମୃଦୁ ଚେତାବନୀକୁ ସେ ଗ୍ରହଣ ନକରି ଉପାଧି ବାବଦରେ ମୌନେ ସମ୍ମତ ହୋଇଗଲେ। ଅଧିକ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ, ଦୀର୍ଘ ଜୀବନ ତାଙ୍କ କପାଳରେ ନଥିଲା। ତେବେ ଜନ ମାନସ ତାଙ୍କୁ ଧରିନେଲା, ଜଣେ ଦରଦୀ କବି, ସମାଜସେବୀ ଏବଂ ଓଡିଶା ଭଳି ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱ ବିହୀନ ଅଞ୍ଚଳର ନେତା। ଏହା ତୃଟିଯୁକ୍ତ, ସେ ଥିଲେ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଓ ମହାଭାରତୀୟ ଚିନ୍ତାଧାରାର ନେତା। ଏମିତି ସହଜରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇଯିବା ଯେମିତି ଆମର ଏକ ବିଶେଷ୍ବତ।
କେବେ କେବେ ମନେ ହୁଏ ସତେ ଯେପରି ମଧୁବାବୁ, ଗୋପବନ୍ଧୁ, ମହାଶୟ ମହତାବ, ବିଜୁବାବୁ, ମହାଶୟା ନନ୍ଦିନୀ ଦେବୀ, ଜାନକୀବାବୁ ଓ ଶ୍ରୀକାନ୍ତବାବୁ ତଥା ଯେତେକ ଓଡିଆ ନେତା ଠକାମୀର ଶୀକାର ହୋଇଛନ୍ତି। ପାଠକେ ସବୁ ନାମ ସହ ଏକମତ ନହୋଇ ପାରନ୍ତି।
ଓଡ଼ିଆ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାଷାର ମହତ୍ତ୍ଵର ଅଧିକାରୀ, ଓଡିଆ ସାହିତ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉଚ୍ଚକୋଟୀର ଏହା କେହି ଅସ୍ବୀକାର କରିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ। ନୋବେଲ ପ୍ରାପ୍ତ ସାହିତ୍ୟ ସହ କେତେବାର ମନୋଜୀୟ ସାହିତ୍ୟକୁ ତୁଳନା କରି ଭାବେ, ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର କମିଟିର ସେ ସୌଭାଗ୍ୟ ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ଆମେ ତ ଏ ଦିଗରେ କିଛି କରିବା ନାହିଁ ବରଂ ତାଙ୍କ ଶାନ୍ତି ବ୍ୟାହାତ ହେଲା ଭଳି ଖେଞ୍ଚ ମାରି ଆମର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ପାରଙ୍ଗମତା ଦେଖାଇବା। ଏହା ଆମ ପ୍ରକୃତିର ଏକ ଅଭିନ୍ନ ଦିଗ।
ବହୁ ଲୋକ ଓଡିଆ ଓ ଓଡିଶାକୁ ପାଥେୟ କରି ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମାତୁଛନ୍ତି, ରାଲି କରୁଛନ୍ତି ଓ ଅଶୃ ବିସର୍ଜନ କରୁଛନ୍ତି କିନ୍ତୁ ବେଶି ନୁହଁ ଅତି ସାଧାରଣ ଧ୍ୟାନ ଦେଲେ ଜଳ ଜଳ ଜଣାପଡେ କେତେ ପାଣିଚିଆ ସେ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା, ଅତି ବେଶୀରେ ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଗଠନର ବୀଜ ଅଣୁ ମାତ୍ର।
ତେବେ ଆମେ କଣ ନାକାରତ୍ମକ ଭାବନା ବିଜଡିତ ରହିବା।
ଓଡ଼ିଆ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାଷାର ମହତ୍ତ୍ଵର ଅଧିକାରୀ, ଓଡିଆ ସାହିତ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉଚ୍ଚକୋଟୀର ଏହା କେହି ଅସ୍ବୀକାର କରିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ। ନୋବେଲ ପ୍ରାପ୍ତ ସାହିତ୍ୟ ସହ କେତେବାର ମନୋଜୀୟ ସାହିତ୍ୟକୁ ତୁଳନା କରି ଭାବେ, ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର କମିଟିର ସେ ସୌଭାଗ୍ୟ ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ଆମେ ତ ଏ ଦିଗରେ କିଛି କରିବା ନାହିଁ ବରଂ ତାଙ୍କ ଶାନ୍ତି ବ୍ୟାହାତ ହେଲା ଭଳି ଖେଞ୍ଚ ମାରି ଆମର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ପାରଙ୍ଗମତା ଦେଖାଇବା। ଏହା ଆମ ପ୍ରକୃତିର ଏକ ଅଭିନ୍ନ ଦିଗ।
