ତ୍ୟାଗୀ ଦୁଃଖର ସ୍ବର୍ଗୀୟ ଅନୁଭୁତି।

ତ୍ୟାଗୀ ଦୁଃଖର ସ୍ବର୍ଗୀୟ ଅନୁଭୁତି।

ଯଦିଓ ଏ ନିଛକ ସତ୍ୟ ଗଳ୍ପଟି ମୁଁ ଲେଖୁଛି, ଏହାର ଅସଲ ଲେଖିକା ପତ୍ନୀ ସରିତା ଯିଏ ଘଟଣାର ଅନୁଭବୀ ଓ ବର୍ଣ୍ଣନାକର୍ତ୍ତ୍ରୀ। ସତ ଘଟଣା ଯେକୌଣସି କଳ୍ପନା ଠାରୁ ମଧ୍ୟ ବଳୀଆନ ହେବା ସମ୍ଭବ। ମଣିଷର ଅତି ଦୁର୍ବଳ ଓ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ କ୍ଷଣ ମାନ ଡାକ୍ତର ସାମ୍ନାରେ ଘଟିଯାଏ ଓ ପ୍ରକାଶିତ ହେବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରେ। ସେଥିପାଇଁ ହୁଏତ ସାହିତ୍ୟ ବିବର୍ଜିତ ବହୁ ଚିକିତ୍ସକ ଲେଖିଥାନ୍ତି ଯେମିତି ମୁଁ ଆଜି ଲେଖୁଛି।

ସୁରେଶ ମହାକୁଡ ଗୋଟିଏ ଇଛାମୃତ୍ୟୁ ଦରଖାସ୍ତ ଦେଇଛନ୍ତି। ଅନେକ ଦିନ ହେଲା ତାଙ୍କ ବିଭାଗରେ ଚିକିତ୍ସିତ ଏହି ବୃଦ୍ଧ ବ୍ୟକ୍ତି, ସେମିତି କିଛି ବୃଦ୍ଧ ନୁହନ୍ତି। ତେବେ ହସ୍ତପଦ ଚାରି ଅଙ୍ଗ ଅଚଳ ହେବା ଅବସ୍ଥାରେ ସେ ଦୀର୍ଘ ତିରିଶ ବର୍ଷ ହେଲା ଅଛନ୍ତି, ଖାତାରେ ତାଙ୍କ ବୟସ ଚୋଉବନ ଲେଖା ହୋଇଛି।
ଇଛାମୃତ୍ୟୁ ଆମ ଦେଶରେ ଆଇନ୍ ସମ୍ମତ ନୁହଁ। ଏତେ ବର୍ଷ ଏହି ଜୀବନ ଆପଣେଇବା ପରେ ହଠାତ୍ କାହିଁକି ଏ ନିଷ୍ପତ୍ତି! ବିଭାଗର ପ୍ରଫେସର ସେଦିନ କୌଣସି ଜରୁରୀ କାର୍ଯ୍ୟବଶତଃ ଅନୁପସ୍ଥିତ  ଥାଆନ୍ତି। ଦରଖାସ୍ତଟି ଉପର ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ପଠାଯିବ କି ନାହିଁ ଏ ପ୍ରଶ୍ନ ଆନ୍ଦୋଳିତ କରୁଥାଏ। ଏହାତ ଏକ ଗୁରୁତର ବ୍ୟାପାର। ଚୁପଚାପ ବସି ରହିଲେ ଚଳିବ ନାହିଁ। ରୋକଠୋକ ଶୁଣାଇଦେବା, 'ଏମିତି ହୁଏ ନାହିଁ' ତ କେବେ ଏହାର ଉତ୍ତର ନୁହେଁ। ହୁଏତ ଲୋକ ବିକଳ ହେଉଥିବ ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିବାକୁ। କିନ୍ତୁ ସେଥିପାଇଁ ବି ସେ ଅକ୍ଷମ। ଯେମିତି ହେଉ ତାଙ୍କୁ କାଉନସେଲିଂ ଦରକାର।
ଏମିତି ତାଙ୍କ ଖଟିଆ ଆସି ଯାଇଥାଏ। ସବୁଦିନ ପରି ସେ ବିମର୍ଷ କିନ୍ତୁ ଦୃଢ଼ମନା ଦେଖାଯାଉ ଥାଆନ୍ତି। ତାଙ୍କ ସହକାରୀ ପାଖରେ ଥାଆନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ବିଚଳିତ ଦେଖା ଯାଉଥାଆନ୍ତି। ସହକର୍ମୀ ଓ ଛାତ୍ରମାନେ ଥାଆନ୍ତି, ଅନ୍ୟ ରୋଗୀଙ୍କ ଖଟିଆ ଦୂର ନୁହଁ। ସମୟବି ନାହିଁ। ଏ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ବୁଝାଶୁଝା କରିବାକୁ ବୃତ୍ତିଗତ ବିଶେଷ ଦକ୍ଷତା ଥିବା ଉଚିତ ଉପଦେଷ୍ଟା ହୁଏତ ମାନସିକ ବିଭାଗରେ ଥାଇପାରନ୍ତି। ଏହା ପାଇଁ ବିଧି ବ୍ୟବସ୍ଥା ବି ଥାଇପାରେ। ତେଣୁ ମନମୁଖି କିଛି କରିବା ଠିକ୍ ନହୋଇପାରେ।
ତାଙ୍କର ଜରୁରୀ ଥାଏ ଏକ ବିଶେଷ ପରୀକ୍ଷା। ଉକ୍ତ ବିଭାଗକୁ ଗତକାଲି ପଠା ଯାଇଥିଲା, ଦେୟ ଭରିବା ପାଇଁ ଅର୍ଥ ନଥିଲାରୁ ଫେରି ଆସିଲେ। ଆଜି ପୁଣି ତାଙ୍କୁ ମାଗଣା କରିବାର ପତ୍ର ଅନୁରୋଧ କରାଗଲା। ସହକାରୀ ଝାଳନାଳ ହୋଇ ଫେରିଆସି କହିଲେ, ସେମାନେ ମନା କଲେ, କାରଣ ମାଗଣା ଫର୍ମ ବିଭାଗୀୟ ମୂଖ୍ୟଙ୍କ ଦସ୍ତଖତରେ ହେବା ନିୟମ। ସେ ତ ନାହାନ୍ତି। ଅଗତ୍ୟା ଦୟା ବିଗଳିତା ଡାକ୍ତରାଣୀ ନିଜେ ଚାଲିଲେ, ତହୁଁ ଉପରିସ୍ଥ ପ୍ରଫେସରଙ୍କ ସ୍ବାକ୍ଷର ଦେଇ କାମଟି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିବାକୁ। ସେ ଥାଆନ୍ତି ବହିର୍ବିଭାଗରେ ଯାହା ଦୂର।
ସେ ମହାଶୟ ଏ ସମସ୍ୟାର ଦିନିକିଆ ହାଲ ନକରି, ଉପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି ମାନଙ୍କୁ ଫୋନ କରି ସବୁଦିନିଆ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଇଲେ। ତେବେ କାମଟି ହୋଇ ପାରିଲା ନାହିଁ ଯେହେତୁ ରୋଗୀର ସହାୟକଙ୍କ ସମୟ ନଥିଲା। ଫେରିଲା ବେଳକୁ ବିମର୍ଷ ସୁରେଶ ଏକୁଟିଆ ଖଟରେ ଥାଆନ୍ତି। ସରିତା ତାଙ୍କ ସହ ଦୁଇ ପଦ କଥା ହେବାକୁ ଉଚିତ ମନେ କଲେ।
ସହାୟକଙ୍କ  ଉପରେ ରାଗ ଲାଗୁଥାଏ, ସେହି ବୋଧେ ଏ ଇଛାମୃତ୍ୟୁ ଦରଖାସ୍ତର ନେପଥ୍ୟରେ ରହିଛନ୍ତି।
ଆଛା ସୁରେଶ ବାବୁ ତୁମେ ବ୍ୟସ୍ତ ହୁଅ ନାହିଁ। ଆସନ୍ତା କାଲି ଏ କାମ ହୋଇଯିବ।
ସେ କହିଲେ, "କେମିତି ହେବ ମୋ ପାଖରେ ତ କେହି ନାହାନ୍ତି। ସେ ସହାୟକର ନିଜ ଲୋକ ଗୁରୁତର ଅସୁସ୍ଥ। ଭୁବନେଶ୍ୱର ରାଜଧାନୀ ଡାକ୍ତର ଖାନାରେ ଭର୍ତ୍ତି, ସେ  ବା କଣ କରିବ? ଦୌଡିଲା। କେଜାଣି ଆଉ ଆସି ପାରିବକି ନାହିଁ।"
ସେ ତୁମ୍ଭର କ'ଣ ହେବ।
"କିଛି ନୁହେଁ, ପଡୋଶୀ।"
ସରିତା  ତାଜୁବ୍  ହୋଇ ପଚାରିଲା, ତୁମ୍ଭର କିଏ ଅଛନ୍ତି!