ବହୁ ଲୋକ ଓଡିଆ ଓ ଓଡିଶାକୁ ପାଥେୟ କରି ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମାତୁଛନ୍ତି, ରାଲି କରୁଛନ୍ତି ଓ ଅଶୃ ବିସର୍ଜନ କରୁଛନ୍ତି କିନ୍ତୁ ବେଶି ନୁହଁ ଅତି ସାଧାରଣ ଧ୍ୟାନ ଦେଲେ ଜଳ ଜଳ ଜଣାପଡେ କେତେ ପାଣିଚିଆ ସେ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା, ଅତି ବେଶୀରେ ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଗଠନର ବୀଜ ଅଣୁ ମାତ୍ର।
ତେବେ ଆମେ କଣ ନାକାରତ୍ମକ ଭାବନା ବିଜଡିତ ରହିବା।
ଆଦୌ ନୁହେଁ।
ସାଧାରଣ ଜନତା ମଧ୍ୟରୁ ବାହାରିବେ; ଶାରଳା, ବିଷ୍ଣୁ ଗୁପ୍ତ, ଜଗନ୍ନାଥ, ଜୟ, ସମ୍ରାଟ, ମଧୁ, ଗୋପ, ବିଜୁ, ଓ ନୂଆ ବିଷ୍ଣୁ ଗୁପ୍ତ ନଚେତ କପିଳା।
ଜଗନ୍ନାଥ ଯାହାର ପରିଚୟ, ଯେଉଁ ସଭ୍ୟତାର ସିମେଣ୍ଟ ସେ କିଛି ଚିନ୍ତା ନକରି ଶାଗ ପଖାଳ ଖାଇ ସୁଖ ନିଦ୍ରା ଯାଉ।
ସାଧାରଣ ଜନତା ମଧ୍ୟରୁ ବାହାରିବେ; ଶାରଳା, ବିଷ୍ଣୁ ଗୁପ୍ତ, ଜଗନ୍ନାଥ, ଜୟ, ସମ୍ରାଟ, ମଧୁ, ଗୋପ, ବିଜୁ, ଓ ନୂଆ ବିଷ୍ଣୁ ଗୁପ୍ତ ନଚେତ କପିଳା।
ଜଗନ୍ନାଥ ଯାହାର ପରିଚୟ, ଯେଉଁ ସଭ୍ୟତାର ସିମେଣ୍ଟ ସେ କିଛି ଚିନ୍ତା ନକରି ଶାଗ ପଖାଳ ଖାଇ ସୁଖ ନିଦ୍ରା ଯାଉ।
ଏକଦା ଦୁଇ ବିନୟୀ ଓ ସୁସ୍ବଭାବ ସମ୍ପର୍ଣ୍ଣ କାଶ୍ମୀର ଯୁବକଙ୍କ ସହ ଦୀଲ୍ଲିରୁ ରେଳଯାତ୍ରା ଅବସରରେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲି ସମସ୍ୟା କ’ଣ। ସବୁ ଭଲ ମଧ୍ୟରେ ଗୋଟିଏ କଥା ବାଧୁଥାଏ ଯେ ସେମାନେ ସତେ ଯେପରି ବିଦେଶ ଭୂମିକୁ ଆସିଛନ୍ତି।
ମୁଁ କହିଲି ଏହା ଆହୁରି ସରସ, ନିରାପଦ ଓ ଆନନ୍ଦ ଦାୟକ, ଯଦି ଆମେ ଭାବିବା ଯେ ସୌଭାଗ୍ୟ ବଳରେ ଆମେ ଏକ ବିପୁଳ ସଭ୍ୟତାର ଅଂଶିଦାର ହୋଇ ଜନ୍ମ ହୋଇଛୁ, ଏହା ଆମ ପ୍ରାନ୍ତୀୟ ପରିଚୟକୁ ଆଦୌ ବିପର୍ଣ୍ଣ ନକରି ବଳିଷ୍ଠ କରିବ। ଏ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ଲେଖିଲା ବେଳେ ଲେଖକ ଉପରୋକ୍ତ ବକ୍ତବ୍ୟକୁ ଆଦୌ ଭୁଲି ଯାଇ ନାହିଁ।
(ଅବଲମ୍ବନ- ଆତ୍ମଚରିଚ, ଶତାବ୍ଦୀ ପୁରୁଷ, ଶତାବ୍ଦୀର ସୂର୍ଯ୍ୟ, କୁଳବୃଦ୍ଧ, ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ, ପଣ୍ଡିତ ନୀଳକଣ୍ଠଙ୍କ ଆତ୍ମଜୀବନୀ, ପଥ ଓ ପୃଥିବୀ, ମୋ ଜୀବନ ସଂଗ୍ରାମ କାହାଣୀ)
(ଅବଲମ୍ବନ- ଆତ୍ମଚରିଚ, ଶତାବ୍ଦୀ ପୁରୁଷ, ଶତାବ୍ଦୀର ସୂର୍ଯ୍ୟ, କୁଳବୃଦ୍ଧ, ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ, ପଣ୍ଡିତ ନୀଳକଣ୍ଠଙ୍କ ଆତ୍ମଜୀବନୀ, ପଥ ଓ ପୃଥିବୀ, ମୋ ଜୀବନ ସଂଗ୍ରାମ କାହାଣୀ)
Subscribe to:
Posts (Atom)