"କେହି ନାହିଁ।"
ମାନେ!
"ପ୍ରକୃତରେ କେହି ନାହିଁ, କୌଣସି ସମ୍ପତିବି ନାହିଁ, କେମିତି ରହିବ, ବସି ଖାଇଲେ ତ ନଈ ବାଲି ସରେ, ମୁଁ ତ ମୂଳରୁ ଥିଲି ଦିନ ମଜୁରିଆ। ଯାହା ଥିଲା ଦିନ କେଇଟାରେ ସରିଗଲା। ସେ'କାଳେ ଏବେ ଭଳି  ସରକାରୀ ସୁବିଧା ନଥିଲା। ଏଣୁ ପଡୋଶୀ ହେଲେ ସାହା ଭରସା।"
ଏ ଲୋକ କେତେ ଦିନ ହେଲା ଏମିତି ତୁମ୍ଭର ସେବା କରୁଛନ୍ତି!
"ତିରିଶ ବର୍ଷ। ସେ ମୋ ଖେଳସାଥି ମଧ୍ୟ ନୁହେଁ। ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ସାନ। ଶନିଆ ତାର ନାମ। ଭଲ ଚାଷବାସ ଥିଲାବାଲାର ପରିବାର। ଭିଡିଗଲା ମୋ କାମରେ। ବାହାସାହା ହେଲା ନାହିଁ। ଅବଶ୍ୟ ଅନ୍ୟ ଭାଇମାନେ ଅଛନ୍ତି, କୁଟୁମ୍ବ ବଡ। ତେବେ ମୁଁ ହିଁ ତାର ଏକ ମାତ୍ର ଦାୟିତ୍ୱ। ଉପରବାଲା ଜାଣୁଥିବ ତା ଗଢା ସଂସାରରେ ଶନିଆ ମାନେ ବି ଅଛନ୍ତି।"
ଏହି ଶନିଆକୁ ଟିକେ ଆଗରୁ ଭୁଲ୍ ବୁଝୁଥିଲେ ଡାକ୍ତରାଣୀ। ମଣିଷର ଭାବନା ଗୁଡା ସତରେ କେତେ ଭ୍ରମପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇପାରେ!
କେମିତି ଏକ ଭାବନା ଆସିଲା, ସୁରେଶ ତ ଇଛାମୃତ୍ୟୁ ବାବଦରେ ଭୁଲି ଯାଇଛନ୍ତି, ସେ କାହିଁକି କଥା ଉଖୁରେଇବେ। ବରଂ ନୂଆ ସମସ୍ୟା ଉପରେ ଚିନ୍ତା କରୁଥାନ୍ତି ସେ। ସହଯୋଗୀ ନଥିବା ନିଃସହାୟ ରୋଗୀଙ୍କ ଦାୟିତ୍ୱ ନେଉଥିବା ସଂସ୍ଥାକୁ ଲେଖିବାକୁ ପଡିବ। ଏ ନେଇ ସେ ପ୍ରଫେସରଙ୍କ ସହ ଫୋନରେ କଥା ହେବା ଜରୁରୀ।
ପରଦିନ, ଶନିଆ ହାଜର। ସେ ସାମାନ୍ୟ ଉତ୍ୟକ୍ତ ଥାଆନ୍ତି। କହିଲେ, ୟାଙ୍କ  କାମ ସାରି ସେ ଭୁବନେଶ୍ୱର ଯିବେ, ତାଙ୍କ ବାପା ସେଠି ଭର୍ତ୍ତି ହୋଇଛନ୍ତି।
ସରିତାର ମନ କହିଲା ଶନିଆଙ୍କୁ ଦୁଇ ପଦ ମିଠା କଥା କହିବାକୁ ଓ ସୁରେଶ ଯେ ସତ କହିଛନ୍ତି ସେକଥା ଜାଣିବାକୁ।
ଶନିଆ ତାଙ୍କ ତ୍ୟାଗ ପାଇଁ ସେମିତି ସଚେତନ ଥିବା ଭଳି ମନେ  ହେଲା ନାହିଁ ତେବେ ତାଙ୍କ ମନ ହାଲୁକା ହୋଇଗଲା।
"ଦେଖନ୍ତୁ ମାଡାମ୍ ସେ ହୁଏତ ମୋର ଏ ଜନ୍ମରେ କେହି ନୁହନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସେ ମୋର କେହି ନୁହନ୍ତି ବୋଲି କହି ପାରିବିକି। ଯଦି ସେମିତି ହୋଇଥାନ୍ତା  ତେବେ ମୋ ମନ କାହିଁକି, ତାଙ୍କ ଦୁଃଖରେ ବିଗଳିତ ହୋଇଥାନ୍ତା, ଦୁନିଆରେ କଣ ଦୁଃଖୀ ଲୋକଙ୍କ ଅଭାବ। ସେ କାହିଁକି ମୋର ପଡୋଶୀ ହୋଇ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ। ତାଙ୍କ ତ୍ୟାଗ ତ ଅତି ମହତ। ସେ ବୃତ୍ତିରେ କୂଅ ଖୋଳା ଶ୍ରମିକ। କୌଣସି ଏକ ଗ୍ରାମର ମହାଜନଙ୍କ କୂଅ ଖୋଳୁଥାନ୍ତି ଅନେକ ଗଭୀରତାରେ, ଉପରୁ କାହାର ପାଟି ଶୁଭିଲା। ମହାଜନଙ୍କ ସୁପୁତ୍ର ଯେତେ ବାରଣ କଲେ ବି ଝୁଙ୍କିକି କୂଅ ଉପରୁ ଦେଖନ୍ତି। ସୁରେଶ ଅନାଉ ଅନାଉ ଓ ଅନ୍ୟ  ଶ୍ରମିକ ଟାଣି ଧରୁ ଧରୁ ସେ ପଡିଗଲେ। କିଂକର୍ତ୍ତବ୍ୟବିମୁଢ ସୁରେଶ ଅଚାନକ ସ୍ନାୟବିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପରିଚାଳିତ ହୋଇ, ଉପରକୁ ପିଠି କରି ନଇଁ ରହିଲେ। ସୁପୁତ୍ର ପିଠିରେ ପଡିଲା ଦୁଲଦାଲ୍।  ଅକ୍ଷତ ରହିଲା। ସୁରେଶଙ୍କ ମେରୁଦଣ୍ଡ ବେକ ପାଖରେ ଭାଙ୍ଗିଗଲା। ସେମାନେ ନେଇ ଚିକିତ୍ସା କଲେ ସତ କିନ୍ତୁ ଭାଗ୍ୟ କଣ କିଏ ବଦଳାଇ ପାରିବ! ସୁରେଶଙ୍କ ବାହାଘର ମାସେ ପୁରିନଥାଏ। ନୂଆ ଦୁର୍ଘଟଣା ହେଲା, ସେ ଭାଉଜ ଆତ୍ମହତ୍ୟା କଲେ। ସେତେବେଳେ ମୁଁ କେମିତି ତାଙ୍କ ଦାୟିତ୍ୱକୁ ମୋ ଯୁବ ମନରେ ଆପଣାଇଲି ଓ ମୋ ପରିବାର ମୋତେ ଆକଟ କଲେ ନାହିଁ ତାହା  ବି ଏକ ବିସ୍ମୟ। ଏମିତି କାଳ କଟିଗଲା। ସେ ଅଭିମାନ କରି ମୋ ବିନା ପରାମର୍ଶରେ ଇଛାମୃତ୍ୟୁ ଦରଖାସ୍ତ ଦେଇଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ମୁଁ ଏକଥା ଜାଣିଛି ଜାଣିଲେ ସେ ଏତେ ଦୁଃଖ ପାଇବେ ଯେ ମୁଁ ଏହା ଜଣାଇବାକୁ ଚାହୁଁନାହି। ମୁଁ ଜାଣିଛି ଏହା ଆଇନତଃ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ, ସେଥିପାଇଁ ନୀରବ ରହିଛି।"
ସରିତା ବହୁତ ଆଶ୍ବସ୍ତ ଅନୁଭବ କଲା। ସୁରେଶଙ୍କୁ ଅସହାୟ ରୋଗୀ ତାଲିକାକୁ ନେବା ଘୋର ପାପ ହେବ ବୋଧହେଲା। ପରବର୍ତ୍ତୀ ଘଟଣା ସେହି ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଇଛା।